Akne neden olur?



Normalde yağ bezlerin salgıladığı yağ deri yüzeyine çıkar. Ergenlikte yağ salgısı artar. Yoğunlaşmış yağ kütlesi yağ bezi kanalını tıkayarak komedon denilen siyah ve beyaz noktaları oluşturur. Derideki bazı bakterilerin de etkisiyle iltihap ortaya çıkar.







İSTANBUL - Genetik psikolojik faktörler kişinin akneli olmasında etkilidir. Bazı ilaçlar ve kozmetikler de akne yapabilir. Bazı meslekler akneyi etkiler. Sıcak ve rutubetli çevre akne için iyi değildir. Ergenlik çağındakilerin yüzde 80inde farklı şiddetlerde akne bulunur. Ergenlikten sonra da bazı kişilerde akne devam edebilir. Kadınlarda adet kanamalarıyla ilişkili olabilir. Bazı hastalarda da özellikle kadınlarda yetişkinliğe kadar akne görülmeyebilir.







DİYETİN FAYDASI OLUR MU?



Çikolata kuruyemişler sık suçlanır. Ancak bilimsel olarak akneye neden olduğu ya da akneyi arttırdığı saptanmış bir yiyecek yoktur. Bununla birlikte sağlıklı beslenme herkes için olduğu gibi akneli hastalar için de gereklidir.







AKNE NEDEN TEDAVİ EDİLMELİDİR?



Akne cildimizde ve psikolojimizde izler bırakabilir. En önemli tedavi nedeni bu izleri önlemektir. Aknenin cildimizdeki izlerinin tedavisi akne tedavisinden daha zordur ve yüzde yüz sonuç alındığı söylenemez. Tedavi sonucunda kişinin akneli geçireceği dönem kısalmış olur. Çünkü genelde ergenlik yüzündendir ve geçer denilen bu durumun ne kadar zamanda geçeceğini tahmin etmek zordur. Bazen yıllarca devam eder.







SİVİLCEDE DERİYE SÜRÜLEN İLAÇLAR NE ZAMAN VE NASIL KULLANILIR?



Hafif ve orta şiddetteki akne tedavisinde çoğunlukla bu tür ilaçları kullanırız. Antibiyotik tedavisiyle birlikte de kullanılabilir. Kullanılan ilaçlar krem kuruma yapabilir. O yüzden çok fazla miktarda ve sıklıkta sürülmemelidir.







AĞIZDAN İLAÇ TEDAVİSİ NE ZAMAN VERİLİR?



Antibiyotik tedavisi harici tedavilerin yeterli olmadığı durumlarda uzun süreli kullanılabilir. Özellikle adet bozukluğu ve tüylenme şikayeti olan bayan hastalar hormonal açıdan da incelenmelidir. Doğum kontrol hapı gibi ilaçlar bu durumlarda kullanılır. Retinoid tedavisi A vitaminine benzer bir ilaçtır. Diğer tedavi yöntemlerine cevap vermeyen veya hızla iz bırakan akneleri olan hastalarda uygulanabilir.







AKNE İZLERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?



Akne izlerinde laser cerrahi yöntemler kullanılabilir. Hastaya göre kullanılacak yöntem değişir.







LAZER TEDAVİSİ KİME YAPILIR?



Lazer tedavileri öncelikle izleri gidermeye yöneliktir. Akne tedavisinde kullanımıyla ilgili çalışmalar da vardır. Akne tedavi edildiğinde bazı hastalarda akne yerlerinde kalan kızarıklıklar ve deri yüzeyini bozan izler hastalar için büyük kozmetik problem oluşturmaya devam eder.







LAZERLER NASIL ETKİ EDER?



Lazer sistemlerinin bazıları deride soyma yaparak etkili olurlar. 5-10 gün içinde deri yara olup iyileşir. Bir süre hafif bir kızarıklık olabilir. Bu lazerler iz enfeksiyon gibi riskler nedeniyle sınırlı hastalarda deneyimli doktorlar tarafından uygulandığında başarılı olabilir.







