Konu: ReSimlerLe Osmanlı Kültür ve Mirası ...

Osmanlı resmi kıyafet örnekleri ve Tanzimat'tan (1839) Cumhuriyet'e Türk resmi



Akçakoca Bey
İlk Kumandanlardan

Sultan Osman
Osmanlı Devleti Kurucusu

Konur Alp
İlk Kumandanlardan



Alay Başçavuşu
Sadaret Alayında İnzibata Memur

Çavuşbaşı
Divan Çavuşları Amiri (Adalet Bakanı)

Beylikçi
Fermanların Yazıldığı Kalemin Amiri

Amedi
Dış İşleri Özel Kalemi Amiri

Büyük aaakereci
Bakanlık Özel Kalemi Amiri



Babıali Tercümanı
Sadrazamla Elçiler Arasında Tercümanlık Eden

Avrupalı Sefir
Avrupalı bir Elçi Tipi

Reisülküttab
Dış İşleri Bakanı

Buhara Sefiri
Buharalı Elçi

İç Ağası



Baş Çavuş
Yeniçeri Ağasından Sonra Gelen Üçüncü Amir

Kul Kahyası
Yeniçeri Ağasından Sonra Gelen İkinci Amir

Kapıcı Başı
Saray Kapıcılarının Subayı

Orta Çavuşu
Baş Çavuşun Yardımcısı



Baş Cuhadar
Padişahın Giyeceklerini Muhafaza Edip Taşıyan

Dersvekili
Şeyhülislam Namına Ders Okutan

Şeyhülislam
Ulema Sınıfının Başı ve Müftü

Vekayici
Resmi Tarih Yazarı (Vakanüvis)



Başçuhadar
Sadrazamın Giyeceklerini Muhafaza Edip Taşıyan

Defterdar
Maliye Bakanı

Defter Emini
Devlet Arazi Kayıt Defterlerinin Muhafızı

Nişancı
Devlet Bakanı

Darbhane Emini
Darbhanenin Amiri



Baş Çuhadar
Padişahın Atının Sağ Tarafında Yürüyen Muhafız

Silahtarağa
Padişahın Silahlarını Muhafaza Edip Taşıyan

Peyk
Padişahın Seyahatlerinde Önde Giden Yaya Haberci

Solak
Padişahın Seyahatlerinde Merasim Kıtası Eri



Baş Falakacı
Sadaret Ceza Amiri

Vezir Baş Tebdili
Sarıazamın Hususi Ziyaretlerinde Maiyet Amiri

Kuloğlu Baş Cuhadarı
Belediye Tahsildarları Amiri

Baş Kılavuz
Alaylarda Yol Açan Çavuşların Amir



Baş Karakullukçu
Karakullukçuların Amiri

Karakullukçular
Yeniçeri Ocağında En Kıdemsiz Erler

Orta Sakası
Her Yeniçeri Birliğinde Bulunan Sucu



Mekke Kadısı
Mekke Baş Hakimi

Rumeli Kazaskeri
Rumelideki Kadıların Amiri

Nakib-ül-eşraf
Peygamber Soyundan Olanların Başı

İstanbul Kadısı
İstanbul Baş Hakimi



Baş Teşrifatçı
Protokol Amiri

Devlet Kethüdası
Başbakan Yardımcısı ve İç İşleri Bakanı

Teşrifatçı
Protokol Amiri

Hil’at Giyen Memurlar
Mükafaten Hususi Elbise Giydirilen Memurlar



Cellad
İdam Hükümlerini İnfaza Memur

Celladbaşı
Celladların Amiri

Subaşı
Şehrin İnzibat Amiri

Asesbaşı
Yeniçeri Ocağı İnzibat Amiri

Böcek Başı
Gizli Polis Amiri

Cebehane Karakullukçusu
Cephane Muhafızı

Cebehane Çorbacısı
Cephane Subayı

Bostancı
Saray Muhafızı

Satır
Tören Kıtası Eri



Çırak Esnaf
Esnaf Çırağı

Usta
Küçük Rütbeli Yeniçeri Subayı

Kalyoncu
Yelkenli Gemi Efradından

Tulumbacı
Yeniçeri Ocağında Etfaiye Eri



Çuhadar
Yeniçeri Ocağının Hükümet Nezdindeki Mümessili

Divan Çavuşu
Hükümet Toplantılarında İntizamı Temine Memur

Yasakçı
Elçilikleri Muhafazaya Memur Yeniçeri



Darüssaade Ağası
Harem Ağalarının Amiri

Sultan Mahmud II
Otuzuncu Osmanlı Padişahı

Silahtarağa
Padişahın Silahlarını Muhafaza Edip Taşıyan

Baş Cuhadar
Padişahın Giyeceklerini Muhafaza Edip Taşıyan



İç Ağaları
İç Saray Hizmetleri

Enderun Dilsizi
Saray Soytarılarından



İçoğlan Çavuşları
Acemi Ocağı Subayları

Zülüflü Baltacı
İç Saray Hizmetlisi

Eski Saray Baltacısı
Eski Saray Hizmetkarlarından



İç Oğlan Çavuşu
Acemi Ocağı Subayı

Galata Çavuşu
Galata Muhafızları Subayı

Tersane Baş Çavuşu
Tersane Muhafızları Subayı

Kaptan Paşa
Deniz Kuvvetleri Başkumandanı (Bahriye Nazırı)

