Konu: Hac Rehberi

HACC REHBERİ

İslâm’ın beş şartından biri olan hac, üç kısımdır. Fazilet sırasına göre şöyle:
1-Hacc-ı Kırân,
2-Hacc-ı Temettû,
3-Hacc-ı İfrad,
Hacc-ı İfrad, ihrama girip -umre yapmaksızın- yalnız haccetmektir
Hacc-ı Kırân ve Hacc-ı Temettû, aynı hac mevsiminde hem umre yapmak,
hem de haccetmektir.
Hacc-ı Kırân’a niyet eden, umreden sonra ihramdan çıkmaz.
Hacc-ı Temettû yapan, umreden sonra ihramdan çıkar ve hac için tekrar ihrama
girer.
Hacc-ı ifrad yapan:
1-İhrama girer,
2-Kudûm tavafı yapar,
3-Sa’y yapar,
4-Zilhicce’nin 8.inci (Terviye) günü Minâ’ da öğle namazı kılar.
5-Arefe günü Arafat’ta vakfe yapar,
6-Akşam Müzdelife’ye gider,
7-Bayram günü Minâ’da şeytan taşlar ve,
8-İhramdan çıkar.
9-Mekke-i Mükerreme’ye varıp ziyâret tavafı yapar.
10-Minâ’ya döner. Orada üç gün kalır ve şeytan taşlar.
11-Mekke-i Mükerreme’ye varıp Vedâ Tavafı yapar.
İHRAMA GİRMEK
İhrama Hazırlık:
-Tırnaklarını keser.
-Koltuk temizliği gibi işleri yapar.
-Boy abdesti veya abdest alır.
-Güzel koku sürer.
İhrama girince:
-Mîkat mahallinde veya oraya varmadan önce niyet edip ihrama girer.
(İhramın üst parçasına “Ridâ”, alt parcasına “İzar” denir.)
(Mîkat: Mekke-i Mükerreme’ye girmeden, hacıların ihrama girmesi lâzım gelen yerlerdir. O mahallerin dışında, uçakta, hava meydanında hattâ kişi evinde ihrama girebilir.)
İki rekât namaz kılar, şöyle duâ ve niyet eder ve telbiye getirir:
اَللَّهُمَّ اِنّىِ اُرِيدُالْحَجَّ فَيَسِّرْهُ لِى وَتَقَبَّلْهُ مِنِّى نَوَيْتُ الْحَجَّ وّاَحْرَمْتُ بِهِ لِلَّهِ تَعاَلَى لَبَّيْكَ
اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَشَرِيكَ لَكَ
ALLAHÜMME İNNÎ ÜRÎDÜ’L-HACCE FEYES-SİRHÜ LÎ VE TEKABBELHÜ MİNNÎ. NEVEYTÜ’L HACCE VE EHRAMTÜ BİHÎ LİLLÂHİ TEÂLÂ. LEBBEYK ALLAHÜMME LEBBEYK LEBBEYKE LÂ ŞERÎKE LEKE LEBBEYK. İNNEL HAMDE VENNİ’METE LEKE VEL MÜLKE LÂ ŞERİKE LEK.
Mânâsı: “Allahım rıza-i şerifin için haccetmek istiyorum. Bana bunu kolay kıl ve bu haccı benden kabul buyur. Hacca niyet ettim, Allah için hac niyetiyle ihram giydim; buyur Allah’ım, emir senindir. Senin şerîkin yoktur.
Emrine boyun eğdim. Muhakkak ki hamd sanadır, nimet senin, mülk de senindir. Senin şerîkin yoktur”.
İhramlıya Haram olanlar:
-Hanımıyla cem olmak, şehvet uyandıran nefsânî şeyler konuşmak,
-Kötü söz söylemek,
-Kötü hallerde bulunmak,
-Kavga etmek,
-Avlanmak, av hayvanına zarar vermek,
-Avcıya yardım etmek,
-Dikişli veya yapıştırılmış elbise giymek (Para çantası hâriç),
-Sarık sarmak,
-Başı ve yüzü örtmek (Kadınlar hâriç),
-Üstü veya topuğu kapalı ayakkabı veya mest giymek,
-Tıraş olmak, vücûdundan kıl koparmak veya kesmek,
-Tırnak kesmek,
-Koku sürünmek,
İhramlının Vazifeleri
Namaz kıldıkça. Yolda, yokuşta-inişte, yolculara rastladıkça ve seher vakitlerinde çokça telbiye etmek.
Mekke-i Mükerreme’nin evleri görülünce dualar okumak oraya varınca boy abdesti almak müstehaptır. Bu mümkün olmazsa yalnız abdest alır.
Tavaf dışında her yerde telbiyeye devam eder.
Telbiye:
لَبَّيْكَ اَللَّهُمَّ لَبَّيْكَ لَبَّيْكَ لاَشَريكَ لَكَ لَبَّيْكَ اِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لاَشَرِيكَ لَكَ

