HEPATİT A







Hepatit klinik açıdan balirgin sarılık ile seyreden hepatit olgularının % 20-40’ ını oluşturan yüksek derecede bulaşıcı Hepatit A virüsünün neden olduğu bir hastalıktır.



Hepatit A virüsü (HAV) fekal ve oral yollardan bulaşır. Kontamine sular sık rastlanan bir enfeksiyon kaynağıdır. HAV göl sularında 4 haftaya kadar enfeksiyöz olma özelliğini korur. Kuluçka süresi 14-15 gündür. Parenteral bulaşma istisnadır. Yaşam standardının yükselmesi ve hijyen koşullarının iyileşmesine bağlı olarak toplumun kontaminasyonu geçtiğimiz on yıllar içinde önemli ölçüde azalmıştır. Hepatit A’ya karşı antikorlar 18 yaşın altındakilerin % 5′inden azında ve 70 yaşın üzerindekilerin % 75′inden fazlasında bulunur.







Hepatit A’ nın belirtileri nelerdir?







Bulaşıcı hastalığın ilk belirtileri ateş ancak bazı olgularda altı aya kadar devam eden uzun süreli ya da kötüleşerek tekrarlayan belirtiler olabilir. Hepatit A’ nın klinik belirtileri iki yaşın altındaki çocuklarda fark edilmeyebilir. Hastalık ileri yaşlarda görüldüğünde şiddeti ve ölüm riski artar.







Hastalık nasıl yayılır?



Hepatit A virüsü oral-fekal yolla özellikle yiyecek ve içeceklerle girer.



Hepatit A’ lı olgular hastalanmadan iki hafta önce ve iyileştikten bir hafta sonrasına kadar hastalığı bulaştırırlar. Belirti göstermeden hastalığı geçiren çocuklar da hastalığın yayılmasında sessiz birer kaynak oluştururlar.







Kimler risk altındadır?



Hepatit A anaokulu ve okullarda kolayca yayılır.







TANI Antijen: Hepatit A virüsü prodrom döneminde dışkıda gösterilebilir. Kanda genellikle gösterilemez çünkü aşikar hastalık döneminde virüs replikasyonu sona ermiştir. Bu nedenle söz konusu antijen için dışkıda veya kanda yapılan elektron optik veya immunolojik testler bilimsel çalışmalar dışında endike değildir.



Antikorlar: IgM sınıfı spesifik antikorlar infeksiyon sonrasında 14 gün daha saptanabilir. IgM sınıfı antikorlar birkaç gün sonra ortaya çıkar. Bir kural olarak varlığı hepatit A’yı gösteren IgM sınıfı antikorlar için bir test yapılır.







KLİNİK GİDİŞ Olguların % 99′dan fazlasında hepatit A 3 ay içinde spontan olarak iyileşir. Olguların % 0.1′inden azında fulminan hepatit görülür. Sarılık olguların % 90 kadarında vardır. Yüzde 95′inden fazlasında transaminaz eğrileri bir zirve yapar ve hızla normale döner. Fulminan hepatitten sonra gürültüsüz bir karaciğer sirozu gelişebilir.







TEDAVİ Spesifik tedavi yoktur. Fulminan hepatitte yoğun tıbbi tedavi endikedir. Komplike olmayan olgularda medikal zeminde kesin yatak istirahati gerekli değildir.







PROFİLAKSİ Endemik bölgelere seyahat edenler için aktif aşılama ile profilaksi yapılabilir. Başlangıçta 1ml enjeksiyonu takiben 2-4 hafta ve 6-12 ayda enjeksiyonlar uygulanır. Aşılamanın başarı oranı %95′in üstündedir. Gamma globulin preparatları ile pasif inokülasyon (0.1 ml/kg vücut ağırlığı veya 5.0 ml im) bugün nadiren endikedir. Enfeksiyon ortaya çıkmış olduğundan ev koşullarında bu uygulama genellikle başarılı olmaz. Bulaşmayı önlemek için hijyen koşullarını düzeltici önlemlere derhal uyulması önerilir. Hijyen önerilerine sıkı bir şekilde uyulması ve aktif aşılama en iyi profilaksidir.







Hepatit A Aşısı







Hepatit A’ ya karşı neden aşılanmalıyız?



Hepatit A hastalığını geçirmemiş kişilerin korunması için çok önemli nedenler vardır







- Hepatit A karaciğeri etkileyen yaygın bir hastalıktır.



- Hastalık hijyen ve sağlık koşullarının kötü olduğu ortamlarda kolayca yayılır.



- Küçük çocuklar bulaşma açısından daha yüksek risk altındadır.



- Hastalığa yakalanan bir erişkin yaklaşık bir ay süreyle işe gidemez; tam olarak iyileşmesi 6 ayı bulabilir.



- Hepatit A’ ya özel bir tedavi yoktur. Vakaların 1/1000’ i ölümcül olabilir.



- Aşıların etkinliği ve güvenirliği kanıtlanmıştır.



- Aşılanma hızlı ve uzun süreli korunma sağlar.



- Sadece hastalığı geçirmiş veya aşılanmış kişiler bağışıktır.







Kimler aşılanmalıdır?



Hastalığın bulaşma riski çocuklarda en yüksek düzeydedir ve bağışık olma olasılıkları en azdır. O nedenle küçük çocuklar aşılanmada öncelikli konumdadır.







Hepatit A açısından risk taşıyan aşağıdaki gruplarda yer alan erişkinlerin de aşılanması gerekir:







- Hepatit A’ nın sık görüldüğü bölgelerde yaşayan bireyler



- Kreş yuva veya okula giden çocukları olan aileler ve bu kuruluşlardaki personel



- Gıda işinde çalışanlar



- Sağlık çalışanları



- Askeri personel



- Seyahat edenler



- Kronik Hepatit BC veya diğer kronik karaciğer hastalığı bulunan kişiler



- Bakımevlerinde kalan kişiler ve bakıcıları







Aşılanma ne zaman yapılmalıdır?



Aşılama 2 yaşından itibaren her zaman yapılabilir.



Özellikle küçük çocukları okula veya kreş anaokuluna başlamadan önce aşılamak gerekir.