Zindan Mağarası (Aksu)

Isparta Aksu ilçesine 1 km. uzaklıkta, Aksu Vadisi içerisinde bulunan Zindan Mağarası 3.jeolojik zamanda oluşmuş, 765 m. uzunluğunda bir mağaradır. Mağaranın oldukça geniş girişinden sonra 12 m. uzunluğunda daralan bir koridora ve mağaranın diğer geniş bölümüne geçilmektedir. Mağaranın içerisinde yer altı deresinden kaynaklanan sular, sarkıt, dikit ve mağara incileri bulunmaktadır.

Geç Roma ve Bizans döneminde bu mağaranın ağzı kapatılmış ve bir çeşit sığınak veya gizli ibadet yeri olarak kullanılmıştır. Bizans kaynaklarında buradan Eurymedon açık hava mabedi olarak söz edilmiştir. Yarasaların toplu halde bulunduğu bu mağara turizm yönünden ziyarete açılınca yarasaların kaybolması gibi bir tehlike ile karşılaşılmıştır. Günümüzde Zindan Mağarası Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Mağaranın ilk 300 metresi turizm amaçlı olarak aydınlatılmıştır.


Sorgun Mağarası (Aksu)

Isparta Aksu ilçesinde, Sorgun Yaylasında, Anamas Dağları’nın güney eteklerinde bulunan Sorgun Mağarası ilçeye 8 km. uzaklıktadır. Mağara Anamas Dağları’nı oluşturan II.Zamana aittir. Kuzeydoğu-güneydoğu fay hattı üzerinde bulunan mağarada oldukça büyük bir çatlak oluşmuştur.

Mağara 302 m. uzunluğunda olup, içerisinde bir yer altı deresi bulunmaktadır. İki girişi olan mağaranın birinci girişi oldukça dardır. İkinci giriş birinci girişin 10 m. uzağındadır. Zemininde sürekli su bulunan mağara 15 m. yüksekliğinde ve 3-5 m. genişliğinde doğu yönüne doğru kavis yaparak devam etmektedir. Zaman zaman daralıp genişleyen mağaranın iç kesimlerinde derinliği 1-1,5 m.ye ulaşan su birikintileri bulunmaktadır. Ayrıca içerisi sarkıt, dikit ve sütunlarla kaplıdır.

Mağara turizmi yönünden Sorgun Mağarası üzerinde durulması gereken bir mağaradır.


Ayıini Mağarası (Yalvaç)

Isparta Yalvaç ilçesinin 15 k. Kuzeydoğusunda, Sultan Dağları’nın güney yamacında, Nazillidere Mevkiinde bulunan Ayıini Mağarası 407 m. uzunluğunda yatay ve kuru bir mağaradır. Soğuk ve yarı nemli bir havaya sahip olan mağara içerisinde sarkıt ve dikitler ile sarnıçlar bulunmaktadır. Mağara iki kattan oluşmuş, çatlaklı bir yapısı olan fosil niteliklidir.

Mağarada belirgin bir hayvan topluluğuna rastlanmamış, yalnızca bazı bölümlerinde yarasa türleri yaşamaktadır. Mağaranın en başta gelen özelliği de diğer mağaralarda rastlanmayan sarnıçların bulunmasıdır.

Bizans döneminde bu mağara değişik amaçlarla kullanılmıştır.


Pınargözü Mağarası (Yenişarbademli)

Isparta Yenişarbademli ilçesine 8 km. uzaklıkta, Çaydere ormanlarının içerisinde bulunan Pınargözü Mağarası, dünya mağaralar literatürüne girmiştir. Burada yerli ve yabancı mağaracılar araştırma yapmaktadırlar. Aynı zamanda çevresindeki bitki örtüsü son derece zengin olup, burada 213 bitki türü tespit edilmiştir. Mağara çıkışına yakın bir yerde de 600 yıllık bir çam ağacı bulunmaktadır.

Türkiye’nin 12 km. uzunluğu ile en uzun mağarası olan bu mağarada saatteki hızı 150-160 km.ye ulaşan hava akımı, Ağustos ayında 5.8 C olan su ısısı bulunmaktadır. Mağara içerisinde şelaleler ve travertenler bulunmakta ve araştırmacılar tarafından mağaranın yeni bir bölümünü keşfedilmektedir.


İnönü Mağarası (Eğirdir)

Isparta Eğirdir ilçesi Sarıidris Köyü’nün 1,5 km. güneyinde, İnönü Tepesi’nin kuzey yamacında bulunan İnönü Mağarası 227 m. uzunluğunda yatay ve kuru bir mağaradır. Yağışlı havalarda mağara içerisinde küçük göletler oluşmaktadır. İçerideki ısı 16 C., hava nemi ise % 82’dir. Mağara içerisinde yer yer damlataş oluşumları ile karşılaşılmıştır.

İnönü Mağarası Jura-Keratase yaşlı kireç taşları içerisinde değişik yönlü kırıklar boyunca gelişmiştir. Bu kireç taşlarının altında Triyas yaşlı dolemitler ve yer yer de marn tabakaları bulunmaktadır. Araştırmacılara göre, mağara bu katmanlardan ötürü daha derinlere doğru gelişememiştir.

Mağaranın girişinden sonra dar galeriler halinde yatay olarak genişleyen mağaranın giriş kısmında geniş bir salon bulunmaktadır. Burada rastlanılan iskeletler mağaranın bir dönem iskan edildiğini veya mezar olarak kullanıldığını da göstermektedir.


Kuz Mağarası (Sütçüler)

Isparta Sütçüler ilçesinin Kesme Kasabasının güneybatısında bulunan Asar tepe yakınında, 700-750 m. derinliğinde olan Köprüçay kanyonunun yamacında bulunan Kuz Mağarası, 224 m. uzunluğundadır. Mağaranın en derin yeri 17,5 m. olup, içerisindeki dar geçitlerinde ve yan kol bağlantılarında belirgin bir hava akımı vardır. Sıcak ve yarı kuru bir havaya sahiptir.

Mağaranın genişliği 2-16 m. arasında, yüksekliği de 1-20 m. arasında değişmektedir.Mağaranın orta ve son bölümlerinde çeşitli sarkıt, dikit, sütun, duvar, örtü damlataşı ve damlataş havuzları bulunmaktadır. Bu mağara hidrolojik olarak kalmış fosil bir mağaradır. Bu nedenle de tavandan damlayan ve yan duvarlardan sızan sular dışında içerisi bütünüyle kurudur. Yalnızca bu sular ana girişin son bölümünde küçük gölcükler oluşturmuştur.