günün sohbeti

Vitir ve teravihin vakti

Sual: Vitir ve teravih namazının vakti ne zamandır? Mesela bir kimse, unutarak yatsı namazını abdestsiz kılsa, sonra abdest alıp vitri ve teravihi kılsa, vitri ve teravihi sahih olur mu?

CEVAP
Önce vitrin vaktini bildirelim.

Vitrin vakti: Yatsı namazını kıldıktan sonra başlar, imsak vaktine kadar devam eder. Yatsı namazından önce kılınsa, İmameyn’e göre vitir sahih olmaz. Eğer unutularak vitir yatsıdan önce kılınırsa, İmameyn’e göre sahih olmasa da, unuttuğu için İmam-ı a’zama göre sahihtir. Yani tekrar kılması gerekmez. Sualdeki gibi, unutarak yatsının farzını abdestsiz kılıp, sonra vitri abdestli kılsa, yatsının farzını iade etmesi gerekir; ama vitri unuttuğu için, iade gerekmez.

Teravihin vakti: Yatsı namazını kıldıktan sonra başlar, imsak vaktine kadar devam eder. Vitirden önce kılındığı gibi, vitirden sonra da kılınabilir. Sualdeki gibi, unutarak yatsının farzını abdestsiz kılıp, sonra teravihi abdestli kılsa, yatsının farzını iade etmesi gerektiği gibi, teravihi de iade etmesi gerekir.

alıntı

Miladi yılbaşında ibadet

Sual: (Miladi yılbaşı gecesi İsa aleyhisselamın doğduğu gece ise, bu geceyi Kur’an okuyarak, namaz kılarak, mevlit okuyarak, ilahi söyleyerek geçirmeli) deniyor. Bu gece, dinimizde, mübarek bir gece olarak bildirilmediğine göre, mübarek gece muamelesi yapmak, mevlit vesaire okumak yanlış olmaz mı?

CEVAP
Elbette, yanlış olur. Her gece ne yapılıyorsa aynısı yapılmalı, farklı bir şey yapılmamalı. Her gece Kur’an-ı kerim okuyan bu gece de okuyabilir; ama bu geceye ayrı muamele etmemeli, her gece ne yapıyorsak, bu gece de onu yapmalı. İsa aleyhisselamın o gecede doğduğu da zaten belli değildir. Din kitaplarımızda deniyor ki:
İsa aleyhisselam, dünyada az kalıp göğe çıkarıldığından, kendisine de ancak 12 kişi inandı. Bunlara havari dendi. İseviler az olup, asırlarca da gizli yaşadıklarından, Hazret-i İsa’nın doğduğu günü doğru olarak anlamak mümkün olmamıştır. 25 Aralık, 6 Ocak veya başka bir gün denmiştir. Bunlar da kesin değildir. (Takvim-i Ebüzziya)

Kesin olsa bile, dinimizin mübarek olarak bildirmediği bir güne özel muamele etmek, mevlit vesaire okutmak uygun olmaz.

alıntı

Değişir miyiz?


