Konu: Defle zikir çekmek

Sual: Zikretmek için Avrupa’dan def istediler. Defin zilli olup olmaması fark eder mi?

CEVAP
Zilli olup olmaması fark etmez. Defle veya ney gibi başka çalgı aletiyle zikir çekilmez, ilahi söylenmez. Çünkü zikir de, ilahi de ibadettir. İbadete çalgı karıştırılmaz. Tasavvuf müziğinin dinde yeri yoktur. Bir evde, küçük zenci kızları [cariyeler] def çalıp şarkı söylüyorlardı. Resulullah efendimiz gelince, şarkıyı bırakıp, Resulullah'ı övmeye başladılar. Resulullah efendimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Onu bırakın, oyun arasında beni övmeyin! Beni övmek [mevlid, ilahi] ibadettir. Eğlence, oyun arasında ibadet caiz değildir) buyurdu. (K. Saadet)

Resulullah efendimiz, Rübeyyi binti Muavviz’in düğününde, def çalarak Bedir savaşıyla ilgili kahramanlık türküleri söyleyen iki küçük kızı dinlemiştir. Bu esnada şarkı söyleyenlerden birisinin, (Aranızda, yarın ne olacağını bilen bir Peygamber var) demesi üzerine, Resulullah Efendimiz, (Bırak o sözü, önceki söylediklerine devam et, gaybı ancak Allah bilir) buyurmuştur. (İbni Mace)

(Beni övmeyi bırak, önceki sözlerine devam et!) buyurması haram işleyerek ibadet yapılamayacağını göstermektedir. Bunun küfür olduğu bildirilmiştir.

Kadınların düğünde kendi aralarında def çalıp oynamaları caizdir. (Redd-ül-muhtar)

İmam-ı Münavî hazretleri, (Mescitlerde def çalınmaz, yalnız nikâh yapılır) buyuruyor. (Hadika)

Bazı tarikatçıların yaptıkları gibi, dönmek, dümbelek, ney, saz çalmak haramdır. (Tahtavi şerhi)

Musikiden hâsıl olan şehvet lezzetlerini, ibadetten lezzet hâsıl oldu, feyiz geldi sanan kimse, sapıktır, Deccal’ın askeridir. Kur'an-ı kerimi, zikri ve duayı teganniyle okuyanları dinlememek gerekir. Tatarhaniyye fetva kitabında, (Bunları teganniyle okumak sözbirliğiyle haramdır) buyuruluyor. (Birgivi vasiyetnamesi şerhi)

Hazret-i Ebu Bekir, def için (Şeytanın düdüğüdür) buyurmuştur. (Buhari, Müslim)

Ney denilen çalgıyla veya başka çalgılarla Kur’an, salevat, ezan ve ilahi okumak ve böyle zikir yapmak da bidattir, büyük günahtır. Bazı bidatler, küfre sebep olur. (M. Nasihat)

Şu hâlde defle veya başka çalgılarla ilahi söylemek ve zikretmekten çok sakınmalı. İbadete, bir çalgı aleti olan defin zillisini de, zilsizini de karıştırmamalıdır.

ayet ve hadislerle.. Büyük günahlardan biride çalgı çalmak ve dinlemektir. Bu hususta yüce ALLAH şüyle der

Ve insanlardan bir kısmı boş sözleri satın alırlar, ilimleri olmaksızın Allah'ın yolundan saptırmak için. Ve onu eğlence (alay konusu) edinirler. İşte onlar için muhin (aşağılayıcı) bir azap vardır.
Ayeti kerimede ‘’lehvel hadis (boş söz, laf eğlencesi) hakkında müfessirlerin çoğu, ibni Abbas, İbni Mesud, Hasan, ikrime, ve Said bin Cübeyr (radyallahüanhüm) Lehvel hadis şarkı ve türküdür. Ve ayeti celile de türkü ve şarkının yasaklığı hakkında inmiştir demişlerdir.
(El hazin, lübabü-t texil fi meani-t tenzil)

