Konu: Hadislerde yemin ve önemi

"Babalarınızın ismiyle yemîn etmeyiniz"

İbn Şihâb dedi ki: Salim şöyle dedi: İbn Umer (R) şöy­le dedi: Ben Umer(ibnu'I-Hattâb)'den işittim, şöyle diyordu: Rasû­lullah (S) bana:
— "Şübhesiz Allah sizleri babalarınızla yemîn etmenizden
nehyeder" buyurdu.
Umer: Vallahi ben bunu Peygamber(S)'den işittiğimden beri, ne bunu kasdedip söyleyerek, ne de başkasından nakledici olarak, baba ismiyle yemîn etmedim, demiştir.
Mucâhid: "Ev eseretin min ilmin.. " (ei-Ahkaaf: 4) kavlinin tefsi­rinde: "Bir ilim naklederek" demektir, demiştir
Bu hadîsi ez-Zuhrî'den rivayet etmekte Ukayl, ez-Zubeydî, İs-hâk el-Kelbî de Yûnus'a mutâbaat etmişlerdir. Sufyân ibn Uyeyne ile Ma'mer ibn Râşid de ez-Zuhrî'den; o da Sâlim'den; o da İbn Umer'den; o da Umer'in Peygamber'den işitmiş olduğunu söylemiş­lerdir.

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 4 Hadis no 25

"Babalarınızın ismiyle yemîn etmeyiniz"

26
Bize Abdullah ibn Dînâr tahdîs edip şöyle dedi: Ben Abdullah ibn Umer(R)Men işittim, o: Rasûlullah (S): "Babalarınız­la yemîn etmeyiniz!" buyurdu, diyordu.

27
Zehdem ibn Mudrib şöyle demiştir: Huzâa'dan bir fırka olan şu Cerm boyu ile Tayy kabilesinden olan el-Eş'arîler arasında bir sevgi ve kardeşlik vardı. Biz, (Usmân tarafından Küte Vâlîsi ta'-yîn olunduğu zaman) Ebû Mûsâ el-Eş'arî'nin yanında bulunduk. O sırada ona, içinde tavuk eti bulunan bir yemek ikram olundu. Ya­nında Teymullah oğullan'ndan kırmızı renkli bir adam vardı. Bu zât, Mevlâ'lardan bir kimse gibi idi. Vâlî onu yemeğe da'vet etti. O zât:
— Ben tavuğu pis birşey yerken gördüm de, ondan tiksindim ve artık onun etinden yememeğe yemîn ettim, dedi.
Ebû Mûsâ ona şöyle dedi:
— Kalk, yaptığın yemîn hakkında ben sana bir hadîs tahdîs ede­yim: (Rasûlullah, Tebûk seferi hazırlığında bulunurken) ben Eş'arî-ler'den bir cemâat içinde Rasûlullah(S)'a geldim de bize binecek ve eşyamızı yükleyecek develer vermesini istiyorduk. Rasûlullah: "Val­lahi ben sizleri develere yükleyemem, benim yanımda sizleri üzerine yükleyecek deve yoktur" dedi. Bir süre geçince Rasûlullah'a bir mikdâr ganimet devesi getirildi. Bunun üzerine Rasûlullah bizden sorup: "Eş'-arîler cemâati nerede?" dedi. Akabinde bize hörgüçleri beyaz beş ta­ne deve verilmesini emretti. Biz yanından bu develerle gittiğimizde, kendi aramızda: Biz ne yaptık! Rasûlullah bizleri develere yükleye-meyeceğine, yanında yükleyecek develer bulunmadığına yemîn etmiş­ti. Sonra O bizlere deve verip yükledi Biz Rasûlullah'a yeminini unutturduk. Vallahi biz ebediyyen felah bulmayız! dedik. Bu düşün-
ce üzerine hemen kendisine döndük ve O'na: Biz Sana, bizlere deve verip yüklemen için gelmiştik de Sen bizleri yüklemeyeceğine ve ya­nında yükleyecek deve bulunmadığına yemîn etmiştin (şimdi bize de­veler verdin)? dedik. Rasûlullah: "Sizlere develer verip yükleyen ben değilim, lâkin sizleri develere Allah yüklemiştir. Vallahi ben birşeye yemin eder de akabinde yemîn ettiğim şeyden başkasını daha,hayırh görürsem, muhakkak o hayırlı olan işi yaparım da yeminimden kef-fâretle çözülür kurtulurum" buyurdu

