Konu: (Esmâül Hüsnâ) ALLAH (c.c.)'ın 99 ismi, resimleri açıklamalı anlamları.

EL-HAK

“Varlığında hiç şüphe duyulmadan kabul edilen. Gerçek olan” anlamına gelen “el-Hak” ismi şerifi Kur’an-ı Kerim’de on defa tekrarlanmıştır. (Kehf 44, Taha 114, Hac 6, 62, Lokman 30, Nur 25, Zuhruf 86, Hadid 16, Mümtehine 1)

Ayrıca Hak kelimesi Kur’an’ın adı olarak doğru, adalet, hak, hisse, gerçek anlamlarında Kur’an-ı Kerim’de 218 defa tekrarlanmıştır.

Elimizle tuttuğumuz, gözümüzle gördüğümüz bu varlık aleminde her an değişiklikler oluyor. Dünya dönüyor, güneş dönüyor, yıldızlar dönüyor. İnsanlar ölüyor, ağaçlar kuruyor.

Bütün bunları evirip çeviren biri var ki O doğmaz, ölmez, ihtiyarlamaz, hastalanmaz, uyumaz, uyuklamaz. O, olduğu gibi gerçek var edicidir. “Bilirler ki şüphesiz Allah apaçık Hakkın ta kendisidir” (Nur 25)

Hak, Allah olunca onun sözü de en doğru olur. “Doğruyu ben söylerim” (Sad 84) buyurur.

Cenabı Hakk’ın yarattığı kullarda hakkı=doğruyu söyleyebilir. Ancak insanların söylediklerinde yanılma ihtimali vardır. Devletler, sistemler, akımlar, partiler ve “benim dediğim doğru” deyip kabul ettirmek için bazen elin parmak çokluğuna, bazen elin yumruk gücüne baş vuranlar söylediğinin doğruluğunda şüphe duyanlardır.

Biz, Allah’ın kelamı Kur’an’da olan bir söz üzerine söz söylemeyiz, söyleyeni de dinlemeyiz.

Sözlerimizin doğruluğunu parmak veya yumrukla test etmeyiz. Sözümüz, Allah’ın kitabına, Rasulünün sünnetine ters düşmüyorsa doğru kabul ederiz.

Cenabı Hakka hakkıyla kul olmaya çalışırız. (Hac 74) Onun sözünü hakkıyla,- harflerin çıkışına dikkat ederek, manasını anlayarak, anladığını uygulayarak- okumaya çalışırız. (Bakara 121)

Cenabı Hakka iman ettiğimizden insanlar arasında hakla, adaletle hükmederiz. (Sad 26) Hak sahiplerinin hakkını zamanında veririz. (En’am 141)

Hakka karşı gelenlere, hakları çiğneyenlere, haksızlık yapanlara karşı hak sözü söylemek, hak sahibine hakkını vermek ve haksızın hakkından gelmek için hakkıyla cihad ederiz. (Hac 78)

EL-HAMİD

"Övgüye layık" anlamına gelen "el-Hamid" ismi cemili Kur’anı kerimde 17 defa geçmekte. Yarattığı kullarına lutfettiği maddi ma’nevi nimetleri hatırlattıktan, imanı emredip inkardan kaçınmamızı bildirdikten sonra "Şüphesiz Allah zengindir, övgüye layıktır" buyurur. (Bakara 267, Hac 64, Lokman 26)

Her şey her yerde her dille Onu över. Çiçekler açarken, kuşlar uçarken, dereler akarken, yağmurlar yağarken Ona hamdeder.

Süleymaniye Camii durduğu yerden mimar Sinan’ı hatırlatır.

Sanattan anlayan herkes Süleymaniye Camii’ni görünce Sinan’a karşı saygıyla ürperir.

İşte her yaprak, her çekirdek, her dağ ve deniz, yaratıcısını bize hatırlatır. Kendine has diliyle bizim iç dünyamızda ince duyguların gelişmesine sebep olur ve kainatın sahibi önünde hamd ile tesbih ederek eğiliriz.

Müslümanlar günde beş vakit namazlarında 40 defa Fatiha suresi okuyarak Allah’ı övdüklerinden, Allah’dan başkasına hamd etmediklerinden boyunlarına esaret zincirini hiçbir zaman geçirtmemişler.

