Konu: Imanin ilk meyvesi merhamettir...

Imanin ilk meyvesi merhamettir. Ondan uzak bir gönül zî-hayat (hayat sahibi, canli) degildir. Her hayrin basi olan besmele ve fatiha Allah'in (c.c.) Rahman ve Rahîm (merhamet) isimleri ile baslar. Peygamberler ve velîlerin hayat hikayeleri de merhamet menkibeleri ile doludur.Allah'in (c.c.) ahlaki ile ahlaklanmanin en tabiî neticelerinden biri, merhamet dolu engin bir gönle sahip olmaktir. Ibadetlerin, bilhassa haccin hakîkatine böyle bir gönül ile kavusulabilecegini Mevlana (k.s.) asagidaki su hikayesi ile ifade eder:"Bir kisi hac ve umre îfasi için Mekke'ye dogru sür'atle gidiyordu.""Her gittigi sehirde oranin ulularini arastiriyor;"- Bu beldede basîret sahibi kim var?" diye önüne gelene soruyordu."Çünkü nereye sefer yaparsa yapsin, evvela Hakk dostlarini bulmanin zarureti inanci içinde idi.""Hakk Teala:"Sayet bilmiyorsaniz, zikir ehlinden sorunuz!" buyuruyordu.""Musa (a.s.) dahî ledünnî ilme sahib Hizir'i (a.s.) ziyaretle emredilmisti.""Bu kisi, hilal gibi süzgün, uzun boylu bir pîr gördü ki, onda velîlerin rûhaniyeti vardi.""Gözleri Dünya'ya âma, kalbi ise, Günes gibiydi.""O kisi, o pîrin karsisina oturdu. Pîr ona;"- Ey kisi, nereye gidiyorsun? Gurbet esyasini nereye tasiyorsun?" dedi""O kisi de:"- Hacca gitmek niyetindeyim; iki yüz dirhem de param var." dedi.""Pîr o kisiye dedi ki:"- Ey kisi! O dünyaliginin bir miktarini Allah (c.c.) yolundaki muhtaçlara, garîblere, bîçarelere dagit! Onlarin gönüllerine gir ki; rûhunun ufku açilsin! Ilk defa gönlüne haccettir! Ondan sonra rakîk bir gönülle o nazik hac yolculuguna devam et!..""Çünkü Kabe, Allah'in (c.c.) hane-i birri, yani ziyareti farz olan, sevabi mücib bir beyttir. Lakin insan kalbi, bir sir hazinesidir.""Kabe, Azeroglu Ibrahim'in (a.s.) binasidir. Gönül ise, "Celîl" ve "Ekber" olan Allah'in (c.c.) nazargâhidir.""Eger sende basîret varsa, gönül Kabe'sini tavaf et!.Topraktan yapilmis sandigin Kabe'nin asil manasi gönüldür.""Cenab-i Hakk, görünen, bilinen suret Kabe'sini tavaf etmeyi, kirlilikten temizlenmis, arinmis bir gönül Kabe'si elde edesin diye sana farz kilmistir.""Sunu iyi bil ki, sen Allah'in (c.c.) nazargâhi olan bir gönlü incitir, kirarsan, Kabe'ye yaya olarak da gitsen, kazandigin sevab, gönül kirmanin günahini dengeleyemez..""Sen varini, yogunu, malini, mülkünü ver de bir gönül yap!.. Yap da o gönül, mezarda, o kapkara gecede sana isik versin...""Allah'in (c.c.) huzûruna altin dolu binlerce keseler götürsen, Cenab-i Hakk:"Bize bir sey getirmek istiyorsan, kazanilmis bir gönül getir!""Çünkü altin, gümüs bizim için bir sey degildir. Eger bizi ve rizamizi istiyorsan, bunun ancak bir gönül kazanmaya bagli oldugunu unutma!.." buyurur.""Hakk'in nûrunun insandaki tecellîsini görmek için kalb gözün iyice açilsin!.""O kisi, pîrin bu nüktelerini kavradi. Gönlü, sohbetle, merhametin esrarindan bir hisse aldi. Huzur ve vecd içinde hac yolculuguna devam etti."Mevlana (k.s.) bu hikayeden sonra devamla buyurur:"Sefere çikacagin vakit, ilahî bir hazine olan insan-i kamil olmak talebi ile çik ki, gönlünün ufku açilsin!""Her kim ekin ekerse, maksadi bugday almak olur. Saman zaten bugday ile husûle gelir.""Saman ekersen, bugday hasil olmaz. Öyleyse sen de insan-i kamil, rehber-i fazil ara; onun talibi ol!""Hac vakti olunca Kabe'yi ziyaret ve tavaf maksadi ile git! Bu maksatla gidersen, Mekke'nin hakîkatini görmüs olursun!.."Mevlana'nin (k.s.) hikayede hacci misal vermesi, haccin çok nazik bir ibadet olmasindandir. Çünkü hacda, mesru olan birçok seyler yasaklanir. Bir mahser manzarasi sergilenir. Ayet-i kerîmede insanin "refesden, yanî malayaniden, Dünya'nin bos seylerinden korunmasi ihtar edilir. Bu sebepten ötürü hac yolculuguna ruhî bir hazirlikla çikmalidir."Namazin, orucun nafilesi gibi haccin da nafilesi vardir

Nafile yapilan hac ibadetleri hakkinda cahilane tenkitler yapmak, Allah (c.c.) korusun ucu küfre sarkan sözlerdir.