‘’Ve onlardan kime gücün yeterse onu sesin ile oynat (kaydır, rahatsız et,) ve onların üzerlerine süvarilerinle, piyadelerinle sayhada bulun ve onlara mallarda ve evlatlarda ortak ol ve onlara vaatler yap, onları şeytanın vaat edeceği şey ise bir aldatıştan başka şey değildir.’’ Buyurmuştur. (İsra suresi- 64. ayet)

‘’Muhakkak müminler felaha ermişlerdir. O müminler ki namazlarında havf (tevazu) sahipleridir. Ve o müminler ki onlar, her lüzumsuz şeyden yüz çevirirler.’’
(Müminun suresi- 1.2.3 ayet)

‘’Ve onlar ki, yalan yere şahadette bulunmazlar ve faidesiz bir şeye uğradıkları vakit kerimler olarak geçer giderler.’’ (Furkan suresi- 72. ayet)


‘’Ve gülüyorsunuz da ağlamıyorsunuz? Ve hâlbuki siz gafillersiniz.’’
(Necm suresi–60.61 ayet)

Ayrıca yukarda geçen Furkan suresi 72. ayeti kerime ve Necm suresi 60. ayet ve 61 ayeti kerimelerin şarkı, türkü ve çalgı aletlerine dinlemekten men ettiğini müfessirlerce ileri sürülmektedir. (Kurtubi, hazin, medarik, alusi, tebari)

Kuranı kerimi bırakıp ta cahilane çalgı ve türkülerle meşgul olanlar ahiret gününde de resulallah (s.a.v) ve kuranı kerim tarafından Mevla teala tarafından şikâyet edileceklerdir. Furkan suresinin 30. ayeti kerimesi bunu beyan etmektedir.

‘’ Ve peygamber dedi ki; Yarabbi! Şüphe yok ki benim kavmim bu kuranı metruk ittihaz ettiler.’’ (Furkan suresi–30 ayet)

BU MEVZU İLE İLGİLİ HADİSİ ŞERİFLER

‘’Şarkı ve çalgı dinlemekten sakınınız. Zira onlar suyun sebzeyi bitirmesi gibi kalp te nifakı bitirirler.’’

‘’ Her kim (dünyada) şarkı dinlerse o kimseyi cennetteki ruhanileri dinlemeyi müsaade edilmez. Ashapta sordular; Ya resulallah! Ruhaniler nedir? Peygamberimiz (s.a.v) buyurdurlar; ruhaniler cennet ehlinin kuraları (ziyade okuyucularıdır.)

‘’ Her kim şarkıcı bir kadının yanında oturur ve ondan şarkı türkü dinlerse kıyamet gününde kulağına eritilmiş bakır dökülecektir.’’

‘’ İki ses vardır ki, bunlar dünyada ve ahirette lanetlenmiştir. Nağme (şarkı) esnasında çalgı sesiyle musibet anında bağırmaktır.’’

Ben çalgı aletlerini kırmak için gönderildim.
Ben davul ve zurnayı yıkmak için gönderildim.


‘’Yüce Allah hadisi kutsisinde; ‘’ Nerede benim şeytanın çalgılarından kaçınan kullarım! Onlara misk bahçelerine helal edin. Ve onlara rızamı helal kıldığımı haber verin buyurmuştur.!! (kurtubi-15 cilt/53,54 sayfa)


‘’Ben eğlence (ehlin) den değilim. Zevk ve eğlence (ehli)de benden değildir. Ben batıl ehlinden değilim. Batıl ehlide benden değildir.’’

‘’Peygamberimiz (s.a.v.) şarkı söylemekten, şarkı dinlemekten, gıybet yapmaktan, gıybet dinlemekten, (Müslümanlar arasında) söz gezdirmekten ve sözü dinlemekten men etmiştir.’’

