Ölüleri Rüyada Gören Ve Hallerini Sorup Öğrenenlerden Bir Miktar Rivayetler
İbn-i Ebî Dünya «Rüyalar» kitabında ve ibn-i Sa'd «Tabakât» kitabında, Muhanımed bin Zeyyad, el-İlhani'den rivayet ettiklerine göre;
Asf bin el - Hars, sahabi olan Abdullah bin Âiz es-Semali (Radıyallahû anh)'ye ölüme yaklaştığında şöyle demiştir
— Eğer bizi görürsen, ölümden sonra başına ne geldiğini bize anlat.
Vefatından bir müddet sonra rüyada onu gördü, «bize bir şey anlatmayacak mısın?» dedi. O, cevaben dedi ki:
— Kurtulduk, fakat nerde ise kurtulamayacaktık. Çok zorluklardan sonra, kurtulduk. Hayır ve Kerem sahibi Rabbimizi bulduk. Günahlarımızı af etti, kötülüklerimi bağışladı. Yalnız «Ahradlar»ı af etmedi. Ben «ahrad nedir?» deyince;
O:
«Şerde meşhur olup parmakla işaret edilen kişilerdir» dedi.
îbn-i Ebî Dünya, Ebû Zahiriye'den, rivayet ettiğine göre şöyle demiştir:
Abdulâla bin Adıy, ibn-i Ebi Bilâl el-Huzaîyi, ziyaret etti. Abdulâla dedi ki;
«Benden Resûlullah (Sallallâhû Aleyhi ve Sellem) 'e selâm söyle, ölümünden sonra bizimle görüşebilirsen, bize durumu bildir.
Ümm-ü Abdullah, Ebû Zahiriyenin kız kardeşi ve ibn-i Ebî Bilal'in hanımı idi. Üç gün sonra kocasmı rüyada gördü. Kocası, ona, üç gün sonra kızım bana kavuşacak, dedi ve Abdulâla diye birisini tanıyıp tanımadığını sordu.
Hanım:
— Hayır» dedi.
Koca
—Git, onu araştır ve söyle ki, onun selâmını Resûlullah (Sallalâhû Aleyhi ve Sellem)'e bildirdim. Resûlullah da ona selâm gönderdi.
Hanım, gitti kardeşi Ebu Zahiriyeye durumu bildirdi. O da durumu Abdulala'ya iletti.
Yine ibn-i Ebi Dünya, Yahya bin Eyyûb'dan şöyle dediğini rivayet etmiştir:
İki adam, hangisi önce ölürse arkadaşına ölümden sonraki durumu bildirecek diye sözleştiler. Biri öldü. Arkadaşı onu rüyasında gördü. Kardeş! Âleminizde olan Hasan (Radıyallahû anlı) ne yapıyor, diye sordu.
Dedi ki:
— O Cennetin hükümdarıdır. Ona asla itaatsizlik edilmez «îbn-i Şirin, nasıldır,» diye sorunca:
«O, istediği gibi yer içer, fakat aralarında büyük fark vardır, dedi.
Kardeş! Hasan (Radyallahû anh) ne ile bu mertebeye kavuştu, diye sorunca «Allah'dan fazla korktuğundan» dolayı diye cevap verdi.
Ibn-i Adiy, ibn-i Asâkir, «Tarih»inde Muhammed bin Yahya el-Hacderi'den, rivayet ettiğine göre, Ecleh'in oğlu şöyle demiştir:
— Babam, Ecleh Seleme bin Küheyle'ye dedi ki:
— Eğer benden önce ölüp rüyama girebilirsen ve gördüğünü bana anlatabilirsen yap. Seleme de ona aynı teklifte bulundu. Fakat, Seleme babam Ecleh'den önce öldü. Babam bana. dedi ki:
«Oğlum, Seleme rüyama girdi, ölmedin mi?» diye sordum. O, «Allah beni diriltti» diye söyledi.
— Allah'ı kendine karşı nasıl buldun, dedim. O:
— Bize rahmetiyle muamele etti, dedi. Ben:
— «Kul'un onunla Allah'a yakınlaştğı amellerden hangisini en üstün buldun,» dedim.
O:
— Bu âlemde, gece namazından daha üstün bir şey göremedim, dedi.
Ben:
— Durum nasıldır, dedim. O:
—Kolaydır, fakat güvenmeyiniz.