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 4 Hadis no 26-27

Lât İle, Uzzâ İle Ve Tâğûtlarla Yemîn Edilmez


Bize Ma'mer ibn Râşid, ez-Zuhrî'den; o da Humeyd ibn Abdirrahmân'dan; o da Ebû Hureyre(R)'den haber verdi ki, Peygamber (S.A.S) şöyle buyurmuştur: "Her kim yemîn eder de yemininde 'Lât ve Uzzâ hakkı için' derse (bunun keffâreti olmak üzere) hemen 'Lâ ilahe ille'llâh' desin. Ve herhangidir kimse de arkadaşına 'Gel seninle kumar oynayalım' derse (o da ma'siyet sözden dolayı) fakir­lere sadaka versin!"

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 5 Hadis no 28

Yapmayacağı Bir İş Üzerine Yemîn Eden Kimse

Bizeel-Leys, Nâfi'den, o da İbn Umer(R)'den şöyle tahdîs etti: Rasûlullah (S) altından bir mühür yüzük yaptırdı. Bunu parmağına takar ve kaşım, yânî yazılı olan tarafını elinin içine getirirdi. Bunu görünce insanlar da birtakım yüzükler yaptırdılar. Sonra Ra­sûlullah minber üzerine oturdu, elinden bu mühür yüzüğü çekip çı­kardı da:
— "Ben bu mühür yüzüğü takınıyor ve bunun yazılı kaşını da elimin içine getiriyordum" buyurdu ve o yüzüğü attı.
Sonra da:
— "Vallahi ben bunu ebediyyen takmam!" buyurdu. Bunun üzerine insanlar da kendi yüzüklerini çıkarıp attılar

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 6 Hadis no 29

İslâm Dîni'nden Başka Bir Dînle Yemîn Eden Kimse Bu Yeminle Kâfir Olur Mu, Olmaz Mı?


Peygamber (S): Lât ve Uzzâ ile yemîn eden kimseye "iâ ilahe ille'llâh' desin" buyurdu da, onu küfre nisbet etmedi

Sabit ibnu'd-Dahhâk (R) şöyle demiştir: Peygamber (S) şöyle buyurdu: "İslâm milletinden yânî İslâm Dîni'ninden başkasıyle yemîn eden kimse, söylediği o dîn sahibi gibidir. Her kim dünyâda kendisini birşeyle öldürürse, cehennem ateşinde intihar ettiği nesne ile azab olunur. Mü'mine la'net etmek, onu öldürmek gibidir. Her. kim de bir mü 'mine kâfirlik isnâd ederse, bu da onu öldürmek gibidir"

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 7 Hadis no 30

İNSAN KONUŞMASI ARASINDA ALLAHIN DİLEDİĞİ VE BENİM DİLEDİĞİM SÖZÜNÜ SÖYLEMEZ


İnsan "Ben Allah ileyim, sonra seninleyim" der mi?

