Konu: Kurbanla ilgili sorular

SORU 1: Hangi hayvanlardan kurban olur, hangilerinden olmaz?
Dişi hayvanlardan, erkek hayvanlardan, kurban edilebilir. Koyunun erkeği, beyazı siyahından çok olanı, keçinin de dişisi daha sevabdır. Boynuzu kırık veya boynuzsuz, uyuz, burulmuş olan kurban câizdir. Koyunun, keçinin bir yaşını, sığırın iki yaşını, devenin beş yaşını geçmiş olması lâzımdır. Altı ayını geçmemiş kuzu, iri ve semiz ise câiz olur. Kurban ol¬mayanlar ise; bir gözü görmeyen, topal olup yürüyemeyen, dişlerinin yarısı yok olan, gözünün kulağının veya kuyruğunun çoğu olmayan ön veya arka bir ayağı kesilmiş olan, çok zayıf olan hayvanlardan kurban olmaz. (Mevkufat)

SORU 2: Adadığım koyun yerine, keçi kessem câiz olur mu?
Câizdir. (R. Muhtar)

SORU 3: Uzaktan gelmiş, makam sahibi bir kimse için kesilen hayvan yenir mi?
Yolcuya, misafire ve makam sahibine yedirmek niyeti ile hayvan kesmek câizdir. Çünkü misafire ziyafet vermek ibrahim Aleyhisselamın sünnetidir. Kasabın para kazanmak için, hayvan kesmesi de böyle câizdir. Sevip saydığı kimse gelince, sırf ona saygı için kurban kesmek câiz değildir. "Eğer falanca zat gelirse, Allah için bir hayvan keseceğim" derse, o zat gelince kurban kesilir. Kesilen hayvan adak hükmünde olduğu için etinden, kesen ve zenginler yiyemez. Fakirlere dağıtmak lâzım gelir. Sevdiği kimse geldi, diye hayvan kesmek câiz olmaz; ancak ona ikram maksadı ile Allah (c.c.)'nın rızası için kurban kesmek câiz olur. (Bezzaziye)

SORU 4: Kurbandan iki üç ay önce aldığımız kurbanlık koyunun veya ineğin sütünü sağıp yiyebilir miyiz?
Fıkıh kitaplarımızda; kurban kesmek üzere alınan bir hayvanın, onu kesinceye kadar sütünden, yününden ve benzeri şeylerinden yararlanmak mekruhtur, denilmiştir. Hanefi fıkıhçıları, câizdir de demişlerdir. En güzeli, kurbanlıktan yararlanıldığı taktirde, parasını bir fakire vermektir.

SORU 5: Bir kimse kurban etmek üzere bir inek alsa, sonradan bir kaç arkadaş "Biz de ortak olalım" deseler, ortak olmaları câiz olur mu?
Satın aldıktan sonra, ortak olmak sahih değildir. Fakat bir kimse, kurbanlık bir inek alırken altı kişiyi daha buna ortak edeceğine niyet ederse,bu hayvana sonradan ortak olmak câiz olur. Yahut ineği alan kimse, ortak olacak arkadaştan birine satar. O kimse de, yedi kişiye kadar istediği kimseleri ineğe ortak edebilir. (Hidaye)

SORU 6: Çiftliklerde tavuklar, hepsi birden kesiliyor. Bir kere besmele çekilse olur mu?
Olur. Kalben de yeterli olur.

SORU 7: Besmeleyi bilmeyenler ile, gayri müslimlerin kestiği yenir mi?
Besmelenin, Arapça, Türkçe, İngilizce, Almanca yahut kipti veyahut da emsali dillerde söylenmesi halinde de, kesileni yemek caizdir. Ayrıca, ehli kitap gayri müslimlerin de kestiğini yemek câizdir.

SORU 8: Nisabın üzerinde olan alacağımı, (paramı) ancak senenin sonunda alacağım. Kurban kesmem lâzım mıdır?
O anda kurban kesecek kadar paranız var ise, kurban kesmeniz lâzımdır. (Mevkufat)

SORU 9: Kurban kesmede zenginliğin ölçüsü nedir? Kurban kes¬mek kimlere vâcibdir?
Mukim, âkil, bâliğ, hür olan her müslüman kadın ve erkeğe, ihtiyacından fazla nisab miktarı malı veya parası var ise, kurban kesmek vâcibdir.