İmam Ahmed «Zühd»de ibn-i Sa'd «Tabakât»da Abbâs bin Abdülmuttalip (Radıyallahû anh)'den şöyle dediğini rivayet etmiştir ;
Ömer bin el-Hattap (Radıyallahû anh) dostum idi. Vefat ettiğinde bir sene bekledim ki, Allah onu rüyada bana göstersin diye. Bir sene sonra, onu rüyamda gördüm, alnından ter siliyordu. «Yâ Emire'l-Müminin, Rabbin sana ne yaptı?» diye sordum. Dedi ki:
— İşte şimdi kurtuldum. Eğer Rauf ve Rahim olan Allah'ı görmeseydim, evim yıkılırdı.»
îbn-i Sa'd, Salim bin Abdullah'dan rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Ensarî bir adamdan işittim kî, diyordu:
Ömer; (Radıyallahû anh) rüyada görmek için Allah'a dua ettim. Yirmi sene sonra onu gördüm. Alnından terleri siliyordu «Yâ Emire'l-Müminin ne yaptın?» dedim. Dedi ki:
İşte şimdi kurtuldum, Eğer Rabbimin rahmeti olmasaydı helak olacaktım.
Yine ibn Sa'd, Abdullah bin Amr bin As (Radıyallahû anhrdan rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Ömer (Radıyallahû anh)'in durumunu öğrenmek kadar hiç bir şeyi öğrenmek bana sevimli gelmedi. Rüyada bir saray gördüm. «Kimindir bu?» dedim. «Ömerindir» dediler.
Bunun üzerine Ömer, saraydan çıktı, yorgan gibi bir şeye sarılmıştı. Sanki yıkanıp öyle çıkmıştı. «Allah, sana ne yaptı?» diye sordum;
«İyilik. Gafur bir Allah'ın huzuruna çıkmamış olsaydım, evim yıkılırdı,» dedi.
İbn-i Asâkir, Mutarrif den rivayet ettiğine göre;
O, Osman bin Affân (Radıyallahû anh)'ı rüyada görmüş. Yeşil elbiseler içindeydi. «Yâ Emirel müminin! Allah sana ne yaptı,» diye sorunca, demiş;
«Bana iyilik yaptı.» Mutarrif:
— Hangi din iyidir, demiş. O
— Kıymetli din, kan akıtmakla değildir, demiştir.
îbn-i Ebî Dünya, Muhammed bin Nadr el-Harisi'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Mesleme bin Abdul-Melik, Ömer bin Abdülazizi, ölümünden sonra rüyada gördü. «Yâ Emirel-Müminin keşke bilseydim, ölümünden sonra, ne oldun?» dedi.
Ömer biri Abdülaziz:
— Yâ Mesleme, işte şimdi kurtuldum. Allah'a yemin ederim. Şimdiye kadar rahat yüzünü görmedim. Ben:
— Nerdesin? dedim. . O:
— Aden Cennetlerinde, hidayet imamları ile beraberim, dedi.
îbn-i Ebi Şeybe, ibn-i Ebi Dünya, Muhammed bin Sirin'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Eflâh veya kesir bin Eflâhı rüyada gördüm. Harre savaş gününde şehid edilmişti. «Sen öldürülmedin mi?» dedim. O:
— Evet, dedi. Ben:
— Ne yaptın, dedim. O:
— İyilik, dedi. Bent
— Siz şehid misiniz, dedim. O
— Hayır, müslümanlar arasında iç savaşta ölenler şehid değiller. Fakat biz Ölenler artık burda dostuz, dedi.
lbn-i Sa'd, Ebû Meysere Amr bin Şerhabil'den rivayet ettiğine göre, şöyle demiştir:
Kendimi sanki, Cennete sokuldum, gördüm. Kapalı bir kapı gördüm. Kimindir bu dedim.
Zilkela' ve Havşebindir dediler. Onlar Muâviye ile beraber savaşıp ölenlerden idiler.
Benî
— Ammâr ve arkadaşları nerde, dedim.
— Önünde, dediler. Ben:
— Neden birbirini öldürmüşler, dedim.
Bir ses
__Onlar Allah'ın huzuruna vardılar, onu geniş mağfiret sı
buldular. Ben:
— Nehrevanhlar yâni Hâriciler ne yaptı, dedim.
— Onlar gam ve hüznü buldular, denildi.
lbn-i Ebi Dünya «Rüyalar» kitabında Ebû Bekir el-Hayyattan şöyle dediğini rivayet etmiştir:
Kendimi, mezarlığa giriyor gördüm. Baktım Ölüler kabirlerinin üzerinde oturmuş önlerinde reyhan çiçekleri var. Baktım, Mahfuz önlerinde gidip geliyor. Ya mahfuz Rabb'in sana ne yaptı? Ölmedin mi, dedim.
O:
— Evet, dedi. Sonra şöyle devam etti. Takvalının ölümü, sonsuz bir hayattır Çokları Ölmüş, fakat, halk içinde yaşıyor.
