Spondilit kelimesi belkemiğinin (omurga) inflamasyonu anlamına gelir; ankiloz kelimesi ise iki kemiğin kaynaşarak tek bir kemik haline gelmesi anlamına gelir. Birlikte alındığında ankilozan spondilit ifadesi; kronikçünkü genelde başka her hangi bir sağlık problemi olmayan genç erkeklerde gözlenir.
Hastalık gövdeankilozan spondilitli hastalarda öne eğik durma eğilimi meydana gelir. Zamanla tedavi edilmeyen hastaların omurgaları birbiri ile kaynaşır ve tek bir kemik gibi görünür; son derece sert ve katılaşmış bir omurga meydana gelir. Bu durum kolların ve göğüsün hareketlerini engelleyebilir.
Ankilozan spondilitiniz varsa özellikle sabahları ve bir süre hareketsizlik sonrasıhastalar derin nefes alırken veya öksürürken rahatsız olurlar-zorlanırlar.
Şikayetleriniz azalma ve artışlar gösterebilirakciğerler ve gözler hastalıktan etkilenebilir ve bu durumda ciddi bir tablo ortaya çıkar.
Ankilozan spondilitin nedeni bilinmiyor. Ancak genetik (kalıtımsal) faktörlerin etkili olduğunu gösteren bulgular bulunmaktadır. Hastalık en sık 20-40 yaşları arasında ortaya çıkıyorbununla birlikte 10 yaşın altında bile görülebiliyor. Hastalık 10.000 de bir kişide ve genelde erkeklerde gözlenir. Erkeklerde kadınlardan 10 kat daha fazladır.
Belirtiler
- Sırtkalça ve diğer sırt eklemlerinde ağrı ve hassasiyet
- sırt bölgesinde özellikle sabahları belirgin olan ve hareket etmekle azalan katılık ve hareket kısıtlılığı
- göğüs bölgesinde rahatsızlık hissi
- dizayak bileği ve diğer eklemlerde şişme ve ağrı
- halsizlikateş
- iştahsızlıkkilo kaybı
- gözde inflamasyon
- kambur veya düzleşmiş sırt görünümü
Tanı
Normal muayene ve radyolojik tetkiklerin yanı sıra hastalığın genetik özellikleri bulunduğundan genetik test tanıya yardımcı olabilir. Ancak genetik bulguların saptanması tanıyı kesinleştirmez.
Tedavi
Tedavinin amacı; eklem ağrılarını azaltmak ve omurgalarda meydana gelen veya gelebilecek hasarları geciktirmek / düzeltmektir.
Ağrıyınaproksen gibi). Bu ilaçlar hastaların normal faaliyetlerine devam etmesine yardımcı olur ve ağrıları azaltır. Nonsteroidal anti-inflamatuvar ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda sulfasalazin veya metotreksat gibi ilaçlar kullanılabilir. Ancak bu ilaçların yan etkileri oldukça fazladır ve çok iyi kontrol edilmeleri gerekir.
Eğer hastada sinirlerinde bir hasar meydana gelmiş ise veya eklem hasarı çok ciddi ise ameliyat yapılır.
Sizin Yapabilecekleriniz
Eğer düzenli postür (duruş) ve solunum egzersizleri yapıyorsanız rahatlıkla normal bir hayat sürebilirsiniz. Fizik tedavi ve egzersiz tedavinin temelidir. Bu konuda bir fizyoterapiste başvurmanız yerinde olur.
Yüzmesizin için en iyi sporlardan birisidir. Sık sık yüzün.
Sırtınıza ve belinize yük getirecek hareketlerden ve yaralanmaya neden olabilecek sporlardan uzak durun.
Sıcak su banyoları (kaplıcalar) ve sıcak ortamda yapılacak masajlar ağrılarınızı azaltır. Uyuma pozisyonunuzu düzeltin. Düz bir zeminde sırt üstü ve yastıksız yatın (veya çok ince bir yastık kullanın).
Sigara içiyorsanız kesinlikle bırakın. Aksi halde akciğerlerinizin kapasitesi azalacağından son derece güç nefes alıp-verirsiniz.
İlerlemiş durumlarda sırt desteği sağlayan aletler kullanmanız gerekebilir.