Sıkça sorulan sorulardan biri; karakter- huy değişir mi? Tabii buna paralel olarak Kaderin değişip değişemeyeceği. Kader konusunu ehline bırakalım. O konuda değil hüküm vermek, fikir yürütmek dahi haddim değil. Kişi; birtakım gayretlerle karakterini değiştirebilir mi? Bu konularda biraz sohbet edelim istiyorum. Çok sevdiğim Asr- ı Saadet iklimine uzanıp Hulefa-i Raşidinin karakteristik özelliklerini seyredelim:
1- Hz. Ebubekir; Halim, Selim- Ağırbaşlı- Oturaklı- Sadık- Sırdaş ve İçsel.
2- Hz. Ömer; Asabi- Müdahaleci- Hırçın ve Aceleci.
3- Hz. Osman; Sakin- Yumuşak huylu- Akraba, Dost canlısı- İnfak edici.
4- Hz. Ali; Güçlü- Delikanlı- Alim- Akıl ve Mantık Küpü! Ölümüne Cesur!..
Bu dört karakteri hatırdan çıkarmayın. Burçlar da dört ana grup! Şimdi bildiklerimizle birlikte tefekkür edelim. Mümin olmak; 4 Halifenin karakterinde neyi değiştirdi?.. Hz. Ömer cahiliye devrinde asabi idi. İslam’ la halim- selim oldu mu? Hayır! Hz. Osman yumuşak huylu idi. İslam’ la demir yumruk haline geldi mi? Hayır! Hz. Ebubekir sadık ve içseldi. Dışa açıldı mı? Hayır! Hz. Ali; güçlü idi. Aklı öne alır, sorgulardı. Sorgulamaksızın teslimiyetçi olabildi mi? Hayır!..
Neyi anlatmaya çalışıyorum? Karakter değişimi yok, sadece dönüşüm var! Huyu değiştirmek hayal, iyiye kanalize var o kadar! Değiştirmek mümkün olsa Rasülullah: “Huyunuzu değiştirin” buyururdu. Oysa şöyle buyurdu: “Huyunuzu güzelleştiriniz!” Güzelleştirmek; değiştirmek demek değil!
Asabiyet ve acelecilik Adaletle süslenince Ömer’ den Faruk çıktı! Sadakat MuhammedîAşkla birleşince Ebubekir’de Sıddıyk’ ı seyrettik! Haya; Kur’anla süslenince Zinnureyn Osman’ı tanıdık! Akıl; İslam’la bütünleşince Şah- ı Velayet Ali ile nurlandık!
...
İster kabul edin ister sırt çevirin; genetik miras ve astrolojik etkiler eğitim- öğretimin hep üstünde! Coğrafya ve aile; tahminimizden daha önemli. Bir panel izlemiştim. Konuşmalar bitince sorulara geçildi. Panelistlerden biri gayet nazik cevaplar verirken diğeri soranı sorduğuna pişman edecek terslikte aksi, alaycı cevaplar veriyordu. Yanımdakine sordum;
“ Profesör nereli? ” Memleketini söyledi. Alacağımı almış, “ Profesör olmak bile coğrafyanın önüne geçemiyormuş!” diye mırıldanmıştım.
Buğdaydan arpa çıkmaz! Elma ağacından armut alamazsınız! Merhum babam iyi aşı yapardı; çocukça ısrarıma dayanamayıp; elmanın bir dalına armut aşıladı tek kalem. O armutun meyvesi zehir gibi acı çıktı! Aşı; tohumda olmayanı veremez! Asırlık çınarın gelişimine dair kodlar, önceden kayıtlıdır çekirdekte. İklim, ağaca sağlık katar fakat olmayanı ekleyemez! Bazı kişilerde ummadığınız haller seyrederseniz şaşırmayın! İlmi, tecrübesi var, yakıştı mı yani demeyin! Herkesin yaşadığı; kendine yakışandır! Her birim yaratılış programını yaşar, istese de istemese de! Delil mi? İşte ayet, işte hadis ve işte tecrübe imbiğinden süzülen sözler:
- Allah Sisteminde asla değişiklik bulamazsın! (Fetih-23) De ki, Hepsi de kendi programları doğrultusunda davranışlar ortaya koyarlar. (İsra-84)
- Bir dağın yerinden kayıp gittiğini duyarsanız inanın, ama bir insanın huyunun değiştiğini duyarsanız inanmayın! (Hadis)
- İnsan adam olamaz gitmek ile Mekke’ ye / Eşek yine eşektir taş taşısa Tekkeye! (Z.Paşa) - - İnsan 7’sinde ne ise 70’inde de Odur! (Atasözü)
- Asil azmaz, bal kokmaz, kokarsa yağ kokar aslı ayrandır! ( Halk Deyişi)
Nasibinde bulunanları, en güzeliyle açığa çıkaranlardan olmanızı diliyor, saygılar sunuyorum.

MEHMET DOĞRAMACI
alıntı

Kitap hediye etmek ve satmak
Sual: Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarını satmak, hediye etmekten daha mı iyi olur?
CEVAP
Hayır, satmak daha iyidir diye bir şey yoktur. Din kitaplarını, üstüne kâr koyarak satmak zaten caiz olmaz; ancak maliyetini ve satarken yapacağı masrafları karşılayacak kadar cüz’i bir kâr koyabilir.

Maliyetinden daha düşük fiyata, zararına yani çok ucuza bile satılsa, satın alan kimse, hiç olmazsa para verdim diyerek kitabı okuyabilir. Bedava alınca kıymeti pek bilinmeyebilir. Bu bakımlardan, hediye etmek yerine ucuza satmak daha iyi olabilir; fakat hediye etme imkanı olunca da, satmak daha iyi diye düşünmeden hediye etmeli, bu sevabdan mahrum kalmamalı.

Hediye edilse de, kârsız veya çok düşük kârla satılsa da, bu kitapların dağıtılmasına sebep olmak çok sevabdır. Hangisinin daha uygun olacağı, o anki duruma göre değişebilir.

