Küçük çocuklar annelerinden terbiyeli olarak doğmazlar. Bu
nedenle hem anne babalarının hem de kendilerine bakan kişilerin onlara yardımcı
olması ve bu konuda yol göstermesi gereklidir. Çocuk yetiştiren herkesin bildiği
gibi de bu iş öyle kolay bir iş değildir. Bu konuda olabilecek bazı öneriler
bulunmaktadır.
Çocuğun Yaşına Göre Normal Sayılabilecek Davranışları
İki yaşındaki bir çocuğun mutfak dolaplarını açarak ne kadar tencere
tava varsa çıkarıp yere dökmesi yaramazlık değildir. O yaştaki bir çocuk bu tür
şeyleri çevresini tanımaya çalıştığı için yapar. Bunun yanısıradört yaşındaki
bir çocuğun kardeşleriyle kavga etmesi de sık sık görülen olaylardandır.
Sizinle aynı yaşta çocukları olan anne babalarla konuşarak hangi yaşta neyin
normal olduğunu belirleyebilirsiniz. Nitekim başka çocukların da kendi çocukları
gibi belirli yaşlarda belirli şeyleri yaptığını öğrenen anne babalar huzura
kavuşurlar.
Çocuğa Birşey Öğretmek İstiyorsanız Önce Ona Örnek
Olun.
Çocuklar için herhangi birşey öğrenmenin yollarından biri başkalarını
taklit etmektir. Bu nedenle anne babalar kendi davranışlarına dikkat ederek iyi
örnek olmalıdırlar. Anne baba olarak çocuklarımıza saygı göstermemiz önemlidir.
Başkalarından saygı gören çocuklar çevreye karşı saygılı olurlar. Çocuk hem
kendi kendisini özel bir varlık olarak tanımalı hem de toplumun bir parçası
olduğunu bilmelidir. Bu nedenle ona paylaşmasınıbaşkaları konuşurken
dinlemesini ve sırasını beklemesini öğretmek gereklidir.
Çocuklara Kesinlikle Vurmayın; dayak çocuğa şiddetin kişiyi kontrol etmek için
en iyi bir yol olduğunu öğretir ve onu da başka çocuklara vurmaya teşvik eder.
Nasıl Söyleyeceğinizi Önceden Tasarlayın.
Ağzınızdan çıkan sözleri ve nasıl söyleyeceğinizi önceden tasarlayın
Çocuklarla konuşurken kullandığınız ses tonu başkalarının sizinle konuşurken
kullanmalarını istediğiniz ses tonuna benzemelidir. Onlarla veya onlar hakkında
konuşurken saygılı olun. “Ayşe çok yaramaz. Ali tembelin biri” gibi sözler
söylemeyin. Çocukları sürekli eleştirmekle onların kötü davranışlarını
düzelteceğinizi düşünmek size cazip gelebilir. Ama bu çoğunlukla ters tepki
yaratır. Çocuklar çok geçmeden anne babalarının istemediği şeyleri yaparak
onların dikkatini çektiklerini farkederler.
Çocuğunuzu Sık Sık Övün.
Çocukları iyi davranışlara teşvik etmenin en iyi yolu onları mümkün
olduğu kadar sık övmektir. Örneğin“Fatma bugün çok iyi bir çocuktu.
Oyuncaklarının hepsini yerli yerine koydu” gibisinden basit sözler bile övgü
için yeterlidir. Tabii bu yaramazlık yaptıklarında hiç bir zaman
uyarılmayacakları anlamına gelmez. Disiplin uygularken çocuğun kişiliğinin değil
fakat onun yanlış davranışının cezalandırıldığını hatırlamak önemlidir. Çocuğa
“Sen çok yaramazsın” denileceğine “Bu davramşını hiç beğenmedim’ veya “Bu tür
davranışına izin vermiyorum” demek daha doğrudur.
Çocuklar Söz Dinledikleri Zaman Onları Övün ve Kucaklayın Bu onları iyi
davranışlara teşvik eder.
İzin Sınırlarını Belirleyin.
Çocuklar neye izin verilip neye verilmediğini bilmelidirler.
Yapılmasına izin verilen veya verilmeyen şeyleri onlara açıklarsanız kendilerini
emniyette hissederler. Yalnız bu konularda mutlaka kararlı olun.
Onların da “Hayır” Demeye Hakları Olduğunu Unutmayın.
Çocuklarınözellikle hangi elbiseleri giyecekleri gibi yalnız
kendilerini ilgilendiren konularda veto haklarına sahip olduklarını kabul edin.
“Hayır” demesini öğrenmenin bazen çocukların yararına olduğunu unutmayın.
Çocuğunkendisine yaklaşan bir yabancıya “Hayır” demesi onu koruyacak
en emin davranıştır.
Çocuklardan Kapasiteleri Dışında Şeyler Beklemeyin
Beş yaşındaki bir çocuk doktor muayenehanesinde uslu uslu otursa da
aynı şeyi iki yaşındaki küçük bir çocuktan bekleyemeyiz. Çocuklara karşı
tolerans sahibi olun ve onların kaç yaşında olduklarını hiç bir zaman unutmayın.