‘’Ebu amir hazretlerinin rivayetine göre Resulallah (s.a.v); elbette benim ümmetimden bir kavim olur ki; O kavim ferci (haram olan nisvanı yani zinayı ) ve hamri ve şarabı ve oyunları helal addederler. Ve elbette bazı akvam bir dağın yanına nazil olur ki (inerler ki) onarın çobanları koyunları ile onların üzerine çıkar. Ve çoban onlara bir hacet için gelir. Onlar; ‘’ Bu gün git yarın gel derler.’’

Bunun üzerine Allah teala beytutet ettirir (gecelettirir) ve dağı üzerlerine yıkar. Ve helak olmayıp baki kalanlara maymun ve hınzır suretine ila yevmil kıyam tebdil eder.

KESİN HÜKÜM OLARAK MÜZİK VE ÇALGI ALETLERİ DİNİMİZCE YASAKLANMIŞTIR.
Resulallah (s.a.v) ahir zamanda benim ümmetimden bir kavim maymun ve hınzır suretine tebeddül eder. Dediğinde ashabı;’’ Ya resulallah! Senin Allah’ın resulü olduğuna ve Allah’ın birliğine şahadet ederlermi?’’dediler. Bunun üzerine resulallah (s.a.v) evet, namaz kılarlar ve oruç tutarlar, hac ederler, deyince onlar; bunun hali nedir ki böyle olur dediler. resulallah (s.a.v) onlar oyunları irtikâp eder ve şarapları içerler. Oyun ve şarap üzerine yatarlar, sabahtan maymun ve hınzır olarak kalkarlar, buyurmuştur. Hadisi şerifte geçen hadisi şerifte geçen ‘’meazif’’ her nevi oyun ve oyunun aletleridir.
(sahihi buhari. Türkçe 4 cilt.290 sayfa)
‘’ Ebu malik el eşari (r.a) den rivayet edilen bir hadisi şerifte resulallah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur. Ümmetimden bir takımları muhakkak ki şarap içip ona adından dan başka isim takacaklar, baş uçlarında şarkıcı kadınlar şarkı türkü söylemekler. Allah-ü teala onları yere batıracak ve onlardan maymunlar ve domuzlar yapacaktır.
(ruhul Furkan–8 cilt sayfa 40)
‘’Şarkıcı cariyelerini ne satın alın, nede satın, nede öğretin, onlarla yapılan ticarette hayır yoktur, parasıda haramdır.’’ Lokman suresi 6.cı ayet bu gibi kimseler hakkında nazil olmuştur. (tac 8 cilt sayfa 550)
Abdullah ibni amr (r.a) şöyle buyurmuştur: kuranı kerimdeki bu ayeti tevratı şerifte aynen şöyledir; Şüphesiz ki Allah- teala hakkı indirerek batılı gidermiş ve onunla ( indirdiği hak hükümler vasıtasıyla, tavla, satranç gibi oyunları ney, kaval, flüt, klarnet, düdük gibi nefesle çalınan çalgı aletlerini raks, dönerek oynanan dans, bale gibi oyunları, gitar, davul, darbuka, dümbelek gibi elle çalınan çalgıları, def ve tamburları çalanlar ve dinleyenler için şarkıyı söyleyen ve dinleyenler için, şarabı da tadanlar için yasaklanmıştır.
(ibni ebu hatim. no 6744,4/1196.suyuti, dürül mensur,3/163, ibni kesir: 2/90, maide ayet 90)
‘’ Çalgı aletlerinin sesini dinlemek günahtır. O çalgı meclisinde oturmak fasıklıktır, bu çalgı sesi ile lezzetlenmek küfür dür.’’ (Allah-hımızın verdiği nimetlere nankörlük etmektir. Bu nankörlüğe devam etmekte insanı küfre götürür.)
(el fetaval bezazziye, damat 2 cilt 533 sayfa fethul kadir 10 cilt sayfa 15.)
‘’Bir adam şarkı türkü ile sesini yükseltmez, illa yükseltiğin de yüce Allah c.c. ona iki şeytan gönderir. Biri omzuna diğeri öbür omzuna otururlar. Ve iki ayakları ile göğsüne vurmayı devam ederler. Susana kadar böyle devam ederler.’’ (tevfsiri kurtubi 14 cilt,53 sayfa)
Yukarıda ayeti kerimeler ile hadisi şeriflerde çalgı çalmak ve dinlemenin haram olduğu aşikârdır.
‘’ Mühür, arşın direğine takılıdır. Haramlar işlenip isyan edilerek Allah-a karşı cüret edilir ( isyana cesaret gösterilirse) Allah-teala mühürü göndererek o (haram işleyen, isyan eden ve Allah-a karşı cüret gösteren) kişinin kalp’bini damgalar, o artık hiç bir şey anlamaz hale gelir.’’ (ruhul Furkan 6 cilt 30 sayfa arar 146- enfal suresi 24 ayet.)