Akif merhumun Çanakkale şehitleri için

"Şüheda gövdesi bir baksana dağlar taşlar.

O rüku olmasa dünyada eğilmez başlar" dediği gibi Allah’a eğilen bu başlar yedi düvele baş eğmemişte upuzun vatanın bağrına serilerek set olmuşlar.

Düşünen beynini, yazan elini, konuşan dilini yaratan Allah’a bir defa boyun eğmeyen ve Allah’a hamd etmeyenlerin Allah’ın yarattığı inkârcı kulları önünde her gün eğilen ve onların artıklarını yalamak için övgüler düzenleyenlerde hamd ediyorlar ama yanlış yere hamd ediyorlar.

"El-Hamid"e iman eden günde kırk defa hamdeden bir mü’minin başı dik ve yumuşak olmalı.

Eli, alan el değil veren el olmalı. Verirken sevdiği yiyecek giyeceklerden vermeli. Sözlerin en güzeline iman ettiği için en güzel sözler söylemeli.

İnsanları kafirliğin karanlığından, imanın aydınlığına çıkmasına sebep olmak için gayret göstermeli.

EL-MUHYİ - EL-MUMİT

"Can veren” anlamına gelen “el-Muhyi” ismi cemili Kur’an-ı Kerim’de 2 defa geçmekte. (Rum 50, Fussilet 39) “Şüphesiz O ölüleri diriltecektir. O her şeye gücü yetendir” (Fussilet 39)

“Öldüren, can alan” anlamına gelen “el-Mümit” ismi celili de Kur’an-ı Kerim’de öldürdü, öldürür fiilleriyle geçmekte.

İnsanoğlu bugüne kadar bir tek canlı yaratamamıştır. Bir tek canlının ölümüne de engel olamamıştır. Meniye can veren, çekirdeği çiçeğe döndüren, kışı bahara çeviren, baharı güze döndüren Allah (c.c.)dır.

Toplumların dirilmesi veya ölmesi de Allah’ın elindedir. Rabbimizin diriliş ve ölüş kanunları vardır. Toplumların dirilişi için koyduğu kanunu “Bir toplum kendini değiştirmedikçe Allah o toplumu değiştirmez” (Rad 11)

Çocuğun olması için bir erkekle kadının evlenmesi kanunu gibi bir toplumun dirilmesi ve ölmesi için de kanunlar vardır. Biz Rabbimizin kanunlarına uyduğumuz oranda diri kalırız, ölsek de diri sayılırız.

EL-VAHİD

“Benzeri olmayan tek”anlamına gelen “el-Vahid” ismi şerifi Kur’anı Kerim’de 21 defa tekrarlanmıştır.

“Ehad” ismi ise ihlas suresinde bir defa geçmiştir. Dünya yaratıldığı günden beri geceyle gündüzün 365 günde saniye ve salise şaşmadan ardarda gelmeleri gülün gül vermesi, arının bal vermesi Allahın tek olduğunu gösterir .

“Eğer göklerde ve yerde Allah’dan başka ilahlar olsaydı ikisinin de düzeni bozulurdu.”(Enbiya 22)

“Sizin ilahınız bir tektir O Rahman ve Rahimden başka ilah yoktur.” (Bakara 163)

Yaratanımız bir, yaşatanımız da bir . Vücudumuz üzerinde Allah dan başka birininde etkisi olsaydı halimiz ne olurdu ?

Kanımızın akışı, kalbimizin atışı , bizi yönetenin bir olduğunu bize gösteriyor.

Köylerin, şehirlerin, milletlerin yönetiminde de muhtar, vali, başkan gibi bir yönetici sistemi kabul ediliyor .

Rabbimiz bir , kitabımız bir kıblemiz bir olunca birlik sağlanır. Birlikten de dirlik doğar.

EL-MUKADDİM - EL-MUAHHİR

“Öne geçiren, sonra bırakan” anlamlarına gelen bu iki isim Kur’anı kerimde bu haliyle geçmez. Ancak fiil olarak geçer. Kaf 28 de Kaddemtü fiili, İbrahim 41 de Mükaddim ve Muahhirin Allah olduğu bize bildirilir.