Seleme el-Basri'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
Âbit olan Yarbu' bin Misver'i rüyada gördüm. O, Allah'ı ve Ölümü çok anar ve çok ibadet ederdi. Ben:
— Yerinden memnun musun?, dedim. O ise şöyle cevap verdi.
Kabrin içini bir Allah bilir. Bir de kabrin içindekiler bilir.
Bişr bin el-Mufaddal'dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Rüyamda Bişr bin Mansûru gördüm. Yâ Ebâ Mu h ammed, Rab-bin sana ne yaptı, dedim. O dedi ki
«İşi, kendi nefsime yüklediğimden daha kolay buldum.»
Hafs el-Mevhibi'den şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Dâvud et-Tai'yi rüyamda gördüm. Yâ Ebâ Süleyman âhiretin hayırlarını nasıl buldun?» dedim.
— Bol bir hayır gördüm, dedi. Ben:
— Durumun nasıl? dedim. O
— Allah'a hamd olsun, çok iyiyim, dedi. Ben:
— Süfyan bin Said'den hiç haberin var mı? O iyiliği ve iyilik sahiplerini severdi, dedim.
O:
— İyilik onu, iyilik sahiplerinin derecesine yükseltti, dedi.
Atabe bin Dumrete'den, o da babasından rivayet ettiğine göre, o şöyle demiştir:
Hâlâmı rüyada gördüm. «Nasılsın?» dedim, karşılığını aldım» dedi.
Abdulmelik el-Deysi'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Amir bin Abdulkays'i rüyada gördüm. «Neyi buldun,» dedim.
O, «iyilik» dedi.
Bern
— Hangi ameli en üstün gördün, dedim.
O:
— Allah için olan her şey üstündür, dedi.
Ebu Abdullah el-Hicri'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Amcamın biri vefat etti. Onu rüyada gördüm. Bana, şöyle diyordu:
Dünya aldatıcıdır; Âhiret amel sahipleri için sevinçtir. Allah için müslümanlara yapılan nasihat ve yakin gibi hiç bir şeyi üstün görmedik, hiç bir iyiliği hakir görme; kendini eksik bilenlerin ameli gibi amel yap.
Asme'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Yûnus bin Ubeyd'ın arkadaşlarından Basralı bir üstadı gördüm. Halbuki daha önce ölmüştü. «Nerden geliyorsun?» dedim.
— Doktor Yunus'un yanından geliyorum, dedi. Ben:
— Doktor Yunus kimdir, dedim.
— Üstün, fıkıh bilgini dedi.
—Yûnus bin Ubeyd mi, dedim.
— Evet, dedi.
— Nerdedir o dedim.
— Ercuvan [1] ağaçları altında, meclislerde, bakire hurilerle beraberdir. Takvasının doğruluğuyla gözleri aydındır, (yani rahatı yerindedir.)
Meymûn el-Kürdi'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir':
Urve bin Bezzar'i ölümünden sonra rüyada gördüm. Falan sucunun üzerimde bir dirhemi vardır. Evimin falan dolabımdan git al, ona ver.
Sabahleyin sucuyu buldum. «Senin Urve'de bir şeyin var mı?» dedim.
«Evet bir dirhemim var» dedi.
Bunun üzerine eve girdim, dolapta bulunan dirhemi alıp sucuya verdim.
Kûfe'li bir adamdan rivayet edildiğine göre, o şöyle demiştir:
Süveyd bin Amr el-Kelbi'yi ölümünden sonra rüyada iyi hâl içinde gördüm.
— Yâ Süveyd, nedir bu iyi hal? dedim.
O
— Ben lâilahe illallah sözünü çok zikrediyordum. Şen de çok ça zikret, dedi. Sonra şöyle devam etti:
«Davud el-Taı ve Muhammed bin Nadr el-Harisi bir şey istiyordular, gayelerine ulaştılar.»
ibrahim bin Münzir el-Harrani'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
Rüyada Dahhâk bin Osmanı gördüm. «Rabbin ne yaptı, sana?» dedim.
O, dedi ki
— Gökte burçlar Vardır. Kim lâilahe illallah dese onlarla tutunur, kim demezse yokluğa uçar, gider.
Muhammed bin Abdurrahman el-Mahzumiden şöyle dediği rivayet edilmiştir:
Bir adam ibn-i Aişe et-Temimi'yi rüyada gördü. Rabbin ne yaptı sana, dedi.
O dedi ki:
— Ona olan sevgimden dolayı beni afvetti.
