Hata Mesajlari
2.4.10 Bilgisayar mesaji: INSERT BOOTDISK, PRESS ANY KEY
Bu durumda sabitdisk üzerinde isletim sistemi bulunamamistir. Isletim sistemine ait bir dosyayi (örnegin, IO.SYS, MSDOS.SYS) silmis olabilirsiniz veya sabitdiskin açilis sektörü arizalanmistir. Bu hata mesajinin nedeni bir virüs de olabilir.
1. Ilk olarak bilgisayari bir kez daha kapatin.
2. Ilk yardim veya Windows açilis disketini sürücüye yerlestirin ve bilgisayari tekrar çalistirin.
3. Bilgisayar disketten açildiktan sonra A: sürücüsünü gösteren DOS komut satiri ekrana gelecektir. simdi “sys C:” yazin ve bu sürücüye geçmek için [Enter] tusuna basin. Bu sayede sabitdiske yeni bir açilis sektörü yazilacak ve sistem dosyalari yeniden yükleneceklerdir.
4. simdi, üzerinde DOS anti virüs yazilimi bulunan bir disket yerlestirin ve sabitdiski tarayin.
5. Eger virüs bulunamazsa, bilgisayarinizi artik sabitdiskten çalistirabilirsiniz. Aksi takdirde sisteminizdeki virüsü temizlemelisiniz.

2.4.11 Bilgisayar mesaji: NON SYSTEM DISK
Bu mesaj, A sürücüsünde bir disket bulundugu zaman ekrana gelir. Yapmaniz gereken tek sey disketi çikartmak ve bilgisayari yeniden çalistirmaktir.
Eger bilgisayarinizin açilis sirasinda ilk olarak sabitdiskle çalismasini istiyorsaniz, “A:, C:” seklinde olan BIOS’daki açilis sirasini “C:, A:” olarak degistirmelisiniz. Bilgisayar, ancak bu degisiklikten sonra sabitdiski kullanarak açilacaktir. Bunun için asagidaki islemleri uygulayin:
1. Bilgisayari yeniden baslatin ve BIOS Setup’i açin.
2. Aradiginiz özelligi ADVANCED CMOS SETUP menüsü altinda bulabilirsiniz. Açilis sirasini SYSTEM BOOT UP SEQUENCE satirindan degistirebilirsiniz. Asagi yukari ok tuslarini kullanarak bu seçenegi isaretleyin ve [Page Up] ve [Page Down] tuslarini kullanarak istediginiz açilis sirasini belirleyin.
3. Yaptiginiz degisiklikleri kaydedin ve BIOS’dan çikin. Bunun sonucunda bilgisayar yeniden baslatilacak ve sürücü içerisinde bir disket unutsaniz dahi sizi rahatsiz etmeyecektir.
2.4.12 Bilgisayar mesaji: C: DRIVE ERROR
BIOS Setup’indaki sabitdisk bilgileri yanlis girilmistir. Bunun sonucunda açilis sirasinda bir dizi hata mesaji ekrana gelir:
C: DRIVE ERROR
71 Press<F1> to Resume
Isletim sistemi yok
Sistem yok veya sürücü hatasi
Degistirin ve herhangi bir tusa basin
Dikkat! Veri kaybi tehlikesi!
CMOS Setup’da yanlis sabitdisk parametreleri girilmisse, FORMAT komutu çalistirildigi zaman sabitdisk de yanlis parametreler kullanilarak biçimlendirilecektir. Bu, eger bilgisayarinizda 20 GByte’lik bir disk mevcutsa ve CMOS Setup’da bu disk 10 GByte görülüyorsa, sabitdiskiniz sadece 10 GByte’lik bir disk olarak biçimlendirilecektir. Bunun sonucunda disk üzerindeki veriler tamamen kaybedilir. Yukarida anlatildigi gibi ilk olarak BIOS’daki sabitdisk parametrelerini kontrol edin ve gerekli degisikleri yapin. Sabitdiskiniz bundan sonra sorunsuz olarak çalisacaktir.
2.4.13 Bilgisayar mesaji: CONTROLLER FAILURE, HARDDISK FAILURE veya HDC FAILURE
HDC, Hard Disk Controller ifadesinin kisaltmasidir. Bu hata mesaji normalde arizali bir sabitdisk anlamina gelir. Ancak hata, arizali bir sabitdisk kontrolörü veya daha da kötüsü (ancak seyrek karsilasilan bir durumdur) arizali bir anakart anlamina da gelebilir.
1. Bilgisayarinizi tekrar kapatin ve açin. Eger ayni hata mesaji bir kez daha ekrana geliyorsa, ciddi bir donanim arizasi ile karsi karsiyasiniz demektir.
2. Bilgisayarin kasasini açin ve sabitdisk kontrolörün yuvasina tam olarak oturup, oturmadigini kontrol edin. Eger sansliysaniz sorunu bu sekilde çözebilir ve bilgisayari yeniden baslatabilirsiniz.
Eger hata mesaji halen ekrana geliyorsa, sorunun kaynagi biraz önce de söylendigi gibi kontrolör, sabitdisk veya anakart olabilir. Disket sürücü kontrolörünün, sabitdisk kontrolörü ile yan yana bulundugu kombi kartlarda ise birinin arizasi digerini etkilemeyebilir. Yani sistemi disket sürücü ile açmak halen mümkün olabilir.
Sabitdiski kontrol etmek
Biraz zahmetli olmasina ragmen oldukça kolay bir islemdir.
1. Bilgisayarin kasasini açin.
2. Sabitdiski bulundugu yerden çikartin.
3. Tüm kablolarini tekrar takin.