Deriyi soyan lazerlerin uygulama zorluğu nedeniyle kullanımları çok sınırlıdır. Yeni lazer sistemleri bu açıdan çok avantajlıdır. Aslında uzun yıllardır kılcal damar tedavisinde kullanılan Pulse-dye lazer artık hafif ve orta şiddette sivilce ile birlikte olan kızarıklığın tedavisinde kullanılıyor. Ben de bu lazerle hastanın günlük yaşamını etkilemeden çok başarılı sonuçlar aldım. Bu lazerin ayrıca kollajen üretimini arttırıcı etkisi bulunuyor. Çöküklükler kabarıklıklar şeklinde oluşan izlerde de faydalı olabiliyor. Bu lazer FDA onaylı yurtdışında da çok kullanılan bir lazer çeşidi.







PULSE DYE LAZER TEDAVİSİ KOLAY MIDIR?



Pulse-dye lazer tedavisi hastayı kısa sürede etkili ve güvenli bir şekilde görünüm açısından da memnun eden bir tedavidir. Tedavi süreci hastanın normal yaşamını sürdürmesini kısıtlamaz. Deri yüzeyini etkilemez. Birkaç gün sürebilen kızarıklık okula devam edebilirler.







KAÇ TEDAVI SEANSI GEREKİR?



Sonuçlar 3-4 haftada alınmaya başlar. Genel olarak bir kaç seans tavsiye edilir. Her tedavi seansı 15-20 dakika kadar kısa sürer.







TEDAVİ AĞRILI MIDIR?



Hayır. Tedavi sırasında hafif bir rahatsızlık duyulabilir. Bu genelde bir lastiğin deri yüzeyine çarpması şeklinde bir histir.







AKNE TEDAVİSİNDE YAPILAN YANLIŞLAR NELERDİR?



En önemli eksiklik hasta doktor iletişimidir. Hastanın akne hakkında fazla bilgiye sahip olmaması hastalara yoğunluk içinde akne ve tedavi hakkında fazla bilgi verilememesi bir müddet sonra tedavinin yan etkiler nedeniyle ya da işe yaramıyor diye bırakılmasına neden olabilir. Bazı hastalar da ilaçları düzensiz kullanmakta bu yüzden de başarılı sonuç alamamaktadır. Akne tedavisi basamaklar halinde uygulanır. Mevcut tedaviye cevap alınamıyorsa bir üst basamağa geçilir. Bunun içinde genelde 4-8 hafta kadar beklemek gerekir.







TEDAVİ SONRASI AKNE TEKRARLARSA NE YAPMALI?



Öncelikle akne geçse bile doktorla konuşmadan ilaçların bırakılmaması gerekir. Bu gibi durumlarda hastalığın tekrarlama riski daha fazladır. Bazı hastalarda akneler inatçıdır ve gerekirse tedaviler doktor kontrolünde tekrarlanabilir ve sonuç alınır.







Akne ve Cinselik İlgisi











--------------------------------------------------------------------------------



Ergenlik çağında görülen sivilceler (fizyolojik akne) genellikle topikal (harici) tedaviye yanıt verirler. Ancak topikal tedavi tek başına yeterli olmazsa yerine oral bir antibiyotik verilebilir veya her ikisi birden uygulanabilir. Antibiyotik tedavisinde amaç akneye neden olan bakterilerin sayısını azaltmak ve bunların neden olduğu iltihabı (enflamasyon) ortadan kaldırmaktır.







Yağ bezleri :-):-):-):-) hormonlarının kontrolündedir; bu nedenle akne genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Bu hormonlar yağ bezlerini uyrarak daha fazla yağ salgılamasına neden olurlar. Ergenlik döneminde hem genç kızlarda hem de genç erkeklerde fazla miktarda üretilirler. Bu durum erkekler için tamamen normaldir buna hekim karar verecektir. Akne Bir Enfeksiyon mudur?







Akne normal olarak her deride bulunan mikropların normalden fazla yağlanan ve gözenekleri tıkanan deri ile etkileşimi sonucu ortaya çıkar. Yani tamamen mikroplara bağlı bir enfeksiyon değildir.







Güneş Banyosu Akneyi Azaltır mı?







