Konu: Nazar boncuğu şirk mi?

Nazar boncuğu şirk mi?Sual: Nazar boncuğu takmak ve Allah’tan başkasına itaat etmek şirk midir?
CEVAP
Nazar boncuğu takan herkese müşrik demek çok yanlıştır. Boncuğun yaratıcı bir kuvvete sahip olduğuna inanmak şirktir. Fakat hangi Müslüman, bir boncuğun yaratıcı gücü olduğuna inanır? Hadis-i şerifte, (Temime ve tivele şirktir) buyuruluyor. Manasız şeyleri veya küfre sebep olan rukyeyi okumaya Efsun denir. Efsunu veya nazarı bizzat önlediğine inanılan nazarlık denilen şeyleri, üzerinde taşımaya Temime denir. Şirinlik muskası denilen rukyelere Tivele denir. Rukye, okuyup üflemek veya üzerinde taşımak demektir. Rukye,âyet-i kerime ve hadis-i şerifle bildirilen dualarla yapılırsa buna Taviz denir. Taviz ise caizdir. Hadis-i şerifte, (İlaçların en iyisi Kur'an-ı kerimdir) buyuruldu (İbni Mace)

Bid'at ehli, âyetlerle yapılan ve taviz denilen rukyeleri taşımaya bile şirk diyorlar. Ellerinde bir şirk çamuru, rastgele atıyorlar.

İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:
Nazar değmemek için tarlaya kemik, korkuluk, hayvan kafası koymak caizdir. Bir kadın tarladaki mahsule nazar değmemesi için ne yapacağını sorunca, Resulullah (Tarlaya hayvan kafası as) buyurur. Bakan, önce bunu görüp tarladaki mahsulü sonra görür. (Redd-ül-muhtar c.5, s.232 ve 275)

Redd-ül-muhtar’daki bu yazıdan, nazardan korunmak için korkuluk, hayvan kafası, nazar boncuğu ve benzeri şeylerin temime olmayacağı, caiz olacağı pek açıktır. Bizzat nazar boncuğu veya hayvan kafası nazarı önlemez. Nazarı önleyen Allahü teâlâdır. Bakan kimse önce bunları görünce, gözlerinden çıkan zararlı şualar bunlara isabet eder. Nazarın gerçek olduğu âyet-i kerime ile sabittir. Hadis-i şerifte de (Nazar haktır) buyuruldu. (Müslim)

(Allah’tan başkasına itaat etmek şirktir) sözü de çok yanlıştır. Çünkü Kur'an-ı kerimde, Allah ve Resulüne ve ülülemre de itaat edilmesi emrediliyor. Âlimlere, ana-babaya itaat da dinimizin emridir. Bunlara itaat da Allah’a itaat olur. (Hadika)

Muhterem efendim; nazar olmasın diye takılan taşın ve rahatlık verdiği söylenen TAŞLARIN evlerde bulundurulmasının hükmü nedir? Maasselam

*******
Değerli kardeşim;
Bir defa malumunuz nazar, inkârı kabil olmayan bir gerçektir. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v.) buyurmuşlardır ki:
“Göz değmesi (nazar) haktır. Deveyi kazana, insanı da mezara girdirir.” [Keşfü’l-Hafâ, 2, 76] “Nazar haktır, kader ile yarışan birşey olsaydı, nazar değme işi yarışıp onu geçerdi (kaderi değiştirirdi).” [Müslim, Sahih, Selâm, 42; İbn Mâce, Sünen, Tıb, 3] Ancak unutmamak gerekir ki, nazarın tesirini yaratan da, onu önleyen de gene Allah Teala’dır. Hakiki mü’min buna böyle inanır, böyle kabul eder.
O bakımdan söz konusu taşın / taşların bizzat nazarı öneyeleceğine inanmak caiz olmaz, bu niyetle takmak / takınmak haram olur. Nitekim Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuşlardır: “Kim birşey takarsa, ona havale edilir.” [İmam Ahmed, Müsned, 4, 311] “Allah, nazar boncuğunu takan kimsenin işini tamamlamasın.” [Hâkim ve Ahmed rivayet etmiştir; Halil Günenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar II , 259] Binaenaleyh bu niyetle bulundurulması, takılıp kullanılması caiz değildir.
Fakat bu inançla olmayıp, hakiki müessirin yani kötü nazara gerçekte mâni olanın Cenab-ı Hak, bunların ise sadece birer sebep-vesile olduğuna inandıktan sonra nazar için mavi boncuk, taşlar ve benzeri şeylerin takılması veya takınılmasında bir mahzur olmaz. Nitekim bu meseleye İbn Âbidin (rh.) şöyle açıklık getirmiştir:
“Nazar değmemek için tarlaya kemik, korkuluk, hayvan kafası koymak caizdir. Bir kadın tarladaki mahsule nazar değmemesi için ne yapacağını sorunca, Rasûlullah (s.a.v.), ‘Tarlaya hayvan kafası as’ buyurur. Bakan, önce bunu görüp tarladaki mahsulü sonra görür.” [A.g.m., Reddü’l-Muhtâr, 5, 232, 275]
Velhasıl, bizzat nazar boncuğu / taşlar veya hayvan kafası nazarı önlemez. Nazarı önleyen Allah Teala’dır. Bakan kimse önce bunları görünce, gözlerinden çıkan zararlı şûalar bunlara isabet eder; kişiye ya da mahsûle zararı olmaz. Böylece korunmuş olurlar.
Araplar onları çocuklarına temîme yani nazarlık olarak takarlar, onlarla çocuklarından nazarı, kötü bakışları uzaklaştırdıklarını sanırlardı. İslâmiyet bunu kaldırmıştır. Onlar, bizzat nazarlığın kendisinin şifâ ve devâ kaynağı olduğuna inanıyorlardı. Hatta İbn Esîr’in (rh.) beyanına göre, bunları Allah’a ortak koştular; çünkü onlar nazarlıklarla (temîmelerle), kendileri hakkında yazılmış kaderlerin değişip yok olmasını beklerlerdi… İslâm’da yasaklanan budur. Yoksa kötü nazarın def’ine vesile olması için takılan mavi boncuklarda, asılan taşlarda, ekili tarlaların içerisine dikilen hayvan kafası türü korkuluklarda beis yoktur. Fıkıh kitaplarının yanında fetvalarda da belirtilmiştir. Bunların şirk ve hurâfe olarak değerlendirilmesi yanlış olur. Vesselâm…
Ayrıca bkz. Nazar, nazardan korunma ve kurtulma yolu