Cünübün selam vermesi
Sual: Cünüp kimse selam verebilir mi ve verilen selamı alabilir mi?

CEVAP
Elbette, selam verip alabilir. Hiç mahzuru olmaz. Selam güzel bir duadır. Cünüp kimse, Kur’an-ı kerimden sure ve âyet okuyamaz; fakat her çeşit duayı okuyabilir, her çeşit zikri çekebilir, hatta Fatiha ve Rabbenâ âtinâ gibi dua âyetlerini, sadece dua niyetiyle okuyabilir.

Allah c.c. razı olsun ablacım emeğine sğalık önemli bilgiler :)

cümlemizden inş.

Hediyeyi haram etmek
Sual: Bir kimseye yiyecek hediye edilse, o da o hediyeyi yese, bir süre sonra, hediyeyi veren, ona herhangi bir sebeple darılıp, (Verdiğim şey sana haram olsun) dese, o yiyecek, hediye edilen kimseye haram olur mu?

CEVAP
Hayır, haram olmaz. Hediyeyi veren geri isterse, hediyesi yenmiş veya hediyede değişiklik meydana gelmişse, geri vermesi gerekmez. Hediye mevcut olsa ve bir değişiklik de olmasa bile, verilen hediyeyi geri istemek çirkindir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Verdiği hediyeyi geri isteyen, kustuğunu yalayan köpek gibidir.) [Buhari]

alıntı

**Zaman mı kötü? yoksa..**
Bir çok defa duymuşuzdur veya görmüşüzdür veya hut karşılaşmışızdır..Tembelliğini ve pasifliğini ZAMAN’a hamledenleri..

Evet, acı bir ğerçek ki, insanlara faydalı olma ve inancını temliğ etme yolunda ki, pasiflik ve gevşekliğin en önde gelen bahanelerinden biri…ZAMAN KÖTÜ ZAMAN..

-canım bu zamanda da kimseye bir şey anlatılmıyor ki..
-be kardeş, anlatsan suç,anlatmasan suç..
-ya bu nasıl bir zaman öyle..
-vallah bu zamanda köşene çekilip susacan..
-bu zamanda insanlara bir şey anlatmak zor..
-vs..

Bu nedir bilyormusunuz alanen ;ZAMAN’A KUSUR BULMAKTIR..

Zaman’a kusur bularaktan, kendilerini haklı çıkartmaya çalışanlar, ancak pasifliklerini ve tembelliklerini örtmeye çalışan kişilerdir.

Zaman’a hamledip,işin içinden çıkmak asla doğru değildir.Ki, Efendimiz(sav)’in zamanı kadar (zülüm ve cehalet yönünden) kötü bir zaman dilimi zor gelir..

Onun içindir ki, zamana kusur bulup, kendini haklı çıkarmaya çalışanlar, “İyiliği emredip,kötülüğü men etmeyi” askıya alanlar, yanlış yapmaktadırlar.Zaman’a kusur bulmak ancak bir bahanedir çünkü..Nitekim bu konuda ;

İmam Şafii(sa); Zamana kusur buluruz,oysa zaman konuşacak olsa,utanırız” buyurmaktadır

alıntı

Allah razı olsun çok önemli paylaşımdı mihrab emeğine sağlık...

allah cümlemizden razı olsun tşk.

Sütbabaları farklı olsa

Sual: Kocası öldükten veya kendisini boşadıktan sonra, başkasıyla evlenen bir kadını, bir oğlan önceki kocasıyla evliyken, bir kız da yeni kocasıyla evliyken emse, bu oğlan ve kız birbiriyle evlenebilir mi?
CEVAP
Hayır. Aynı kadından emen oğlan ile kız, sütbabaları başka olsa ve başka senelerde emmiş olsalar bile, birbiriyle ve birbirlerinin çocukları ve torunlarıyla evlenemez. (S. Ebediyye)

Sütçocuğun anne ve babaları
Sual: Bir kadının sütünü emerek, onun süt çocuğu olan çocuğun, öz annesiyle sütbabası ve öz babasıyla sütannesi mahrem olur mu?
CEVAP
Hayır, mahrem olmaz. Yani öz annesiyle öz babası ve sütannesiyle sütbabası ayrılırlarsa, öz annesiyle sütbabası, öz babasıyla da sütannesi evlenebilir.