SORU 10: Solak bir insan, sol eli ile kurban kesse, bu hayvanın etiyenir mi?
Temiz işleri yaparken, sağdan başlamak sünneti zevaiddir. Yani müstehâbdır. Özürsüz olarak terk etmek, tenzihen mekruh olur. Bir özür sebebi ile, sağdan başlamak mekruh olmaz. Yani sol el ile kesilen hay¬vanın eti yenir. (Hadika)

SORU 11: Babam vefat etti. Önümüzdeki bayramda onun için kurban kesmek câiz midir?
Bir ölü için, varislerinin veya başkalarının, herhangi bir zamanda kurban kesip, sevabını ölüye hediye etmeleri câizdir. Böyle bir hayvanın etinden, kesen de yiyebilir. (S. Ebediye)

SORU 12: Kurban nisâbına mâlik bir kimsenin, ödünç para bularak kurban kesmesi lâzım mıdır?
Nisâba mâlik bir kimse zengindir. Zengin kimse elinde parası yoksa, ödünç para bularak kurban keser. (Hiindiye)

SORU 13: Üzerine ev yaptırmak maksadı ile satın aldığım, kıymeti, nisâbın üzerinde olan bir arsam var. Kurban kesmek üzerime vâcib midir?
İmâm-ı Azam ile İmâm-ı Yusuf'a göre, zengin sayıldığınız için kurban kesmeniz vâcib olur. (R. Muhtar)

SORU 14: Hac görevinde karin ve mutemetti niyeti ile hac yapsam; ancak kurbanımı kardeşime vekâlet verip Türkiye'de kestirsem olur mu?
Bu gibi şükür kurbanları Minâ'da kesilir. Mekke'de bile kestirilemez. Şükür kurbanı kesilmez ise, Zilhiccenin yedi, sekiz ve dokuzuncu günlerinde ve Bayramdan sonra da yedi gün oruç tutmak lâzım olur. (Durer)

SORU 15: "Akika keseceğim" yerine, "Akika kurban edeceğim" diyen kimsenin, bu hayvanı Kurban Bayramında mı kesmesi lâzım gelir?
Akika her zaman kesilebilir. Kurban denilirse, kurbanda kesilir. Adak da böyledir. Kurban denilmediğinde her zaman kesilebilir. Denilirse kurbanda kesilir.

SORU 16: Kurbanlık hayvanı, canlı olarak, tartı ile almakta bir mahzur var mıdır?
Canlı hayvanı tartı ile satmak bâtıldır. Ancak şöyle bir usûlle câiz olur: Canlı hayvanı tartı ile satın almak isteyen kimse, hayvanı tartıp kilosu üzerinden kendi kendine hesap eder; çıkardığı fiyata göre, canlı hayvanı öylece pazarlık ederek alır veya satar. (S. Ebediyye)

SORU 17: Toptan elbise dikiyorum. Mevcut dikiş makinalarının hepsini, kurban nisâbına dahil edecek miyim?
Sanat ve ticaret aletlerinin bir tanesi hariç, diğerleri kurban nisâbına dahil edilir. Dikiş makinanızdan biri, ihtiyaç eşyası olarak kabul edilir. Diğerleri, kurban nisâbına dahil edilir. (Hindiyye)

SORU 18: Ortaklardan biri "Ben et için keseceğim" dese, bize zararı
olur mu?
Ortakların fasık olmaları câizdir; ancak salih olmaları çok iyidir. Ortaklar arasında kurbana, dine inanmayan varsa, diğerlerinin kurbanı da olmaz. Sırf et için de kesmek câiz olmaz. (Mevkufat)

SORU 19: Ankara'da seferî olan bir arkadaşı vekil ederek kurbanımı kestirdim. Ben İzmit'de mukim idim. Vekilim ise seferî idi. Bu şekilde kurban borcumdan kurtulmuş olur muyum?
Evet, kurtulmuş olursunuz. (Mevkufat)

