20- (2286), Bize Amr b. Muhammed En-Nâkıd rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Siifyân b. Uyeyne, Ebu'z-Zinad'dan, o da A'rac'dan, o da Efcû Hüreyre'den, o da Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'den naklen riva*yet etti. Şöyle buyurmuşlar;
«Benimle diğer peygamberlerin misâli bir bina inşâ eden; onu iyi ve güzel yapan adamın misâli gibidir ki : İnsanlar o binayı dolaşmaya baş*larlar. Bundan daha güzel bînâ görmedik, yalnız şu kerpiç müstesna, der*ler. İşte o kerpiç benim.»
21- (...) Bize Muhammed b. Râfi' de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Abdürezzâk rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ma'mer Hemmam b. Münebbih'-den rivayet etti. Hemmam Ebû Hüreyre'nin Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) den bize rivayet ettikleri bunlardır diyerek bir takım hadîsler rivayet etmiştir. Onlardan biri de şudur : Ve Ebu'l-Kasım (Sallallahü Aleyhi ve Sellem):
«Benimle benden önce geçen peygamberlerin misâli, bir takım evler inşâ eden, onları iyi, güzel ve mükemmel yapan, ancak köşelerinden bir köşesinde bir kerpiç yeri bırakan bir adamın misâlidir. Ki : İnsanlar dolaşmaya ve binayı beğenmeye başlarlar. Hem şurayc bir kerpiç koysan da binan tamam olsaydı ya derler. Muhammet (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) der ki : İşte o kerpiç benim.» buyurdular.
22- (...) Bize Yahya b. Eyyûb ile Kuteybe ve İLni Hucr' da riva*yet ettiler. (Dediler ki) : Bize İsmail (yâni îbni Cafer) Abdullah b. Di*nar'dan, o da Ebû Sâiih Semman'dan, o da Ebû Küreyre'den naklen riva*yet etti ki: Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi veSeltem):
«Benimle benden Önce geçen peygamberlerin misâli bînâ inşâ edip onu iyİ ve güzel yapan, yalnsz köselesinden bîr köşede bir kerpiç yeri bırakan bir adam gibidir. Ki : İnsanlar o binayı dolaşırlar ve beğenirler de, şu kerpiç konsaydı ya, derler. îşie o kerpiç benim, peygamberlerin so*nu da benim.» buyurmuşlar.
(...) Bİ2e Etû Bekr b. Sbî Şeybe Üe Ebû Küreyb rivayet ettiler. (De*diler ki) : Bize Ebû Muâviye A'meş'den, o da Ebû Sâlih'den, o da Ebû Said'den naklen rivayet etü. Şöyle demiş: ResüîüHalı (Sailaliahü Aleyhi ve (Sallallahü Aleyhi ve Seilem) buyurdular ki: «Benimle peygamberlerin misnü...» Verâni yukardaki hadîs gibi rivayette bulunmuştur.
23- (2287) Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Affân rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Selim b. Hayyan rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Saîd b. İVlîna' Câbir'den, o da Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)den naklen rivayet etti. Şöyle buyurmuşlar:
«Benimle diğer peygamberlerin misâli bîr ev inşa ederek onu tamam*layan ve mükemmelleştiren yalnız bir kerpiç yeri müstesna bırakan adamın misâli gibidir ki : İnsanlar o eve girmeye ve ona şaşmaya başlarlar. Ama şu kerpicin yeri boş olmasa derler. Resûlüllaîı (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) buyurmuşlar ki : Işîe o kerpicin yeri benim. Geldim ve peygamberlerin so*nunu getirdim.»
(...) Bu hadîsi bana Muhammed b. Râfi' de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize İbni Mehdî rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Selim bu isnadla bu hadîsin mislini rivayet etti. Ve «Etemmelıâ» yerine «Ahsenehâ» dedi.
Bu hadîsi Buhârî «Kitabu'l-Menâkıb»'de, Nesâi «Tefsir» de, Tirmizî «Emsal» bahsinde tahrîc etmişlerdir.
Resûlüllah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'in burada bir teşbihi temsili yaptığı görülüyor. Bu teşbihin hususiyeti müşebbehin bütün hallerinden bir vasıf alınarak müşebbehün bihin hallerinden bir vasfa benzetmektir. Burada da şöyle denilir : Resulü Ekrem (Sallallahü Aleyhi ve Seltenı) peygam*berleri ve onların getirdiklerini güzel ahlâka irşad meselelerini sağlam te*mel üzerine bütün teferruatıyle mükemmel ve güzel bir şekilde kurulan yalnız bir kerpiç yeri eksik bırakılan binaya benzetmiştir. Peygamberimiz (Sallallahü Aleyhi ve Seltenı) güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildiğine göre o binanın kusurunu tamamlayan kerpiç odur. Hadîs-i şerif anlatmayı kolaylaştırmak için darb-ı mesel getirmenin caiz olduğuna, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Seliemfm şâir peygamberlerden efdaliyetine ve Allah Teâlâ'nın onunla peygamberler dizisine son verdiğine delildir.