Hz. Adem’i ve çocuklarını önce yaratan , bizleride sona bırakıp 2000 li yıllarda yaşatan Allah’dır. Bizi bizden sonrakilerin önüne almış. Daha sonra gelecekleri sona bırakmış.

“Keşke peygamber efendimizin asrında Mekke de yaşasaydım” deme. O çağda Mekke de yaşayan Ebu Cehil gâvur olarak geberip gitti. Hikmetinden sual olunmayan Rabbimiz bizi bu çağda yaratmış. Biz bu çağın imkanları içinde hizmette, ilimde, ibadette maddi ve manevi makamlarda öne geçmek için sebeplere sarılacağız ve el-Mükaddim Rabbimize bizi öne geçirmesi için dua edeceğiz. İnkara, fakirliğe, korkaklığa, tembelliğe düşmemek için çalışırken el-Müahhira bizi geride kalanlardan eylememesi için dua edeceğiz.

EL-VALİ

"Kainatın yöneticisi" anlamına gelen bu ismi şerif Kur'anı kerimde bir defa geçmekte. "Allah bir topluma (kötülükleri sebebiyle) bir azap istediğinde onu geri çevirecek yoktur. Onlar için Allah'tan başka yardımcı dost ta yoktur." (Ra'd 11)
"el-Veli" ismi cemilinde açıkladığımız gibi bu kelimenin kökünde "yönetici dost" anlamı vardır.
Bir ilin eğitim, güvenlik, sağlık gibi sorunlarına çareler bulan yetkiliye de Vali diyoruz. Valilerimiz Rabbimizin isimlerinden birini taşıyorlar. Ona göre dikkatli olmalılar. İnsanları, hayvanları, dağları, denizleri, yolları, tarihi eserleri özetle yönetim alanı içindeki her şeyi yönetirken yönettiklerine dost olduğunu unutmamalı.
Valiler her yeri ve her şeyi göremezler, bilemezler, uyurlar, izine ayrılırlar. Ama gerçek Vali olan Allah (c.c.) her an her şeyi görmekte, bilmekte ve dostça yönetmekte. Kendini inkar edenlere bile can veriyor, kan veriyor, sıhhat veriyor

EL-AFUV

“Afveden” anlamına gelen bu ismi cemili Kur’an’ı Kerim’de beş defa tekrarlanmaktadır.

“Bir iyiliği açıklar veya gizlerseniz veya bir kötülüğü affederseniz muhakkak Allah affedicidir, her şeye gücü yetendir.” (Nisa 149)

Rabbimiz Bakara 52 de buzağıya tapınan beni İsraili afvettiğini, Ali İmran 152’de Uhud savaşından kaçan Müslümanları affettiğini haber verir.

Puta tapınmak, harbden kaçmak en büyük suç olduğu halde suçu işleyenler pişman olunca Allah onları cezalandırmak yerine afvediyor. Bizlerin de afvedici olmasını istiyor ve insanları afvedenler övülüyor. (Ali İmran 134) Yakınlarımızın katilini afvetmemiz tavsiye edilir (Bakara 178)

Rabbimiz afvedicidir, afvı sever öyle ise bizde afvedici olmalıyız. Suçluların tevbe etmelerine, özür dilemelerine yardımcı olmalıyız.

Sevgili Peygamberimiz “Şüpheden sanık yararlanır” kuralını koymuş ve “cezaları şüphelerle kaldırınız” buyurmuş. (Tirmizi, Hudud bab 2, ibni Mace Hudud 5)

Bütün insanların günahı bir araya gelse Allah’da afvetse Rabbin afvından, rahmetinden bir şey eksilmez.

EL-CAMİ

“Toplayan”anlamına gelen el–Cami ismi şerifi Kuran-ı Kerim’de iki defa geçmekte.

“Rabbimiz, sen kendisinde şüphe olmayan (kıyamet) günü için insanları toplayacak olansın. Muhakkak Allah va’dinden dönmez.” (Ali imran 9)

Öbür ayette de münafıklarla kafirleri cehennemde toplayacağını haber vermekte . (Nisa 140)

“Yangında yanıp duman olup dağılan adamı Allah nereden bulup da toplayacak ? diye soranlar önce kendilerine baksınlar. Kendileri nereden toplandı? Dünyanın her tarafından yiyecek ve içecekler geldi ve onda toplandı . Gökyüzünden güneş ,altı yönden hava geldi ve çocukken delikanlı oldu.

