Osmanlıca Türkçe Sözlük - z -
Z
za’f (A.) [ ضعف ] zayıflık, zaaf.
za’f gelmek zayıflamak.
za’ferân (A.) [ زعفران ] safran.
za’fî (A.) [ ضعفی ] zayıflıkla ilgili, zaaf ile ilgili.
za’fiyyet (A.) [ ضعفيت ] zayıflık, zafiyet.
zâbıta (A.) [ ضابطه ] güvenlik görevlisi.
zâbih (A.) [ ذابح ] boğazlayan.
zâbit (A.) [ ضابط ] subay.
zâbitân (A.-F.) [ ضابطان ] subaylar.
zabt (A.) [ 1 [ ضبط .tutma. 2.ele geçirme. 3.kavrama.
zabt edilmek ele geçirilmek.
zabt etmek ele geçirmek.
zabtiye nâzırı emniyet genel müdürü.
zabtiye nezâreti emniyet genel müdürlüğü.
zabtiyye (A.) [ ضبطيه ] güvenlik güçleri, polis, jandarma.
zabtnâme (A.-F.) [ ضبط نامه ] tutanak, zabıt yazısı.
zabtürabt (A.) [ ضبط و ربط ] disiplin.
zâc (A.) [ زاج ] göztaşı.
zâd (A.) [ زاد ] azık.
zâd (F.) [ 1 [ زاد .doğmuş. 2.doğum.
zâde (F.) [ 1 [ زاده .doğmuş. 2.evlat.
zâdegân (F.) [ زادگان ] soylular, aristokratlar.
zâdgegânlık satmak soyluluk taslamak.
zafer (A.) [ ظفر ] üstünlük kazanma.
zaferyâb (A.-F.) [ ظفریاب ] üstünlük kazanan, muzaffer olan.
zaferyâb olmak üstünlük kazanmak, muzaffer olmak.
zâğ (F.) [ زاغ ] karga.
zağan (F.) [ زغن ] çaylak.
zahâir (A.) [ ذخائر ] zahireler.
zâhib (A.) [ 1 [ ذاهب .giden. 2.sanıya kapılan.
zâhib olmak 1.gitmek. 2.sanıya kapılmak.
zâhid (A.) [ زاهد ] aşırı dindar, zühd ile uğraşan.
zâhidâne (A.-F.) [ زاهدانه ] zahitçe.
zâhir (A.) [ 1 [ ظاهر .ortaya çıkan, görünen, zuhur eden. 2.belli, açık, aşikâr.
3.sanırım. 4.görünüş, dış yüz.
zâhir olmak ortaya çıkmak, görünmek, zuhur etmek.
zâhirbîn (A.-F.) [ ظاهربين ] sadece görünüşe bakan.
zahîre (A.) [ ذخيره ] depolanmış erzak.
zâhiren (A.) [ ظاهرا ] görünüşte, görünüşe göre.
zâhirî (A.) [ ظاهری ] dış görünüş ile ilgili, görünüşteki.
zâhirperest (A.-F.) [ ظاهرپرست ] sadece dış görünüşe bakan.
zahm (F.) [ زخم ] yara.
zahmdâr (F.) [ زخمدار ] yaralı.
zahme (F.) [ 1 [ زخمه .vuruş. 2.yara. 3.tezene, mızrap.
zahmet (A.) [ 1 [ زحمت .sıkıntı, meşakkat. 2.güç.
zahmzede (F.) [ زخم زده ] yaralı.
zahr (A.) [ 1 [ ظهر .sırt, arka. 2.arka yüz.
zahriye (A.) [ ظهریه ] kağıdın arka yüzündeki yazı.
zâid (A.) [ 1 [ زائد .artık. 2.artan. 3.artı. 4.gereksiz.
zaîf (A.) [ ضعيف ] zayıf, güçsüz.
zâik (A.) [ ذائق ] tadan, tadına varan.
zâika (A.) [ ذائقه ] tat alma duyusu.
