Kimi kadınların hayız süreci çok çetrefillidir. Adet başlangıç ve bitiş günleri her ay düzensizdir. Hal böyle olunca kafalar da karışmıyor değil. Acaba ‘Boy abdesti almam gerekiyor mu?’, ‘Namazlarımı kılabilir miyim, eşimle münasebete girebilir miyim?’ gibi sorular zihinlerde belirir. Çoğu zaman da sağdan soldan duyulanlarla hareket edilir. Mevzu basit gibi görünse de edinilen yanlış bir bilgi ibadetlerimize engel olabiliyor. Hatta günaha girmemize yol açıyor. Biz de konuyla ilgili dikkat edilmesi gereken kimi noktaları derledik.

Adet günü sabit değilse ne yapılmalı?
Bir kadın mesela bir ay 4 gün diğer ay 5 gün adet gördüğü durumda ihtiyatlı hareket etmeli. 5. gün olduğunda boy abdesti almalı, namazlarını kılmalı. Ramazan’da ise oruçlarını tutmalı. Çünkü bu 5. gündeki kanın hastalık (istihaza, özür) kanı olması muhtemel. Fakat bu 5. gün çıkmadıkça eşiyle münasebete giremez, boşanmışsa iddeti dolmuş sayılmaz. Çünkü bu 5. günün kanının, adet kanı olma ihtimali de var.
Adet kanı erken veya geç kesilirse, namaz ve cinsi münasebet açısından ne yapılmalı?
Adet müddetinin en azı üç gündür. Başladıktan iki gün sonra kan kesildiğinde ihtiyaten namaz abdesti alınır ve her namaz, vaktin sonunda kılınır. Namaz vakit girer girmez kılınmaz, çünkü adetin devam etme ihtimali var. Cinsi münasebette de bulunulmaz. Normal adet müddeti bitmeden kan kesilince de durum aynıdır. Mesela adeti 7 günken beşinci günde kesilmişse, ihtiyaten gusül alınır. Her namaz, vaktin sonunda kılınır. Çünkü adetin devam etme ihtimali söz konusu.(Namaz, vaktin sonunda kılınır derken bu konuda ikindi namazının mekruh vakti müstesnadır. Yani ikindi namazı mekruh vakte bırakılmadan kılınır.)
Adet kanı tam vaktinde kesilirse, mesela adeti 7 gün olan bir kadın 7. günün sonunda kan kesildiğinde; namaz vaktinin sonunda tekbir alacak kadar dahi olsa o vakte yetişmişse namaz onun üzerine borç olur ve kazası gerekir. Böyle bir kadın yıkanmadıkça ya da namazı eda etmemiş olduğu halde içinde bulunduğu namaz vakti geçmedikçe onun münasebete girmesi caiz değildir. Mesela öğle vakti adeti biten bir kadın, gusül abdesti almadıkça veya öğle namazını eda etmemiş olduğu halde ikindi namazı girmedikçe münasebette bulunamaz.
Adeti tam 10 günde kesilen kadın, gusül almadan münasebette bulunabilir. Gusül alırsa bu gusül vakti de temizlikten sayılır. Bu yüzden eğer adeti kesildiğinde, namaz tekbiri alacak kadar bir namaz vaktine yetişmişse, o namaz onun üzerine borç olur. Dolayısıyla daha sonra kazasını yapar.
Temizlik müddeti içinde nokta şeklinde kan görülürse ne yapılmalı?
İki regl arasında 15 günün geçmesi gerekir. 15 günden önce veya 15. gün içerisinde görülen kan özür kanıdır. Bu sebeple ibadetlerin yerine getirilmesi gerekir. 15 günden sonra kan görülmüşse hayız sayılır ve ona göre hareket edilir.
Uykudan kalkıldığında adet açısından dikkat edilmesi gereken durumlar nelerdir?
Kadın temiz olarak uyur da hayızlı olarak kalkarsa, kalktığı andan itibaren hayızlı olduğuna hükmedilir. Buna göre mesela yatsı namazını kılmadan yatmışsa, kalktığında hayızlı olduğunu görürse, yatsıyı daha sonra kaza eder. Çünkü yatsının vaktini temizken geçirmiş olma ihtimali var. Dolayısıyla tedbire en uygun olanı, yatsıyı kaza etmesidir. Tersi durumda da aynı hüküm geçerli. Yani kadın, hayızlı olduğu halde yatıp da temiz kalkarsa, uykuya başladığı andan itibaren temiz kabul edilir ve yine yatsıyı kaza eder. Çünkü yatsı namazı çıkmadan âdetin kesilmiş olma ihtimali vardır. Bu yüzden tedbire uygun olarak hareket edilir.
Adetli günlerde karı koca arasındaki yakınlığın ölçüsü nasıl olmalı?
Erkek, adetli hanımının göbek ve diz kapağı arasına elbise üzerinden, diğer yerlerine ise çıplak olarak dokunabilir. Göbek ile diz kapağı arasına çıplak olarak dokunması caiz değildir. Dokunmadan bakması ise ihtilaflı olmakla beraber ağırlıklı görüşe göre caiz değildir. Özel günlerde karı kocanın ayrı yatması gerekmiyor. Böyle bir davranış caiz değildir zira hem dinimizin hükümlerine terstir hem de bazı gayrimüslimlere benzeme durumu söz konusudur. Nitekim Yahudiler, hayız halindeki kadınla beraber yatmıyorlar.
z.kacmaz@zaman.com.tr