Hanefi İlmihali
Temizlik (Tahâret) Kaç Çeşittir?
1) Hadesten Temizlik: Hadeshttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif abdestsizlik ve gusül gerektiren mânevî kirlilik halidir. Kişi abdestsizken veya guslü gerektirecek bir durumda iken bazı ibadetleri yapamaz. Örneğinhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif namaz kılamaz; cünüp ve hayızlı iken Kur’an okuyamaz. İnsanın bazı ibadetleri yapabilmesi için bu hallerden temizlenmesi gerekir.
Abdestli olmayan abdest almaklahttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif cünüp olanhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif âdet ve lohusa hali sona ermiş olan kadın da gusül etmekle hadesten temizlenmiş olur.
Abdest almak veya gusül etmek mümkün olmadığı hallerde bunların yerine teyemmüm edilir.
2) Necasetten Temizlik: Necasethttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif dinen temiz olmayan pis şeylere denir. Namazın sahih olabilmesi için bedenhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif elbise ve namaz kılınacak yerin temiz olması şarttır.
Namazın sahih olmasına mani olup olmaması bakımından necaset ikiye ayrılır:
A) Ağır Necaset : Ağır necaset sayılan maddelerin başlıcaları şunlardır:
a) İnsana ait sidikhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif dışkıhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif vücudun herhangi bir yerinden akan kanhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif irinhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif sarı suhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif ağız dolusu kusuntuhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif menihttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif vedihttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif mezihttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif kadınlardan âdethttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif lohusalık ve istihaze hallerinde gelen akıntılar.
b)Eti yenmeyen hayvanların sidikhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif dışkı ve salyaları.
c) Eti yenen hayvanlardan tavukhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif kaz ve ördeklerin pislikleri
d) Karada yaşayıp usulüne göre kesilmeden ölen hayvanların leşleri ve bunların tabaklanmamış derileri.
e) Şarap ve ağırlıklı olan görüşe göre bütün alkollü içkiler.
Bu bölüme giren pisliklerden katı durumda olanlar bir dirhem (2.8 gr.) den fazlahttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif sıvı durumda olanlar el ayasından (parmak diplerine kadar olan avuç içi genişliğinden) fazla isehttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif namaza manidir.
Bu miktarda olan necaset bulunduğu halde kılınan namaz sahih ise de temizleme imkanı var iken o şekilde bırakmak tahrimen mekruhtur. Bu miktardan az olan necaset ise namaza mani değilse de temizlenmeden bırakmak tenzihen mekruhtur.
B)Hafif Necaset : Hafif necasetin başlıcaları şunlardır:
a) Atın ve eti yenen evcil ve yabani hayvanların sidikleri.
Bu hayvanların pislikleriyle katır ve merkeplerin pislikleri İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’e göre hafifhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif İmam-ı Azam’a göre ise ağır necasettir.Fetva İmam Ebu Yusuf ile İmam Muhammed’in görüşüne göredir.
b) Etleri yenmeyen atmacahttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif çaylak ve kartal gibi kuşların pislikleri.
c) Her hayvanın öd kesesi ile işkenmebi bu hayvanın pisliği hükmündedir.
Bu bölüme giren pisliklerden bedenhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif elbise veya namaz kılınacak yere bulaşan miktar bedenin veya elbisenin (diğer bir görüşe göre bir uzvun veya bir uzvu örten elbisenin) dörtte biri kadar ise namaz sahih olmaz. Bu miktara yakın necaset bulunduğu halde kılınan namaz sahih ise de temizleme imkanı var iken o şekilde bırakmak tahrimen mekruhtur. Daha az ise temizlenmeden bırakmak tenzihen mekruhtur.*
*Hasip Asutayhttp://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif Namaz Risalesi http://www.islamiforumlar.net/images/smilies/virgul.gif 19-22
