Havaların ısınmasıyla birlikte bebeklerde ve çocuklarda yaz hastalıkları da kendini gösteriyor. Bebek ve çocuklarda en sık görülen yaz dönemi hastalığı ise 'yaz ishali'dir. Yaz ishaline neden olan mikroplar, bakteriler ve gözle görülemeyecek olan protozoon denilen parazitlerdir.
Sıcaklığın artmasıyla birlikte tüm canlıların su ihtiyaçları da artmaktadır. Dolayısıyla insanlar yaz aylarında daha fazla su tüketir. Böylece bu tüketim yaz aylarında yaz ishali ile ortaya çıkar. Mikroplu suların içilmesi veya bunlarla yıkanmış meyve ve sebzelerin yenilmesi ile ortaya çıkmaktadır. Kimi zaman yıkanma ile de geçmektedir. Bazen insanlar ishal olup bu mikropları dışkıları ile çevreye yayabilir. Dışkıyla bulaşmış ellerin ağza götürülmesi sonucu da ishal ortaya çıkabilir.
Her zaman kullanma suyunun temizliği konusunda bilgi sahibi olunamamaktadır. Özellikle insan ve hayvan dışkılarıyla kirlenmiş sularda yaşayan, ishal nedeni olabilecek çeşitli mikroplar bulunmaktadır. Bunlar genellikle, durgun sularda, kanalizasyonun karıştığı sularda, iyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularında, özellikle yaz aylarında uzun süre canlı kalarak çoğalmaktadırlar.
Bu suların içilmesi veya böyle sularla bulaşık yıkanması bile yaz ishaline sebep olabilir. Çiğ sebzelerin yıkanması ile hazırlanmış salataların ve meyvelerin tüketilmesi, ishal yapan mikropların ağız yoluyla alınarak bağırsaklara ulaşmasını getirir. Bunların bazısı bağırsak duvarında iltihap oluşturup bağırsak hareketlerini artırır. İltihabın hücrelerin geçişine neden olur; bir kısmı da bağırsakta iltihap yapmadan salgıladıkları toksin denen zehirli maddelerin etkisiyle de ishale neden olur.
Yaz ishalinin belirtileri
Yaz ishalinin belirtileri, dışkılama sayısının artması ve dışkının görünümün değişmesidir. Dışkı su gibi ve cıvıktır. Dışkı miktarı ve su içeriği, ince barsaklarda hastalık yapan parazit ve bakterilerin ishallerinde fazladır, kalın barsakta hastalık yapanlarınkinde ise azdır; ayrıca bunlarda dışkılama sayısı diğerlerine oranla daha fazladır.
Su gibi tariflenen ishallerin çoğunluğu paraziter nedenlidir. En sık giardia denilen protozoon neden olur. Bu tip ishallerin en ciddisi ve hayatı tehdit edeni ise dışkının pirinç suyu görüntüsü olarak tariflendiği, kolera bakterisinin yaptığı ishaldir. İltihaplı dışkılamaya neden olan bakterilere ise tifo ve tifo benzeri hastalıklara neden olan salmonella bakterilerini söyleyebiliriz.
İshal olunca ne yapmalıyız?
İlk olarak hastaya su takviyesi yapılmalı. Daha az yağlı, fazla lif içermeyen, pirinç, patates gibi barsakları az çalıştırmaya yönlendirici besinlerin yenmesi tavsiye ediliyor. Kaybedilen su ve tuzu geri koymak için hazırlanabilecek içeceği önerebiliriz. 1 litre kaynatılmış soğutulmuş suya 1 çorba kaşığı şeker, 1 tatlı kaşığı tuz ve 1 çorba kaşığı karbonat konulup karıştırın. İçilebildiği kadar içirilir.
Mikrobik ishaller 24 saatten fazla devam ettiğinden ilaç tedavisi almadan geçmemektedir. 24 saatten fazla süren ishallerde muhakkak sağlık kuruluşuna gidilmeli doktorun tavsiye ettiği ilaçları kullanmak gerekmektedir.
Yaz ishallerinin önlenmesi için, suların temizliğine dikkat edilmeli ve kişisel temizliğe çok dikkat edilerek çocuklar el yıkamaya yönlendirilmelidir. Her yemekten önce ve sonra ellerin muhakkak yıkanması gerekmektedir. Şüpheli olan sularda ise kullanmadan önce kaynatılarak tüketilmesi önerilmektedir.
Kaynak: Sude Yaman
Alıntı
Cevap: Bebek ve çocuklarda yaz İshaline dikkat