Ebû Hureyre (R) tahdîs edip Peygamber(S)'den şöyle buyururken işittiğini söylemiştir: İsrail Oğullarından üç kişi vardı. Bunlardan biri abraş, biri kör, biri de kel idi. Allahü Teâlâ bunları imtihan etmek istedi ve bir melek gönderdi. Abraşa gelen melek:
— En çok sevdiğin şey nedir? diye sordu. Abraş:
— Güzel bir sima ve güzel bir ten isterim. Allah’ım benden insanların çirkin gördükleri bu abraşlık hastalığını gidersin, dedi. Melek elini bir sürdü ve abraşın bu hastalığı gidip kendisine güzel sima ve ten verildi, Melek:
— Hangi malı daha çok seversin? diye sordu. Abraş:
— Deve, diye sevap verdi. Bunun üzerine kendisine on aylık gebe bir dişi deve verildi.Melek:
— Allah, bunları sana mübarek eylesin! dedi.Sonra bu melek kel kimseye geldi” ve:
— En çok sevdiğin şey nedir? dedi. Kel:
— Güzel saç ve Allahü Teâlâ’nın, bende insanların çirkin gördüğü bu illeti gidermesi, diye cevap verdi. Melek kendisine elini bir sürdü ve o kimsenin kelliği kaybolup gitti, kendisine güzel saçlar verildi.Melek:
— En çok sevdiğin mal hangisidir? diye sordu. Kel:
— Sığır, dedi. Derhal kendisine yavrulamak üzere olan bir inek verildi.Melek:
— Allah, sana bunu mübarek etsin dedi. Melek daha sonra kör kimseye geldi ve:
— En çok hangi şeyi seversin? diye sordu. Kör:
— Allah’ın gözlerimi iade etmesini, insanları görmeyi, diye cevap verdi. Melek kendisini eli ile bir mesh etti ve Allah, o kimsenin gözlerini açtı.Melek:
— En çok sevdiğin mal nedir? dedi.Kör:
— Koyun, diye cevap verdi. Kendisine kuzulu bir koyun verildi.
Sonra, abraş ile kele verilen deve ile sığırlar üredi, körün de koyunları çoğaldı. Birinin bir vadiyi dolduran develeri, diğerinin bir vadi dolusu inekleri, diğer birinin de bir vadiye sığmayan koyunları oldu. Aradan bir müddet geçtikten sonra, melek abraşa, onun eski şekil ve suretinde gelip:
— Ben fakir bir adamım, dağları taşları aşıp geldim. Bugün Allah’tan başka bir yardım edenim yoktur, önce Allah, sonra senden, sana bu güzel rengi, bu güzel deriyi ve bunca malı veren zât’ın adına bana, yolculuğum sırasında faydalanabileceğim bir deve vermeni istiyorum, dedi.Abraş:
— Haklar çoktur, dedi ve bir şey vermedi. Bunun üzerine melek kendisine:
— Ben, seni tanıyacak gibiyim; sen insanların kendisinden nefret ettiği abraş kimse değil miydin? Sonra Allahü Teâlâ sana bu nimetleri ihsan etmişti, dedi.Abraş:
— Hayır, bu mal bana ecdadımdan kalmadır; dedi. Melek:
— Eğer yalan söylüyorsan, Allah seni eski haline çevirsin, diye beddua etti. Hakikaten abraş eski çirkinliğine ve fakirliğine döndü.Melek sonra kele, kelin eski şekil ve suretinde geldi. Buna da abraş kimseye dediklerini aynen tekrarladı. Kel de aynı abraş gibi karşılıkta bulundu ve o da bir şey vermedi. Melek de yine:
— Eğer yalan söylüyorsan, Allah seni eski haline döndürsün, diye beddua etti ve o kimse eski kel haline ve fakir durumuna döndü. Daha sonra melek, köre, onun eski sureti ve şeklinde geldi ve:
— Ben muhtaç bir kimseyim, yolcuyum; yürürken dağları aştım. Bugün Allah’tan başka bir yardım edenim yok. Önce Allah, sonra senden, gözlerini açan zât’ın adına yolculuğum sırasında istifade edeceğim bir koyun vermeni isterim, dedi. Eski kör:
— Ben önceden kör idim. Allah gözlerimi açtı. Bunlardan dilediğini al, dilediğini bırak, diye cevap verdi. Allah için almak istediğin şeyi vermek hususunda, Allah’a yemin ederim ki sana bir zorluk çıkarmam, dedi.Bunun üzerine melek:
— Malın senin olsun; üçünüz de ilâhî imtihana tâbi tutuldunuz. Allahü Teâlâ senden razı oldu, fakat iki arkadaşın abraş ile kelden razı olmayıp onları cezalandırdı, dedi.