2-KUDÛM TAVAFI
Bâbüsselâm’dan Harem-i Şerif’e heybet makâmını mülâhaza ve huşû ile, telbiye, tekbir, tehlil ve salevât-ı şerife okuyarak, sıkışanlara da lütufkâr davranarak girer ve telbiyeyi keser. Beyt-i Şerif’e bakarak dilediği duâyı eder. Tavaf esnâsında telbiye getirmez.
Harem-i Şerif’te tahiyyetül mescid namazı kılmaz, hemen Kudûm Tavafı’na başlar. Tehlil ve salevât-ı şerife ile Hacer-i Esved’i istilâm eder. (Öper veya eliyle uzaktan selâmlar.)
Hacer-i Esved’in hizasındân devamla, Kâbe-i Muazzama’yı tavaf ederek gene oraya gelir. Bu bir şavttır. Böyle yedi şavt tavaf yapar. Sonra müsâitse (kerâhat vakti dışında) Makam-ı İbrâhim’de iki rekât namaz kılmak vâcibdir. Orası müsâit değilse, müsâit bir yerde kılar…
Her tavafta lâzım değilse de Kudûm Tavafı’nın ilk üç şavtında Remel yapmak (Kısa adımla omuz silkerek çalımlı çalımlı yürümek) sünnet olduğundan, tavaftan evvel ridânın bir ucunu sünnet üzere sağ koltuk altından sol omuza almış olarak remelde bulunur. Sıkışık hallerde durur, fırsat buldukça yürümeye devam eder. Çünkü Remel zarûrîdir.

3-SA’Y

(Tavaf ve iki rekât namazdan sonra) Safâ’ya gider. Kâbe görülünceye kadar yükselir. Beyt-i Muazzama’ya döner. Tekbir ve tehlil eder ve salavât-ı şerife getirir. Ellerini kaldırıp dua eder.
Sonra Merve tarafına yavaş yavaş yürür. İki yeşil direk arasında “Hervele” eder (Sür’atli yürür) ve yine yavaş yavaş Merve’ye varır. Kâbe görününceye kadar çıkar. Kâbe’ye dönerek, tekbir, tehlil ve telbiye ile ellerini kaldırıp dua eder. Bu şekilde, Safâ tarafından dört gidiş, Merve tarafından üç geliş ile yedi şavt olur ki hepsi bir “Sa’y”dır.
Gidiş ve gelişte, telbiye ve hervele ederken şu duâyı okur:اَللَّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِى فِىسُنَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ عَلَيْهِ السَّلاَمِ وَتَوَفَّنِىعَلَى مِلَّتِهِ وَاَعِذْنِى مِنْ مُضِلاَّتِ الْفِتَنِ بِرَحْمَتِكَ ياَ اَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
ALLAHÜMME’STÂ’MİLNİ FÎ SÜNNETİ NEBİYYİ-KE MUHAMMEDİN ALEYHİS-SELÂMÜ VE TEVEFFENÎ ALÂ MİLLETİHÎ VE EİZNÎ MİN MUDİLLÂTİ’L FİTENİ BİRAHME-TİKE YÂ ERHAMERRÂHİMİN.
Mânâsı:
“Allahım, beni Nebî’n Muhammed A.S.’ın sünnetinde istîmâl et. O’nun milleti üzere rûhumu al. Rahmet edenlerin en merhametlisi Sen’sin. Rahmetinle beni fitnelerin dalâlete düşürmesinden koru...”
Sa’y’dan Sonra:
Mekke-i Mükerreme’de ihramlı bulunur. İstediği zaman Beyt-i Şerif’i tavaf eder. Bu tavaflarda Remel ve Sa’y yapmaz.

4-MİNÂ’DA
Zilhicce’nin 8. (Tevriye) günü güneş doğduktan sonra gidip, öğle namazını Minâ’da kılmak müstehabdır.
Arefe günü sabah namazını Minâ’da alaca karanlıkta kılar.

