Birçok kişinin sara hakkında tek bildiği hastaların
bilinçlerini kaybetmiş halde yere düşerek çırpınmalarıdır. Oysa sara hastası
olan Can için sorun çok yönlüdür. Bazen nöbet geçirirken bir süre için
dalgınlaşır. Karşısında duran bir kişinin nöbet geçirdiğini anlaması bazen
mümkün olmaz. Çünkü bakışları bir süre donuklaştıktan sonra normale döner.
Cannöbet sırasında bir anlık süreyi kaybetmektedir. Bir dakika önce
etrafındakilerle konuşmaktayken kaybolan dakika sonunda o anda neden söz
edildiğini bilemez olur.
Okul çağındaki hasta çocukların sık sık nöbet geçirerek dikkatlerini derslerine
verememelerine karşınsara hastası olması Can’ın başarılı bir meslek sahibi
olmasını engelleyememiştir.
Sara hastalığı her 100 kişiden birinde ve her yaşta görülmekle birlikte
bazılarında 30-40 yaşlarında ve genellikle stres sonucu görülmeye başlar.
Cankollarında ve bacaklarında
titreme görerek bir başka tür nöbet geçirmiştir. Bu nöbet sırasında bilinçli
olduğu halde hareketlerine hakim olamadığını görmüştür.
“Nöbetten sonra kendimi maraton koşusu yapmış gibi bitkin hissettim. Nöbet
geçirmeniz diğer kişileriçin korkutucu olabilir. Bir
kez eşimle yaptığım büyük bir tartışmadan sonra arabadan fırlayıp bağıra çağıra
kendi etrafımda dönmeye başladım. Biri beni görse çıldırmış zannederdi. Diğer
bir kez dalgınlık nöbeti sonunda kendimi öylesine yorgun ve başım bulanık
hissettim ki destek almak için
sokaktaki bir direğe sarılmak zorunda kaldım. Eminim ki etrafta bulunanlar benim
için ya sarhoş ya da esrarkeş diyorlardı. Böyle durumlarda kişi yanlış
anlaşılabiliyor.”
Sara Neden Olur ?
Önce saranın ne olmadığına bir bakalım. Sara bir akıl hastalığı
değildir ve saralı kişiyi cin çarpmamıştır. En basit bir tanımlamayla saranın
beynin elektriksel faaliyetinde bir bozukluk sonucu olarak kişinin vücut
hareketlerinde ve düşünme işlevinde anormallikler görülmesi olduğunu
söyleyebiliriz. Bir çok sara vakası ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Sara
hastaları kendi kendilerine de yardım edebilirler. Özellikle stres sonucu
meydana gelen nöbetleri önlemek için kişinin istirahatine vakit ayırması
gerekebilir.
Saralı olup anormal hareketleri görülen kişileri yargılamamayı öğrenmeliyiz.
Sara hakkındaki modası geçmiş ve boş inançları bir yana bırakarak hastalığın
herkesi etkileyebileceğini ve genellikle kontrol edilebilir olduğunu
anlamalıyız.
Nöbet Sırasında Nasıl Yardım Edebilirim ?
Eğer kişi nöbet sırasında bilinç kaybı geçiriyorörneğin yere düşmüş
ve titriyorsa çırpınması geçene kadar yanında bekleyin ve hastayı yan tarafına
doğru yatırın. Hastayı bulunduğu yerden kaldırmaya veya zorla ağzına birşeyler
sokmaya çalışmayın. Dört beş dakika sonra bilinci yerine gelince kendisine
yardım edindestek olun ve dinlenebileceği veya uyuyabileceği bir yere götürün.
Nöbet beş dakikadan daha fazla sürerse veya hasta yaralanmışsa ambulans çağırın.
Eğer hasta beynin şakak bölgesinden kaynaklanan bir nöbet geçiriyorsa;
şaşkınlaşmışkendi etrafında
fır fır dönüyorsagiysilerini çiğnemeye veya
çekiştirmeye çalışıyorsa; kendisini yaralamaması için nöbetin geçmesine kadar
yanından ayrılmayınız.