Konu: Besmele Nedir?

Besmele-i şerife, Müslümanın hayatındaki yeri ve önemi

BESMELE NEDİR?

“Besmele” olarak isimlendirilen “Bismillâhirrahmânirrahîm” cümlesi, hemen herkesin bildiği üzere, “Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla” manasına gelmektedir. Bu sözün biz Müslümanlar için önemi büyüktür. İyi ve hayırlı bütün işlerin başında söylenmesi Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v.) tarafından mü’minlere tavsiye edilmiş ve “Bismillâhirrahmânirrahîm ile başlanmayan her işin bereketi kesiktir“ (1) buyrulmuştur.

Bu itibarla selef-i salihin (geçmiş bütün büyüklerimiz) her hayırlı işe Bismillahirrahmânirrahîm diyerek el atmışlardır.

Rasûlüllah Efendimiz (s.a.v.) yine buyurmuşlardır ki: “(Bütün semâvi) kitapların anahtarı, Bismillâhirrahmânirrahîm, yani Besmele’dir.” (2)

Bu hadisi kendilerine rehber edinen bütün İslâm büyükleri va’zlarına-sohbetlerine, yazdıkları eserlerine evvela Besmele, sonra Hamdele, sonra da Salvele ile başlamışlardır.

Binaenaleyh bu yazımızda, Allah’ın ilk emri Besmele ile okumayı anlatan, ona bağlı yaşamayı ve onu nesiller boyu yaşatmayı teşvik eden, Besmelesizliğin ise zararlarına-tehlikelerine işaret eden bilgiler-belgeler vermeye çalışacağız.

***
RABBİMİZİN İLK EMRİ: BESMELE
“Yaratan Rabbının ismiyle oku! O, insanı bir kan pıhtısından yarattı! Oku! Rabbın sonsuz kerem sahibidir. Ki O, kalem ile yazmayı öğretti! Ve insana bilmediği şeyleri (hep) O öğretti.” (Alak suresi)

Görüldüğü üzere Hz. Allah’ın ilk emri, Rabbımızın adıyla okumak, yazmak…

Günümüzde de bazı kimseler, bazı kesimler Rabbımızın ilk emri “oku” diyorlar/diyebiliyorlar ama, “Rabbının adıyla oku!” demeye bir türlü dilleri varmıyor, gönülleri elvermiyor…

Dünkü o ne kader övünülesi güzel hallerden bugün ne denli dövünülesi durumlara geldik… Dün sıbyan (ilkokul) talebelerimiz okullarına Besmele alayları tertiplenerek dualarla başlarlardı. Dedelerimiz çocuklarını öyle okuturlardı.

Peki ya bugün?..

***

HER SURENİN BAŞINDA BESMELE

Yüce Kitabımız Kur’ân-ı Kerim surelerinin -Tevbe sûresi hariç- hepsinin başında Besmele vardır.

Besmele’nin her sûrenin müstükil/bağımsız bir ayeti mi, yoksa bütün sûrelerin başında okunan tek bir ayet mi olduğu ihtilaflıdır. Ancak sahih görüşe göre Besmele, sadece Fatiha sûresi ve dolayısıyla da Kur’an’ın ilk ayetidir. Bu sayede Fatiha’nın ayet sayısı yediye tamamlanır. Böylece, “Andolsun ki, biz sana tekrarlanan yedi (ayeti) ve Kur’an-ı Azim’i verdik” (3) ayet-i kerimesindeki bu ifadede tasdik edilir.

Hâsılı, Fatiha-i şerife Besmele ile birlikte yedi ayettir; namazların her rek’atinde tekrarlanır. Bununla birlikte cemaatle kılınan namazlarda imam, kıraatin cehri okunduğu vakitlerde de Besmele’yi içinden, diğer altı ayeti ise sesli okur.


alıntı

KAZA VE BELALARA KARŞI BESMELE

Kaza-bela ve musibetler karşısında almamız gereken manevi tedbiri hatırlatan Rasûlüllah Efendimiz şöyle buyurmuşlardır: “Bir tehlikeye düştüğünde, sıkıntıya maruz kaldığında, ‘Bismillâhirrahmânirrahîm, Velâ havle velâ kuvvete illâ billâhi’l-ayyi’lazîm’ (Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla, pek yüce ve çok büyük olan Allâh’ın yardımı, ihsanı olmasa; hiçbir tehlikeye-sıkıntıya karşı korunabilmeye güç, kuvvet, tâkât yoktur; O’na sarılmaktan, O’ndan yardım dilemekten başka çâre bulunmaz!) demeğe devam et. Çünkü Allah Teala bunların hürmetine belâ ve musibetlerin nicelerini def eder.“ (4)

