Ahlat Müzesi






Bitlis, Ahlat ilçesindeki eski mezarlık açık hava müzesi olarak düzenlenmiştir. Bu mezarlığın bir köşesine de yeni bir müze binası yapılarak 1971 yılında ziyarete açılmıştır.


Müzede MÖ.2000 yılına ait kap kacaklar, Orta Tunç Çağı sonlarına ve Demir Çağına tarihlenen keramikler, Urartulara ait koleksiyonlar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 1965-1991 yılları arasında çifte hamam, zaviye ve Ulu Camide yapılmış kazılarda ortaya çıkan eserler ile Selçuklu dönemine ait keramikler sergilenmektedir. XIII.yüzyıla tarihlenen ve Selçuklu dönemine ait sıratlı (sigrafitto) ve lüster tekniğinde yapılmış sırlı seramikler, sırsız kalıp olarak yapılmış hayvan formunda kaplar da müze koleksiyonları içerisindedir.


Müzede Urartuların çift ejderha başlı bilezikleri, kemerleri, elbise iğneleri ve saç tokalarından oluşan koleksiyonlar ayrı bir seksiyon halinde düzenlenmiştir. Roma ve Bizans dönemlerine ait çeşitli keramikler, kandiller ayrı bir bölümdür. Bunun yanı sıra Selçukluların birbirinden farklı tiplerdeki mezar taşları da müze bahçesinde bulunmaktadır.


Müzede çeşitli dönemlere ait sikkeler, yöresel etnografik eserler bulunmaktadır.



Bitlis’in içerisinden geçen dereler üzerinde 24 köprünün yapıldığını tarihi kaynaklar belirtmektedir. Bunlarda büyük çoğunluğu günümüze gelebilmiştir. Bu köprülerin belli başlıları Efselağa, Alemdar, HüsrePaşa, Bey, Aynel Ağa, Barüt, Hatuniye, Karadede, Değirmen, Şerefiye ve Arap köprüleridir.



Emir Bayındır Köprüsü (Ahlat)


Bayındır Cami ve kümbetinin batısında, Tahtı Süleyman Mahallesi’ndeki dere üzerinde kurulmuştur. Ne zaman ve kimin tarafından yapıldığı kesinlik kazanmayan köprü Akkoyunlu Köprülerinin özelliklerini taşımaktadır. Bununla beraber köprünün XIII.yüzyılda yapılıp XV. Yüzyılda, Akkoyunlular zamanında yenilendiği sanılmaktadır. Sivri kemerli tek gözlü bir köprü olup kesme taştan yapılmıştır. Köprünün kemer açıklığı 11.20 m., yüksekliği de 5.60 m.dir. Ancak önce düz olan köprü batıya doğru dönerek keskin bir dirsek meydana getirmektedir. Köprünün döşeme kısmı basamaklı şekilde yapılmış olup, her iki yönünde dörder basamağı bulunmaktadır. Köprünün boyu 20.68 m.dir.
Bayındır Köprüsü 1954 yılında onarılmış ve Harabeşehir halkı tarafından kullanılmaktadır. Ancak dar ve basamaklı oluşundan ötürü de üzerinden vasıta geçmemektedir.



Narlıdere (Kasrık) Köprüsü (Merkez)


Bitlis-Baykan yolu üzerinde bulunan Narlıdere Köprüsü’nün kitabesi olmadığından ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığı belli değildir. Bitlis’in en güzel köprüsü olup, büyük olasılıkla Osmanlılar zamanında, XVI-XVII.yüzyılda yapılmıştır.


Tahtısüleyman Deresi Köprüsü (Ahlat)
Ahlat-Tatvan yolu üzerindeki Tahtısüleyman Deresi Köprüsü'nün kitabesi olmadığından ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Yalnızca köprü üzerinde 1951 yılında onarıldığını gösteren bir levha bulunmaktadır. Köprü tek gözlü ve sivri kemerlidir. Boyu 14 m., kemer yüksekliği 4.20 m.dir. Günümüzde kullanılmaktadır.