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 8 Hadis no 31

Yüce Allah'ın: "Allah'a yeminlerinin bütün hızıyla and ettiler kit eğer kendilerine (istedikleri gibi) bir âyet gelirse, herhalde ona inanacaklar. De ki: Âyetler ancak Allah nezdindedir... " (d-En'âm: 109) Kavli Babı .


Ve İbn Abbâs da şöyle dedi: Ebû Bekr:
Vallahi yâ Rasûlallah, ru'yâ ta'bîrinde hatâ ettiğim şeyi bana muhakkak söylesen! dedi.
Rasûlullah ona:
"Allah adına yemîn ederek isrâr etme!" buyurdu

32
el-Berâibn Âzib (R): Peygamber (S) bizlere, bize karşı yemîn eden kimsenin yeminini kabul etmemizi emretti, demiştir.

33
Bize Âsim el-Ahvel haber verdi: Ben Ebû Usmân'dan işittim; o Usâme'den şöyle tahdîs ediyordu: Rasûlullah(S)'ın bir kızı haber gönderdi. Rasûlullah'ın beraberinde Usâme ibn Zeyd, Sa'd ibn Ubâde, Ubeyy ibn Ka'b bulunuyorlardı. Kızı:
— Oğlum ölmeye yaklaştı, hemen bize geliniz! diyordu. Rasûlullah kızına selâm söylüyor ve:
— "Allah'ın aldığı ve verdiği herşey kendisine âiddir. Veherşe-yin Allah katında ta'yîn edilmiş bir ömrü vardır. Sabret ve sabrın se­vabını Allah'tan bekle!" buyuruyordu.
Akabinde kızı tekrar haber yollayıp, bu sefer yemîn vererek mu­hakkak gelmesini istedi. Bunun üzerine Rasûlullah kalktı, biz de O'-nunla beraber kalktık. Rasûlullah kızının evine varıp oturunca hasta çocuk kendisine verildi. Rasûlullah çocuğu kucağına oturttu. Çocu­ğun nefsi gidip geliyor, can çekişiyordu. Rasûlullah'ın iki gözü yaş döküyordu.
Sa'd ibn Ubâde:
— Yâ Rasûlallah! Bu yaş, bu ağlama nedir? dedi. Rasûlullah:
— "Bu (sessiz) ağlama ve gözyaşı, Allah'ın kullarından dileye­ceği kimselerin gönüllerine koyduğu (ilâhî) bir rahmettir. Allah an­cak kullarından merhametli olanlara merhamet eder -yâhud: Allah bunu ancak kullarından merhametli olan gönüllere ihsan eder-" bu­yurdu.

34
Bana Mâlik, İbn Şihâb'dan; o da İbnu'l-Müseyyeb'den; o da Ebû Hureyre(R)'den tahdîs etti ki, Rasûlullah (S) şöyle buyur­muştur: "Müslümanlardan üç çocuğu ölen kimseye cehennem ateşi dokunmaz, ancak Allah'ın yemini yerini bulacak kadar görür".

35
Harise ibnu Vehb el-Huzâî (R) şöyle demiştir: Ben Peygamber(S)'den işittim: "Size cennet ehline delâlet edip bildireyim: Her zat/olan, insanlar tarafından zaîf görülen (mütevazı') mü'mindîr. O şayet Allah üzerine birşeye yemîn etse, Allah muhakkak onu yemi­ninde gerçek çıkarırdı. Size cehennem ehlini de bildireyim; Onlar da her katı yürekli, kibirli ve hileci, ululuk taslayan kimselerdir" buyu­ruyordu

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 9 Hadis no 32-33-34-35

İnsan "Eşhedu Billahi" Yâhud "Şehidtu Billahi" ("Ben Şunu Muhakkak Yapacağım" Yâhud "Yapmayacağım") Dediği Zaman (Bu Söz Yemîn Olur Mu)?