Yine bir başka manevi tedbiri bize bildiren Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), her gün sabah-akşam üçer defa aşağıdaki, Besmele’yle başlayan duayı tekrarlayan kimseye, hiç bir şey zarar veremez, buyurmuşlardır. “Allah’ın ismiyle, O’nun adı sayesinde ne göklerde, ne yeryüzünde hiç bir şey zarar veremez. O her şeyi işiten, her şeyi hakkıyla bilendir.” (5)

Rasûlüllah Efendimiz (s.a.v.) eve girme adabıyla ilgili olarak da buyuruyorlar ki: “Sizden biriniz evine girmek istediğinde şeytan onu takip eder. Eve gireceğinde şayet ‘Bismillâhirrahmânirrahîm ’ diyerek Besmele çekerse, şeytan, ‘Bu evde bana girecek yer yok’ der.“ (6)

Besmele Kur’an-ı Kerim’de tam olarak sadece Neml sûresi 33. ayette geçmekte… Ve Süleyman aleyhisselâmın Sebe’ melîkesi Belkıs’a yazdığı mektubun Besmele’yle başladığından bahisle, “Muhakkak o (mektup) Süleyman’dandır. Ve o hakikaten, Bismillâhirrahmânirrahîm (Rahmân ve Rahîm olan Allâh’ın adıyla başlamaktadır)” diye bizlere nakledilmektedir.

***

BESMELE’DEKİ ESRAR

Ruhu’l-Beyan isimli meşhur tefsirinin bidayetinde-başlangıcında İsmail Hakkı Hazretleri buyuruyor ki: “Kur’an-ı Ker’im’deki bütün esrar-ı ilahiye, onun başındaki Fatiha’da… Fatiha’da olan bütün esrar-ı ilahiye, onun başındaki Besmele’de… Besmele’de olan bütün esrar-ı ilahiye, onun başındaki ‘Ba’ da… ‘Ba’da olan bütün esrar-ı ilahiye de onun altındaki nokta’da mündemiçtir (toplanmıştır). Bunu bütün fuseha (fasihler: düzgün, anlaşılır ve güzel konuşan edipler-hatipler) ve fudalâ (fazıllar: üstün meziyet, ilim-irfan sahipleri) böylece bildirmişlerdir.” (7)

***

BESMELE HAKKINDA BİR TETKİK
Besmele’nin “ba”sı beka-i ilâhiyyeye… “Sin”i selamet-i ilahiyyeye ve selamet-i ilahiyyenin mü’minlere olduğuna… “Sin”in uzun yazılışı, din-i Muhammedî’nin uzun zaman devam edeceğine… Besmele’nin “mim”i, Muhammed aleyhisselâmın kendisine… “Mim”in içindeki beyazlık, bu din-i Muhammedî’nin nuruna delalet etmektedir.

Mü’minlere olan selamet-i ilahi nedir?

Şüphesiz Hz. Allah’ın biz mü’minlere olan en büyük saadet ve selameti; bizim gibi aciz kullarını, diğer insanların arasından seçip kulluğuna kabul buyurmasıdır. Nitekim Hz. Allah’ın (c.c.) Peygamberimiz Muhammed Mustafa’yı (s.a.v.) Mi’rac’da Huzur-i İlahisine kabul buyurup, “Habibim! Kâinatımı görüp seyrettin. İste benden, ne istiyorsun?” diye sorduğunda, Peygamberimizin, “Sana kul olmayı isterim, ya Rabbi!” demiş olması, bunun en güzel ve en büyük delilidir.

