Konu: Fitre vermenin önemi.

Fitre vermenin önemiSual: Fitrenin önemi nedir? Kimler verir, ölçüsü nedir?
CEVAP
Ihtiyaci olan esyadan ve borçlarindan fazla olarak zekat nisabi kadar mali, parasi bulunan Müslümanin fitre vermesi vacip olur. Nisaba malik degilse fitre vermesi vacip olmaz. Fakat vermesi iyidir. Hadis-i seriflerde buyuruldu ki:
(Ramazan orucu, gökle yer arasinda durur. Sadaka-i fitr verilince yükselir.) [Ebu Hafs]

(Sadaka-i fitr, oruçlunun, uygunsuz sözlerinden hasil olan günahlari temizler.) [Beyheki]

(Sadaka-i fitr, zenginlerinize bir tezkiyedir. Fakirleriniz de verirse, Allahü teâlâ onlara daha çogunu verir.) [Ebu Davud]
[Tezkiye, temize çikarma, temizleme demektir.]

Diger üç mezhepte, bir günlük yiyecegi olanin fitre vermesi farzdir. Hadis-i serifte, (Sadaka-i fitri, küçük büyük, zengin fakir herkesin vermesi gerekir) buyuruldu. (Ebu Davud)

Dinen zengin olmayan herkes, fitre, zekat alabilir. Ihtiyaci olan esya ve borçlarindan fazla olarak, zekat nisabi kadar mali, parasi bulunan müslümanin, fitre vermesi vacip olur. Fitre, zekat almasi, haram olur. Fitre nisabina katilacak malin ticaret için olmasi sart olmadigi gibi, elinde bir yil kalmis olmasi da gerekmez

Halk arasindaki zenginlikle, dinin bildirdigi zenginlik farklidir. Nisap miktari mali veya parasi olmayan bir kimse, fakir demektir. Evi olmayan, kirada oturan bir kimse nisap miktari paraya, altina veya ticaret malina sahip ise dinen zengin sayilir, böyle bir kimsenin zekat vermesi gerekir ve zekat almasi caiz olmaz.

Ticaret için olmayan mallarin zekati verilmez. Gelirleri nisaba dahil edilir.
Nisaba malik olmayan herkes fakir sayilir, zekat alabilir. Nisaba malikse fitre vermesi vacip olur. Asgari maas alan bir kimse, borçlari çiktiktan sonra, nisaba malik ise, zengin sayilir, fitre vermesi gerekir. [Nisap, 96 gr altin veya bu degerde para, ticaret mali demektir.]

Sadaka-i fitr, Ramazan-i serifte verilir. Ramazandan önce ve bayramdan sonra da vermek caiz ise de bayram namazindan önce verilmis olmasi daha çok sevaptir. Safii’de Ramazandan önce verilmez. Bayramdan sonraya da birakilmaz. Hastalik gibi herhangi bir özürden dolayi oruç tutamayan kimsenin de, zengin ise fitre vermesi gerekir.

Sadaka-i fitrin miktari her yil degismez. Fitre olarak yarim sa’ bugday veya un, yahut bir sa’ arpa, hurma veya kuru üzüm verilir. Yarim sa ölçek, ihtiyatli olarak 1750 gramdir. Bir sa’ ise 3500 gramdir. Bu miktarlar kiyamete kadar hiç degismez. Fitre olarak, ya bizzat bugday, un, arpa, hurma veya kuru üzüm verilir. Yahut degeri kadar altin veya gümüs verilir. Bugday, un ve digerlerini vermek güç olursa, bunlarin kiymeti kadar, ekmek veya misir verilebilir.

Fitre miktarlari söyledir:

Fitranin cinsi, miktari

Bugday 1750 gr

Un 1750 gr

Un (Iyi) 1750 gr

Arpa 3500 gr

Kuru üzüm 3500 gr

Kuru üzüm (Iyi) 3500 gr

Hurma 3500 gr

Hurma (Iyi) 3500 gr

Not: TL degerleri günün rayicine göre hesap edilir.