Abdullah ibn Mes'üd (R) şöyle demiştir: Peygam­berce:
— İnsanların hangisi hayırlıdır? diye soruldu. Peygamber:
— "insanların hayırlısı, benim asrımdır. Sonra onlara yakın olan­lardır, sonra onlara yakın olanlardır. Sonra bir kavim gelir ki, on­lardan bîrinin şehâdeti yemininin önüne geçer, yemini de şâhidliğinin önüne geçer" buyurdu.
Râvî İbrahim en-Nahaî: Bizim salihlerimiz (yânî büyüklerimiz), bizler oğlanlar hâlinde iken bizlere şehâdet ve ahd ile yemîn etmemi­zi nehyederlerdi, demiştir

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 10 Hadis no 36

İnsanın: "Azız Ve Celîl Olan Allah'ın Ahdi (Üzerime Olsun, Muhakkak Şöyle Yapacağım" Demesi)


Bize İbnu Ebî Adiyy, Şu'be'den; o da Süleyman'dan ve Mansûr'dan; onlar da Ebû Vâil'den; o da Abdullah ibn Mesûd(R)'dan tahdîs etti ki, Peygamber (S): "Her kim birmüslümân ki­şinin -yâhud: bir kardeşinin- malını koparıp almak için yalan bir yemîn ederse, kıyamet gününde Allah'a, kendisine öfkelenmiş olarak kavu­şur" buyurdu.
Bunun üzerine Allah, Rasülü'nü tasdîk olarak şu "Hakikat, Al­lah 'a olan ahidlerine ve yeminlerine bedel az bir bahâyı satın alan­lar; işte onlar; onlar için âhirette hiçbir nasîb yoktur... " (Âlimrân: 77) âyeti indirdi.
Süleyman ibn Mıhrân, kendi hadîsinde şöyle dedi: el-Eş'as ib­nu Kays meclise uğradı da:
— Abdullah size ne tahdîs ediyor? diye sordu. Oradakiler ona bu hadîsi söylediler. Bunun üzerine el-Eş'as:
— Bu âyet, benim ve benim bir sahibim hakkında aramızda olan bir kuyu ihtilâfı üzerine inmiştir, dedi

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 11 Hadis no 37

Allah'ın İzzeti İle, Sıfatları İle Ve Kelimeleri İle Yemîn Etmek


İbn Abbâs: Peygamber (S):
"Senin izzetine sığınırım" derdi, demiştir.
Ebû Hureyre de Peygamberden şunu söyledi:
"Cennetle cehennem arasında bir adam kalır. O adam:
Yâ Rabb, benim yüzümü ateşten çevir! Hayır, Sen 'in izzetine yemîn ediyorum ki, Sen 'den bundan başka birşey istemem, der".
Ebû Saîd de Peygamber(S)'in şöyle dediğini nakletti:
"Yüce Allah o kula: Bu ve bunun on misli senindir, buyurdu". Eyyûb Peygamber de:
"İzzetine yemin ederim ki, Sen'in bereketinden müstağni kalacağım yok!" demiştir.

38
Bize Katâde, Enes ibn Mâlik(R)'ten tahdîs etti ki, Pey­gamber (S) şöyle buyurmuştur: "Cehennem dâima: Daha ziyâde var mı? der durur. Nihayet Rabbu'l-İzzet (İzzetin Rabbi) olan Allah ona ayağını koyar. Bunun üzerine cehennem: İzzetine yemîn ederim ki, yetişir, yetişir! der. Ve bâzısı bâzısına toplanıp dürülür".
Bunu Şu'be de Katâde'den rivayet etti

SAHİHİ BUHARİ
83- KİTABU'L-EYMAN VE'N-NUZÛR
(Yemînler ve Nezirler Kitabı)
Bölüm 12 Hadis no 38