Adams'ın Denklik Teorisi
Motivasyon konusunda ortaya atılan süreç teorilerinden (process theories) olan Adams'ın (1963) teorisi (Adams Equity Theory) Festinger'den hareketle üretilen denge teorilerine dayanmaktadır. Buradabireyin belirli bir davranışı yapması için
psikolojik gerilim durumunu giderme eğilimi esas alınır. Adams'a göre bireyler
genel olarak bir denklik durumu ararlar
daha açıkçası
örgüt içinde takas ilişkilerinde diğerleriyle karşılaştırıldığında adil ya da hakkaniyetli bir muamele gördükleri duygusu taşımaları önemlidir. Bu açıdan girdi-çıktı hesabı yaparlar.
Girdilerbireyin örgüte katkılarıdır (formasyonu
verimi
ustalığı
vb.)
çıktılar ise örgütün ona verdikleridir (ücret
prim
mesleğinde ilerleme
saygınlık
vb.). Adams'ın teorisinde girdi-çıktı oranının dengeli olduğu durumda
bireyin harekete geçme yönünde güdülü olmadığı
dengesizlik durumunda ise hareket için motivasyona sahip olduğu varsayılmaktadır.
Adams'ın teorisiçoğu kez endüstriyel alanda örgütlerde uygulanmakla birlikte
tüm takas durumlarına uygulanmaya uygun genel bir teori olarak değerlendirilmektedir. Takas teorilerinin genellikle iddia ettiği gibi
öğretmen ve Öğrenci
kadın ve erkek
ana-baba ve çocuk
iki arkadaş söz konusu olduğunda bile
kayıplar ve kazançlar arasında bir kıyaslama yapılmaktadır.
Adams denksizliğin (az veya çok ödüllendirilme gibi) rahatsızlık verici bir duygu meydana getirdiğinikazançlarını artırmaya çalışmak
bilişsel çarpıtmalara
yanlılıklara girerek değerlendirmelerini değiştirmek
kıyas çerçevesini değiştirmek
vb.) ya da yol açtığını öne sürmektedir.