SORU 20: Aldığım kiralar ihtiyaçlarımı ve borçlarımı karşılamıyor. Kurban kesmem lazım mıdır?
Tarlasından aldığı mahsul veya tarlanın, kamyonun bir yıllık kirası, bir yıllık ev ihtiyacını veya aylık geliri, aylık ihtiyacını ve kul borcunu karşılamayan kimse, İmâm-ı Muhammed'e göre fakir olduğu için, kurban kesmese günaha girmez. İmâm-ı Azam ile İmâm-ı Ebu Yusuf 'a göre, zengin oldukları için, kurban kesmeleri lâzım olur. Yani 2. ictihada göre kesilirse, vâcip sevabı alır. 2. Kavle göre, böyle kimseler zengindir. Mülkü olan tarlanın, demirbaş malların değeri ihtiyacını karşılar ve nisâb kadar da artar. Büyük sevaba kavuşmak için, 2. kavle göre kurban kesmeniz çok iyi olur. 1. kavle göre kesmeseniz, günaha girmezsiniz.

SORU 21: Bir koç adayan kimse, bunun yerine bir inek kesebilir mi?
Bir koç yerine, bir inek kesmek câizdir.

SORU 22: Adanan bir inek yerine, bunun değerinden ve etinden daha fazla olan üç koç kurban etmek câiz olur mu?
Üç koç kesmek câiz olmaz. Bir inek yerine, yedi davar kesmek câiz olur. Koyun, keçi, koç ve tekeye, davar denir.

SORU 23: Bayram kurbanına akika veya adak kurbanı ile de ortak olunur mu?
Evet olunur.

SORU 24: Kurban Bayramında fakir kurban kesemez mi?
Bu hususta iki kavil vardır:
1. Fakir, kurban bayramında bir kurban keser ise, kestiği kurban adak olur. Etinden yiyemez ve zenginlere de yediremez.

2. Fakirin kestiği kurban nâfile olur. Kendisi de yer, zenginlere de yedirebilir. Ezcümle borçlu bir müslüman fakir, borcunu ödemelidir. Ancak borçlu olmayan fakir, kurban keserse, bu nâfile olur, kendi çoluk çocuğu ile yiyebilir.

SORU 25: Bir sığıra ortak olan kimseler, göz kararı ile paylaşabilirler mi? Terazi bulmak zor oluyor ne yapmak lâzımdır?
Eti, tartarak eşit paylaşmalıdır. Tartmak mümkün değilse; yedi kişi ortak olsa, dört hisseye birer bacak konur, beşinci hisseye baş konur, Altıncıya deri konur, yedinci de diğerlerine benzemediği için paylaşma sahih olur. Beş kişi ortak olsa, her birine ayak, beşinciye de deri veya baş konursa, yine tartmadan paylaşmak câizdir. (Hindiyye)

SORU 26: Kendinde nisâp miktarı mal bulunmayan, kurban kesmek isterse, bunun fıkhî karşılığı nedir?
Kurbanla mükellef olmadığı için, kesmese olur. Yine de kendisi adına bir kurban kestirmek isterse, nâfile kurban kestirmiş olur. Bu gibi konularda niyet önemlidir. Nice kimseler vardır ki, imkânsızlıktan kurban kesemezler ama, niyetlerindeki ihlâs yüzünden, kurban kesenler gibi sevap alırlar.

SORU 27: Kurban nasıl olmalı?
"Kurbanı güçlüsünden kesin. Çünkü o sizin bineğinizdir" meâlinde âyet vardır. Bir hadîs-i şerifte de, kurbanın semiz ve iyi hayvanlardan kesilmesine işaret edilmektedir.

SORU 28: Kurbanın hangi organları yenmez?
Erkeklik, dişilik organları, yumurtalar, et içinde toparlak şekilde bulunan guddeler (bezler), idrar torbası, öd kesesi, bunlar bir yere gömülür.

SORU 29: Mezarlıkta kurban kesilir mi?
Uygun olmaz. Hele kurban bir türbede, orada yatan zat adına olursa, haram olur. Çünkü kurban yalnız Allah için kesilir. Cahiliyye devrinde, ölüler için deve alınır ve mezarın yanında kesilirdi. Bunu gören Peygamberimiz (s.a.v.) bu işi yasakladı ve şöyle buyurdu: "İslamiyette kabirde ve kabristanda hayvan boğazlamak yoktur."

