Astım; görülme sıklığı giderek artmakta olan, çok sayıda hücresel yapının rol oynadığı bir solunum yolları hastalığıdır. Hastanın en belirgin şikâyetleri öksürük, hırıltılı nefes alma ve özelikle nefes verme esnasında ıslık tarzında çıkan hışıltı sesidir. Çeşitli alerjenler, sigara dumanına maruz kalma, duygusallık ve kişideki diğer hastalıklar, kullandığı ilaçlar, mesleki faktörler astımı tetikleyici olarak kabul edilmektedir. Bu etkenlerle kişide hava yolları daralmakta ve yukarıdaki belirtilen öksürük ve nefes almada zorlanma sebebiyle astım hastalığına zemin hazırlamaktadır.


Tüylü hayvanlardan uzak durun

Astım hastalığını en çok tetikleyen etkenler arasında en fazla alerjen faktörler yer almaktadır. Alerji çoğu zaman genetik yapıdan kaynaklanmaktadır ve kişi astım hastası ise dikkat etmesi gereken kurallar vardır. Birçok astımlı hasta tüylü hayvanlara karşı alerjiktir. Bu kimselerin evcil hayvan beslemeleri oldukça risklidir. Bu hayvanların özellikle yatak odalarından uzakta tutulması gerekir.
Sigara içmeyin ve içilen ortamlardan uzak durun

Astım hastalarının sigara içmemesi ve sigara içilen kapalı ortamlardan uzak durması gereklidir.
Ayrıca annelerin de dikkat etmesi gereken diğer bir konuda hamile iken sigara içmemeleri veya bu ortamlardan uzak durmalarıdır. Gebelik döneminde de sigara içmeye devam eden annelerin çocuklarında akciğer hastalıkları ve astım hastalığına yakalanma riski sigaraya maruz kalmamış çocuklara göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Güçlü kokulardan uzak durun

Parfümlü sabun, şampuan ve benzeri temizlik ürünlerinden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Evlerde çok kullanılan yoğun kokulu yüzey temizleyici gibi maddeler kullanılacaksa astımlı hasta yokken kullanımına dikkat edilmeli ve ev havalandırılmalıdır.
Tüylü koltuk ve minderlerden uzak durun

Tüylü koltuk ve minderler tozları topladığı için astımlı hastalar evlerinde bu eşyalardan uzak durmalı.
Ayrıca ev tozu akarları dediğimiz halı, yastık, yorgan benzeri tüylü eşyalarda yaşayan bir parazit türü astıma sebep olan alerjenler arasında yerini almaktadır. Ev tozu akarları insan deri döküntülerinden beslenir ve gözle görülemeyecek kadar küçüktürler. Alerjenler halı üzerinde yürüme veya silkme gibi nedenlerle havaya karışır ve solunum yoluyla hastaya taşınmış olur.
Astımlı hastalara yatak odalarında duvardan duvara halı kaplı olmaması tavsiye edilir. Anti alerjik yatak takımları kullanılabilir.
Ayrıca çocukları da tüylü oyuncaklardan uzak tutmak tavsiye edilebilir. İleride bir astım belirtisi ya da sıkıntısı yaşamamak için bu gereklidir.
Ev tozu, akarlarıyla haşere ilaçları ile mücadele edilmez. Havalandırmaya ve temizliğe dikkat etmek gerekmektedir.
Nevresim ve çarşaf takımları sık sık ve sıcak suyla (minumum 55 derece) yıkanmalı ve mümkün olduğunca güneşte kurutulmalıdır.
Mantar oluşumuna dikkat

Nemli ortamlar ve ıslak zeminler mantar üremesine imkân sağlayan yerlerdir ve banyo, tuvalet ve mutfak evlerimizin nem içeren bölümleridir.
Mantar oluşumunu önlemek için;
Mutfakta su sızıntı veya birikintisi kalmamalı.
Yemek buharlarına karşı aspiratörler kullanılmalı ya da havalandırma artırılmalı.
Ev içinde fazla bitki (çiçek) yetiştirmekten uzak durmalı çünkü bitkiler çok güçlü birer nem kaynağıdır.
Mantar oluşumu varsa kimyasal ilaçlama yöntemi de kullanılabilir.
Haşerelerden korunmalı

Ev içinde en çok rastladığımız haşere hamam böcekleridir ve astımı tetikleyen alerjenlerden biridirler.
Ortamda yeterli nem ve gıda bulunduğu takdirde çok çabuk yayılırlar. Özellikle mutfak ve banyo temizliğine dikkat edilmesi gereklidir.
Mutfakta ağzı açık gıda maddesi bulunmamalı, yemekler buzdolabı gibi sıkı kapalı dolaplarda bulunmalıdır. Evlerimizdeki çöpler fazla bekletilmemeli ve kapakları kapalı olmalıdır.
Apartman gibi binalarda zehirleme yapılmalı ve tüm binaya uygulanmalıdır. Evlerin tamiratı düzenli yapılmalı banyo mutfak gibi nemli yerlerde duvarlarda haşerelerin girişini sağlayacak oyuklar bulunmamalıdır.
Astım Hastalarına Öneriler

Astım hastalığı günümüzde kontrol altına alınabilen ve tedavisi olan bir akciğer hastalığıdır. Astım hastalığı geri dönüşümü olan bir hastalıktır. Astım teşhisi konulan hasta ümitsizliğe kapılmamalı ama tedbirsizlikten kaçınmalıdır.
Yukarda anlatılan bilgilere göre hayatında bir takım düzenlemeler yapması yanı sıra hekimin verdiği ilaçları da düzenli kullanmalı ilaçların bitişlerini takip etmeli, özellikle uzun yolculuğa çıkacak ise yanında yedek ilaç bulundurmaya dikkat etmelidir.
Dikkat!

Başka bir rahatsızlığı olduğunda hekime hatalığını ve kullandığı ilaçları söylemesinde fayda vardır çünkü bazı ilaçlar astım krizlerini tetikleyebilmektedir.
Tavsiye üzerine ilaç kullanmayın. Astım haricinde diyabet tansiyon gibi hastalıklar olabilir. Örneğin şekerinizi düşürmek için size bitki çayı tavsiye edilmiş olabilir, bu tür karışımları uygulamaktan kaçının. Doktorunuza danışmadan bitkisel ilaçları da sıklıkla kullanmayın.
Esra Çakır (Eczacı)