YEME BOZUKLUKLARI

Anoreksiya Nervoza Bulimi Nevrozatıkanırcasına yemek yeme) PİKA Bebeklik Ruminasyon Bozukluğu

1. Anoreksiya Nervoza: anoreksiya ciddi iştah kaybı anlamına gelen bir sözcüktür.
Nevroza ise bu benzerliğin duygusal kökeni olduğunu belirtiyor. Yaşamı tehdit eden zaman zaman ölümle sonlanan bir bozukluktur. Her ne kadar iştah kaybı anlamına gelse de bu hastaların yemek yememe nedeni şişmanlamaktan korkmaktır.
Bunun yanı sıra hastalarda beden şemasında bir bozukluk, belirgin bir kilo kaybı ve normal beden ağırlığında kalmayı reddetme dikkati çeker. Bu kişiler normal ağırlığındayken bile kendilerini şişman hissederler. Beden ölçüleriyle aşırı ilgilenirler. Hiçbir zaman kendilerini yeterince ince görmezler. Başlangıçtaki ağırlığı en az % 25 ini yitirmişlerdir. Hiçbir zaman yaş ve boylarına uygun ağırlığı koruyamazlar. Genç kadınlarda erkeklere kıyasla daha çok görülür. Yaklaşık 20 kadına karşılık bir erkekte görülür. Her 200 ya da 250 kadında bir görüldüğü düşünülmektedir. 12 ile 18 yaş arası ilk kez ortaya çıkar. Kilo kaybı gençlik ve ergenlikte mastürbasyonun başlamasından kısa bir süre sonra başlar. Bu genç kızlar şişman oldukları için diyete başlarlar. Fakat bu diyet bir müddet sonra normal sınırların dışına çıkar. Kilo kaybı için laksatif kullanımı aşırı beden egzersizlikleri gibi faaliyetler görülebilir. Anoreksiya Nervoza olan hastalar yememek için büyük direnç göstermelerine rağmen yemek tarifleri, yemek pişirme, yemekleri süsleme gibi aktivitelerle uğraşabilirler. Bir kısmı hiç açlık hissetmediğini bir kısmı ise açlık hissetmelerine rağmen yememek için kendilerini zorladıklarını söylediler. Bazen kişi kendini tutamadığında bulimi nöbetleri (tıkanırcasına yeme) ve ardından kişinin kendini uyardığı kusma davranışı görülür. Bu hastalar dürtüsel anksiyöz ve depresiftir. Genellikle hastalılıklarını yaşamaya eğimlidirler. Bu nedenle tedavi için güç motive edilirler.

Etiyoloji: Öğrenme kuramcıları anoreksiyayı daha çok model alma davranışıyla açıklarlar. Toplumumuzda giderek çok ince zayıf kadınların model alındığını ve bu hatalı model alma davranışından kaynaklandığını ileri sürerler.
Analitik kuram yemek yeme davranışını cinsel dürtülerin anlatımı ile eş tutar ve bu hastaların yemek yemeyi reddetmesi cinsel dürtüleri reddetmesi olarak açıklanır. Buna yakın bir başka görüşte anoreksiyanın büyümeden duyulan korkudan kaynaklandığını ileri sürer görüştür.
Organik açıklamalarda ileri sürülmüş hipotalamusta işlevsel bir bozukluk olabileceğini düşünmektedir. Tedavi iki aşamalı bir süreçtir. Önce tıbbi yardım ile hayati tehlikenin atlatılması gerekiyor. Bu nedenle hastalığın ileri safhalarında yatarak hastanede tedavi gerekebilir. Hastanede tedavi sırasında bazı davranış programlarının başarılı olduğu belirtilmektedir. Bu programda yemek yeme ve kilo alma davranışı, televizyon seyretme, hemşireyle yürüyüş yapma, ziyaretçi kabul etme gibi ödüllerle pekiştirilmeye çalışılmaktadır.
Tedavide ikinci amaç daha uzun süreli olup beden ağırlığının korunmasına yöneliktir. Bunda da en etkili yöntem hipnoz tedavisidir.

2. Bulimi Nevrozatıkanırcasına yemek yeme) bulimide en belirgin özelliği kişinin anormal olduğunu bile bile zaman zaman tıkanırcasına çok büyük miktarlarda yemek yemesidir. Bu nöbetlerin 3 aylık bir dönemde haftada en az 2 kez ortaya çıkması gerekir. Yemek yemeyi kendisinin uyardığı kusma ya da aşırı laksatif kullanma izler. Kişide yemek yemeyi istemli olarak durduramama korkusu vardır. Nöbetleri izleyen depresif bir mizaç ve kendini küçümseyici düşünceler dikkati çeker. Genellikle yüksek kalorili tatlı pasta gibi kolay yenen şeyler tüketilir. Yemek göze çarpmadan gizlice yenir. Az çiğnenir. Yemek yeme nöbeti genellikle karın ağrısı, uyku ya da istemli kusma ile tamamlanır. Kusma yemek yemeyi sürdürmeyi de sağlayabilir. Ya da bu şekilde kişi suçluluk duygusunu ve sıkıntıyı azaltabilir. Bu kişilerin kilosu tamamen normal sınırlar içinde olabilir. Ya da kilo dalgalarını gösteren sürekli ağırlıklarına dikkat eden kişiler olabilirler. Prevalansı saptamak güçtür. Çünkü gizlenir. Hastanın en yakını bile bu sorunu bilmeyebilir. Ergenlik ya da erken yetişkinlikte başlar. Kişinin sosyal aktivitelerini kısıtlayan maddi imkânlarını zorlayan bir bozukluktur. Hormonsal dengesizlikler görülebilir. Bulimi nöbetleri anoreksiya nervoza da görülebilir ancak tek başına bir bozukluk olarak ta ortaya çıkabilir. En önemli riski depresyon nedeniyle hastaların intihara eğilimli olmalarıdır

3. PİKA: Besleyici olmayan bir maddenin ısrarlı şekilde yenmesidir. 18–24 ay arası başlar erken çocuklukta sonlanır. Nadiren ergenlik ve erişkinlikte sürer. Ender bir bozukluktur. Kızlar ve erkeklerde eşit olarak görülür. Küçük bebekler ip, saç, kumanda, yiyebilirler. Daha büyük çocuklar kum, yaprak, böcek gibi maddeler yiyebilirler..

4. Bebeklik Ruminasyon Bozukluğu: Bu ağırlık yitimi ya da beklenen ağırlığı kazanmama ile birlikte görülen yineleyen yiyecek çıkarmadır. Midedeki bir zorlanma ile ağza getirilir tekrar çiğneyerek yutulur ya da dışarı çıkartılır. Bu etkinliklerden doyum alma izlenir. Genellikle 3- 12 ay arası başlar. Bazen kilo kaybı nedeniyle öldürücü olabilir kendiliğinden düzelme olabilir. Cezanın kullanıldığı bazı davranışçı telkinlerle tedavi edilebilir. Çok ender görülen her iki cinsiyette de eşit görülen bir bozukluktur