Bitlis Kalesi (Merkez)



Bitlis’e hakim konumdaki Bitlis Kalesi’nin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Büyük İskender’in Anadolu seferi sırasında M.Ö.334’de komutanlarınca yapıldığı rivayet edilmektedir. Bununla beraber J.Shiel, bir yazıta göre M.S.322’de yapıldığını söylemektedir. J.Shiel’in bulduğu bu yazıtın onarım yazıtı olduğu kalenin daha eski döneme ait olması çok daha olasıdır.


Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde bu kaleden söz etmiş; çevresinin 3 km.ye yakın olduğunu, duvarlarının 586 m. yükseklikte, kalınlığının da 7 m.yi bulduğunu ileri sürmüştür. Kale Bitlis suyunun kollarından iki derenin birleştiği yerde yalçın kayalıklar üzerindedir. Ermeni ve Bizans kaynaklarında bu kalenin ismi geçmektedir.


Dikdörtgen planlı kalenin doğu yönünde oldukça yüksek bir burcu bulunmaktadır. Bu burçta idama mahkum edilenler aşağıya atıldıklarından ötürü Kanlı Kule ismi buraya yakıştırılmıştır. Bu kulenin bir benzeri de batıda kale kumandanının sarayının olduğu yerdedir.


Çepeçevre duvarlarla çevrili kalede 670 mazgal olduğu kaynaklardan öğrenilmektedir. Sur duvarları, 20-30 m. yüksekliğinde, 4-6 m kalınlığında olup dirsekler oluşturarak daha korunaklı bir duruma getirilmiştir. Kalenin güneyinde, aşağıdaki kente yönelik üç katlı demir bir kapısı bulunmaktadır.


Kale içerisinde üç yüzden fazla ev ve bir saray bulunmaktadır. Ayrıca erzak, cephane depoları ile mağaralar da kale içerisindedir. Kaleden kente inen yol üzerinde mescit ve medrese yapılmıştır. Bunların yalnızca kalıntıları günümüze gelebilmiştir.


Tatvan Kalesi (Tatvan)


Tatvan’ın Tuğ Mahalsinde bulunan Tatvan Kalesi, Kanuni Sultan’ın vezirlerinden Zal Paşa tarafından 1550-1560 yıllarında yaptırılmıştır. Bölgede beylerbeylik yapmış bulunan Zal Paşa’nın Bitlis de bunun dışında eserleri bulunmaktadır.


Osmanlı-İran Savaşları sırasında İran Şahı Tahmasp Kuli Han, Adilcevaz ve Ahlat Kalelerini ele geçirmiş, Tatvan Kalesi’nden oraya yardım gitmesini önlemek amacıyla bu kaleyi yıktırmıştır.



Adilcevaz Sahil Kalesi (Adilcevaz)


Adilcevaz Sahil Kalesi, Van Gölü kıyısındaki sarp kayalıklar üzerinde kurulmuştur. İç ve dış kale olara iki ayrı bölümden yapılmış olan kalenin yapımında muntazam blok taşlar kullanılmıştır. Sur duvarları 38 kule ile desteklenmiştir. Kale içerisinde Kanuni Sultan Süleyman Camisi, cephanelik, buğday ambarları, sarnıçlar,mehterhane ve 70 civarında ev bulunmaktaydı.Günümüze bu kalenin yalnızca kalıntıları gelebilmiştir.



Ahlat Sahil Kalesi (Ahlat)


Ahlat Sahil Kalesi Urartular Döneminden kalmış,ancak 1224 yılı depreminde yıkılmıştır. .Kanuni Sultan Süleyman Beylerbeyi ve Veziri Zal Paşa’dan bu kalenin onarılmasını istemiştir. Mimar Sinan, 1557’de kaleyi yeni baştan yapmıştır.


Bu kalenin surları çok fazla yüksek olmamakla beraber çevresine geniş su hendekleri yapılmıştır. Çevresi 3000 adım olan kalenin sur duvarları oldukça sağlam olup duvarları 13 kule ile takviye edilmiştir.