Hz. Musa (a.s.) zamanında zengin ve mağrur bir Yahudi onun yolunu keser ve onunla alay ederek, “Yine nereye gidiyorsun ya Musa!” der. Hz. Musa hiç tereddüt etmeden “Tur-i Sina’ya, Rabb’imle konuşmaya gidiyorum” der. Yahudi şirretleşerek, “Eğer Rabb’in ile konuştuğun doğru ise, ona söyle de benim cezamı hemen versin” der. Hz. Musa (a.s.) Tur-i Sina’ya gider Allah Teâlâ ile mükâlemesini/konuşmasını yapar, sonra da boynunu bükerek Yahudi’nin ona dediklerini arz eder ve: “Ya Rabbi! Bu Yahudi’nin bana dediklerini sen biliyorsun! Cezasını vermeyecek misin?” der. Hz. Allah (c.c.) “Ya Musa! Ona cezalarımın en büyüğünü verdim” buyurunca, Hz. Musa sorar: “Ya Rabbi! Senin kullarına verdiğin en büyük cezan nedir?” Hz. Allah (c.c.) da, “Ya Musa! Benim kullarıma verdiğim en büyük ceza, yaratıp yaşattığım bir kulumu kulluğumdan kovmam ve ebedi hayatını mahvetmemdir. İşte o Yahudi de böylece mahvolan kullarımdandır” buyurur.

Şu halde mü’minler, dünyaya ve onun fani olan varlıklarına ve saltanatına asla aldanmamalı ve en büyük nimetin Allah’a kul, Peygamberine ümmet olarak ona kavuşabilmek olduğunu, hayatları boyunca asla unutmamalıdırlar. Çünkü dünya geçici, ahiret ebedidir.

Nitekim Hz. Allah (c.c.), “Kâfirler, azabı gördükleri zaman, çok kez (pişmanlıkla) ‘Keşke Müslüman olsaydılar (olsaydık)’ diye temenni edecekler. (Ey Rasûlüm!) Onları bırak (kendi hallerine)! Yesinler, dünyalıkları ile övünüp zevklensinler. Emel (uzun yaşama arzusu) kendilerini oyalaya dursun. Sonra (başlarına gelecek musibeti) görecek ve bileceklerdir” (8) buyurmaktadır.

***

BESMELE’NİN TARİHÇESİ

Hz. Allah (c.c.) tarih boyunca Besmele-i şerifeyi şu 4 zümreye ihsan etmiştir:
1. Nuh aleyhisselâma

Kur’an-ı Ker’im’den öğrendiğimize göre Rabbımız ona bu Besmele’nin yarısını ve sadece “Bismillâh” kısmını ihsan etmiş, o da bu yarım Besmele ile yaptığı gemisini Tufan’da hem yürütmüş hem de durdurmuştur. “(Hz.Nuh) dedi ki: Binin (geminin) içerisine. Onun yüzüp gitmesi de, durması da Bismillah iledir (Allah’ın adıyla yürür, durur)…” (9) Hz. Allah Nuh aleyhisselâmın hem kâfirlerden, hem de Tufan’dan kurtuluşunun bu yarım Besmele ile tahakkuk ettiğini-gerçekleştiğini, kitabıyla bizlere bildirmektedir.

2. Süleyman aleyhisselâma
Dersimize mevzu olarak aldığımız bu ayet-i kerimeden de öğrendiğimize göre, Hz. Allah Besmele’nin tamamını Süleyman aleyhisselâma vermiş… O da Besmele’nin tamamı olan bu “Bismillâhirrahmânirrahîm” ile hem dünyanın, hem de içindeki canlı-cansız her şeyin hâkimi ve sultanı olmuştur.

Nuh aleyhisselâm yarım Besmele ile gemisini hem yürütür hem durdururken, Süleyman aleyhisselâm da bu tam Besmele’yle rüzgârlara hükmetmiş… Ve Sebe’ sûresi, 34/12. ayeti medlûlünce Hz. Allah, rüzgârları emrine vermiş… Ordusuyla birlikte günün sabahtan öğleye kadarki vaktinde bir aylık, öğleden akşama kadarki vaktinde ise yine bir aylık yol kat’ederek, bugün dahi en ileri teknolojiye sahip ülkelerin bile ulaşamadığı saltanata kavuşmuştur.

Onun bu saltanatı, İlâhi lûtuf gereği olduğu için, kıyamete kadar da hiç bir insan bu saltanata ulaşamayacaktır.