ÇALGI DİNLEMENİN FETVA KİTAPLARINDAKİ FIKHİ HÜKMÜ

Resulallah s.a.v şöyle buyurduğu anlatılır; Mümin için her oyalama boştur. Ancak üçşey müstesna: atın terbiyesi ve atı ile oynaması, ok atması, ailesi ile oynaşması.
(fethul kadir.10 cilt. Sayfa 15)


Hidaye imam azam ebu hanifeye göre ; ‘’Eğlenmek için çalınan tüm çalgılar haramdır. (mergınani hidaye /4 cilt 80)

Fetevayı Hindiye:
‘’Oyun çalgı aletlerini, isteyerek dinlemek haramdır.’’
İslam beldesinde bulunan zimmîlerden Müslüman olmayanlardan birisi düğün yapmak ve düğünde davul, zurna çaldırmak için hâkime müracaat etse, hâkim davul, zurna çaldırmak için izin vermez. Müslüman olmayanlara verilmeyen çalgı izni, şimdi Müslümanlara nasıl izin verilebilir. ( fetvayı hindiye 12 cilt 82 sayfa)
İbni hacer;
‘’Tambur ve kemençe gibi fasık ayyaş ve sefihlerin kullandığı çalgı aletlerini kullanmanın ve dinlemenin icma ile haram olduğunu dediler.’’
(ibni hacer, kurtubi kef el rüa 306. sayfa)

Ebu ishak el şirazi;
‘’Ud ve tambur gibi çalgılar çalmak haramdır.’’

Kafi İbni Abdiler (r.a)
‘’El kafi isimli eserinde haram olduğu hususunda görüş ittifakı bulunan kazançları sayarken ‘’Şarkı söylemekten elde edilen gelir ve flüt gibi eğlence aletlerinden elde edilenleri zikretmiştir.’’ Bu hükümlere göre isteyerek bunları dinlemek azabı gerektirir. Ama istemeden işiten kimse ise azap olunmasa da o kimseden uzun süre ibadet sevgisi alınır.

Bostanül arifin (Ebu leys):
‘’Nikâhı ilan ediniz. Onun için def çalınız.’’Hadisin manası; nikâhı açık yapmaktan kinayedir. Bu hususta aynı ile def çalmayı murat etmiştir.’’
Âlimlerimiz düğünde def çalmak hususunda çeşitli görüşler belirtmişlerdir. Bir kısmı bir sakınca yoktur demelerine karşılık, bazıları da mekruhtur, dediler. Derim ki zamanımızda zilli, çıngıraklı çalınan defler ittifakla mekruhtur. Bunlarda görüş ayrılığı yoktur. Ancak ihtilaf eski zamanlarda çalınan defler içindir. (ebu leys bostanül arifin 2 cilt 887.sayfa)