Toplayan Allah bir gün dağıtır ve kıyamette yine toplar. Bizi aile , kabile , sülale etrafında toplayan gönüllerimizi birbirine bağlayan O.

Köylerde , kasabalarda ,şehirlerde bir araya getiren yine O el – Cami olan Allah dır.

El-cami =Toplayan Allaha iman edenler olarak bizler de aileleri,dostları dağıtan değil toplayan olalım . Ara bozan değil arabulan olalım. Gönüller arasına sevgi köprüsü kuralım.

ED-DAR EN-NAFİ'

“Zarar veren” ve “Fayda veren” anlamlarına gelen bu iki ismi şerifler bu şekilde Kur’an-ı Kerim’de yoktur. Ancak “Allah’tan başka size fayda ve zarar verecek yoktur” anlamında bir çok ayet vardır. “De ki: Ben Allah’ın dilemesi dışında kendime bile fayda ve zarar veremem” (A’raf18)

İmanın altı şartını öğrenirken “Hayır ve şer Allah’tandır.” diye öğrenmiştik ya işte bu iki isim onu ifade eder.

İnsanlık tarihi boyunca Allah’a iman etmeyenler, hakkın yanında değil, gücün yanında yer alanlar, yanardağ patlaması, deprem, yangın, sel felaketi gibi gücünün yetmediği olaylar karşısında kalınca kafasından şer tanrısı veya yer tanrısı, veya fırtına tanrısı gibi isimlerle sapkınlığını devam ettiriyor. Peygamberlere kulak verenler ise Melekle-şeytanı, hayırla-şerri, imanla-inkarı, sıhhat ile hastalığı, gül ile dikeni, gündüzle geceyi, su ile ateşi yaratanın Dar ve Nafi olan Allah olduğunu bildiler. “Sana kul olmak dünyaya sultan olmaktan evladır” dediler ve Ali Edirneli gibi: “Nar-ı ğam, nur-u safa hep bir çerağın pertevi,

Çeşm i irfan ile baksan arada bîgâne yok” dediler. Yani yürekler yakan keder, hüzün, gam ateşleri de, vücudumuzun her zerresinde parlayan sevinç, keyif, mutluluk parıltıları da aynı kaynaktan gelir. İbret, irfan gözüyle bakarsan aralarında hiçbir fark yok. Doğan çocuğuna sevinen, depremde veya trafik kazasında ölen yavrusuna üzülen anne her iki halde de Rabbine yöneliyor, tecelliyi ve teselliyi orada buluyor.

Ya imansız ne yapsın?

EL-VARİS

“Servetlerin hakiki sahibi” anlamına gelen “el – Varis” ismi şerifi bu haliyle değil de çoğul haliyle Kur’an-ı Kerim’de üç defa geçmekte.


“Şüphesiz biz öldürürüz, biz diriltiriz ve biz varis oluruz” (Hicr 23) ayetinde “biz” kelimesini kullanır ve azametini bildirir. “Biz varis oluruz” derken de yine kendi büyüklüğünü bize bildirir. Kayalar oyarak sarsılmaz evler yapan, yeryüzüne kazık çakanlar hepsi gitti. Peygamberler, Şehitler, Salihler de gitti. “Yeryüzü bir kişiye bol iki kişiye dar” diyenler de gitti. Mallarını miras bıraktığı varisleri de gitti. Bir gün gelir kıyamet kopar insanlar ölür. Mahşerde toplanır ve Rabbimiz sorar: “Bugün Mülk kimindir? dendiğinde “Her şeye gücü yeten tek Allahındır” denir. (Mü’min16)

Rabbimiz bu mülkü Hz. Ademe teslim ettiğinde havası, suyu, güneşi, çiçekleri, böcekleri tertemiz pırıl pırıldı.

Biz çocuklarımıza temiz miras bırakalım. Allah’ın mülkünü kirletmeyelim. Başta kalbimizi inkarla bedenimizi isyanla kirletmeyelim. Kalp kirlenirse karalar ve denizlerde kirlenir. Çocuklarımıza temiz bir isim ve helal mal bırakalım.