3. Muhammed sallallâhü aleyhi veselleme
Hz. Allah (c.c.) bu Besmele’nin tamamını Habibi Muhammed aleyhisselâma vermiş ve o bu Besmele ile Mi’raca yükselmiş, Arşı, Kürsî’yi, mülk ü melekûtü temaşa etmiş ve Cemal-i İlâhi ile müşerref olmuştur.

4. Ümmet-i Muhammed’e vermiş

Ümmet-i Muhammed de, bu Besmele’ye eğer sahip çıkar ve bununla doğar, bununla yaşar, bununla ölürlerse, Rasûlüllah’ın Mi’rac’da geçtiği bütün safhaları geçecek ve cennete varıp, Cemal-i İlâhi ile müşerref olacaklardır. ***

Bir rivayette şöyle anlatılmaktadır:

Cenab-ı Peygamber (s.a.v.) Efendimiz, Mi’rac’da, Arş’ın altında bir kubbe ve o kubbeden de dört nehrin çıktığını görmüş… Hayran olup, Cenab-ı Hakk’a, aynı kubbenin altından nasıl rengi, tadı, kokusu ayrı dört nehrin çıktığını merak ettiğini arz etmiş… Cenab-ı Hak da ona, kubbenin altına girmesini emretmiş… Peygamberimiz kubbenin altına girip bakınca, hayranlığı bir kat daha artmış… Çünkü o dört nehrin birinin, kubbede nurdan yazılı olan Besmele’nin miminden, birinin Allah lafzının ‘he’sinden, birinin Rahmân lafzının ‘mim’inden, birinin ise Rahîm lafzının ‘mim’inden çıktığını ve aktığını görmüş… Hayreti, arzusu, daha da artınca, Cenab-ı Hak ona: “Ya Muhammed! Senin Ümmetinden her kim beni, bu isimlerimle anar, zikr ederse, ben de onu işte bu cennetime koyar ve bu dört nehrin her bireriyle bir daha susamamak üzere sularım” buyurmuştur. (10)

***

BESMELE’NİN FAZİLETİNE DAİR BAZI HADİSLER

1. “Her bir hayırlı iş ki, ona Besmele ile başlanmazsa, o iş, sonuçsuz kalmaya mahkûmdur.” (11)

2. “Cehennemde görevli olan ve Hz. Allah’ın Kur’an’da beyan buyurduğu 19 azap melaikesinin elinden yakasını kurtarmak isteyen kişinin, Besmele’yi çok okumasını tavsiye ederim” diyen Peygamberimiz, devamla buyuruyor ki: “Besmele 19 harftir ve her harfi okuyanı, yarın, o zebanilerden kurtaran bir kalkan olacaktır.” (12)
3. “Bir öğretici önüne aldığı bir öğrenci çocuğa, ‘de bakalım’ derse, çocuk da o mâsum diliyle Besmele söylerse, bu söylenen Besmele’nin bereketiyle Hz. Allah (c.c.), hemen 3 tane cehennemden kurtuluş beraati yazar.” (13)

Biri Besmele’yi okuyan çocuğa, biri ona Besmele’yi okutan ve öğreten Hoca’ya, diğeri de elinden tutup, onu okumaya götüren anne-babaya…

Kınyetü’t-Talib isimle eserde şöyle bir hadise nakledilmektedir:

“Şeytan hayâtında yaptığı şu üç feryat gibi hiç bağırmamıştır.

1. Lânetlenip göklerden (melekler arasından) kovulduğu zaman.

2. Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâm doğup dünyaya geldiği zaman.

3. İçinde Besmele bulunan Fatiha-i Şerife nâzil olduğu zaman.

***
BİR HİKÂYE

“Dokunma, yetişiyorum!”

Hikâye, Zeyd bin Harise’nin (r.a.) başından geçen bir hadisenin hikâyesidir… Bu zat; İslâm’ın ilk zamanlarında Rasûlüllah (s.a.v.) ile beraber, dini tebliğ için Taife giden ve Taifliler’in Rasûlüllah’a attığı taşlara vücudunu siper eden mübarek bir sahâbidir.