Bu hastalık şu an için tedavi edilemiyor. Ankilozan spondilit hayat boyu sürecek bir problem olduğu için onunla yaşamayı öğrenmelisiniz. Şikayetleriniz hiç beklemediğiniz şekilde azalıp çoğalabilirancak bunların zamanla azalabileceğini unutmayın. Tedavi ve bakım sizin normal bir hayat sürmenizi sağlayacaktır.
merhaba
aramizda bu konuda uzman doktor arkadaslar varmi bilmiyorum ama bu sinsi hastalikla ilgili biraz daha kapsamli ve sabit bir topik acilmasinin yararli olacagi kanisindayim.
ne yazik ki bende senelerdir bu hastaligin pencesindeyim. yaklasik 10 yil hicbir teshis konulamadan acilar icinde yasadim. hangi doktora gitti isem ya mekanik bel agrisi dedi. buna askeri hastane doktorlari da dahil. bu halde 18 ay askerlik yaptim bu hastaligi yakinen taniyanlar bilir bu sekilde askerlik yapilabilir mi diye (normal olarak bu hastalik bulunan kisilere direk olarak cürük raporu verilir)
inanin hastaligima yaptigim arastirmalar sonucunda teshisi kendim koydum ve yapilan tetkiklerde beni dogruladi ama ne yazik ki biraz gec kalmisim omurlarim birbirine kaynamaya ve deformasyonlar olusmaya baslamis.(defalarca MR Vs.cekildi ama birsey bulunamadi bende Dr.larimiza güvenimden üzerine fazla gitmedim ve güclü agri kesicilerle agrimi hafifletmeye calismistim) söylenen O ki keske daha önce teshis konulsa imis hic olmazsa bu kadar deformasyon olmazmis ama ne diyelim kader.
benim istedigim burada bu hastaligin belirtilerini en ince ayrintisina kadar isin uzmani arkadaslar yazsalar ve kimse benim durumuma düsmese umarim bu istegim göz önünde bulundurulur.Cünkü eminim bircok kisi farkinda olmadan bu hastaligin pencesindedir su an. Erken teshisin konmasi hayati önem tasiyor
Ankilozan Spondilit (AS) nedir ?
AS ağrılıbarsak ve kalp tutuluşu da görülebilir.
Omurga
Omurgaleğen kemiği içinde yuvalanmıştır. Sakrum ve pelvis kemikleri arasında her iki yanda yeralan eklemler sakroiliak eklemler olarak adlandırılır. Işte bu eklemler AS’in ilk başladığı bölgedir.
AS’in nedeni nedir?
Tam olarak bilmiyoruz. Araştırmalarbelirtiler yatak istirahati (sözgelimi trafik kazasını izleyen istirahat) döneminden sonra da ortaya çıkabilir.
Reiter sendromu olarak bilinen hastalık da AS’e yol açabilir. Reiter sendromunda gözde yangısal tutuluş (iritdış idrar yolu yangısı (üretrit) ve büyük eklemlerde daha sık olmak üzere eklem tutuluşları görülür.
AS’de ne olmaktadır ?
AS’de ilk tutulan bölge sıklıkla leğen kemikleridir. Buna farklı zamanlarda belegzersizlerin düzenli olarak yapılması şarttır.
AS ile spondiloz (kireçlenme) aynı şeyler midir?
Hayır. Bu ikisi birbirinden tamamen farklı hastalıklardır. Spondilozyangısal bir hastalıktır.
AS yaygın bir hastalık mıdır ?
İngiltere’de 200 erkekte 1 ve 500 kadında 1 sıklığında görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 1000’de 1 olarak bildirilmektedir.
AS kimlerde görülür ?
Erkeklerbelirtiler daha ileri yaşlarda ortaya çıkabilir. 40 yaşından sonra başlangıç nadirdir.
Erkekkadın ve çocuklarda AS farklı mıdır ?
Evet. Aralarında bazı küçük farklılıklar vardır.
Erkekler : Leğen kemikleri ve omurga sıklıkla tutulur. Göğüs kafesiomuz ve ayak eklemleri de tutulabilir.
Kadınlar : Genellikle kabul edilen görüşgebelik ve doğumda herhangi bir sorun yaratmaz.
Çocuklar : 11 yaşının altındaki çocuklarda AS belirtileri görülmesi nadirdir. Tipik olarak dizkalça eklemleri tutulur. Nadiren bel ağrısı olur. Gençlerde kalça tutuluşu şiddetli seyredebilir ve bu hastalarda yetişkin yaşlara varıldığında kalça proaaai gerekebilir.
