Cushing sendromu böbrek üstü bezi tarafından aşırı kortizol üretimi veya dışardan ilaç olarak yüksek dozda glukokortikoid hormonlarının verilmesinden kaynaklanan belirti ve bulguların tablosudur.Bu hastalık adını 20.ci yüzyılın başlarında ortaya çıkan Amerikalı bir cerrah olan Harvey Cushing den alır.







Neden kaynaklanıyor?



Böbrek üstü bezi tarafından fazla miktarda kortizol üretiminin başlıca nedeni; hipofizden salgılanan ve böbrek üstü bezini uyaran hormonun (ACTH) aşırı salgılanması. Bu durum Cushing hastalığı olarak adlandırılır ve ayrıca sendromun en sık nedenidir (yüzde 80 oranında). İkinci sırada tedavi amaçlı dışardan verilen kortizon türevi ilaçların bilinçsiz kullanımıdır.







Belirtileri neler?



- Aydede yüzü: Yuvarlak dolgun ve pembe yüz yapısı



- Omuzlar arasında aşırı yağ dokusu birikimi



- Merkezi şişmanlık: Göbek bölgesinde aşırı yağ birikimi kol ve bacakların incelmesi



- Halsizlik bitkinlik ve kaslarda zayıflık



- Yorgunluk



- Baş ağrısı



- Sırt ağrısı



- Akne



- Tüylenme



- Karın meme ve kollarda deri çatlaması



- Kadınlarda adet düzensizliği



- Erkeklerde cinsel güçsüzlük



- Yüksek tansiyon



- Psikolojik bozukluklar



- Su toplanması (ödem)



- Özellikle omurga ve leğen kemiklerinde osteoporoz



- Şeker hastalığının başlaması



- Çürüklerin çok kolay bir şekilde ortaya çıkması







Tanı nasıl konur?







Doktorunuz fizik muayenede omuzları ve başınızı steroid hormonların düzeyinin artıp artmadığı anlaşılabilir. Hipofiz ve böbreküstü bezlerinin bilgisayarlı tomografisi de alınabilir.



Başlangıçta yapılması gereken testler arasında hasta endokrinoloji kliniğine sevk edilmelidir.







Tedavi için ne yapılır?



Hipofiz adenomlarının tedavisi transsfenoidal adenomektomidir. Cerrahi girişimin başarısız olduğu hastalarda hipofiz ışınlaması yapılabilir. Böbrek üstü bezi hastalıklarına bağlı Cushing sendromunda hastalığın tipine göre cerrahi girişim veya ilaç tedavisi yapılır.







İlaç Tedavisi







Eğer belirtiler bir ilaç tedavisi olarak steroid hormonların alınması nedeniyle ortaya çıkıyorsa enfeksiyon veya ameliyat gibi fiziki bir stres adrenal hormonun üretilmesinde tehlikeli bir yetersizliği ortaya çıkarabilir ve bu da acil tedaviyi gerektirebilir (Addison hastalığına bakın).







Cerrahi Müdahale







Cushing sendromu adrenal bezlerde hipofiz bezlerinde veya karaciğerde bir tümörün sonucu olarak ortaya çıkıyorsa tümörün alınması veya hatta eğer adrenal bezlerde ise bezlerin hepsinin alınması en iyi tedavi şekli olabilir. Hipofiz bezlerindeki bir tümör için radyasyon tedavisi bir çözüm olabilir.







Eğer tedavi sonucunda adrenal bezler vücudun gerektirdiği hormonları temin edemez hale geliyorsa doktorunuz eksik hormonları karşılaması için ağızdan bazı ilaçların alınmasını önerecektir