Aft ve Uçuk

Aft ağız içerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında diş eti üzerinde görülen solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı ülserleşmiş lezyonlardır Toplumun %18-20 az ya da çok aft sorunu ile karşı karşıyadır Bayanlarda daha sıklıkla rastlanır Aft genellikle tek olarak seyretse de aynı anda birkaç bölgede birden görülebilmektedir

Aftın oluş nedenini belirlemek için çeşitli araştırma yapılmıştır Ancak aftın oluşumunu hızlandırıcı ve seyrini kötüleştirici birçok faktör faktör saptanmasına karşın oluş nedeni tam olarak belirlenememiştir

Bu nedenle aft oluşumunu hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktörlerden bahsetmek mümkündür

Aft oluşumunda hangi faktörler önemlidir?

Günümüzde migren yüksek tansiyon ve gastrit gibi birçok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en önemli nedenlerinden birisidir

Hanımlarda premenstural gerginlik(adet öncesi dönem) de aft oluşumunu hızlandıran faktörlerdendir


Turunçgiller peynir gibi yiyeceklede aft oluşumunu hızlandırırlar


Yanak dil dudak ısırma sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırçalama işlemleri ve iyi adapte olmayan proaaalerin neden olduğu vuruklar aft için uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar


Diş macunlarının temizleme özelliğini artırmak için köpük yapıcı olarak yapılarına katılan "sodyum lauryl sulhate" ( SLS ) mukoza hücrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır SLS bu özelliği ile aft oluşumu üzerine direkt etkili olan bir maddedir

Özellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi için günümüzde daha az oranda (%125) SLS içeren diş macunları üretilmektedir (Tom's of Maine Natural Toothpaste Oral-B Sensitive Fluoride Toothpaste)


Behçet Hastalığı: Genital ülser birçok sistemik belirtiler yanında ağız içerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gösteren bir hastalıktır

Birçok malign ve otoümmin hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı aftlar görülebilmektedir


B12 vitamini ve demir noksanlığı tütün çiğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan önemli faktörler olduğu bilinmektedir
Tedavi

Aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 7-10 gün sonra kendiliğinden iyileşmektedir Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda sıralanan işlemlerden birini yada birkaçını uyguladıklarında daha rahat bir periyot geçirmeleri mümkündür:Ağrıyı azaltmak ve iyileşme periyodunu kısaltmak için: Sıcak asidik ve tahriş edici gıdalardan kaçınılmalır
"2% hydrogen peroxide" solusyonuna batırılan pamuk yada gazlı bez ile aft bölgesi temizlenebilir
Su ile karbonat karışımından hazırlanan ince yapılı bir krem aft üzerine sürülebilir
Yarım bardak suya yarım kaşık tuz ilavesi ile elde edilen solusyonla günde üç kez gargara yapılabilir
Yemeklerden önce aft bölgesine "xylocaine" solusyonu ya da ağız için hazırlanmış anesaaaik kremler uygulanabilir
Aft üzerine uygulanacak "orabase""Ambesol" gibi ağız içi kremler uygulanabilir
"sucralfate" tableti ılık suda eritip gargara yapılabilir
Özellikle aftı başlangıç aşamasında "tetrasiklin" tableti suda eriterek elde edilen solusyon ile gargara yapmak aftın fazla büyümesini engeller ve ağrıyı azaltır
Gene aftın başlangıç safhasında bölgeye bir topikal steroid "%01 lik triamcinalone" uygulanması ya da steroidli bir gargara "betamethasone syrup" ile gargara yapmak aftın fazla büyümesini engeller ve ağrıyı azaltır
"Chlorhexadine" gargaralar iyileşme periyodunu kısaltır
"Tetrasiklin" şurup la hazırlanan 12 ve 025 mg/m "hydrocortisone" karışımı 'shotgun' solusyonu olarak kullanılabilir