AS’in belirtileri nelerdir?
Tipik belirtileri şunlardır :
Haftalar ya da aylar içinde yavaş yavaş artan bel ağrısı ve sertlik.
Gün içinde hareket etmekle ya da egzersizle azalan sabah sertliği ve ağrısı. Egzersizlerden sonra daha iyiistirahatten sonra daha kötü hissedilmesi (mekanik karakterli bel ağrılarının tersine – sözgelimi bel fıtığı-).
3 aydan uzun süredir belirtilerin varlığı.
Özellikle erken dönemlerdekilo kaybı.
Yorgunluk.
Ateş ve gece terlemesi.
Tipik belirtiler bunlar olmasına karşıngöğüs ağrısı ile başlayabilir.
Sabahları daha kötü oluyorum
Bu beklenen bir şeydir. Hastalığın tipik özelliklerinden biriya da uzun süre araba kullandıktan sonra ağrı ve sertlikte artma olabilir.
AS öteki eklemleri etkiler mi ?
Evet. AS bazenşişlik ve hareket kısıtlılığına neden olabilir. Topuklarda ağrı görülebilir. Az sayıda hasta çene eklemi de etkilenebilir.
AS öteki organları etkiler mi ?
Evet. Bazen gözakciğerler ve böbrekleri etkileyebilir. Bunlar yaşamsal sorunlar yaratacak etkiler değildir ve daha kolay tedavi edilebilirler.
AS gözü nasıl etkiler ?
AS gözün bazı bölümlerinde yansısal olaya neden olabilir. Bu durumda genellikle ilk belirtibu damlaları uzun süre kullanmak gerekli olabilir.
AS kalbi nasıl etkiler ?
AS’de bazen kalp hafif derecede etkilenebilir. Hastaların çoğunda o kadar hafiftir kibunlar genellikle hastalarda herhangi bir sorun yaratmaz.
AS akciğerleri nasıl etkiler ?
Göğüs kafesi eklemleri ve kaslarını etkileyerekciddi göğüs hastalıklarına da neden olabilir.
AS böbrekleri nasıl etkiler ?
Az sayıdakiileri AS’li bazı hastalarda böbreklerde amiloid adı verilen bir proteinin birikmesi sonucunda böbrek yetmezliği ortaya çıkabilir. Steroid yapıda olmayan yangı giderici ilaçlar da uzun süreli kullanımda bazı böbrek sorunlarına yol açabilir.
Başka etkiler var mıdır ?
Kilo kaybıkansızlık ve bazen depresyon görülebilir. İyi beslenmeli ve istirahat etmelisiniz. Kansızlık için gerekirse doktorunuz size uygun ilaçları verecektir.
AS’li hastalarda görülebilen önemli bir sorun da osteoporoz’dur. Osteoporozhekiminizin uygun göreceği ilaçlar ve düzenli yapacağinız egzersizler yararlı olacaktır.
AS herkesi aynı şekilde mi etkiler ?
Hayır. AS çok değişken bir hastalıktır. Birbirinin aynı olan iki AS olgusu yoktur. Bazı hastaların neredeyse hiç yakınması yokkenbazılarının çok önemli derecede yakınmaları olabilir.
Buna karşınegzersiz yapmayanlardan çok daha iyidir.
Ameliyat olmam gerekecek mi ?
Büyük olasılıkla hayır. Bu hastalığın tedavisinde cerrahi girişimler pek az yer tutar. AS’li hastaların yaklaşık %6’sı kalça proaaaine gereksinim duyar. Bu proaaa sayesinde hastanın eski hareketliliğine kavuşması önemli ölçüde başarıyla sağlanır ve hasarlı eklemden kaynaklanan ağrı ortadan kalkar. Omurgalarında aşırı kamburluk ortaya çıkan pek az sayıdaki hastadabu durumun düzeltilmesi için cerrahi girişim uygulanması gerekebilir.
Hangi ilaçları kullanmam gereklidir ?
AS tedavisinde temel amaç ağrının azaltılmasısulfasalazin (Salazopyrin) ya da metotreksat gibi ilaçların tedaviye eklenmesi gerekebilir.
