"Ademoğlu Bana eziyet eder" denirken, kişinin muhatabının hoşuna gitmeyecek ve bu yüzden muhatabının rahatsızlık duy*masına vesile teşkil edecek sözler sarfettiğine işaret ediliyor. Haki*katte Allahü Teala kendisine başkalarının eziyet etmesi halinden münezzehtir. Hadisteki ifade ile, dehre küfredenin bu sözü ile kenr dini, Allah huzurunda bir eziyet ve rahatsızlığa maruz bıraktığı belirtilmek istenmektedir.
"Dehre küfreder" denirken insanın başına bir musibet geldiği zaman bunu dehrden bilerek ona "Allah belanı versin ey dehr" gibi sözler söylemesi kastedilmektedir.
"Dehr Benim" demek, yani 'dehri, zamanı yaratan, onun içinde cerayan eden hâdiseleri yaratan benim' «demektir. Bunun için ha*diste "iş Benim elimdedir" ifadesine yer veriliyor. Yani 'sizin deh*re nisbet ettiğiniz iş gerçekte Benim elimdedir. Siz o işten dolayı dehre küfredersiniz, ama o durumu Ben kendi kudretimle varet-tim. Dehrin, bir hadisenin meydana gelişinde asla tesiri yoktur'. "Gece ile gündüzü birbiri ardına getiren Benim". Yani 'gece ve gündüzde meydana gelen bütün hâdiseleri meydana getiren, çeviren Benim1.
"Dehre küfretmeyiniz. Allah Teala buyurur ki: Dehr Benim, geceler ve gündüzler Benim elimdedir. Onları eskiten ve yenileyen Benim. Kralların ardından başka krallar getiririm".
Yani, Ademoğlu başına gelenleri dehrden sanarak ona sövdüğü zaman bu ifade -Allah muhafaza eylesin- şanı yüce olan Allah'a gider. Çünkü gerçek yaratıcı O'dur. Dehr (zaman) ise bu işlerin vukua geldiği bir çerçeve niteliğindedir.
Yani hadisi şerifte genel manada "dehr üzerinde tasarrufta bu*lunan Benim" denilmek istenmiştir. Ancak lafzı kısaltmak ve ma nayı genelleştirmek için "dehr Benim" şeklinde kısa ifade kullanılmıştır.
Bu hadisi şerif, inancı düzeltmeyi ve konuşurken edepli olmay] insanlara öğretmek için söylenmiştir. İnsanlar günlerin ve gecelerin geçmesinin canların helakine tesir ettiğine inanıyor ve bütün
hadiseleri bu yüzden zamana nisbet ediyorlardı. Şiirleri zamandanşikayette bulunan ifadelerle doluydu.
"Ey kötü yüzlü dehr. ey yokolası dehr" derlerdi.
Noksan sıfatlardan münezzeh şanı pek yüce olan Allah Tealabütün hadiseleri tek başına yaratır. Zaman ise hadiselerin zarfı,yani içinde meydana geldiği şeydir. Bunun için insan dehresövmekten nehyolunmuştur