Degerli Ehl-i Sünnet Alimi
Elmalili M.Hamdi Yazir..
Elmalili Muhammed Hamdi Yazir, Müslüman Türk halkinin Islam dinini daha iyi anlayabilmesi için büyük çabalar sarf etmis bir Islam alimidir. 1877 yilinda Antalya'nin Elmali ilçesinde dogmustur. Babasi, Elmali Mahkemesi'nde baskatiplik yapan Numan Efendi'dir. Annesi ise Elmali alimlerinden Mehmet Efendi'nin kizi Fatma Hanim'dir.
Memleketinden ötürü "Elmalili" olarak anilmis, soyadi kanunu çiktiktan sonra da "Yazir" soyadini almistir. Ilk ögrenimini Elmali'da tamamladiktan sonra 1892 yilinda Istanbul'a gelmis ve o dönemin alimlerinden Kayserili Mahmut Hamdi Efendi'den dersler almistir. Istanbul'daki diger taninmis hocalarin da derslerine devam ettikten sonra, 1906 yilinda "Bayezit dersiami" (Osmanli döneminde camilerde ders vermeye yetkili kisi olan profesör) olarak diplomasini almistir. Ayni yil yapilan seçimlerde Antalya Milletvekili olmus ve II. Mesrutiyet'in bu ilk meclisinde, özellikle 1876 "Kanun-i Esasi"sinin (anayasanin) degistirilmesinde önemli rol oynamistir.
1909 yilinda, günümüzde Siyasal Bilgiler Fakültesi olarak bilinen Mülkiye Mektebi'nde ve yine ayni yillarda Hukuk konusunda dersler vermistir. Daha sonra Bediüzzaman Said Nursi, Mehmed Akif gibi meshur simalarin üyesi oldugu Seyhü'l-Islâmliga bagli Yüksek Müsavere Heyeti üyeligine ve bir müddet sonra da baskanligina tayin edilmistir. I. Dünya Savasi'ndan sonra Vakiflar Bakanligi görevini yapmistir.
Cumhuriyet'in ilani ile çalismalarina yirmi yil kadar evinde devam etmistir. Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün istegi üzerine, Türk Milletinin dini kaynagindan ögrenebilmesi amaciyla “Hak Dini Kur'an Dili” tefsirini hazirlamistir. Türk Islam tarihinde çok önemli bir yeri olan bu eser, Elmalili Hamdi Efendi tarafindan yirmi yilda tamamlanmistir.
Önemli bir birikim ve kültüre sahip olan Elmalili Hamdi Efendi, Türkçe'nin yaninda Arapça ve Farsça ile siir yazacak kadar üst seviyede bir bilgiye sahipti. Ancak yazilarinda sade bir Türkçe kullanmaya gayret göstermistir.
Uzun bir süre felsefe ile de ilgilenen Elmalili Hamdi Yazir, Batili yazarlarin bazi eserlerini tercüme etmistir. Bu eserlerde ileri sürülen konulara elestirel yaklasim sergileyen Elmalili Hamdi Efendi, felsefe ve din arasinda cereyan eden tartismalara çözüm bulmaya çalismistir. Filozoflarin gerçegi kavrayamadiklarini belirtmis, akil ile iman bütünlestigi zaman gerçegin kavranip dogrulanabilecegi fikrini savunmustur. Bu yolla Yüce Allah'in yaratis delillerinin anlasilacagini belirtmis; evrende mevcut olan ve insanlari hayrete düsüren sanat eserlerinin yaninda, canli ve cansiz varliklarin da Allah'in varligina delil teskil ettigini vurgulamistir.
Uzun zaman devam eden kalp yetmezligi rahatsizligindan ötürü 27 Mayis 1942 tarihinde Erenköy'de vefat eden Elmalili Hamdi Yazir'in naasi Sahrayicedid Mezarligi'na defnedilmistir.
Cumhuriyet dönemine yetismis son dönem Osmanli ulemasindan olan Elmalili Hamdi Yazir, hazirladigi Kuran-i Kerim tefsiri ile herkes tarafindan taninmistir.
Cumhuriyetin kurulmasiyla birlikte, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafindan olusturulan bir kurul, Yüce Kuran'in tercüme edilerek Türk halkina sunulmasina karar verdi. Kuran-i Kerim'in tefsiri konusu Elmalili Hamdi Yazir'a teklif edildi. Elmalili Hamdi Yazir, Kuran-i Kerim tefsirini uzun yillar boyunca evinden çikmadan, büyük bir titizlikle hazirlamis, meali ve tefsiri birlikte olusturmustur.
Elmalili Hamdi Efendi'nin “Hak Dini Kuran Dili” adli eseri, bu alanda ilmi bir degere sahip olan ilk eser olmasi sebebiyle çok önemli bir eserdir. Bu eser birçok Islami ilimler, modern bilim ve fikirler açisindan da zengin bir bilgi birikiminin ürünüdür.