Çıplak Çavuş
Çıplaklar Subayı

Çıplak
Kaptanpaşa Maiyeti



Kalpaklı

Şubara Neferi

Nizamı Cedid Neferi

Şubara Neferi

Selim III. Kurduğu Yeni Ordu Erlerinden

Çuhadar
Yeniçeri Ocağının Hükümet Nezdindeki Mümessili

Divan Çavuşu
Hükümet Toplantılarında İntizamı Temine Memur

Yasakçı
Elçilikleri Muhafazaya Memur Yeniçeri



Darüssaade Ağası
Harem Ağalarının Amiri

Sultan Mahmud II
Otuzuncu Osmanlı Padişahı

Silahtarağa
Padişahın Silahlarını Muhafaza Edip Taşıyan

Baş Cuhadar
Padişahın Giyeceklerini Muhafaza Edip Taşıyan


İç Ağaları
İç Saray Hizmetleri

Enderun Dilsizi
Saray Soytarılarından



İçoğlan Çavuşları
Acemi Ocağı Subayları

Zülüflü Baltacı
İç Saray Hizmetlisi

Eski Saray Baltacısı
Eski Saray Hizmetkarlarından



İç Oğlan Çavuşu
Acemi Ocağı Subayı

Galata Çavuşu
Galata Muhafızları Subayı

Tersane Baş Çavuşu
Tersane Muhafızları Subayı

Kaptan Paşa
Deniz Kuvvetleri Başkumandanı (Bahriye Nazırı)

Çıplak Çavuş
Çıplaklar Subayı

Çıplak
Kaptanpaşa Maiyeti



Kalpaklı

Şubara Neferi

Nizamı Cedid Neferi

Şubara Neferi

Selim III. Kurduğu Yeni Ordu Erlerinden




Karakullukçu
En Kıdemsiz Yeniçeri Eri

Usta
Küçük Rütbeli Yeniçeri Subayı



Kavas
Sadaret Dairesi Muhafızı (1826’dan sonra)

Posta Tatarı
Atlı Postacı

Vezir Tatarı
Vezir Postacısı

Vezir İç Oğlan Çavuşu
Sadarette İç Hizmetlere Bakanların Amiri




Kazasker
Kadıların Amiri ve Hükümet Azası

Kaptan Paşa
Deniz Kuvvetleri Başkumandanı

Çuhadar
Vezir Saraylarında Dış Hizmet Erbabından



Keçeli Nefer
Yeniçeri Neferi

Nizamı Cedid Binbaşışı
Selim III. Kurduğu Yeni Orduda Binbaşı

Topçu Başı
Topçu Kumandanı

Binbaşı
Mahmud II’nin Kurduğu Yeni Orduda Binbaşı




Kızlarağası
Haremağalarının Amiri

Cüce
Saray Soytarılarından

Ak Ağa
Harem’de Vazifeli Ak Hadım



Kulluk Neferi
Karakol Bekleyen Yeniçeri

Keçeli
Yeniçeri Neferi

Odabaşı
Yeniçeri Kışlası Amiri

Kulluk Bayrakdarı
Karakol Amiri



Kumbaracılar

Tımarlı Ulufeli Tımarlı Subayı



Mehter Takımı



Müjdeci Başı
Hac Kafilesinin Mekaaae Vardığı Haberini Getiren

Serdengeçti Ağası
Gönüllü Fedailer Amiri

Saraç Başı
Has Ahır Saraçlarının Amiri

Salı Usta
Kapıkulu Süvarilerinin İstanbul’daki İşlerini Takibe Memur

Cebeci Kahyası


“Konaklayan Yolcular”
NAKŞİ Topkapı Sarayı Kitaplığı Albüm H.2148s.8a 17.Yüzyılın İkinci Yarısı

17. Yüzyılın İlk Yıllarında Osmanlı Resmi’nin en önemli temsilcisi olan NAKŞİ’nin kent görünümlerini
mimari siluetleri içeren resimlerinden başla¤¤¤¤¤ Osmanlı Resmi’nde Batı resminin ayırt edici yanı
olan üç boyutluluk kendisini göstermeye başlamıştır. Resimlerde mekan derinliği ve kütlelerin perspektif
görünüşleri üzerine ilk arkaik denemeler görülür.