Güneş banyosu genelde akne için yararlıdır. Ancak hastaların %20’sinde kötüleşme gözlenir bunun nedeni rutubetli bölgelerde bulunma ve fazla terleme dolayısıyla cildin gözeneklerinin daha çok kapanmasıdır.







Diyet Uygulamak Akneyi Etkiler mi?



Beslenme biçiminin akneyi etkilediğine ilişkin bilimsel bir kanıt yoktur. Bazı hastalar bu nedenle çikolata ve yağlı yiyeceklerden (ve bazı diğer gıdalardan) kaçınırlar. Bu yaklaşım sağlık açısından genel olarak yararlıdır ancak akneyi kötüleştirmez.







Belli Meslekler Akneyi Etkiler mi?







Nemli ortamlarda yapılan işler akneyi kötüleştirir.







Seyrek Yıkanma Akneyi Kötüleştirir mi?







Akne bir tür enfeksiyon değildir bu nedenle seyrek yıkanma akneyi etkilemez.







Sivilceleri Sıkmak Sonucu Etkiler mi?







Aknenin sıkılarak temizlenmesi önerilmez. Sıkma sonucu enfeksiyon yayılabilir. Özellikle cerahat derinde ise hatta yara izi (skar) bırakmasına neden olur.







Doğum Kontrol Hapları Akneyi Etkiler mi?







Hamile kalmayı önleyici nitelikteki herhangi bir doğum kontrol hapı akneyi etkilemez. Akneyi önleyici nitelikte bir doğum kontrol hapının hem östrojen hem de antiandrojen içermesi ve mutlaka hekiminizin önerisi ve reçetesi doğrultusunda kullanılması gerekir.







Akne Ergenlik Boyunca Devam Eder mi?







Klinik (tedavi gerektiren) akneli hastaların çoğunluğunda bu problem 25 yaşına dek ortadan kalkar ancak küçükbir kısmında (kadınlarda %5 erkeklerde %1) akne 40 yaşına dek sürebilir. Makyaj akneyi kötüleştirir mi? Bazı makyaj malzemelerinin akneyi kötüleştirdiğine dair kanıtlar vardır. Bununla birlikte herhangi bir genelleme yapmak oldukça zordur. Akneli hastalara yağlı olmayan malzemelerle ve olabildiğince kısa süreli makyaj yapmaları önerilir.







Cinsel İlişkide Bulunmak Akne Üzerinde Olumlu Etki Yaratır mı?







Cinsel ilişkinin akneyi iyileştirdiğine veya kötüleştirdiğine dair herhangi bir kanıt yoktur.







Hamilelik Akneyi Etkiler mi?







Hamileliğin akne üzerindeki etkileri değişiktir. Bazen iyileşme bazen de kötüleşme sözkonusu olabilir ancak hastaların büyük çoğunluğunda durum değişmeden kalır.







Aknenin Nedeni Aşırı Yüksek :-):-):-):-) Hormonları mıdır?







Hormonlar tek başına akneden sorumlu değildir adet düzensizlikleri ve aşırı kıllanma durumu sözkonusu olmadıkça gerekli değildir.







Tedaviye Ne Kadar Süre İle Devam Etmeliyim?







Unutulmamalıdır ki akne yetişkinlerin aylar hatta yıllar süren bir problemidir. Yüzeysel tedaviler ve tekrarlanan antibiyotik tedavisi oldukça uzun zaman alabilir.







Akne Yalnızca Fiziksel Etkileri Olan Bir Rahatsızlık mıdır?







Hastaların pek çoğu tarafından akne öncelikli olarak fiziksel bir rahatsızlık olarak algılanır. Buna karşın akne duyguları da büyük ölçüde etkileyebilir.







Aknesi olan kişiler;







* Vücutları hakkında olumsuz bir imaja sahip olabilirler.



* Kızgın ve öfkeli olabilirler.



* Kendilerine olan güvenleri azalabilir.



* Durumlarından utanabilirler.



* Kaygı tasa hissedebilirler.



* Düş kırıklığı yaşayabilirler.







Bu nedenle akne problemi gözardı edilmemeli psikolojik sıkıntılar da ciddiye alınmalıdır. Çözüm hekime başvurmaktır