yolda, çarşıda yürüme âdâbı
Yürüme âdâbı
Yolda, çarşıda yürümek bile insanın kişiliği için ölçü olabilir. Kur’ân-ı Kerim’de, büyüklük taslayarak yürüme yasaklanmaktadır:
“Yeryüzünde şımarıklık taslayarak yürüme. Çünkü sen ne yeri delebilirsin ve ne de boyca dağlara erebilirsin.”1
“Allah’ın has kulları onlardır ki, yeryüzünde sükûnetle, vakarla yürürler.”2
“İnsanlardan büyüklük taslayarak yüzünü çevirme, yeryüzünde çalımlı çalımlı yürüme. Şüphesiz ki Allah, her böbürlenen kendini beğenmişi sevmez.”3
Cenâb-ı Hak nasıl yürünmeyeceğini belirtirken, ne şekilde yürümek gerektiğini de ifade etmektedir:
“Yürüyüşünde mutedil ol, sesini alçalt…”4
Hz. Lokman’ın (a.s.) oğluna yaptığı tavsiyelerde de bu konuya yer verilmektedir:
“Yavrucuğum, böbürlenip çalımlı yürüme. Yolda yürürken, ne çok acele et, ne de ağır davran. Bu ikisi arasında ortalama bir ölçüyle yürü.”
Kur’ân-ı Kerim’in en iyi uygulayıcısı, şüphesiz, Peygamber Efendimiz’dir (asm). Ebû Hureyre şöyle anlatır: “Resûlullah (asm), ayağının bütünü ile yere basardı, ayağında boşluk olmazdı. Bütün vücudu ile öne döner ve bütün vücudu ile geri dönerdi. Ne ondan önce, ne de ondan sonra O’nun gibisini (güzellikte) görmedim.”5
Hanımlara da özel bir tavsiye vardır. Cenâb-ı Hak, Kur’ân-ı Kerim’de Hz. Peygamberin (asm) hanımlarına şöyle buyurur: “Evlerinizde (vakar ile) oturun. Evvelki cahiliyet devri kadınlarının kırıla döküle, süslerini göstere göstere yürüyüşü gibi yürümeyin.”6
Bu emirlerin sadece Allah Resûlünün hanımlarına ait olması düşünülemez. Onlar, mü’minlerin anneleri oldukları halde böyle olmaları istenirse, diğer Müslüman hanımlarından herhalde öncelikle istenir.
Grup halinde yürümelerde, bir kişinin önden veya arkadan yürümesi arkadaşları arasında tenkit sebebi olabilir. Devamlı önde yürümeyi gurura yükleyen, arkadan gelmeyi de yakınlarını kontrol eden bir göze bağlayanlar çıkabilir. Bu meselede Peygamberimizin (asm) uygulaması ortadadır. Sahabelerin arasında yürür, alçak gönüllülüğünü gösterirdi.
Uzun yola çıkacak kişilere de Peygamber Efendimiz (asm), şu tavsiyede bulunur: “Üç kişi yolculuğa çıktıkları vakit içlerinden birini başkan seçsinler.”7
Dinimiz yol hakkına da çok değer vermektedir. Yolların lüzumsuz eşya ve insanlara zarar verecek şeylerden arındırılmasını istemektedir.
Dipnotlar:
1- İsra Sûresi: 37. 2- Furkan Sûresi: 63. 3- Lokman Sûresi: 63. 4- Lokman Sûresi: 19. 5- El-Edebü’l-Müfred, 2:520. 6- Ahzâb Sûresi: 33. 7- Ebû Davud, Cihad, 80
Alıntı
Leylâ’nın Zülfüne Hemen Gönül Bağlama.