Üvey kardeşler
Sual: Babamın eşi ölünce, dul ve çocuklu olan annemle evlenmiş. Annemle gelen üvey ablam var. Babamın ölen eşinden de bir abim var. Bunlar, birbirleriyle evlenebilirler mi?
CEVAP
Elbette evlenebilirler; çünkü ikisinin de, ana babaları ayrıdır. Hiçbir akrabalıkları yoktur. Babanız, ileride anneniz olacak kadına, (Oğluma kızını ver, seninle biz evlenelim) demiş oluyor. Bu gayet normaldir.

alıntı

Ya hep ya hiç
Sual: İbadetlerde, (Ya her ibadetin hepsini yap veya hiç birini yapma), günah konusunda da, (Ya günahların hepsinden vazgeç veya hiç birini terk etme, ya hep ya hiç) deniyor. Böyle konuşmak dinimize aykırı değil midir?

CEVAP
Bu konularda (Ya hep ya hiç) demenin, uygun olan ve uygun olmayan yönü vardır.

Uygun yönü:
Namaz kıl da nasıl kılarsan kıl, bir şey okumadan kıl, abdestsiz kıl demek yanlıştır. Her ibadeti dinin bildirdiği ölçülere göre yapmaya çalışmak gerekir. Yani yapabildiğimiz kadar yaparız. Mesela oruç tutan kimse, öğleye kadar tutup, öğleden sonra yiyip içse, (Başkaları hiç tutmuyor, ben yine öğleye kadar tuttum) dese, yanlış olur. Bu, emri değiştirmek yani bid’at olur, hatta oruçla alay olabilir. İki rekât sabah namazının farzını kılmaya başladıktan sonra, bir rekât kılıp bıraksa, (Başkaları hiç kılmıyor, ben yine bir rekât kıldım) demek yanlış olur. Namazla alaya sebep olabilir. Hiç yapmamak çok kötü ise de; böyle yapmak, hiç yapmamaktan daha kötü olabilir. Saz çalarak Kur'an okuyanın, (Başkaları hiç okumuyor ya) demesi çok yanlış olur. Böyle okumak, hiç okumamaktan daha kötüdür.

Uygun olmayan yönü:
(İslamiyet bir bütündür, namaz kılmıyorsan oruç da tutma, açık geziyorsan namaz da kılma, kumar oynuyorsun, içki içmemenin bir faydası olmaz, ya hep ya hiç) demek yanlıştır. Birkaç günah işliyorum diye, diğer günahları da yapmak gerekmez. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
(Bütün günahlara tevbe edip hepsinden kaçmak büyük nimettir. Bu yapılamazsa, bazı günahlara tevbe etmek de nimettir. Bunların bereketiyle belki bütün günahlara tevbe etmek nasip olur. “Bir şeyin bütünü ele geçmezse, hepsini de kaçırmamalı” buyuruldu.)

Demek ki, ibadetlerin hepsi yapılamasa da, yapılabildiği kadar yapmak, günahların hepsinden kaçılamasa da, kaçılabildiği kadar kaçmak da bir nimettir. Bu konularda, (Ya hep ya hiç) demek dine aykırı olur.

alıntı

Bizi rezil etme

Sual: (Allah zaten bela vermez, “bela verme” diye dua etmek Allah’a suizan olur) deniyor. (Ya Rabbi sabredemeyeceğimiz bela ile bizi imtihan etme! Bizi rezil perişan etme, bizi sıkıntıya sokma!) diye dua etmek uygun değil deniyor. Böyle söylemek uygun değil mi?

CEVAP
Uygundur, bir mahzuru yoktur. Bela, sıkıntı, onları hak edene veya Allahü teâlânın derecesini yükseltmek istediği evliya zatlara gelir; yani kimseye zulüm edilmez. Ancak, hayır ve şer Allahü teâlâdan olduğu için, (Bizi rezil etme, bizi zor şeylerle imtihan etme) diye dua etmekte mahzur yoktur. Bu konuda birkaç ayet-i kerime meali şöyledir:
(Ey Rabbimiz, bize gücümüzün yetmediği işleri yükleme!) [Bekara 286]

(Ey Rabbimiz, bizi doğru yola ilettikten sonra kalblerimizi kaydırma!) [Al-i İmran 8]

(Ey Rabbimiz, kıyamette bizi rezil etme!) [Al-i İmran 194]

(Ey Rabbimiz, bizi o zalim kavmin fitnesine uğratma! Onlarla imtihan etme!) [Yunus 85]

(Rabbimiz! Bizi, inkâr edenlere ezdirme, onları bize musallat etme, onlarla bizi imtihan etme!) [Mümtehine 5]

