Konu: Hz.Mevlana "Divan-ı Kebir"

652. Öteki dünya gönül güneşinden bir parıltı, bu dünya da gönül denizinden bir damla.
Fa'ilatün. Fa'ilatün, Fa'ilat ,
(c. III, 1346)

• Ömrüm gönül sevdası ile geçti gitti. Benim gönül gamından bir korkum yok!
• Gönül benim canıma saldırmak için kalkmış gelmiş. Cansa; "Bakalım gönlün meramı nedir? Ne yapacak?" diye oturmuş kalmış.
• Gönül din halkasından kaçıyor da, güzellerin saçlarının büklümü halkasını yer ediniyor.
"Fuzulî hazretleride:
"Aşiyan-ı mürg-ı dil zülf-i perişanındadır
Kande olsam ey peri gönlüm senin yanındadır" demişti.
• Gönlümle oynayanın, gönlümü perişan edenin etrafında dönüyorum, onu terk edemiyorum. Çünkü gönül kavgasında benim yardımıma koşacak ancak odur, başkası değil!
• Sabah olsun da gönlün yüzünü bir defa olsun göreyim diye geceleri uykuyu gözlerime haram ettim.
• Gönlün boyunu bosunu göreyim diye eğilmekten boynum yay gibi oldu.
• Öteki dünya gönül güneşinin parıltısından bir parıltı, bu dünya ise gönül denizinden bir damla!
• Ağzını kapa, dudaklarını yum! Çünkü gönlün feryadları dilsiz, dudaksız olarak göklere yükselmede.

653. Güllerin güzelliğinden dikenler sarhoş olur, gam gülmeye başlar.
Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'ilün, Fa'ilün
(c. 111, 1356)

• Sevgili hiç beklenmedik bir zamanda, ansızın çıkar gelirse; ne mutluluktur! 0 güzelliğiyle, kendisini çekemeyen güzelleri haset ateşlerine yakarsa ne devlettir.
• Dün sevgili tövbe eden binlerce kişinin tövbelerini güzelliğinin etkisi ile bozdurmuştu. Bugün de aynı şey olursa ne mutluluktur.
• Ona gönül verenler, onu görmek ümidi ile grup grup kapısının önünde ;oturmuşlar, bekleşiyorlar. Lütufeder de onlara şöyle bir görünürse ne mutluluktur.
• 0 kılıçlar kuşanmış, savaşa hazırlanmış, ayrılık ordusunun içine dalsa da vuslat ordusunu zafere kavuştursa ne mutluluk olur.
• Binlerce güller açılır, onların güzelliğinden dikenler sarhoş olur. Bu durum carşısında gam bile güler, kahkahalar atmaya başlarsa bu ne saadettir.
• Aşk harekete geçince, beden çevikleşir. Acele hemen elsiz, ayaksız gökyüzünün etrafında koşmaya başlar. Bu ne saadettir?

654. Develer sarhoş oldular.
Fe'ilatiin, Fe'ilattln, Fe'ilatün, Fe'ilün
(c. 111, 1344)

• Develer sarhoş oldular. Şimdi sen deve oyununu seyret! Kim sarhoş deveden edep, bilgi ve ibadet bekler?
• Bizim bilgimiz onun yani Hakk'ın bilgisi, yolumuz onun caddesi, hararetimiz koç burcundan güneşten değil, onun sıcak nefesi.
•"Ruhumdan ruh üfürdüm." günü nefesi sana can verir.
• Hakkın işi "0l emri ile oldurmaktır." Yaratışı sebeplere, vasıtalara bağlı değildir-
"Bu beyitte Bakara Süresi, 2/117. ve Hicr Süresi, 15/29. ayetlerine işaret var.
• Biz bu Hakk yolunda nesrin ve karanfil çiğneriz. Balçık çiğneyen yani yerden biten otları, dikenleri yiyen bayağı develerden değiliz.
• Balçık çiğneyen develer bu dünyaya, şu balçığa bağlanıp kalmışlardır. Ruhumuzun, gönlümüzün balçıkla ne ilgisi var?
• Din mücizesini göstermek arzusu ile Hz. Salih'in duası dağın bağrından Allah devesini doğdurdu.
"Hud Süresi, 11/64. ayetine işaret var."
• Biz doğu tarafına da gitmeyiz batı tarafına da. Biz durmadan ezel güneşine doğru adımlar atar dururuz.

