BORUN TÜRKİYE İHRACATI SEKTÖREL DAĞILIMINDAKİ YERİ
Ülkemiz toplam maden ihracatından elde edilen döviz gelirlerinde, bor ihracat gelirlerinin payı ortalama % 70 iken Türkiye genel ihracatında maden ihracatının payı yaklaşık % 1,3 ve ham borun maden ihracat gelirleri içindeki payı ise %44’dir. Eti Holding A.Ş. toplam satış gelirleri içinde; 1998 yılı ham bor satışlarının payı yaklaşık %30’dur. Türkiye’nin toplam maden ihracatından elde edilen döviz gelirlerinde toplam bor ihracat gelirlerinin payı 1996 yılında %60 iken 1998 yılında %64'e çıkmıştır. Aynı dönemde bor ihracatının toplam ihracat içindeki payı %0.95’den % 0.85’e gerilemiştir. Bu düşüşün nedeni, bor ihracatındaki artışın toplam ihracattaki artışla aynı oranda gerçekleşmemesidir.
ETİ BOR A.Ş.’NİN BOR TİCARETİ
Türkiye’nin tek ham ve rafine bor üreticisi ve ihracatcısı durumundaki Eti Holding A.Ş. bağlı Eti Bor A.Ş. tarafından gerçekleştirilmektedir. İşletmeler bazındaki ham bor ihracat miktarlarına bakıldığında; en yüksek ihracat miktarlarının Kırka, Bigadiç ve Emet Bor İşletme Müdürlükleri tarafından gerçekleştirildiği görülmektedir. En yüksek satış ise tinkal ve kolemanit ürünlerinden olmaktadır. 1998 yıl sonu itibariyle yıllık artışlara baktığımızda üleksit ve Kestelek Kolemanit dışındaki ürünlerde azalma olduğu görülmektedir. Ancak, bu azalma bazı rafine bor ürünlerinin ham bor ürünleri yerine de kullanılabilmesi nedeniyle analizi dikkatle yapılmalıdır.
Eti Holding A.Ş.’nin, Yıllar İtibariyle Toplam Ham Bor İç ve Dış Satış Miktar ve değerlerine baktığımızda; 1998 yılı toplam ham bor satışının %88'ini dış satışlar oluşturmaktadır.
1998 yılı konsantre bor ürünlerinde 753.200 ton olarak programlanan satış 37.478 ton eksiği ile toplam 715.722 ton olarak gerçekleşmiştir.
1998 yılında 145.700 ton konsantre tinkal satış programına karşılık %4.66'lık oranda bir artışla artarak bir önceki yıla göre de 32.438 ton eksiği ve %17,51 düşüşle 152.820 ton olarak gerçekleşmiştir.
400.500 ton konsantre Kolemanit satış programına karşılık 75.800 ton eksik olarak %18,93 ton bir azalışla, bir önceki yıla göre de 57.327 ton eksiği ve %15.01 eksiliş ile 324.700 ton olarak gerçekleşmiştir.
165.000 ton konsantre üleksit satış programına karşılık 47.896 ton fazla olarak % 29.03 bir artışla bir önceki yıla göre de 15.234 ton fazlası ve %7,71 bir artış ile 212.896 ton olarak gerçekleşmiştir.
Ayrıca, 10.000 ton satış programına karşılık 1.861 ton öğütülmüş kolemanit, 20.000 ton satış programına karşılık 20.945 ton kırılmış kolemanit (-25 mm) ve 12.000 ton satış programına karşılık ise de 2.500 ton parça kolemanit satışları gerçekleşmiştir.
1998 yılında Eti Bor A.Ş. 94.448 ton iç satıştan 8.269 bin $ ve 122.560 ton ham bor dış satışından 130.729 bin $ gelir elde etmiştir. Toplam ham bor satışı içindeki iç satış payı ise; yaklaşık %6’dır.
Eti Holding A.Ş.’nin 1998 yılı toplam satış geliri yaklaşık 445.125 bin $ olup, bu gelirde ham bor satışının payı yaklaşık %30’ dur.

TÜRKİYE’NİN BOR ÜRÜNLERİ İTHALATI
Ülkemizin cevher, konsantre veya rafine olarak bor ürünü ithalatı düşük seviyededir. Tüvenan ve konsantre cevher ithalatı çok az miktarda olmasına rağmen; rafine bor ürünleri ve bor kimyasalları ile uç ürünler konusuna dikkat edilmelidir. Türkiye bor üretimi, yurt içi talebi fazlasıyla karşıladığından büyük bir kısmı ihraç edilmektedir. Sodyum perboratlarda yaklaşık 18.000 tonluk ithalat mevcut olup; artış devam etmektedir. Bu konunun dikkatli bir şekilde takip edilmesinde yarar görülmektedir. 1998 yılı itibariyle Türkiye bor ithalatına yaklaşık 13.350 $ harcamıştır.



__________________