(İnsanların dirileceği gün, beni mahcup etme, rezil etme!) [Şuara 87]

Peygamber efendimizin de böyle duaları çoktur. Birisinin meali şöyledir:
(Allah’ım, bizi hayatta bıraktığın sürece kulağımızdan, gözümüzden ve kuvvetimizden bizi faydalandır. Bunları son anımıza kadar bizden alma! Bize zulmedenlerden intikamımızı al! Bize düşmanlık edenlere karşı bize yardım et! Bize musibet verme! Dünyayı, bizim en büyük kaygımız ve ilmimizin son hedefi yapma! Bize acımayanları başımıza musallat etme!) [Tirmizi]

Alış verişte yemin etmek

Sual: Pazarcılıkta yemin edince, bir güven meydana geliyor. Satış daha çok oluyor. Doğru olarak yemin etmenin mahzuru var mıdır?

CEVAP
Doğru da olsa, çok yemin etmek, Allahü teâlânın ismine ve yemine kıymet vermemek olur. Bunlara kıymet vermeyerek yemin etmek, çok çirkindir. Mal satmak için Allah’ın ismini alet etmemelidir. İki hadis-i şerif meali şöyledir:
(Satışlarda çok yemin etmekten sakının! Çok kazansanız da, perişan olursunuz.) [Müslim]

(Yemin malı sattırırsa da, malın bereketini kaldırır.) [Buhari, Müslim]

Demek ki çok kazanmak değil, malın bereketli olması önemlidir. Bereket, az malın çok faydası olmak, çok işe yaramak demektir. Hele yalan yere yemin edilirse ve hile yapılırsa çok tehlikelidir.
(Malını yalan yeminle satan kimseye, ahirette acı azap vardır.) [Müslim]

(Ticarete hıyanet karışınca, bereket gider.) [İhya]

Tartıda hile yapmak da büyük günahtır. Bir ayet-i kerime meali şöyledir:
(Verirken noksan, alırken fazla ölçenlere acı azaplar yapacağım.) [Mutaffifin 1]

Harama uymak ne demektir?

Sual: S. Ebediyye’de deniyor ki:
(Erkek olsun, kadın olsun, her insanın, her sözünde, her işinde, Allahü teâlânın emirlerine, yani farzlara ve yasak ettiklerine [haramlara] uyması lazımdır. Bir farzın yapılmasına, bir haramdan sakınmaya önem vermeyenin imanı gider, kâfir olur.)
Farza uymak elbette şarttır; fakat niye yasaklara, harama uymak gerekiyor? Harama uyunca haram işlenmiş olmaz mı?

CEVAP
Buradaki uymak, o işin gereğini yapmak, verilen emir ve yasağa riayet etmek demektir. Farzlara uymak, dinimizin bildirdiği şekilde, o farzları yapmak demektir. Haramlara uymak da, dinimizin bildirdiği şekilde, o haramlardan kaçmak demektir. Yasak emrine uyulunca yasaktan sakınmak gerekir.

alıntı

Hediyeyi geri istemek

Sual: Verilen hediyeyi geri istemek caiz midir?

CEVAP
Hediye, mevcut ve bilinen bir malı birine karşılıksız vermektir. Belli bir karşılık isteyerek vermek de caizdir. Mecbur kalmadıkça hediyeyi geri istememelidir.

Fakire verilen hediyeyi geri almak caiz değildir; çünkü fakire verilen hediye sadaka olur. Sadakayı ise geri almak caiz değildir. Zengine verilen hediyeyi zaruret varsa geri istemek caizdir; ama çirkindir; çünkü hadis-i şerifte, (Verdiği hediyesini geri isteyen, kustuğunu yalayan köpeğe benzer) buyuruldu. (Buhari)

Hediyeyi geri istemek kustuğunu yalamak gibiyse de, bir kimse, sebepli veya sebepsiz verdiği hediyeyi geri isteyebilir. Ancak şu yedi şeyden biri varsa, hediyesini geri alamaz:

1- Verilen hediyede kıymetini artıran fazlalık meydana gelmiş olması:
Hediye edilen bir kitabı alan kimse ciltletmişse, hediye edilen hayvan yavru yapmışsa, hediye edilen eve parke döşemek gibi kıymetini artırıcı bir şey ilave edilmişse, hediye edilen araziye bir şey ekilip dikilmişse, hediye edilen cekete astar gibi bir şey dikilmişse, yani verilen hediyenin kıymeti artmışsa, hediyeyi veren artık bunu isteyemez. