IBS NEDİR?











IBS yani “İrritabl Barsak Sendromu” bazılarında ise ishal olarak ortaya çıkar. Ayrıca her iki şikayeti de zaman zaman yaşayan hastalar da vardır.







IBS yapısal (organik) değil fonksiyonel bir bozukluk olarak değerlendirilir. Barsakların çalışmasında bir bozukluk şişkinlik ve dışkılama alışkanlığında bozukluk olan kişilerde yapılan tetkikler sonucunda herhangi bir organik bozukluk veya patalojik bulgu olmaması genellikle IBS’yi düşündürür. Bu nedenle hekime ayrıntılı bilgi vererek şikayetleri dile getirmek teşhisi oldukça kolaylaştıran bir yoldur.







IBS tatillerini yarıda bırakma gibi sorunları çok sık yaşarlar. ABD’de yapılan bir araştırmaya göre IBS soğuk algınlığından sonra işe-okula gidememe nedenleri arasında ikinci (2.) sırada yer almaktadır. Ayrıca yine yapılan bir çalışmada IBS hastalarının yaşam kalitelerinin ileri düzeyde böbrek yetmezliği hastaları kadar bozulmuş olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle rahatsızlıkları dile getirmek ve bir hekime başvurmak çok önemlidir.







IBS ya da yaşam kalitelerinin yükselmesi ile mi ilgili olduğunu söylemek pek mümkün değildir. Ülkemizin değişik bölgelerinde yapılan çalışmalarda toplumdaki sıklığının %6.3-19.1 arasında olduğu sağtanmıştır. Ortalama olarak ülkemizdeki sıklığının batı toplamlarındakine benzer şekilde %10 olduğunu söyleyebiliriz.







IBS NEDENLERİ











Uzun yıllar yapılan araştırmalara rağmen IBS’nin nedeni tam olarak belirlenememiştir. Hastalarda yapılan tetkikler sonucunda organik olarak tamamen normal olunması yiyecekler büyük önem taşımaktadır. Bununla beraber en sık görülen tetikleyiciler:







• Liften yetersiz beslenme



• Belirli yiyeceklere karşı hassasiyet ( Yiyecek İntoleransı)



• Stres



• Sigara



• Alkol



• Adet dönemi



• Öğün atlama ve birden çok yemek yeme



• Enfeksiyonlar



• Antibiyotik Kullanımı ve diğer ilaçlar







Ayrıca genel hasta eğilimlerinden yola çıkarak mevsimsel değişiklikler soğuk hava gibi nedenlerin de IBS belirtilerini tetiklediği öngörülebilir.











IBS BELİRTİLERİ











IBS’nin en önemli belirtilerini 4 ana grupta toplayabiliriz. Bunlar:



• Karın Ağrısı: Künt bir ağrı şeklinde veya kramplar şeklinde oluşur. Ağrılar dalgalar halinde gelir gider. Genellikle yemeklerden sonra çok yoğun hissedilir. Gaz çıkarma veya tuvalet ihtiyacını giderme ile rahatlama hissedilir.



• Şişkinlik: IBS hastaları karın bölgesinde sıkışıklık ve giysilerin rahatsız etmesi gibi durumlar ile devam eder.



• Barsak Alışkanlığı Bozukluğu ( Kabızlık ve/veya İshal) : IBS hastalarında en sık görülen belirtilerdendir. Dışkı küçüksaatlerce bağırsak içinde kalan küçük katı dışkı parçacıklarıyla uzun temas sonrasında aşırı uyarılır ve bu yüzden çok mukus salgılarlar. Bazen sadece mukus da çıkarılabilir.



• Şikayetlerin altında yatan organik bir sebebe rastlanmaması







Bunlar ile beraber görülebilecek diğer belirtiler ise şöyledir:



• Dışkılama sonrası ağrının azalması



• Dışkılama sayısında ya da dışkı kıvamında değişiklik



• Sık dışkılama isteği veya tam boşalmama hissi (tenesmus)



• Sık idrara çıkma ve acil idrar yapma ihtiyacı



• Bulantı







Ayrıca sindirim sistemi dışında da şikayetler olabilir:



• Disparöni (Cinsel ilişki sırasında ağrı)



• Dismenore ( Adet ağrısı)



• Sırt ve Başağrısı



• Nefes Darlığı hırıltılı soluma



• Göğüste ağrı ve çarpıntı



• Yorgunluk/ Halsizlik



• Sinirlilik Hali











BS TEDAVİSİ











IBS’i tamamen ortadan kaldırıcı bir tedavi yoktur. Ancak tedavi belirtilerin şiddetini azaltmaya ve tekrarlanmasını önlemeye yönelik olarak başarılı olmaktadır. Amaç hastaların günlük yaşamlarını sürdürmeleri ve yaşam kalitelerini bozulmamasının sağlanmasıdır. Bu nedenle şikayetler olduğu dönemde hekim tarafından önerilen ilaçlar kullanılmalıdır.







Daha önceki yıllarda belirtilerin çok çeşitli olması nedeniyle her belirti için farklı ilaç kullanımı önerilebilmekteydi. Ancak günümüzde hem kabızlığı gidermekte hem de barsaklardaki aşırı duyarlılık ve şişkinlik hissini gidermeye yönelik olarak aynı ilaç kullanılabilmektedir. Bu tür bazı ilaçlar da etken madde olarak kullanılan ********* IBS belirtilerinin tümü ile başa çıkmada özellikle etkili olmaktadır.







İlaç tedavisinin yanında kişilerin özellikle yedikleri besinlere dikkat etmeleri de rahatsızlığı azaltıcı bir unsurdur. IBS hastalarına genellikle diyet önerilmez çay ve narenciyedir. Bu yiyeceklerden uzak durmak hastalığın tedavisini kolaylaştıracaktır. Elbette en önemli tetikleyicilerden biri olan stres ile başa çıkmaya çalışmak da kişilere fayda getirecektir.







Not: İlaç tedavisi için kesinlike Doktorunuza danışınız