Bunlar, cehalet homurtulari olup, ibadet lezzetinden mahrumiyetin kara ifadeleridirAsr-i saadetten beri nafileler, bir îman vecdi île devam ede gelmislerdir. Heyecan ve istiyak île yapilan nafile ibadetler kulu, Allah'a (c.c.) takarrub (yakinlasma) tecellîsine mazhar kilar. Ruhu derinlestirir.
Merhamet ve cömertlik vasiflari inkisaf eder. Hakk'in gören gözü, isiten kulagi olur, yani onlarin görüsleri, duyuslari, düsünüsleri ve ifadeleri artik hep ilahî nurun cereyanidir.Bu yükselisler, nafile ibadetlere olan muhabbet ve mahlûkata olan merhametle mümkündür. Imam-i A'zam'in 55 kere haccettigini söylemek bu hususta kafî ve vâfîdir."Tezkîretu'l-Evliya" kitabindan insanin Hakk katinda degerini ifade eden bir kissa:Tabiînden âlim, fâzil, muhaddis ve sûfî Abdullah bin Mübarek, hacci îfa ettikten sonra Mekke de Harem de yakaza halinde iken semadan iki melek gelir Biri digerine:"- Bu sene 600 bin kisi haccetti. Hepsinin hacci Sam da Ali bin Muvaffak ismindeki bir ayakkabi tamircisinin yaptigi amelin hürmetine kabul oldu. Bu kisi hacca gitmege niyet etti, lakin gidemedi. Onun yaptigi bir amel hürmetine bu kadar hüccacîn hacci kabul oldu " der.Abdullah bin Mübarek uyku île yakaza arasi olan bu halden uyaninca, merak ve hayret içinde kaldi. Sam kervani ile Sam'a gitti. O zati bulup sordu:"- Sen hacca gitmedigin halde ne amel isledin?"Ali bin Muvaffak, Abdullah bin Mübarek gibi meshur bir zati karsisinda görünce sasirdi. Heyecanindan bayildi. Kendisine geldiginde söyle anlatti:"- Otuz sene hacca gitmeyi arzu eder dururdum Eskicilikten 300 dirhem para biriktirdim. Hac yolculuguna niyet ettim. Hamile karim:"- Komsudan et kokusu geliyor; bana bir parça et ister misin'?" dedi Komsuma gittim. Durumu anlattim. Komsum agladi:"- Yedi gün oldu ki, çocuklarim açtir... Yolda ölü bir hayvan buldum.Ondan bir parça kestim. Simdi onu kaynatip onlari avutuyorum. Helal bir gida bulamaz isem, mecburî onu yedirecegim. Isterseniz vereyim, fakat bu kaynayan et, bunlara ölümle burun buruna geldikleri için helal, size ise haramdir." dedi.Ali bin Muvaffak devamla:"- Bunu duyunca, sanki içimden bir parça koptu. Bin bir zorlukla biriktirdigim bu 300 dirhemi ona verdim;"Ya Rabbî, hac niyetimi kabul et!.." diye Rabbime iltica ettim." dedi.Bunun üzerine Abdullah bin Mübarek:"Rabbim bana rüyada dogruyu bildirmis!" dedi.Bu hadise Rahman ve Rahîm olan Rabbimizin bize gösterdigi bir merhamet bereketidir. Rüyadaki zuhuratla hacdan misal verilmesi, ibadet hayatinda da merhametin ne derece mühim bir rol oynadigini ifade etmektedir.Diger manada hac, beden elbisesinden siyrilip ruhun derinligine kavusabilmeye gayret ederek nefsanî kasirgalardan kurtulmaga çalismaktir. Içli Yûnusumuz bazi beyitlerinde bu hakikati söyle ifade ederAk sakallu pîr hocaBilemez hâli niceEmek yimesün haccaBir gönül yikar ise Gönül Çalab'in tahtiGönül Çalab'a baktiIki cihan bedbahtiKim gönül yikar iseSirf sekille ruhî bir derinlige ulasilamayacagina dair Bayezîd-i Bistamî'den (k.s.) su kissa meshurdur:Müridlerinden biri:"- Kürkünüzden bir parça verseniz de teberruken üzerimde tasisam!.."der.Bayezîd cevaben:"- Oglum, sen adam olmazsan, Bayezîd'in kürküne degil, derisini yüzüp, içine girsen fayda vermez !" buyururlar.Bayezîd-i Bestamî (k.s.), bir yolculuk esnasinda bir agacin altinda istirahat ederler. Müteakiben yolculuga devam ederler. Yolda torbalarin üzerinde, dinlendikleri yerden geçen bir kaç karincanin gezindigini görürler. Onlari yurtlarindan mahrum etmemek ve onlara gurbet hayati yasatmamak için geri dönerler. Dinlendikleri.yere.. gelir, karincalari eski yerlerine birakirlar. Yaratandan ötürü yaratilana muhabbetin kamil bir tezahürü!.. Hadîs-i serîfde buyurulur:"Kendisinin aç kalmasini umursamayip ölümüne sebep olan bir kadin cehenneme gitti. Susuzluktan soluyan bir köpege ayakkabisi ile su içiren günahkâr bir kadin da affedildi." Hz Ebûbekir (r.a.) buyurur:"Ya Rabbi! Benim vücûdumu cehennemde o kadar büyüt ki, baska kullarina orada yer kalmasin!.."Islam'da merhamet ufkunun sonsuzlugu iste budur!Ya Rab! Merhamet, kalplerimizin tükenmez hazînesi olsun!.....
tin Bereketi