“İstanbul’da Bir Sokak”
Tuval Üzerine Yağlıboya Fausto ZONORA

Sultan II. Abdülhamid’in Sarayı’nda “Ressam-ı Hazret-i Şehriyari” ünvanı ile eser üreten
ZONARO Saray ve Sultan’a karşı hizmetini II. Abdülhamid’in tahttan indirilmesine kadar 11
yıl sürdürmüş 1910 yılında İstanbul’dan ayrılarak İtalya’ya dönmüştür. ZONARO Saray Başressamı
olmasının dışında bazı önemli sanatçılarımıza özel dersler vererek ve 1883’te açılan Sanayi-i Nefise’de
öğretmenlik yaparak çağdaş Türk Resmi’ne de önemli katkılarda bulunmuştur. II. Abdülhamid
ZONARO’ya özel bir ilgi göstermiş Akaretler’de özel bir bina tahsis etmiştir. Üç katlı olan bu
yapının üst katı Padişah tarafından parasal destekle tam donanımlı bir atelye haline getirilmiş
diğer kısımlar da sürekli bir sergi mekanı olarak sanatçının ailesiyle birlikte kullanımına da açık
olmak üzere verilmiştir. İstanbul’da kaldığı 10 yılı aşkın süre içinde bini aşkın resim yaptığı bilinen
sanatçı daha çok toplumun sosyo-kültürel dokularını resmetmeyi tercih etmiştir.



“Saraylı Kadın”
Pierre Desirere GUILLEMENT Tuval Üzerine Yağlıboya Dolmabahçe Sarayı Koleksiyonu

19. Yüzyılın İkinci Yarısı’nda İstanbul’a gelen batılı ressamların tabloları işledikleri konu açısından
iki grupta toplanabilir. İlk grup başta İstanbul olmak üzere İmparatorluğun diğer kentlerindeki janr
sahneleridir.Yani gündelik hayattan kesitler sunan enstantanelerden oluşur. Bu grupta aslında
Oryantalist Ressamlar’ın çok sevmelerine karşın “aaaa” rolü biçilen hamamda dans eden ya da esir
pazarında sergilenen kadının merkezde olduğu erotik sahneleri yansıtan eserler nispeten azdır.
Manzaralarda ise ağırlık İstanbul ve İmparatorluğun önemli kent peyzajlarıdır. Sultan Abdülaziz’e
yakınlığı nedeniyle GUILLEMENT’in muhtemelen Harem’den bir kadını resmettiği “Saraylı Kadın”
adlı tabloda imaja ve hayale dayanmadığı için dikkati çeken bir erotizm yoktur.



“Mehtapta Eyüp”
(1874) İvan Konstantinovitch AIVAZOVSKI Dolmabahçe Sarayı Koleksiyonu




“Yıldız Sarayı Bahçesi”
Giritli HÜSEYİN (detay) 65x81cm A.D.R. ve H.M. Koleksiyonu

Bir kısım Oryantalist Ressamlar yaptıkları resimlerde
Fotoğraftan yararlanmışlardır. Fotoğraf 19. Yüzyılın Ortalarından itibaren bir kısım Türk Ressamı’nın
da yararlandığı bir vasıta olmuştur. Giritli HÜSEYİN (1873-) ve Tevfik BEŞİKTAŞ (1871-1914)
çoğunlukla Saray Fotoğrafçıları’nın çektikleri fotoğraflardan yararlanarak resim yapan
diğer foto yorumcu Sanatçılardandır.



“Kariye Camii”
Tevfik BEŞİKTAŞ (detay) Tuval Üzerine Yağlıboya 76x81cm A.D.R. ve H.M. Koleksiyonu

Tevfik BEŞİKTAŞ (1871-1914) Arkaik Perspektif denemeleri ve Mimari Kompozisyonları ile dikkati çeker.




“Galata Köprüsü”
Mustafa Nuri PAŞA Tuval Üzerine Yağlıboya 90x117cm Türkiye İş Bankası Koleksiyonu

Mustafa Nuri PAŞA günün modern eğitim programlarının uygulandığı askeri okullardan mezun olan
Asker Ressamlar dönemlerindeki Reformist bilinçlenmenin kültür ve sanat alanındaki hedeflerini temsil
eden ressamlar arasında yer almaktadır.



