ONUNCU RISALE



I'lem eyyühe'l-aziz! su ayet-i kerimenin yüksek semasina çikip sirrini fehmetmek için yedi basamakli bir merdiven kuruyoruz.
Birinci basamak: Semavatin, melaike ile tesmiye edilen münasip sakinleri vardir. Çünkü, küre-i arzin semaya nispeten küçüklügü ve hakaretiyle beraber zevilhayatla dolu olmasi, semavatin ve müzeyyen burçlari zevi'l-idrakle dolu olmasini tasrih ediyor. Ve keza, semavatin bu kadar ziynetlerle tezyin edilmesi, behemehal zevi'l-idrakin takdir ve istihsan ile nazar-i hayretlerini celb etmek içindir. Çünkü, hüsn-ü ziynet, asiklarin celbi içindir. Yemek ve taam da aç olanlara yapilir. Maahaza, ins ve cin o vazifeyi ifaya kafi degillerdir. Ancak, gayr-i mahdut, oraya münasip melaike ve ruhaniler o vazifeyi ifa edebilir.
Ikinci basamak: Arzin semavatla alakasi, muamelesi olup aralarinda çok büyük irtibat vardir. Evet, arza gelen ziya, hararet, bereket ve saire semavattan geliyor. Arzdan da semaya dualar, ibadetler, ruhlar gidiyor. Demek, aralarinda cereyan eden ticari muameleden anlasiliyor ki, arzin sakinleri için semaya çikmaya bir yol vardir ki, enbiya, evliya, ervah, cesetlerinden tecerrüdle semavata uruç ederler.
Üçüncü basamak: Semavatta devamla cereyan eden sükün, süküt, nizam, intizam, ittiraddan hissedildigine nazaran, semavat ehli, arz sakinleri gibi degildirler. Evet, arzda bulunan nifak, sikak, ihtilaf, ezdadin içtimai, hayir ve serrin ihtilati gibi seyler, semavatta yoktur. Bu sayede, semavatta nizam ve intizami bozacak bir hal yoktur. Sakinleri, verilen emirlere kemal-i itaatle imtisal ediyorlar.
Dördüncü basamak: Cenab-i Hakkin, iktizalari, hükümleri mütegayir bazi esmalari vardir. Mesela, Bedir gibi bazi gazalarda Ashab-i Kirama yardim etmek üzere, küffarla muharebe etmek için melaikenin semadan inzalini iktiza eden ismi, melaikeyle seyatin (yani semavi olan ahyarla arzi esrar) arasinda muharebenin vukuunu istib'ad degil, iktiza eder. Evet, Cenab-i Hak melaikeye bildirmeksizin seytanlari def veya ihlak edebilir. Fakat satvet ve hasmetin iktizasi üzerine, bu kabil mücazatin müstehaklarina ilan ve teshiri, azametine layiktir.


"Seytanlar için o kandilleri birer tas yaptik." Mülk Sûresi: 67:5.