Sual: Fitre ne zaman vacip olur?
CEVAP
Kurban bayraminin üçüncü günü nisaba malik olan zengindir. Nisap, zekat nisabi gibidir. Kurbanda farklilik söyledir:
Ihtiyaci olan esyadan ve borçlarindan fazla olarak, zekat nisabi kadar mali, parasi bulunan her hür Müslümanin, Ramazan bayraminin birinci günü sabahi, tan yeri aydinlanirken, (Fitre) vermesi vacip olur. Daha önce ve daha sonra vacip olmaz. Fitre ve kurban nisabi hesabina katilacak malin ticaret için olmasi sart olmadigi gibi, elinde bir yil kalmis olmasi da lazim degildir. Bayramin birinci günü sabah namazi girdigi anda, nisap miktari kadar mala malik olmak sarttir.

Sual: Fitre kimlere verilir, kimlere verilmez, zekatin hükümleri fitrede de geçerli mi?
CEVAP
Evet. Yani zekattaki gibi:Ana babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, hanima ve kâfire fitre verilmez. Fakir olmak sarti ile geline, damada, kayinvalideye, kayinpedere, kayinbiradere, üvey çocuga fitre verilir. Hala, amca, dayi, teyze gibi akrabaya fitre vermek daha çok sevap olur.Imameyne göre, borçlu ve fakir kimseye, hanimi fitre verebilir. (Mevkufat)

Sual: Fitredeki vekalet, zekattaki gibi mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Zekat gibi, fitreyi de hediye diye vermek caiz mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Hurma ile iftar eden fitresini hurmadan mi verir?
CEVAP
Hayir. Senenin ekserisinde yedigi seyden verir.

Sual: Telefonda vekalet olur mu?
CEVAP
Olur. E-maille de olur.

Sual: 4 kisinin adam basi 1750 gram un vererek toplam 7 kilogram ile bir kisiye vekalet vererek fitresini ödemesi dogru mu?
CEVAP
Dogru.

Sual: Bir kisiye verip (ya da daha sonra vermek üzere anlasip) bu parayla payima düsen miktarda un alarak diledigine diledigin kadar adima fitre olarak vermeye seni vekil tayin ettim dersek o da kabul ettim dese bu sekilde verilen fitre caiz midir?
CEVAP
O adam da un alip verirse mesele yok. Daha kolay yol: 15- 20 kisinin vekaleti alinip, alinan para ile bir çeyrek altin alinip fakire verilirse bu is halledilmis olur.

Sual: Teyzeye halaya amcaya dayiya fitre ve zekat verilir mi?
CEVAP
Verilir.

Sual: Fitre sadece fakirlere mi verilir?
CEVAP
Evet.

Sual: Bir tanidik bana birisi vasitasiyla fitresini göndermis.10 milyon. Bir sey de dememis. Benim ne yapmam gerekir?
CEVAP
On milyon liralik gümüs veya altin alirsan fitresi verilmis olur. Bu miktar altin bulamazsan, kendi parandan da katarak çeyrek altin al yine olur, sonra altini istedigine sat.

Sual: Fakirler için arkadasimdan vekil olarak fitre nasil alabilirim?
CEVAP
Zenginlerin vekili de olabilirsin, fakirlerin de. Bir fakirden vekalet alirsin. Yani fitremi almak ve diledigin yere harcamak üzere seni vekil ettim der, sen de herkesten fitre alip diledigin yere verirsin.

Sual: Fitre vermek için akil balig olma sarti var midir?
CEVAP
Hayir. Küçük çocugun ve delinin mallari varsa, bunlarin fitralari da, mallarindan verilir. Velîleri vermezse, çocuk büyüdügünde, deli iyi oldugunda, eski fitralarini da kendileri verir. Balig olmayan çocuklarin mali yoksa, bunlarin fitrasini babalari, kendi fitrasi ile birlikte verir. Yani kendi zengin ise verir.