“Dilşad Hatun”
Şehzade ABDÜLMECİD Tuval Üzerine Yağlıboya A.D.R. ve H.M Koleksiyonu

Son Osmanlı Halifesi ABDÜLMECİD (1868-1944) de Asker Ressam Grubu’na dahildir.
Bu gruptan Ahmet Ziya AKBULUT ve Halife ABDÜLMECİD’in resimleri konu açısından değilse
de teknik ele alış biçimleri bakımından birbirlerine benzerler. Türk Resmi içindeki mistonları
çok önemli olmuştur.Halife ABDÜLMECİD’in resimleri döneminin diğer ressamları
gibi gerçekçiliğe dayanmış ancak gerçekçiliğin kupkuru anlatım kısırlığına kapılmamıştır.


“Haremde Goethe”
Abdülmecid EFENDİ Tuval Üzerine Yağlıboya 132x173cm A.D.R. ve H.M. Koleksiyonu

Resmi anlamda asker olmamakla birlikte bu çerçevede ele alınan 32.Osmanlı Padişahı Abdülaziz’in
oğlu Abdülmecid EFENDİ (1868-1944) günümüzde Oryantalist olarak değerlendirilmesine karşın
onun sanatındaki bu yöndeki bir eğilim son derece sınırlı ayıklanmış bir Oryantalizmdir. Sanatçı figüratif
resme özel bir önem vermiştir. Sanayi-i Nefise Mektebi’nin ilk açıldığı yıllarda bir problem gibi
ortaya konan insan figürünün betimlenmesini tek ya da çok figürlü kompozisyonlarla aşmıştır.
Abdülmecid EFENDİ “II. Abdülhamid’in Tahttan İndirilişi” “II.Mahmud’un Şehzadeliği”
“Yavuz Selim” ve “Tarih Dersi/Nasihat” gibi resimleriyle günün koşullarına göre sosyo-politik
tavrını ortaya koyan bir sanatçı olmuştur.



"Genç Kadın"
LEVNİ 1710-1720 Yılları Arası Kağıt Üzerine Suluboya Topkapı Sarayı Müzesi Kitaplığı H.2164

Dönemin Avrupalı İranlı kadın ve erkeklerini tasvir eden LEVNİ bu resimlerinde III.Ahmed döneminin
sosyal ortamını yansıtır. Özellikle kadın figürüne eğilen LEVNİ çalgı çalarken dans ederken ya da uzanmış
dinlenirken tasvir ettiği kadın figürlerini çizgisel bir üslupla kırmızı sarı gök mavisi açık mor lacivert ve
leylak renkleri ile resmetmiştir. LEVNİ figürü en canlı anında yakala¤¤¤¤¤ çevresini boşaltıp dikkati asıl konu
olan figürde toplamak gibi buluşlarla önemli yeniliklere de imza atmıştır. Çoğunlukla tek figürlü kadın ve erkek
resimleri yapan sanatçının resimlerde değişik giysileri ve başlıkları olan farklı sınıflardan insanları tasvir etmesi
bakımından eserleri belge özelliği de taşır

Salma Neferleri
Padişahın Ziyaretlerinde Maiyet Efradından

Nöbetçi
Kale Muhafızı

Haseki Ağa
Yeniçeri Ocağında İtibarlı bir Sınıftan Kimse



Selam Ağası
Vezir Teşrifatçısı

Sakallı Ağası
Sadret Dairesinin Dış Hizmetlerine Memur

Kaftan Ağası
Vezirlerin Merasim Elbiseleri ile Meşgul Olan

Çamaşır Ağası
Vezirlerin Çamaşırları ile Meşgul Olan



Soytarı Başı
Saray Palyaçoları’nın Amiri

Bektaşi Dervişi
Bektaşi Tarikatı’na Mensup Kimse

Soytarı
Saray Palyaçosu

Delibaşı
Gönüllü Hafif Suvari Subayı



İkinci Mahmud
Otuzuncu Osmanlı Padişahı

Kahyabeyi
Başbakan Yardımcısı ve İçişleri Bakanı

Sadrıazam
Hükümet Reisi (Başbakan)



Suvari Topçu Neferi

Piyade Topçu Yüzbaşı

Suvari Topçu Neferi

Mahmut II’nin. Kurduğu Yeni Ordunun Topçu Mensupları



Şatırlar
Tören Kıtası Mensupları

Sadrıazam
Hükümet Reisi (Başbakan)

Kapıcılar Kahyası
Saray Kapıcıları Amiri

Çavuşbaşı
Divan Çavuşları Amiri (Adalet Bakanı)



Yeniçeri Ağası
Yaya Kuvvetler Başkumandanı

Reis Efendi
Dış İşleri Bakanı

Şeyhülislam
Ulemanın Reisi ve Müftü

Çavuşbaşı Şatırı
Adalet Bakanının Maiyet Amiri



Yol Haseki
Saray muhafız subayı

Çuhadar
Padişahın giyeceklerini muhafaza edip taşıyan

Bölükağası
Yeniçeri bölük kumandanı