5-ARAFAT’TA
Güneş doğunca Arafat’a gidip, zevâle kadar kalarak öğle namazını Nemre
Mescidi’nde okunan hutbeden sonra, ikindi ile beraber kılar ve vukuf mahalline (Vakfe’ye)gider.
Cemâate yetişemeyen, öğle ve ikindiyi ayrı ayrı vakitlerinde kılıp Vakfe’ye gider.
Arafat’ın her yeri Mevkıf (Vakfe Mahalli)’dir.
Arafat’ta vakfe için mümkün olursa zevâlden sonra boy abdesti alır.
Cebel-i Rahme civârında kıbleye veya Cebel-i Rahme’ye karşı durup, tekbir, tehlil ve telbiye
eder. Yemek ister gibi el uzatıp, kendisine, ana babasına ve din kardeşlerine candan duâ ederken ağlamağa çalışır. Çünkü ağlamak kabul alâmetidir.
Kat’î kabûlünü umarak, ısrarla yalvarmalıdır. (Burada affedilmekten ümitsiz
olmak büyük günâhtır.)
O gün uzaktan gelenler için bulunmaz fırsat ve ganîmettir. Öyle kıymetli
günü çadırlarda çay sohbetleriyle zâyi etmek lâyık değildir…
Vakfe’yi binek üzerinde yapmak efdal; ayakta yapmak da oturarak yapmaktan
evlâdır.

6-MÜZDELİFE’DE
Güneş batınca yavaş yavaş kimseye ezâ etmeden Müzdelife’ye iner. Fırsat
buldukça sür’-atlenir. Şiddet, izdiham ve halka ezâ etmek haramdır.
Müzdelife’de Meş’ar-ı Haram civârına konar. Orada akşamı yatsı ile beraber
kılar. (Yolda akşamı kılmak câiz değildir.)
Müzdelife’de gecelemek sünnettir. Fecr’in tulûundan sonra, imam sabah
namazını erkenden kıldırır ve berâber Vakfe eder. Cezbe ve ısrar ile duâya gayret ve devam edilir.
Hacılar Minâ’da şeytan taşlamak için atacakları cemreleri (küçük taşları)
burada toplarlar.

7-MİNÂ’DA (Bayram Günü)
Ortalık aydınlanınca, gün doğmadan Minâ’ya gelir. Müzdelife’de veya yolda
topladığı taşları yıkayarak temizler. Çünkü onlarla ibâdet edecektir. Temizlenmemiş taşı atmak mekruhtur. Taş kırılıp ufaklanmaz, cemredekiler de alınıp atılmaz.
Minâ’ya gelince, Akabe Cemresi’ni atar. İlk atışta telbiyeyi keser.
(Yokuş yer olduğundan “Akabe” denilmiştir.)
Şehâdet parmağıyla başparmak arasına alarak yedi taş atar. Bir kulaçtan uzağa
düşen veya adam üstünde kalanlar, iâde edilir.
Her atışta “Allahü Ekber” der.

8-İHRAMDAN ÇIKIŞ
Hacc-ı İfrad’a niyet eden Akabe Cemresi’nden sonra dilerse nâfile olarak
kurban keser. Sonra tıraş olur veya taksir eder (saçlarını uçlarından kısaltır) ve ihramdan çıkar. Artık ihramlıya haram olan şeyler kendisine helâl olur. (Âilesiyle cem olmak hâriç…)

9-ZİYÂRET TAVAFI
Bundan sonra üç gün içinde Mekke-i Mükerreme’ye iner, Ziyâret Tavafı
yapar ve hanımı ile muâşeret de helâl olur.
Bu tavaf için Minâ’dan ilk gün inmek efdaldir. Üç günden sonraya bırakmak,
vâcibi tehir olup bir koyun kurban etmek lâzım gelir.

10-MİNÂ’DA ŞEYTAN TAŞLAMA

Ziyâret tavafından sonra tekrar Minâ’ya gider, şeytan taşlamak için orada
üç gün kalır. Şeytan taşlama günlerinde Minâ’dan başka yerde kalmak mekruhtur.
Kurban Bayramı’nın ikinci günü zevâl vakti gelince Mescid-i Hayf civârındaki
“Birinci Cemre”den başlar ve üç şeytanı da taşlar.
Cemreler; Cemre-i Ûlâ, Cemre-i Vustâ, Cemre-i Akabe olarak üçtür. Ûlâ, ilk;
Vustâ, ortadır.
Cemrelerde yaya olarak tekbirle yedişer taş atar ve kendisi, ana-babası ve
Sonra Cemre-i Akabe’ye gelir. Binit üstünde atar ve orada duâ etmeden gider.
Bayramın Üçüncü günü zevâlden sonra, evvelki gibi üç cemreyi atar ve isterse
gurubdan (gün batmadan)evvel Mekke-i Mükerreme ye iner. Guruba kadar kalmak mekruh olup, cezâsı yoktur. Eğer Minâ’da dördüncü günün fecri doğarsa, o gün de şeytan taşlamak lâzımdır. Bu zevâlden önce olur. Gün doğmadan taşlamak mekruhtur.
Kaynak : HACC REHBERİ – 33 Risale Ankara Fazilet