Sual: Bir kimse, yaninda kalan ana-babasinin ve akil balig olan oglunun fitresini, onlardan habersiz verse, caiz olur mu?
CEVAP
Sonradan, sizin fitrenizi verdim denirse caiz olur.

Sual: Esimin ve akil balig olmamis çocuklarimin onlardan habersiz ve vekaletsiz fitrelerini verebilir miyim?
CEVAP
Esiniz ve çocuklariniza bakmak mecburiyetinde oldugunuz için habersiz verebilirsiniz.

Sual: Agabeyimin ve evli kiz kardesimin fitresini onlardan habersiz verebilir miyim?
CEVAP
Veremezsiniz. Bir kimse, kendi malindan, baskasi için fitre verince, o önceden emretmis ise, caiz olur. Emri ile vermemis ise, sonradan razi olsa da, caiz olmaz. Onlarin mali veya parasi ile vermis ise, razi olunca caiz olur. Yahut onlarin sizi, (Sadaka-i fitrami vermek üzere seni vekil ettim) demeleri gerekir.

Sual: Bes kisinin fitrelerini vermek üzere vekilim. Fitreleri toplu olarak mi yoksa herbiri için ayri ayri mi vermeliyim?
CEVAP
Hepsini birden verebilirsiniz.

Sual: Safii mezhebinde olan kimse ne kadar ve nasil fitre vermesi gerekir?
CEVAP
1680 gram bugday, pirinç, hurma, nohut, peynir verilebilir. Bunlarin yerine kagit para verilemedigi gibi altin ve gümüs de verilemez. Ayrica sekiz sinifa verilmesi gerekir. Üç sinifa verilmesini caiz gören âlimler de varsa da bu üç sinifi bulmak çok güçtür, yok gibidir. Onun için Hanefi mezhebi taklit edilerek vermelidir.

Sual: Geçmis senelerde verilmeyen fitreler verilir mi? Verilirse nasil verilir?
CEVAP
Verilir. Kaza edilmis olur. Aynen altin olarak verilir.

Sual: Seferde oldugum için oruç tutamadim. Fitre vermem gerekir mi?
CEVAP
Bir özrü sebebi ile oruç tutmayanin da, sadaka-i fitr vermesi gerekir.

Sual: Dogmamis anne karnindaki çocugun fitresini vermek gerekir mi?
CEVAP
Verilmez.

Sual: Nisap miktari param var fakat 1 sene dolmadi, fitre vermem gerekiyor mu?
CEVAP
Fitra için bir sene gerekmez. O an nisaba malikseniz vereceksiniz.

Sual: Ramazan ayinda bayram namazindan önce verilmesi gereken fitreyi, caiz olmayan kisilere verdigini bayramdan sonra ögrenen bir kisinin ne yapmasi gerekir?
CEVAP
Yeniden bir fakire verir.

Sual: Zekatim fitrelerimizle birlikte bir çeyrek altin tutuyor. Bir çeyrek altini hem zekatim için hem de fitrelerim için verebilir miyim?
CEVAP
Evet verilir.

Sual: Fitreyi fazla vermek iyi olur mu?
CEVAP
Elbette.

Sual: Fitreyi yillarca kagit para ile veren, altinla devir yapmasi lazim mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Zekat ve fitre ayni kisiye verilebilir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Fakir kardese fitre verilir mi?
CEVAP
Evet.

Sual: Kiz kardesime fitre verebilir miyim?
CEVAP
Fitrenizi zengin degilse kiz kardesinize veya çocuklarina vermenizde mahzur yoktur.

Sual: Seferi yani yolcu olan kimse, nisaba mâlik ise, fitre vermesi gerekir mi?
CEVAP
Gerekir.

Sual: Seferi yani yolcu olan kimse, nisaba mâlik ise, fitre vermesi gerekir mi?
CEVAP
Gerekir...