Unutmayınız ! İlaç tedavisinin temel amacıegzersizlerinizi daha rahat yapmanızı ve vücut pozisyonunuzu korumanızı sağlamaktır.
AS yaşamı tehdit eder mi ?
AShemen hemen hiçbir zaman yaşamı tehdit etmez.
Hastalık çocuklarımda ortaya çıkar mı?
Hasta olan baba ya da annenin HLA-B27 genini çocuklarına iletme olasılığı %50’dir. Ancakbu geni taşıyan herkeste AS ortaya çıkmaz.
Siz hastaysanızçocuğunuzda AS gelişme olasılığı %10; eğer çocuğunuzda HLA-B27 geni varsa %20’dir. Hasta dede ya da nineden toruna AS hastalığının geçme olasılığı ise %5’tir.
Eğer çocuğunuzda erken AS bulguları gelişirsebu konuda uzman bir doktora danışmanız yerinde olacaktır.
AS ile birlikte olan başka hastalıklar var mıdır?
Psoriazis (sedef) adı verilen hastalık AS ile birlikte olabilir. Psoriaziste vücut derisi ve saçlı deride pullanmalar vardır. Psoriazis bazen farklı şekillerdeki eklem tutuluşlarına da yol açabilir. Klamidya adlı bir bakterinin yol açtığı ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir enfeksiyon hastalığı olan nonspesifik üretrit olarak bilinen hastalık bazen Reiter sendromuna yol açabilir. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı da AS ile ilişkilidirkilo kaybı ve bazı hastalarda çevresel eklem tutuluşudur.
Kendimde AS olup olmadığından nasıl emin olabilirim ?
AS tanısı klinik bulgular eşliğindeancak bu testler hastalığın aktivitesinin ve gidişini izlemede yararlıdır.
AS’in şifası var mıdırtamamen iyileşir mi ?
Ne yazık ki hayır. Steroid olmayan yangı giderici ilaçlar ağrıyı azaltırlarilaç kullanmak tedavinin sadece bir bölümüdür. Uygun egzersizlerin yapılması AS tedavisinde çok önemli bir yer tutar. İlaçlar bu egzersizleri ağrısız olarak yapabilmenize yardımcı olur. Unutmayınız ! Tedavinin temeli egzersizlerdir.
Bu hastalık nasıl sonuçlanırne olurum ?
AS tüm hastalarda aynı gidişi izlemez. Hastadan hastaya farklılıklar gösterebilir. Genellikleegzersizlerinizi düzenli olarak yapar ve önerilere uyarsanız ciddi sorunların önüne geçebilirsiniz.ORMAL BİR YAŞAM İÇİN
Eğer hastalığınızın gerekirdiği şeyleri iyi bir şekilde yaparsanızgünlük yaşantınızı normal bir şekilde sürdürebilirsiniz.
İş Hayatı
AS’li hastaların çoğunun iş hayatı normal insanlardan pek az farklıdır. Gerçekteniş hayatınızda dikkat etmeniz gereken şeyler vardır.
İşteyken oturma ve ayakta durma sırasında omurganızın pozisyonuna özel dikkat göstermelisiniz. Masa başında çalışıyorsanızişiniz ya da çalışma koşullarınızda değişiklik yapmak gerekli olabilir.
Spor
AS’li olmanız fiziksel aktivitelerinizde önemli değişiklik yapmaz. Günde en az bir kez solunum egzersizlerini yapmak oldukça yararlıdır. Yüzme sizin için çok yararlı bir spordur. Yüzmenin tüm kaslarınız ve eklemleriniz üzerindedarbe emici özellikte olmalıdır.
Otomobil kullanmak
Uzun süre otomobil kullanmak ağrı ve sertlikte artmaya neden olabilir. Uzun yolculuklarda sık sık yürüyüş molalaro vermek çok önemlidir. Otomobil sürerkenek aynalar kullanmanız görüş alanınızı arttırmak için yararlı olabilir.
Cinsel yaşam
AS normal koşullarda cinsel yaşamınızı bozmaz. Ancak yine desizi daha iyi anlamasını sağlayacaktır. İyi bir cinsel yaşam için iyi bir iletişim ve olayların gülünç yönünü görebilme yeteneği çok önemlidir.