655. Bugün gönlüm yeni bir sevda ile başka bir renge boyandı.
Mef'ulü, Mefa'îlün, Mef'ülü, Mefa'îlün ,
(c. III, 1341)

• Allah'a hamdolsun, şu gönül bugün dünden de daha beter bir halde, bugün gönlüm, yeni bir sevda ile başka bir renge boyandı.
• Dün gönlüm gül fidanının altına oturmuş, durmadan şarap içiyordu. 0 yüzden olacak, bugün bambaşka bir halde.
• Senin aşk "ney"in bu perdesinde bir hayli bekledi. Gönlüm aşk neyinin zevki ile tatlılaştı, şekere döndü.
• Ey ipek kaftanlar giyenen sevgili! Ben senin beline kemer gibi sarıldım.
• Ey tatlılıklar, lezzetler denizi! Senin aşkından bu beden sedefe dönmüştür. Şu gönül de o sedefin içindeki inci.
• Her mü'minin benlik evi mademki senin aşkınla harap oldu, yıkıldı; bu kargaşadan ötürü, bu gönül de her an benlik kapısından çıkıp, varlık damına yükseldi.
• Tebrizli Şems, Hakk güneşi gibi parıldıyor. Onun güneşinin parıltısından şu gönül seher vakti gibi olmuştur.

656. Gözyaşları niçin akıyor;gönül ateşini söndürmek için.
Müfte'ilün, Fa'ilatü, Müfte'ilün, Fa'ilat
(c. III, 1351)

• Şaşılacak şeydir ki; bu açık meşrepli güzellere, celal sahibi hakkın hareminde, has bahçelerde, çeşme başlarında, çayırlık çimenlik yerlerde makamlar verildi'. Orada şuhluklar, güzel yüzlere hırsızlamaca bakmalar helal sayıldı.
• Yol kesmeyi, ancak yollan bilen becerir. Eve girmeyi, hile yapmayı güzellikten anlayan başarır.
• Dünya ehli sanki örümcektir. Her biri de sinek avlar durur. Onlardan hiç bahsetme, bana usanç gelmesin.
• Eve gizlenmiş nefis hırsızını kim görür, kim söyler? îlahi aşkla safran çiçeği gibi sararmış bir yüz ile, berrak, duru su gibi olan göz yaşları.
• Gözyaşları neden akıyor? Gönül ateşini söndürmek için. Yüz niçin sararır, solar? îç alemini, gönül derdini anlatmak için.
• Aşıkların yanaklarına akan gözyaşları, seni ayakkabıların çıkarıldığı kapı yanındaki saftan alır; "Buradan hemen kalk, aşkın huzuruna git!" der.
• Aşıkların yüzlerinin sanlığı, sevgilinin elma gibi kırmızı olan yanaklarının aynasıdır. Gözyaşları ise, benlerinin ve yanak sayfalarının üzerine yazılar yazıyor.
• Bu balçıktan, bu kara topraktan yaratılmış yüzündeki bunca güzellikler, bunca eda ve cilveler, gayb alemindeki aydan parlayıp vuran kemal nurunun parıltısıdır.
• Hele bir iki gün sabret, bu parıltı bütün güzellikleri ile, bütün nuru ile yine aslına gider, onunla birleşir.

657. Kurak yere düşmüş balığın kulağına dalga sesleri gelince,
balık hemen sıçrayıp yurdu olan denize atlamaz mı?
Mefa'îlün, Fe'ilatün, Mefa'îlün,
(c. III, 1353)

