YIRMI YEDINCI MEKTUBUN ÜÇÜNCÜ ZEYLI

(Said'in bir fikrasidir.)

(Nur Risalelerine çok müstak ve onlarin mütalâasindan intibaha düsen bir doktora yazilan mektuptur. Bu üçüncü zeyle çendan münasebeti azdir; fakat kardeslerimin fikralari içinde bu da benim bir fikram olsun.)

Merhaba ey kendi hastaligini teshis edebilen bahtiyar doktor, samimî ve aziz dostum,
Senin hararetli mektubunun gösterdigi intibah-i ruhî sâyân-i tebriktir. Biliniz ki, mevcudat içinde en kiymettar, hayattir. Ve vazifeler içinde en kiymettar, hayata hizmettir. Ve hidemat-i hayatiye içinde en kiymettari, hayat-i fâniyenin hayat-i bâkiyeye inkilâp etmesi için sa'y etmektir. Su hayatin bütün kiymeti ve ehemmiyeti ise, hayat-i bâkiyeye çekirdek ve mebde ve mense olmasi cihetindendir. Yoksa, hayat-i ebediyeyi zehirleyecek ve bozacak bir tarzda su hayat-i fâniyeye hasr-i nazar etmek, ânî bir simsegi sermedî bir günese tercih etmek gibi bir divaneliktir.
Hakikat nazarinda herkesten ziyade hasta olan, maddî ve gâfil doktorlardir. Eger eczahane-i kudsiye-i Kur'âniyeden tiryâk-misâl imanî ilâçlari alabilseler, hem kendi hastaliklarini, hem beseriyetin yaralarini tedavi ederler, insaallah. Senin su intibahin senin yarana bir merhem oldugu gibi, seni dahi doktorlarin marazina bir ilâç yapar.
Hem bilirsin, meyus ve ümitsiz bir hastaya manevî bir tesellî, bazan bin ilâçtan daha ziyade nâfidir. Halbuki, tabiat batakliginda bogulmus bir tabip, o biçare marîzin elîm ye'sine bir zulmet daha katar. Insaallah bu intibahin seni öyle biçarelere medar-i tesellî eder, nurlu bir tabip yapar. Bilirsin ki, ömür kisadir, lüzumlu isler pek çoktur. Acaba benim gibi sen dahi kafani teftis etsen, malûmatin içinde ne kadar lüzumsuz, faydasiz, ehemmiyetsiz, odun yiginlari gibi câmid seyleri bulursun. Çünkü ben teftis ettim, çok lüzumsuz seyleri buldum. Iste o fennî malûmati, o felsefî maarifi faydali, nurlu, ruhlu yapmak çaresini aramak lâzimdir. Sen dahi Cenab-i Haktan bir intibah iste ki, senin fikrini Hakîm-i Zülcelâlin hesabina çevirsin, tâ o odunlara bir ates verip nurlandirsin. Lüzumsuz maarif-i fenniyen, kiymettar maarif-i Ilâhiye hükmüne geçsin.