Sirri bin Yahya'dan, o da Kazvinli salih bir adam olan îsa Ebu Meryem'den; şöyle demiştir:
Daldığım bir sırada ay doğdu. Ben mescide gittim. Namaz kıldım, tesbih çektim, dua ettim. Uyku beni bastı, uyudum. Beşer olmadıklarını bildiğim bir cemaat gördüm. Ellerinde tabaklar vardı. Tabakların üstünde kar gibi beyaz somunlar vardı. Her somunun üstünde nar gibi bir inci vardı. Bana:
— Ye, dediler. Ben
— Oruç tutmak istiyorum, dedim. Onlar:
Bu ev sahibi yemeni emrediyor, dediler.
Ben de yedim. O inciyi de götürmek için aldım. Bana:
— Bırak, onu, senin için dikeceğiz, kendisinden daha hayırlı meyveler verir sana, denildi.
Ben:
— Nerde dikilecek, dedim.
Onları
— Bozulmayan bir yurtta, bozulmayan meyvelerle Sonsuz bir saltanat içinde... Eskimeyen elbiselerle... İçinde Razva, Ayna [2] ve göz nuru vardır. Onda, kocalarından başka hiç kimseye yanaşmayan hoşnut ve güzel eşler vardır. İşte bunun için, içinde bulunduğun halden çekilmen lazım. Bu hayatın bir esnemektir ki, göç edip bu yurda vardığında uyanırsın» dediler.
Ravi dedi ki, bana rüyayı anlattığından iki Cuma sonra vefat etti. Vefat ettiği gece onu rüyada gördüğüni, bana şöyle diyordu:
îki hafta önce sana rüyamı anlattığım gün bana dikilen ağacı görmüyor musun, ne güzeldir? Bak yüklenmiş. Ben, «Neyi yüklenmiş» dedim.
— Kimsenin tavsif edemiyeceği şeyi sorma. Muti kul Rabbine vardığında İkramda onun benzeri yoktur, dedi.
İsmail bin Abdullah bin Meymun'dan rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Ali bin Muhammed bin İmran bin Ebû Leyla'yı rüyada gördüm. Hangi ameli en üstün buldun? dedim. O:
.— Allah'ı tanımayı, dedi. Ben:
Adam'ın, «Falan bana şöyle hadis rivayet etti, şöyle haber verdi» sözünü nasıl görüyorsun,» dedim.
O:
—. Ben böbürlenmeye kızıyorum, dedi.
Mâlik bin Dinar'ın bir arkadaşından rivayet edildiğine göre, O şöyle demiştir:
Malik bin Dinar'ı rüyada gördüm. «Allah ne yaptı sana» diye sordum. Cevaben bana:
— İyilik! Ameli salih iyilerle arkadaşlık selef-i salihin ve iyilerin meclisleri kadar üstün bir şey görmedik, dedi.
Abdulvehhap bin Yezid el-Kindi'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir:
Ama Abu Amr'i gördüm. Rabbın ne yaptı sana, diye sordum.
— Bana mağfiret ve rahmet etti, diye söyledi.
— Hangi ameli en üstün buldun? dedim.
— İçinde bulunduğunuz Sünnet ve ilmi en üstün buldum, dedi.
— Hangi ameli en şerli buldun? dedim.
— İsimlerden sakının, dedi.
— İsimler nedir, dedim.
— Kadercilik, Mutezilecilik ve Mürciecilik, dedi ve yoldan sapmış ehl-i bid'ayı saydı.
.
Ebû Bekir es-Seyrefi'den rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: Hz Ebû Bekir ve Ömer (Radıyallahû anh)'a söven bir adam öldü Şair Cehm gibi onlarla hicvederdi. Bir adam onu rüyada şöyle gördü: Sanki, çıplak kalmış, başına ve avret yerine birer yama koymuş. Adam;
Rabbin ne yaptı sana, diye sordu. O Beni, Bekr bin Kays ve Avn bin A'ser ile beraber kıldi: Bu ikisi de hıristiyan idiler.
Bir üstad'dan şöyle dediği rivayet edilmiştir. Yukarda anlatılan konulara çok dalan bir komşum rüyada gördüm. Sanki kör idi.
— Yâ falan nedir bu seni gördüğüm? dedim.
— Muhammed sahabelerini eksik gördüm. Allah da mü benden eksiltti, dedi ve elini kör olmuş gözünün üzerine
Ebû Cafer el-Med'yeni'den rivayet edildiğine göre şöyle demiş
Mahmud bin Humeyd ehl-i ibâdet birisi idi. Onu rüyada gördüm, üzerinde iki yeşil elbise vardı. Ölümden sonra nedir bu dedim, bana baktı, sonra şu şiiri inşad etti: '
Ne mutlu o takvalılara ki
Gerçekten ebediyet içinde...
Ermiş bakire huriler yanındadırlar.
' Ebû Cafer dedi ki;
And olsun! Ondan önce kimseden bunu işitmedim.