• Bütün kainatın ve varlıkların yaratıcısından, o celal ve cemal sahibinden ruha çok tatlı bir hitapla; "Gel!" denilince ruh, nasıl olup da kanatlanıp uçmaz?
• Duru, lekesiz denizden ayrılmış, kurak yere düşmüş bir balığın kulağına dalga sesleri gelirse, balık nasıl olur da hemen sıçrayıp asıl yurdu olan denize atlamaz?
• Davuldan ve davula vurulan tokmaktan "Geri dön!" haberini duyunca, doğan, nasıl olur da avı bırakıp gerisin geri sultana doğru uçmaz?
• Bu kadar latif, bu kadar güzel, sevimli ve can bağlayıcı olan eşsiz varlığı bulamayan, tanıyamayan ve sevemeyen kimse cidden ne zavallı, ne kötü, ne sapık bir kimsedir?
• Ey ruh kuşu! Günahlarından temizlendin, nefsinin kafesinden kurtuldun, mana kanatların açıldı. Haydi geldiğin yere, kendi vatanına doğru uç, uç!
• Acı sudan ab-ı hayata doğru yollan! Eşik dibinden, papuçlukta oturanlar arasından ayrıl, can meclisinin baş sedirine geç otur!
• Ey can! Sen git, git ki biz de bu ayrılık cihanından o buluşma cihanına kavuşalım.

658. Gönlün vasıflarını saysam aklın almaz.
Mefa'îlün, Mefa'îlün, Fe'fllün
(c. III, 1342)

• Şu gönülde nasıl bir iş yurdun, nasıl bir tezgahın var? Şu gönülde ne putlar yontuyorsun? Ne putlar yapıyorsun?
• Bahar oldu, ekin zamanı geldi. Kimbilir sen şu gönüle neler ekiyorsun?
• Allah'ım sen zahirde, dışarda yücelik, üstünlük perdesi ile örtündün, ama şu gönülde apaçık meydandasın.
• Gönül göklerden de yüce, göklerden de geniş olmasaydı, şu gönül ata binip gökleri dolaşmazdı.
• Gönül pek büyük bir şehir olmasaydı, bir padişah oraya sığmazdı; o gönülde dolaşmazdı.
• Ey benim canım! Gönül şaşılacak büyük bir ormandır. Sen de bu gönül ormanında av emirisin. Sen orada neler avlayacaksın?
• Gönül denizinden binlerce dalgalar coşar, köpürür. Sen de bu gönül denizinde inciler elde edersin.
• Sustum. Artık gönül hakkında bir şey söylemeyeceğim. Çünkü gönlün vasıflarını saysam, aklın almaz, gönül senin düşüncene sığmaz.
"İbrahim Hakkı Erzurumî hazretleri de:

"Vasf-ı lisan seninledir, vasfedemem gönül seni
Nutk-ı beyan seninledir, vasfedemem gönül seni
Asl-ı cihansın ey gönül, vasla mekansın ey gönül'
Kevn n mekan seninledir, vasfedemem gönül seni" diye yazmışlardır. (Dîvan-ı Hakkı s. 181)

659. Senin güzelliğin ile, ruhlar huzura kavuşur, bedenler de mest olur.
Müfte'ilün, Fa'ilatü, Müfte'ilün, Fa'ilat
(c. 111, 1361)

• Ey benim biricik güzelim! Senin ömrüne yemin edirim ki, kemal derecelerinde senin eşin ve benzerin yoktur. Ey benim güvendiğim, dayandığım aziz varlık! Çok kederliyim, gamlara batmışım, artık kalk, gel!
• Ey beni dertlerden kurtaranım, feraha çıkaranım! Ey benim enîsim, en yakın dostum! Ey meclisimizin ay'ı! Senin yüzün tam bir bedirdir, dolunaydır. Dudaklarının ıslaklığı bana helal bir şaraptır.
• Senin ruhun vefa denizidir. Rengin ayrılık parıltısı, ömrüne yemin ederirn ki, günaha girmekten korkmasam, sana "Zülcelal sahibi Allah" derdim.
• Alemdekilerin hepsini eritirsin. Hepsinin de kalpleri rahata kavuşur, onların rnana gözleri açılır da görünmeyen şeyleri görürler. Sevgilim senin hayalin bile çok latif, çok güzel!
• Senin güzelliğin ile insanların ruhları huzura kavuşur. Bedenleri de mest olur. Onları ilahi şarabın büyük kadehlerle içildiği bir meclise oturtursun.
• Aşk hususunda gönle gelen bütün sorular ve cevaplar hep Hakk'tandır. 0 sorar, sonra kendi sorusuna kendisi cevap verir. Ben onun elinde bir rebab gibiyim. 0 bana sık sık mızrap vuruyor. Bana; "İnle, ağla!" diyor.

