Kibre sebep olanlar
Sual: Neler kibre sebep olur ve kibirlide hangi kötü huylar bulunur?
CEVAP
Bu vasıfların biri veya birkaçına sahip olan kimse kibirlenebilir:
İlim: Genelde az çok ilmi olanlardiğer insanları
hayvan gibi
ot gibi görür. Kendini de
kuru fasulye gibi nimetten sayarak kibirlenir. İki hadis-i şerif meali:
(Âlimim diyen cahildir.) [Taberani]
(Toplantılarda ilimle üstünlük taslayanın gideceği yerCehennemdir.) [İbni Mace]
İbadet: Genelde ibadet edenleryaptıkları ibadetlerin noksanlıklarına
kabul olup olmadığına bakmadan
ibadet ettiği için büyüklenir.
Soy: Bize falancalar derler diyerek soyuyla övünür. Bir kimse imansızsababası peygamber olsa da
ona faydası olmaz. Nuh aleyhisselamın oğlu Kenan
Âdem aleyhisselamın oğlu Kabil
babaları peygamberken
cehennemlik oldu. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Bir kişikötüyse
soyunun üstünlüğü
ahirette ona fayda vermez.) [Taberani]
(Soyuyla övünenrahmet-i ilahiden uzaktır
Cehennem odunudur.) [Tirmizi]
Soyuyla üstünlük taslayan biri“Ben falancanın oğlu filanım. Ya sen kimsin?” dedi. Bunun üzerine Peygamber efendimiz buyurdu ki
(Hazret-i Musa’nın yanında iki kişisoylarıyla övünmeye başladı. Biri ecdadını 9 göbek geriye doğru saydı.
ü teâlâ
Hazret-i Musa’ya
“Ona söyle
iftihar ettiği 9 kişi Cehennemdedir. Kendi de onuncusudur” diye vahyetmiştir.) [İ. Ahmed]
Güzellik: Genelde kadınlargüzellikleriyle övünürler. Erkeklerden yakışıklıyım diye gururlananlar olur. (O güzelliği ben
kendime kendim vermedim) diyerek kibirden sakınmalıdır.
Kuvvet: Kimi güçlü kuvvetlidirpehlivandır
sıktığı taşın suyunu çıkarır. Sanki bu kuvveti
![]()
ü teâlâ değil de
kendisi kendine vermiş gibi
kuvvetiyle büyüklük taslar.
Servet: Malının çokluğuyla övünenler de olur. Karun gibi nice zenginlermallarıyla birlikte helak olmuş
Cehenneme gitmiştir. Malla övünmek de
cahilliktir.
Mevki: Kimi müdürdürreistir
kraldır
makamıyla övünür. Firavun
Nemrut gibi nice krallar
kibirleri yüzünden Cehenneme gittiler.
Yakınların çokluğu: Kimi deyakınlarının
akrabalarının çokluğuyla övünür
onlara güvenir. Benim arkam var der.
ü teâlâyı bırakıp da
kendi gibi acizlerle övünüp
onlara güvenenin hâli kötüdür.
Kibirlideki kötü huylardan bazıları:
Hıkd: Başkalarına karşı kin ve düşmanlık besleronlardan nefret eder.
Gazap: Olaylara tez sinirleniröfkesini yenemez
kalb kırar.
Haset: Sevmediği kimsede bulunan nimetleri kıskanır.
Riya: İbadetini göstererek sevgi toplamaya çalışır.
Hicr: Beğenmediği kimselere dargın dururküser.
Şematet: Başkasına gelen belaya sevinir.
Gadr: Verdiği sözde durmaz.
Ucub: Yaptığı ibadetleri beğenir. İmam-ı Gazali hazretleriNecm suresinin
(Nefsinizi tezkiye etmeyin) meâlindeki 32. âyet-i kerimesinin tefsirinde
(Bir iyilik yapınca
bunu ben yaptım deme
onu iyilik sanma! Onu iyilik sanmak
kendini beğenmektir) buyurdu.
Hıyanet: Kendini emingüvenilir tanıttıktan sonra
o emniyeti bozucu iş yapar.
Suizan: Mümin kardeşinin kusurlarını araştırıronun günah işlediğini zanneder. Kendi ayıplarını görmeyip başkalarının kusurlarıyla meşgul olur.