Mevkufat: Davet edilen kimse düğün evinde oyun, çalgı olduğunu bilirse bu davete icabet etmez. Çalgıyı men etme gücü yeter, fakat kendi oraya çalgı olduğunu bilmeden giderse onu men eder. Çalgı men etmeye gücü yetmez, fakat kendisi müftü, vaiz, imam, müezzin gibi eşraftan birisiyse, o evde oturmaz ve yemeğini yemez.
(mülteka tercümesi 4. cilt.107 sayfa mevkufat.)
İmamı azam hazretleri; ‘’ Bir kere çalgılı bir ziyefet meclisiyle ibtila edildim de sabredip çıkamadım. ‘’ demiştir. İmamı azam (r.a) hazretlerinin bu sözü henüz mükteba bih (kendisine uyulan) değilken söylemiş olduğu üzere hamledilmiştir. İmamı azam (r.a) hazretlerinin ibtila edildim sözü tüm çalgıların haram olduğunu dalalet eder. Çünkü ibtila, haram olan şeylerde kullanılır. Çalgı hakkında pek çok hadisi şerif varid olmuştur.
Herkes tarafından malumdur ki; İslam dini insanların menfaatine olan hiçbir şeyi yasak etmemiştir. Lakin çalgı, türkü ve bunlar gibi olan şeyler kendilerine hiçbir fayda sağlamayıp insanların vakitlerini boş yere harcamalarına sebep olduklarından dolayı İslam dini buna cevaz vermemiştir.
Ne yazık ki, İslami prensiplere göre olması gereken düğün merasimlerimiz bir takım gayri meşru adetlerle icra edilmekte olup şeytan bir kılığa bürünmüş, dini emir ve yasakları rafa kaldırmıştır. Yabancıların her türlü adetleri sokulmuştur. İçki, bütün çeşitleriyle ikram edilir. Damat hanımı ile davetliler huzurunda oynatılır, Kadın erkek bir arada oynar, dans eder. Gelin tuvaletli endamıyla misafirlere teşhir edilir. Düğüne katılan gençlere kasa kasa içkiler alınır, havaya silahlar atılır bundan dolayı bütün haşerat rahatsız olur.Bu çeşit hareketlerin Müslümanlıkla alakası olmadı gibi, milli örf ve adetlerimiz ile de zerre kadar alakası yoktur. Bunlar kafirlerin, kokmuş, hayvanlaşmış, utanma nedir, haya nedir, bilmeyenlerin adetleridir.
Abdullah ibni ömer (r.a) den rivayete göre Peygamber efendimiz şöyle buyuruyor; ‘’Kim bir kavme benzemeye çalışırsa, o da onlardandır.’’ (ebu davud libas 4.cilt tirmizi 7)
Peygamber efendimiz varken kime benzemeye çalışıyorsunuz? Düğünlerimizi hangi çalgı aletleriyle yapıyoruz? Eğer ki çalgı aletleri iyi bir şey olsaydı Peygamberimizde çalar, ve bütün Müslümanların çalmasını isterdi.Kız istemeye giderken Allah-ın emri peygamberimizin sünneti ile derken; düğün yaparken kimin emri ve kimin sünnetiyle yapıyoruz?
İyi düşünelim……
Hepimiz mevlanın huzuruna gideceğiz ve yapmış olduklarımızdan hesap vereceğiz.
Hepimizin evlatları evleniyor ve düğünlerini anne ve babaları olarak bizler yapıyoruz hatta onları öğretiyoruz evladım şöyle yap bunu böyle yap diye. Peki düğünlerde çalınan çalgıdan, evlerimizde dinlenen müziklerden, evlatlarımızın arabalarda yüksek sesle müzik dinlemelerinden, bizler sorumlu değimliyiz? Elbette ki sorumluyuz. Sadece bunla değil onların, ibadetlerin den, ahlakından, dini bilgilerinden bizler ataları olarak 1. derece sorumluyuz. Sevgili kardeşlerimiz Herkes yaşamına dikkat etmeli ve bu dünya ya ALLAH-a kulluk etmeye geldiklerini unutmamalıdırlar.

“En çok sevdiğim kimse, bana ayıp ve kusurlarımı haber verendir.” (Süyûtî, Târîhu’l-Hulefâ, s. 130)