660. Davul çalan olmadıkça, davul nasıl ses verir?
Mefa'îliin, Fe'ilatün, Mefa'îlün, Fe'ilün
(c. III, 1358)

• İlahî rahmet gönlün kulağına gizlice dedi ki: "Ne istersen yap, fakat bizden ayrı düşme, bizi unutma!"
• Tıpkı gözle gündüz gibi; sen bizimsin, biz de seniniz. Ne diye bizden ayrılır, kötü işler yapan, kötü kişilerin yanına gidersin?
• Gönül dedi ki: "Sana darılmaya, senden incinmeye imkan var mıdır? Davul çalan olmadıkça, davul nasıl ses verir?"
• Bütün dünya davuldur, sen de davul çalan! Bütün yollar zaten kapanmış, seni bırakıp da nereye gidebilirler?
• Can kımıldamadıkça şu zavallı beden kımıldayamaz. At hareket etmedikçe üstündeki, çul oynamaz.
• Gönlün Allah arslanıdır, nefsin ise at. Akıl meydanı ata dar geldi de o daracık meydandan sıçradı "Söyle" alanına vardı.-
"Söyle!": Kur'an'da bir çok sürelerin başında geçer. Dünyanın fanî, gelip geçici olduğu ayetlerle haber verilir, .
• Sözden harften geç de su gibi nakışlar kabul eder ol, şekilden şekle gir'. Cünkü harf de dünyadandır, ses de'. Dünya da zaten bir köprüden ibarettir.

661. Gül, can bahçesinden gelmiş bir habercidir.
Mef'aiü, Fa'iiaiü, Mefa'îlü, Fa'ilat
(c. III, 1348)

• Bugün, bu bahar günü, neşe günü, sevinç günü. Güllerin çok açtığı bir yıl, gül yılı. Bu bahar mevsiminde halimiz, durumumuz çok iyi! Bizim gibi gülün de hali iyi olsun!
• Ötelerden dostun yüzünün gül bahçesinden güle yardım geldi. Bu sebeple artık gözlerimiz, gülün solduğunu, dökülüp saçıldığını görmez.
• Gülün güzelliğinden, letafetinden, ihtişamından, renginden, kokusundan nergisin gözleri mest oldu, bahçede ağzını açmış gülüyor.
• Süsen selvinin kulağına, bülbülün aşkının sırlarını ve gülün güzel huylarını fısıldıyor.
*Gül bize iyilik etmek, lutuflarda bulunmak, bize kokusunu daha iyi duyurmak için elbisesini yırtarak koştu, geldi.
*Biz de güle kavuştuğumuz için, ona daha yakın olmamız için elbisemizi yırtıyoruz.
*Gül ötelerden geldi; o cihandandır. Bu yüzden bu cihana sığmıyor. Gül o kadar latiftir, o kadar güzeldir ki, hayal alemi bile gülü hayal etmeye dar geliyor.
*Gül denilen varlık kimdir? Akıl bostanından, can bahçesinden gelmiş bir haberci. Gül nedir? Solmayan, dökülmeyen, hakîkat gülünün güzelliğini, yüceliğini bildiren bir bilge.
*Gülün eteğini tutalım, ona yol arkadaşı olalım da oynaya, güle gülün aslına. zevalsiz gül fidanına gidelim.
*Gülün aslı, zevalsiz gül fidanı Mustafa(s.a.v.)'in terinden bitti, yetişti, lütfundan meydana geldi. 0 büyük varlığın yüzünden hilal halinde iken, bedir haline geldi.
"Bazılarının mevzu saydıkları bir hadîse işaret var. Hadîs şöyle:
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki: "Miraç gecesinde gökyüzüne çıktığım zaman terlemiştim. Ter damlalarım yeryüzüne düşünce, topraktan gül fıdanları bitti, yetişti. Kim benim kokumu koklamak isterse, kokumu almak isterse gülleri koklasın."
*Siz gülün yapraklarını yolarsınız, dallarını kırarsınız ama, ona yeniden yeniye can verirler, onu diriltirler, ona yeniden yeniye kol kanat ihsan ederler.
*Gör ki gül baharın davetine nasıl icabet etti. Halil İbrahim'in öldürülmüş dört kuşu gibi ölü iken dirildi, koşarak geldi.
*Ey hoca sus! Dudağını açma! Gülün gölgesinde otur da gonca gibi dudak altından gizlice gülümse!