4. Sabitdiski elinizde tutun ve bilgisayarinizi çalistirin. Bu sirada, sabitdisk motorunun çalisip, çalismadigini kontrol edin.
5. Eger motor çalisiyorsa, bir sonraki bölümden okumaya devam edin.
6. Ancak motor çalismiyorsa, sabitdiskin güç kablosunu baska bir sürücününkiyle degistirin. Eger motor çalismaya baslarsa, sorun güç kablosundan kaynaklaniyor demektir. Bunun için bosta bir kabloyu kullanmaya devam edebilir veya bir Y adaptörü yardimiyla baska bir güç kablosunu çogaltabilirsiniz.
7. Buna ragmen disk çalismiyorsa, arizalanmis ve yenisi ile degistirilmesi gerekiyor demektir. Verilerin yedeklenmesi ise bu durumda mümkün olmayacaktir.
Tek bir sabitdiskiniz varsa
1. Eger sabitdiskteki verilerin üzerine henüz hiç bir sey yazilmadiysa, bilgisayari çalistirin ve açilis sirasinda BIOS Setup’ina geçin.
2. Sabitdiske ait Standart Setup’taki bilgileri not edin.
3. Sabitdiskinizi bir baska bilgisayara, örnegin bir tanidiginizin bilgisayarina takin. Buradaki BIOS Setup’a da sabitdiskinize ait dogru bilgileri tabii ki girmelisiniz. Diskinizi, diger aygitlar ile zamanlama problemini asmak için tek bir sürücü olarak kurun.
4. Eger sabitdiskiniz çalisirsa, sorun kontrolör karti veya anakarttan kaynaklaniyor demektir.
Birden fazla sabitdiskiniz varsa
1. Arizali oldugunu düsündügünüz sabitdiski, eger ilk disk olarak tanimlanmadiysa, BIOS Setup’tan ilk olarak isaretleyin. Diger diskleri ise BIOS’dan silin. Ancak daha önce söz konusu disklerin bilgilerini, ileride dogru girebilmek için not etmelisiniz.
2. IDE kontrolördeki tüm cihazlari (sabitdisk, CD-ROM sürücü) çikartin.
3. Sadece arizali oldugunu düsündügünüz sabitdisk takili kalsin. Bu disk EIDE kontrolörlerden birinde Primary, yani birincil disk olarak bulunmalidir. Hangi baglanti noktasinin birincil oldugunu anakartin kitapçigindan ögrenebilirsiniz.
4. Sabitdisk de üzerindeki Jumper yardimiyla Master veya Single olarak ayarlanmalidir. (Bunun için disk üzerindeki açiklamalara bakabilirsiniz.) Buna, disk ilk sürünüz olarak kurulmadigi zaman özellikle dikkat etmelisiniz.
5. Bilgisayari yeniden baslatin.
6. Eger sabitdiskiniz çalisiyorsa, ariza baska bir diskten de kaynaklaniyor olabilir. Bu durumda yukaridaki islemleri diger diskler için de uygulamalisiniz.
7. Eger bilgisayariniz hiçbir disk ile çalismazsa, sorun kontrolör veya anakarttan kaynaklaniyor olabilir. Ayni anda birden fazla diskin arizalanmasi ihtimali ise neredeyse imkansizdir.
Sabitdisk kontrolörünü test etmek
Bu da tek basiniza rahatlikla gerçeklestirebileceginiz çok basit bir kontrol islemidir.
Harici kontrolör kartina sahipsiniz.
1. Kontrolör kartinizi test etmek için yeni bir sabitdisk kontrolörüne ihtiyaciniz olacak. Eger baska bir kontrolör kartina sahip degilseniz, (zaten kimin iki tane karti olabilir ki!), kisa bir süre için size verebilecek bir tanidiginizdan yardim isteyebilirsiniz. Ancak bu kartin da bilgisayarinizin Bus System’ine (ISA, PCI, EISA) uygun olmasina dikkat etmelisiniz.
2. Kontrolör kartinizi yenisi ile degistirin. Kartin ayarlarinin yapilmasina gerek yoktur.
3. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüzü bu karta baglayin ve bilgisayarinizi yeniden baslatin.
4. Bilgisayariniz sorunsuz bir sekilde açilirsa, arizayi tespit ettiniz demektir.

Anakarta entegre bir kontrolöre sahipsiniz
1. Eger bilgisayarinizdaki kontrolör anakart üzerinde entegre bir sekilde bulunuyorsa, ödünç aldiginiz karti takmadan önce bu parçayi kapatmalisiniz. Bunun için normalde anakart üzerinde bir Jumper veya DIP salteri bulunabilir. Bazi modern bilgisayarlarda ise kontrolörü BIOS Setup’tan kapatabilirsiniz. Bu kontrolörü nasil kapatabileceginizi ise anakartin kitapçigindan ögrenebilirsiniz.
2. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüz bu karta baglayin ve bilgisayarinizi yeniden baslatin.
3. Eger her sey yolunda giderse, kendinize yeni bir kontrolör satin almalisiniz. Tamir edilmesi mümkün olmayacagi için, anakartiniz üzerindeki arizali kontrolörün kapali kalmasi gereklidir.