SORU 30: Kurbanlık koyun kaybolursa, hüküm ne olur?
Fakir bir kimse ise, yeniden hayvan alması gerekmez; çünkü nâfiledir. Zengin ise, yerine bir hayvan alır. Önceki bulunursa, ikisini de keser. Sonradan aldığının kıymeti diğerinden az ise, aradaki farkı sadaka olarak verir.

SORU 31: Kurban için vekil tayin edince, vekil de başkasına vekil tayin edebilir mi?
Vekil sahibinden ayrıca izin almadıkça veya "istediğini yap!" diyerek, (umumî) vekil tayin edilmedikçe, başkasını kendine vekil yapamaz. Yalnız zekât vermek için olan vekil, izinsiz olarak başkasını, o da başkasını vekil tayin edebilir. İkinci vekil, sahibinin vekili olur. (Hindiye)

SORU 32: Koç yumurtası yemek câiz midir?
Hanefî mezhebinde, koç yumurtası yenmez. Fakat dalak yenir.

SORU 33: "Veya'lı" adak nasıl olur? Yani, "Hastam iyi olursa, Allah rızası için bir koyun kesmek veya yüz bin lira tasadduk etmek nezrim olsun" dedim. Hastam da iyi oldu. İkisini de mi yapmam lazımdır?
"Veya", dediğiniz için, ikisinden birini yapabilirsiniz. (Hindiyye)

SORU 34: Temel atılırken kurban kesmekte mahzur var mıdır?
Temel atılırken, Allah (c.c.) için hayvan kesmeyi adayıp, etini fakirlere tasadduk etmek câizdir. Sadaka sevabı hasıl olur.

SORU 35: Araba ve alına, kurban kanı sürmek câiz midir?
Bu bir cahiliye âdetidir. Câiz değildir. Kan necistir. Necis olan şeyden ne beklenebilir. Elbiseye bulaşsa, o elbise ile namaz kılınamaz.

SORU 36: İslâma uygun olmayan isim değiştirilince, kurban gerekir mi?
Hayır gerekmez. Lâkin, hali vakti yerinde olan anne ve babalar, (evlâd dünyaya gelince kesmeleri gereken) Akika Kurbanı kesilmemiş ise, bu sünnet o zamanda yerine getirilebilir. İsim, evlâdın anne ve baba üzerindeki haklarındandır. Anne ve babanın evlâdına, ahiret âleminde geçerli bir ad, yani Resulü Ekrem (s.a.v.) Efendimizin tasvib edeceği bir isim koyması gereklidir. Yoksa evlâd, davacı olur.
Bidayette yapılamamış bu güzel hâl, isim mahkeme kararı ile düzeltildikten sonra, eş, dost hısım, akrabaya bir yemek ziyafeti vererek, oğlumuzun veya kızımızın yeni ismini açıklayarak ifâ edilmiş olur.

SORU 37: Bayramın 3. günü seferden, memleketime dönmüş olacağım. Zenginim. Kurban kesmek lâzım mıdır?
Bayramın 1. ve 2. günü seferî olmaya bakılmaz. 3. günü memleketinde olanın kurban kesmesi vâcib olur. (R. Muhtar)

SORU 38: Kurban kesmesini bilmeyen başkasına nasıl kestirir?
"Allah rızası için bayram kurbanını kesmeye seni vekil ettim" demesi ve kalben de niyet etmesi lâzımdır. Eğer kurbanı da başkasına aldıracaksa, kurbanı alacak kimse de, kesmeyi bilmediği için başkasına kestirecekse, "Allah rızası için bayram kurbanımı almaya, kesmeye veya kestirmeye seni vekil ettim" der. (Bedâyı)

SORU 39: Adak kurbanı kesen kimse etinden yiyebilir mi?
Adak kurbanı kesen kişi, o kurbanın etinden yiyemez.

SORU 40: İyi olan hastam için, bir adak kesmek istiyorum. Horoz kurban etsem olur mu?
Adak ile kurban ayrıdır. "Hastam iyi olursa, Allah rızası için bir koyun kurban edeceğim" diyen kimse, kurban bayramında bir kurban keser ve etini bir fakire verir. Horozdan kurban adamak, câiz değildir. Çünkü kurban, sadece sığır, davar ve deveden olur. (R. Muhtar)

SORU 41: Akika hayvanının etinden, çocuğun anası ve babası da yer mi?
Evet, yer.