zâil (A.) [ زائل ] yok olan, yok olucu.
zâil olmak yok olmak, ortadan kalkmak.
zâir (A.) [ زائر ] ziyaretçi.
zâkir (A.) [ ذاکر ] zikreden.
zakkûm (A.) [ 1 [ زقوم .zakkum ağacı. 2.zıkkım.
zâl (F.) [ زال ] saçları ağarmış, ihtiyar.
zalâm (A.) [ ظلام ] karanlık.
zâlim (A.) [ ظالم ] zulüm eden.
zâlimâne (A.-F.) [ ظالمانه ] zalimce.
zamâim (A.) [ ضمائم ] ekler.
zamâne (A.) [ 1 [ زمانه .devir. 2.felek.
zamîme (A.) [ ضميمه ] ek.
zamimeten (A.) [ ضميمة ] ek olarak.
zâmin (A.) [ ضامن ] tazmin eden.
zamîr (A.) [ 1 [ ضمير .gönül. 2.iç. 3.zamir, adıl.
zamm (A.) [ ضم ] ekleme, arttırma.
zamm edilmek eklenmek, arttırılmak.
zamm etmek eklemek, arttırmak.
zamm olunmak eklenmek, ilave edilmek.
zamme (A.) [ ضمه ] ötre.
zan (A.) [ ظن ] zan, sanı.
zanbak (A.) [ زنبق ] zambak.
zanîn (A.) [ ظنين ] zan altında bulunan.
zann (A.) [ ظن ] zan, sanı.
zannedilmek sanılmak.
zannetmek sanmak.
zânû (F.) [ زانو ] diz.
zapt bk. zabt.
zapt edilmek ele geçirmek.
zapt etmek ele geçirmek.
zaptiye bk. zabtiyye
zâr (F.) [ 1 [ زار .perişan, ağlayan, inleyen. 2.inilti.
zâr (F.) [ زار ] yer.
zâr etmek ağlayıp inlemek.
zâr olmak ağlayıp inlemek.
zarâfet (A.) [ ظرافت ] zariflik.
zarar (A.) [ ضرر ] ziyan.
zarardîde (A.-F.) [ ضرردیده ] zarar gören.
zarb (A.) [ ضرب ] vuruş.
zarbhâne (A.-F.) [ ضرب خانه ] darphane.
zarf (A.) [ 1 [ ظرف .kap. 2.mektup zarfı. 3.zarf.
zarfiyyet (A.) [ ظرفيت ] kapasite.
zârî (F.) [ زاری ] inleme, zar zar ağlama.
zâri’ (A.) [ زارع ] ekici, çiftçi.
zarîf (A.) [ ظریف ] zarafet sahibi, nazik, nüktedan.
zarîfâne (A.-F.) [ ظریفانه ] zarifçe.
zarûrât (A.) [ ضرورات ] sıkıntılar, mecburiyetler.
zarûret (A.) [ 1 [ ضرورت .sıkıntı. 2.yoksulluk. 3.zorunluluk.
zarûrî (A.) [ ضروری ] zorunlu.
zarûriyyât (A.) [ ضروریات ] zorunluluklar.
zât (A.) [ 1 [ ذات .kişi. 2.kendi.
zâten (A.) [ ذاتا ] aslında.
zâtî (A.) [ ذاتی ] kişisel.
zâtülcenb (A.) [ ذات الجنب ] akciğer zarı iltihabı, zatülcenp.
zâtürrie (A.) [ ذات الرئه ] zatürriye, akciğer iltihabı.
zav’ (A.) [ ضوء ] ışık.
zavâhir (A.) [ ظواهر ] dış yüzler.
zâviye (A.) [ 1 [ زاویه .açı. 2.köşe. 3.küçük tekke.
zâyi’ (A.) [ ضایع ] kaybolan.
zâyi’ etmek kaybetmek, yitirmek.
zâyi’ olmak kaybolmak, yitmek.
zâyi’ât (A.) [ ضایعات ] kayıplar.
