Uyku Hastalıkları











--------------------------------------------------------------------------------







Hazırlayan: Doç. Dr. Sadık Ardıç



Göğüs Hastalıkları ve SSK Ankara Eğitim Hastanesi Tüberküloz Kliniği



Uyku Laboratuvarı Sorumlusu







Uyku hastalıkları



Uyku hastalıkları hastanın uykusu sırasında ya da uyumak istediğinde ortaya çıkan klinik durumlardır. Bugün :-):-):-):-)enden fazla uyku hastalığı varlığını ve bunlardan bazılarının görülme sıklığının diğerlerine oranla daha fazla olduğunu biliyoruz.







Toplumda ve hekimler arasında uyku hastalığı denilince sadece fazla uyumak ve uyuyamamagündüz aktivitelerinin bozulması ve bireyin sağlıklı olduğu dönemdeki kapasite ve becerilerinin azalması ile seyreden hastalıklardır.







Uyku hastalıkları ile ilgili gerçek anlamda bilimsel çalışmalar geçen yüzyılın başında Amerika ve Avrupa'da başlamış. Başlangıçta rüya içeriğini açıklamak için yola çıkılmış. Ancak bu çalışmalar sırasında insan yaşamında çok önemli sağlık problemlerinin oluşmasına neden olan ayrı bir uzmanlık alanı olarak ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yetmişlerden sonra uyku hastalıkları ile ilgili teknolojik ve bilimsel gelişme baş döndürücü hızla artmıştır.



Bizde ancak uğraşanların dışında kimsenin fazla ilgilenmediği bir tıp alanı olarak varlığını sürdürmüştür.



Başlangıçta uyku hastalıkları bizde fantazi olarak algılanmış. Ancak doksanlı yılların başında uyku biliminin de ayrı ve önemli bir bilim dalı olduğu kabullenilmiştir.







Uyku hastalıkları ile kim ilgilenir?



Uyku hastalıkları geniş bir bilimsel yelpaze gösteren bilim alanıdır.Bir çok uzmanlık alanını ilgilendirir. Bazı hastalıklar nörölogları çoçuk ve kadın–doğum gibi bir ana tıp dalı olacaktır.







Tıpta günümüzde ulaşılan bilgi birikimine karşınesansiyel ya da psikolojiktir denilen bir çok klinik durumun uyku sırasında gözlenen hastalıklara bağlı geliştiği anlaşılmıştır.







Uyku hastalıklarının görülme sıklığı nedir cins farkı gösterir mi ?



Uyku hastalıklarının her biri farklı sıklıkda görülmektedir. Çok seyrek görülen hastalıklar olmasına karşın uyku apne sendromu erkek cinste daha çok görülmektedir.







En sık görülen uyku hastalıkları insomniaastım sıklığı kadardır.Yine huzursuz bacak sendromu sıklığı %5 dolayındadır. Narkolepsi diğerlerine göre daha az görülmekle birlikte % 0.05 dolayında görülmektedir.



Bu hastalıkların önemi gündüz aşırı uyku eğilimini artırıyor olmalarıdır ve başka klinik durumların gelişmesinde tetikleyici rollerinin varlığıdır.







Gündüz aşırı uyku eğilimi



Gündüz aşırı uyku eğilimi uyku hastalıklarına bağlı olarak sıklıkla gelişen kişinin gündüz yaşamında uyku eğiliminin artması ve kimi zaman iş başında bile küçük uyku ataklarının olması halidir. Buna hipersomnolens ya da excessive daytime sleepness denir. Yaşamımızda önemi elbette çok fazladır. Kişinin çalışma kapasitesini ve becerisini doğrudan etkileyen önemli bir durumdur. Diğer bir önemi ise trafik kazaları ve iş kazalarında oynadığı roldür.







İnsomnia



İnsomnia depresiftir ve anksiyetesi olabilir. Kişinin günlük davranışlarında değişiklikler olur.



Yine en çok yakınılan konu gündüz aşırı uyku eğilimidir.



Tedavisi zordur davranışsal ve ilaç tedavisi yapılarak kişinin yakınmalarının üstesinden gelinmeye çalışılır.







Narkolepsi



Narkolepsi ilaca tolerans gelişebilir.