Vasiyetin malın üçte birini kapsaması ve doğal mirasçılara yapılmaması vasiyetin koşulu mudur?
Zührî'nin Amir b. Sa'd ibn-i Ebi Vakkas'tan rivayet ettiği ve Muvatta, Bu-harî ve Müslim'de yeralan bir hadiste Ebu Vakkas şöyle dedi: Veda haçcı se*nesinde ağrılarım şiddetlendiği bir zamanda ResuluUah (as) yanıma geldi ve beni teselli etti. Ben, "ey Allah'ın elçisi/ Gördüğün gibi ağrılarım başladı. Malım çok olmasına rağmen mirasçım olarak bir kızımdan başka kimsem yok. Bu durumda malımın üçte birini sadaka olarak dağıtabilir miyim?" di*ye sordum. Bu hadisi Malik, Süryan b. Uyeyne ve ibrahim b. Sa'd, Zühiîden, O Amir b. Sa'd'dan, O da babasından "vasiyet ediyorum"'lafzıyla rivayet etti*ler. Aynı şekilde Urve ve Hz. Aişe Sa'd'dan alarak rivayet ettiler. Buharî ve Müslim'de iki lafız halinde rivayet olunmuştur. Bu iki lafızda da "malımın tümünü vasiyet edebilir miyim?" ResuluUah (as), "hayır" dedi. Adam, "öyley*se üçte ikisini vasiyet edebilir miyim?" dedi. ResuluUah (as), "hayır" dedi. A-dam, "ya yansını?" dedi. ResuluUah (as), "hayır" dedi. Adam, "öyleyse üçte birini vasiyet edeyim?" dedi. ResuluUah (as), "üçte bir mi? Üçte bir de çok" i-bareleri yer almaktadır.
Muvatta'da yeralan hadisin lafzında ise şöyledir: ResuluUah (as), "hayır" dedi. Ben, "ya, malımın yansını vasiyet edebilir miyim" diye sordum. Resu*luUah (as), "hayır" dedi ve devamla "üçte bir, üçte bir de çoktur. Sen malını zenginlere bırakacaksan, insanlara avuç açarak ihtiyaç içinde kıvrananları tercih et. Yoksa Allah'ın rızasını kazanacak hiçbir nafaka bırakmaksızın yalnızca ücretini alabileceğin şeyleri kiraya vermiş olacaksın" dedi.
Yahya b. Yahya'dan rivayet olunup Muvatta'da yeralan hadiste de Resulullah (as), "sen yalnızca ücretini alabileceğin şeyleri kiraya vermiş olacak-stn. Hatta hanımın için yaptığın şeylerde bile" deyince, ben, "ey Allatın el*çisi/ Ben arkadaşlarımdan geri kalıyorum" dedim. Resulullah (as), "sen ar*kadaşlarından geri kalmış değilsin, salih amel işlersin " dedi.
Müslim'de bu rivayete şunlar eklenmiştir: "Sen bunlarla Allah Azze'nin rızasını kazanmaya çalışıyorsun. Ama böyle davranmakla da dereceni artı-nyorsun. Diğer insanlardan hayır.yapmak açısından geri kalmış olabilirsin. Belki bu halinden dolayı insanlardan bazılarının sana yararı bazılarının da zararı olabilir".