Hava Kirliliği ve Astma Hastalığı İlişkisi
--------------------------------------------------------------------------------
Hazırlayanlar : Prof. Dr. A. Fuat Kalyoncu
Türk Akciğer Hastalıkları Vakfı
İnsanlar nasıl içtikleri suyun berrak ve temiz olmasını isterlersekaşınması ve sulanmasıdır .
İç ve dış ortamdaki hava kirliliğinin en önemli kaynaklarıastmalıların kötüleşmesine sebep olurlar.
İyi kalitede olmayan kömürün ve petrol ürünlerinin yanması veya trafiğin yoğun olduğu zamanlarda araçların egzos gaz ve partiküllerinin dış ortama yayılmasıaraçların egzoslarından çıkan gazların kontrolüdür.
Bitkilerin polen denilen tozlarının çoğu aslında zararsızdır. Bunda polenin iç yapısınınvücut için zararlı hale dönüşebilir. Bu nedenle ısınma işini doğal gazla halletmiş olan ileri ülkelerde bile araç trafiğinin sebep olduğu hava kirliliği sorun olmaya devam etmektedir.
Ani gelişen hava kirliliğine bağlı olarak kısa bir süre içinde hastanelerin acil servislerine yüzlercebazen de binlerce astmalı hastaların baş vurmasıyla karakterli olaylar bildirilmiştir. Toplumda panik yaratabilecek özellik taşıyan bu tür olaylar genellikle liman nehirlerinde olmaktadır. Astma gibi solunum yolları duyarlı hastalarda krize yol açabilen maddelerin gemilerden boşaltılması veya yüklenmesi sırasında bir çok kişi hastalanmaktadır. Bu tür olaylar aşağıda sunulmuştur.
1928 yılında ABD'nin Ohio eyaletiToledo kentinde Hint yağı (Castor oil) çekirdeklerini öğüten değirmenin çevresinde 200 kişinin astmaya yakalanma olayı patlak vermiştir. Sonunda fabrika kapatılmış ve salgın durmuştur. Benzer salgınlar sonradan Brezilya ve Güney Afrika'da da bildirilmiştir.
ABD'de 1967'de New Orleans ve NewYork'ta yapısal olarak astmaya meyilli ve sosyo-ekonomik durumu elverişsiz kişilerdedış ortamda bulunan yanma kökenli kimyasal maddelerden kaynaklandığı ileri sürülmüşse de kesin bir kanıya varılamamıştır.
1985 yılında İngiltere'nin Birmingham kentindeMelbourne ve Londra'daki salgınların gök gürültüsü ve belki de astmosferik basınç değişiklikleri ile doğrudan ilgili olduğuna inanılmaktadır.
İspanya'mn Barcelona limanında 1981-1983 yılları arasında tam 5 kez astma salgını meydana gelmiştir. Olay sırasında astma krizine girenlerin çoğu limanın çevresinde yaşayanlardı. Yapılan çalışmalar sonunda salgınınİtalya'nın Napoli ve ABD'nin New Orleans liman şehrinde yaşayanlarda da izlenmiştir.
Yukarıdaki olaylarHind yağı bitkisinin çekirdeği ve soya fasulyesi tozlarının havaya yayılması olduğunu akıldan çıkarılmamalıdır.