Atatürk’ün sansürlenen fotoğrafları: Varan iki
Bundan bir süre önce “Atatürk’ün sansürlenen fotoğrafları”nın ilk bölümünü sunduğumda olağanüstü bir ilgi ile karşılanmıştı. Fakat gelen yorumlarda asıl dikkati çeken taraf, Atatürk’ün şimdiye kadar nasıl bu kadar belli yönleri tıraşlanarak, rötuşlanarak ve steril hale getirilerek sunulabildiğiydi
Bir başka dikkat çeken nokta, ‘Acaba başka bizden gizlenen başka hangi görüntüleri var Atatürk’ün?’ sorusunun sorulma sıklığıydı. Bir kısım okuyucu ise daha fazla fotoğraf yayınlamamı talep ediyordu
Zaten sürmekte olan resim tarama çalışmalarım, bu talepler üzerine hızlandı ve yakında Timaş Yayınları’ndan çıkacak olan “Efsaneler ve Gerçekler” adlı kitabımda bağımsız bir albüm oluşturdu
Kitap çıkadursun, oradaki bazı fotoğrafları haber7.com okurlarıyla paylaşmanın faydalı olacağına inandım. İnanıyorum ki, bu fotoğraflar da en azından ilk yazımdaki kadar ilginizi çekecektir
Tabii bu resimler, Çankaya ve türban tartışmalarının gök kubbemizde sık sık çınladığı şu günlerde Atatürk döneminde kapalı kız ve kadınlara bakışın da yeniden sorgulanmasına vesile olursa ne mutlu bana
Şimdi 5 karelik bir zaman yolculuğuna davet ediyorum sizi. Buyurun...
Fotoğraf 1
Bu fotoğraf Cumhuriyet’in ilanından 5 ay kadar önce, Mayıs 1923’de Çankaya Köşkü’nde çekilmiş. Atatürk, yanında kayınbiraderi, kayınvalidesi Adviye Hanım ve Latife Hanım olmak üzere bir hanım misafirle köşkün fotoğrafçısına böyle poz vermiş. Bir başka deyişle, üç çarşaflı hanım Çankaya’da
Fotoğraf 2
Bu fotoğraf Manisa’da çekilmiş. Tarih 1922 güzü. Halk Mustafa Kemal Paşa’yı heyecanla bağrına basmış. Sağda ve solda görülen ama yüzleri görünmeyen peçeli ve çarşaflı hanımlar, Manisalı öğretmenler olmalı. Önde bir öğrenci muhtemelen Gazi’ye şiir okuyor.
Bu defa Akşehir’deyiz. 1922 sonu veya 1923 başı. Gazi, Latife Hanım’la birlikte yurt gezisinde. Sol tarafta gördüğümüz kapalı hanımların kendilerine iyice yaklaşmış bulunan Latife Hanım’a doğru ilerlemek istedikleri beden dillerinden okunuyor. Gazi, fotoğrafın en sağında...
Fotoğraf 4
Türk Kadınlar Birliği Atatürk’ü ziyaret ediyor. Birlik 1924’de kurulduğuna göre fotoğraf Cumhuriyet’in ilk yıllarına ait olmalı. Atatürk’le birlikte poz veren kadınlardan en sağdaki, yüzünü açmış olsa da çarşafıyla dikkat çekiyor. Hemen yanındaki kadının başörtüsü ise oldukça iddialı. Kadınların her biri farklı tarzlarda da olsa tesettürlüler. Ve kadın haklarını savunuyorlar! Gazi’yi ziyaretlerinin maksadı da kadınlara daha fazla hak talep etmek.
Fotoğraf 5
Şimdiye kadarki fotoğraflara, ‘o Cumhuriyet’ten önce çekilmiş’ veya ‘ilk yıllarda bu kadarı normal’ diyerek burun kıvıranlar bu fotoğrafa ne diyecekler, merak ediyorum. Yıl bu defa 1937. Atatürk ve İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, çarşaflı bir kadının derdini dinliyorlar. Yüz hatları ve tavırları kadının başındaki örtüyle değil, içiyle ilgilendiklerini yeterince gösteriyor sanıyorum.
mustafa armağan