SORU 42: Bu seneki vâcib kurbanı kesmeyen, gelecek sene kesse câiz olur mu?
Gelecek sene kesilmez. Kurban bayramının 3. günü akşamına kadar kesemeyen, kurbanını almış ise, canlı olarak kurbanlığı, satın almamış ise orta derecede bir kurbanlık değerini altın olarak bir fakire verir. Böylece ce¬zadan kurtulursa da sevabına kavuşamaz. (R. Muhtar)

SORU 43: Arefe günü Ankara'da bulunan bir arkadaşıma telefon edip. bayram kurbanımı almaya ve kesmeye vekil tayin ettim. O da, iken Bursa'da mukim iken, kurbanlık hayvanı alıyor. Ben, bayram günü Ankara'ya gidince, kurbanımı kendim kestim. Seferî olduğum için, kestiğim kurban nâfile midir?
Evet, nâfile olur. (Durer)

SORU 44: Kurban etini kavurma yapmak günah mıdır?
Kurban etini üç günden fazla saklamanın veya kavurma yapıp, sonra yemenin mahzuru yoktur. Etin üçte birini ayırıp, üçte birini komşulara, son üçte birini ise fakirlere vermek müstehabdır. Müstehab işlemeyene, haram işlemiş gibi hücum etmek doğru değildir. Hatta kurban nisâbına mâlik bir kimse, geliri ile güç geçiniyorsa, etin hepsini kavurma yapıp, bir kaç ay, et parasından biriktirip, gelecek yılın kurban parası olarak saklaması ve böylece kurban kesme sevabından mahrum kalmaması çok iyi olur. (Hidaye)

SORU 45: Hac kurbanını, bir vakıf makbuz vererek kesiyormuş, câiz midir?
Hacı efendi, parayı verecek kimseye, "Allah rızası için bayram kurbanımı kesmeye, dilediğine kestirmeye, etini ve derisini dilediğine vermeye seni vekil ettim" der. Vazifeli kimse, satın alacağı kurbana bir numara bağlar. Bu numarayı ve kurban sahibinin ismini deftere yazar. Kesilirken, sahibinin ismini söyleyerek, kasapları vekil tayin eder. Kasaplar da vekâleten, kurbanı keserler.

SORU 46: Temel atılırken, kesilen kurbanın eti yenir mi?
Temel atılırken, Allah için hayvan kesmeyi adayıp, etini fakirlere sadaka vermek caizdir.

SORU 47: Adak hayvanı ve adak kurbanı ne zaman kesilir?
Bir kimse, kurban demeyip, bir koyun kesmeyi adasa, gün ve yer belli etse de, istediği zaman ve istediği yerde kesebilir. Adak kurbanı ise, yalnız kurban bayramının ilk üç gününde kesilir. Başka zaman kesilemez.

SORU 48: Seferde iken kesilen kurban, nâfile mi olur? Kurbanın vacip olması için nerede kesilmesi gerekir?
Seferde bulunan zengine, kurban kesmek lâzım değildir. Şayet keserse, nâfile sevabı alır. Nâfile sevabı, vâcip sevabına göre çok az ise de nâfile diye, sevaptan mahrum kalmak doğru değildir. İnsanın asıl yerleştiği temelli oturduğu yer, vatan-ı aslisidir. Burada kestiği kurban vâcib olur.
Seferî olan bir zengin, vâcip olarak kurban kesmek isterse, yapacağı iki şey vardır:
• Sefere çıkmadan önce, kurbanlık hayvanını alır ve birini vekil eder. Vekil bu kurbanı keserse, vâcib sevabı alınır.
• Sefere çıkmadan önce, kendisi için bir kurban almaya, kesmeye yahut kestirmeye birisini vekil tayin eder. Vekil kurbanı alır, keser veya kestirir; böylece vâcib sevabı alınır.

Çok güzel bilgiler paylaşım için teşekkürler,ALLAH C.C Razı olsun..