217- (2537) Bize Muhammed b. Kâfi' ile Abd b. Humeyd rivayet ettiler. Muhammed b. Kâfi': Haddesenâ, Abd ise : Ahberanâ tâbirlerini kullandılar. (Dediler ki) : Bize Abdürezzâk haber verdi, (Dedi ki) : Bize Ma'mer, Zührî'den naklen haber verdi. (Demiş ki) : Bana Salim b. Ab-dillah ile Ebû Bekr b. Süleyman haber verdiler ki, Abdullah b. Ömer şunu söylemiş: Bize ResûlüIIah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) hayatının sonunda bir gece yatsı namazını kıldırdı. Selâm -verince ayağa kalkarak :
«Şu gecenize ne dersiniz? Hiç şüphe yok ki, bundan itibaren yüz se*nenin başında yeryüzünde olanlardan hiç bîr kimse kalmayacaktır.» buyurdu.
îbnü Ömer demiş ki : Halk konuştukları lâflar arasında ResûlüIIah (Sallallahü Aleyhi ve Seîlem)'in bu yüz sene hakkındaki sözü hususunda ha*taya düştüler. ResûlüIIah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) ancak bugün yeryü*zünde olanlardan kimse kalmayacak, dedi. Bununla o asır halkının geçip gideceğini kasdetti.

(...) Bana Abdullah b. Abdirrahman Ed-Dârimî rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebû'I-Yeman haber verdi. (Dedi ki) : Bize Şuayb haber verdi. Bu hadîsi Leys dahî Atdurrahman b. Hâlid b. Müsafir'den rivayet etti. Her iki râvi Zührî'den, Ma'mer'in isnadiyle onun hadîsi gibi rivayet et*mişlerdir.

218- (2538) Bana Harun b. Abdillah ile Haccac b. Şâir rivayet et*tiler. (Dediler ki) : Bize Haccâc b, Muhammed rivayet etti. (Dedi ki) : İbnü Cürayc şunu söyledi : Bana Ebû'z-Zübeyr haber verdi ki, Câbir b. Abdillah'ı şöyle derken işitmiş: Ben ResûlüIIah (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'i vefatından bir ay önce:
«Siz bana kıyameti mi soruyorsunuz? Onun ilmi ancak Allah indin*dedir. Allah'a yemin ederim! Yeryüzünde doğmuş hiç bir nefis yoktur ki, üzerine yüz sene gelsin!» buyururken işittim.

(...) Bana bu hadîsi Muhammed b. Hatim rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Muhammed b. Bekr rivayet etti. (Dedi ki) : Bize İbnü Cüreyc bu is-nadla haber verdi. Fakat: «Ölümünden bîr ay önce» kaydını zikretmedi.

(...)İBana Yahya b. Habîb ile Muhammed b. Abdi'I-A'la ikisi birden Mu'temiir'den rivayet ettiler. İbnü Hafcîb dedi ki: Bize Mu'temir b. Sü*leyman rivayet etti. (Dedi ki) : Ben babamdan işittim. (Dedi ki) : Bize Ebû Nadra, Câbir b. Abdillah'dan, o da Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) 'den naklen rivayet etti ki, bunu vefatından bir ay önce yahut o civarda söylemiş:
«Bugün doğmuş hiç bir nefis yoktur ki : Üzerine yüz sene gelsin de, o gün sağ bulunsun!» buyurmuşlar.
Sikâye sahibi Abdurrahman'dan dahi Câbir b. Abdillah'dan, o da Pey*gamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'den naklen bu hadîsin mislini rivayet olunmuştur.
Abdurrahman tunu ömrün kısalması dîye tefsir etmiştir.
("TbiJeM Bekr b. Ebî Şeybe rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Yezid b Harun rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Süleyman Et-Teymı .ki ısnadla bir*den bu hadîsin mislini haber verdi.

219- (2539) Bize İbnü Nümeyr rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebû Hâlid, Dâvud'dan rivayet elti. Lâfız onundur, H.
Bize Ebû Bekr b. Ebî Şeybe de rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Süley*man b. Hayyan, Dâvud'dan, o da Ebû Nadra'dan, o da Ebû Saîd'den nak*len rivayet etti. (Şöyle demiş).: Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) Tebûk'den dönünce kendisine kıyameti sordular. Bunun üzerine Rfesûlüllah
(Sallallahü Aleyhi ve Sellem):
«Yüz sene gelmez ki, yeryüzünde bugün doğmuş bir nefis kalmış ol*sun!» buyurdular.

220- (2538) Bana İshâk b. Mansûr rivayet etti. (Dedi ki) : Bize Ebu'I-Velid haber verdi. (Dedi ki) : Bize Ebû Avâne H'usayn'dan, o da Sâlim'-den, o da Câfeir b. Abdilîah'dan naklen haber verdi. (Şöyle demiş) : Pey*gamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) :
«Doğmuş hiç bir nefis yoktur kî, yüz seneye erişsin!» buyurdular.
Salim demiş ki : Biz bunu onun yanında müzakere ettik. Bu ancak o gün yaratılmış her nefistir.
Abdullah b. Ömer rivayetini Buhârî «Kitâbu'*-İIim-> ile «Kitâbu's-Salât»'da tahric etmiştir.
Hadîsin rivayetleri birbirini tefsir etmektedir. Bu rivayetlerden mak-sad, o akşam doğan bir çocuğun yüz seneden fazla .ya gamıyacağını beyân*dır. Daha sonra doğan bir çocuğun yüz seneden fazla yaşayıp yaşamaya*cağına dâir söz yoktur.
Menlûse : Yaratılmış, doğmuş demektir. Bu kayıt meleklerle cinlere şâmil değildir.
Bâzıları: «Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem) bu hadîsle ümmeti*nin ömürleri kısa olacağını anlatmak istemiştir» demişlerdir,
Hızır (Aleyhisselâm)m vefat ettiğini söyleyenler bu hadîslerle is*tidlal etmişlerdir. Cumhura göre Hızır (Aleyhisselâm) sağdır. Onlar bu hadîsleri te'vil ederek Hızır (Aleyhisselâm)hn o gün su üzerinde olduğunu yahut hadîsin umumundan tahsis edildiğini söylemişlerdir.
Kirmanı hadîsin umumunda Hz. İsâ ile İb1îs'in dahil olup olmadığı hususunda suâl açmış,, cevabım da vermiş ise de, Allâme Aynî bu suâl ve cevapları yersiz bularak şunları söylemiştir : «Pey*gamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'in yeryüzünde yaşayanlardan muradı ümmetidir. Karineler buna delâlet etmektedir. Yeryüzünde yaşayan müs-lüman, kâfir bütün insanlar onun ümmetidir. Müslümanlar ümnıet-i ica*beti, kâfirlerse ümmet-i davetidir. İsâ ile Hızır (Aleyhisselâm) üm-metden sayılmazlar. Şeytana gelince : O âdemoğullarmdan değildir.»
Bu rivayetler dahî Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'in Peygam*berliğine delâlet eden mucizeyi tazammun etmektedir.