İşte bu zat, kendisi gibi mü’min zannettiği ve arkadaş edindiği bir münafığın teşvikiyle ve ticaret maksadıyla yıllar sonra yine onunla Taif yolculuğuna çıkmışlardı. Arabistan’ın sıcağında bir hayli yol alıp iyice yorulunca, mü’min zannettiği bu münafığın da teklifiyle biraz dinlemek üzere yoldaki bir mağaraya girmişlerdi. Münafık arkadaşı bunun uyuduğunu görür görmez, ilk fırsatta ellerini, sonra da ayaklarını sıkıca bağlamış ve bu arada uyanan Zeyd arkadaşına:

“Ne yapıyorsun?” deyince, münafık:

“Eğer sen olmasa idin, Taifliler bu yolda Muhammed’i öldüreceklerdi ve bizi ondan kurtaracaklardı. Sen kendini ona siper edip, onu ölümden kurtardın, onun için senden intikam almak istiyorum” diyor. Hz. Zeyd biraz rica ediyorsa da, münafık asla fırsatı kaçırmak istemiyor ve hançerini çekip Zeyd’e hücum ediyor. Çaresiz ve güçsüz eli ayağı bağlı Hz. Zeyd, “Ya Rahmân!” diye feryad ediyor. Cenab-ı Hak bir meleğine (bir rivayette Cebrail aleyhisselâma, “Kulum Zeyd’in imdadına yetiş!” diye emrediyor. Bu emri alan melek “Dokunma yetişiyorum!” diye sesleniyor. Bu sesi duyan ve telaşlanan münafık dışarı çıkıp sağa sola bakıyor, kimseyi göremeyince tekrar saldırıyor. Hz. Zeyd yine, “Ya Rahmân!” diye iltica ediyor, o melek ikinci kez “Dokunma yetişiyorum!” diyor. Münafık yine dışarı çıkıyor, sağı-solu iyice kontrol ediyor, yine kimseyi göremeyince içeri girip üçüncü kez saldırıyor. Hz. Zeyd: “Ya Rahmân!” diye iltica edince, yine aynı ses duyuluyor: “Dokunma yetişiyorum!” Ve o anda melek mağaraya girerek münafığın kellesini uçuruyor. Zeyd’in de ellerini ayaklarını çözüyor, gözyaşlarını siliyor, ardından da veda etmek istiyor. Hz. Zeyd:
“Ey Allah’ın kulu! Sen kimsin? Ve halimi kimden, nasıl öğrendin? Nasıl gelip, beni kurtardın?” diyor. O melek de:

“Ben Arş-ı A’lâ’da bulunan şu isimdeki bir meleğim. Sen birinci defa ‘Ya Rahmân!’ diye feryad edince, Arş-ı A’lâ sallandı. Ve Hz. Allah bana, ‘Kulum Zeyd’in imdadına yetiş!’ buyurdu, ben de ‘Dokunma, geliyorum!’ diye gürledim, ikinci defa saldırıp, sen yine ‘Ya Rahmân!’ diye feryad edince, ben o ana kadar birinci kat semaya gelmiş idim. Yine oradan ‘Dokunma, geliyorum!’ diye feryad ettim, üçüncü defa sana saldırıp sen de, ‘Ya Rahmân!’ diye iltica edince, yetişip canını cehenneme yolladım. Ve seni, Hz. Allah’a olan imanın Hz. Muhammed’e olan bağlılığın sebebiyle kurtardım” diyor ve vedâ edip, Zeyd’den ayrılıyor. (14)

Ey asrın şeytanları ve içimizdeki münafıkları sebebiyle bugün mânen elleri-ayakları bağlı, çaresiz mü’minler! Dilleriniz-gönülleriniz de mi bağlı? Kalkın seher vakitlerinde, kapanın secdeye “Ya Rahmânu ya Rahîm!” diyerek Allah’a iltica edin. Allah’ın Arş’ı titreyecek bakın; dilleriniz gibi elleriniz, ayaklarınız da çözülecek ve ins u cinnin şeytanlarının elinden, şerrinden kurtulacaksınız….

***
“ALLAH ADIN ZİKREDELİM…”
Süleyman Çelebi merhum meşhur eseri Mevlid’inde diyor ki:
Allah adın zikr edelim evvela
Vacip oldu cümle işte her kula
Allah adı olsa her işin önü
Herkiz epter olmaya ânın sonu…
***

Halis Ece : bilgicagi.net

ALLAH C.C Razı olsun kardeşim..

cümlemizden inşallah