Gebelik
Genellikle bilinengebelik normal seyrediyorsa ilaç kullanmak yerine sıcak su havuzlarında yapılacak su banyolarının uygulanması yardımcı olabilir.AZIRATİK ÖNERİL
Pozisyon
Tüm gün boyunca ve geceuygun vücut pozisyonunu korumalısınız. Kötü pozisyonda durmak hastalık nedeniyle kötü vücut pozisyonunun yerleşmesine neden olabilir. Uzun süre aynı pozisyonda kalmamaya ve vücudunuzu sürekli dik pozisyonda tutmaya özen göstermelisiniz.
Uygun bir sandalye kullanmak
Evde ve işyerinde kullanacağınız sandalyenin oturak yeri ve arkalığı sert olmalıbunlar kötü pozisyona yol açabilir ve ağrıyı arttırabilirler. Çalışma masasının yüksekliği de öne eğik pozisyonda durmayı gerektirmeyecek bir şekilde ayarlanmalıdır.
Yatak ve yastık seçimi
Yatak sert olmalıyastık kalınlığı yavaş yavaş azaltılmaya çalışılmalıdır.
Günde 20 dakika sırtüstü ya da yüzü koyun düz bir şekilde yatın
Bu şekildesırtüstü ya da yüzükoyun uyuma alışkanlığı edinmek oldukça yararlıdır.
En kötü yatma şeklibu pozisyon oldukça sakıncalıdır.
Sıcak ya da soğuk uygulamalar
Farklı ısı uygulamaları ağrı ve sertliğin azaltılmasında yararlı olacaktır. Sabah ve/veya gece yatmadan önce yapılacak sıcak bir banyo ya da duşözellikle birlikte germe egzersizleri de yapılırsa ağrı ve sertliği giderir. Yatakta sıcak su torbası ya da elektrikli battaniye kullanılabilir.
Eğer yangı gelişmiş bir bölgeniz varsa (bu bölge sıcaksulu şekilde buzluğa konup donması sağlanmış havlular da kullanılabilir. Gerek sıcak ve gerekse soğuk uygulamalarda uygulamaya bağlı deri yanıklarına karşı dikkatli olmak gereklidir.
Bel korsesi kullanmayın
Korse kullanmak kesinlikle doğru değildir. bunlarhareket etme yeteneklerinin daha da azalmasına neden olur.
Düzenli beslenin
Balık ve baklagiller gibi proteinden zengin besinler yiyin. Vitaminlerden zengin sebzeler ve önemli bir kalsiyum kaynağı olan süte beslenmenizde ağırlıklı olarak yer verin. Ancakfazla kilo almaktan da kaçının.
Alkol
Aşırı olmayan alkol tüketimi zararlı değildir. Ancakhem alkol hem de kullandığınız ilaçlar midenize zararlı olabilir. Bu nedenle birlikte almamaya özen göstermelisiniz.
Sigara içmeyin
ASsigarayı bırakmanız çok önemlidir.
Kırık-çıkıkçıbel çeken şahıslardan uzak durun
Bu şahısların yapacağı herhangi bir şeysizin için çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu tip uygulamalara kesinlikle başvurmayın.
Alternatif tedavi yöntemleri
Akupunkturaromaterapi gibi alternatif tedavi yöntemleri kullanılabilir. Ancak bunların alışılmış tedavilere üstünlükleri yoktur.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizik tedavi ve rehabilitasyonhastalığınızın tedavisinde çok önemli yer tutar. Günlük egzersizleriniz ve korumanız gereken pozisyonlar size öğretilecektir.
Kalça ve omuzlarınız başta olmak üzere bazı önemli eklemlerinizin hareketliliğini arttırmayı da öğreneceksiniz. Hareketsizlikkaslarınızın gücünün azalmasına ve boylarında kısalmaya neden olabilir.
Yapacağınız güçlendirme ve germe egzersizleriarttırılmasında da çok önemlidir.
Egzersizlerinizi düzenli olarak yapma alışkanlığı edinmeniz çok önemlidir.
Günlük egzersizlerhatta daha iyisi 2 kez yapılmalıdır.
Akciğer kapasitesinin arttırılması içinbaşlangıç pozisyonuna dönerken ağızdan üfleyerek nefes verilmelidir.
Unutmayınız !
Ağrılarınızın olmadığı dönemlerde egzersizlerinizi kesinlikle bırakmamalısınız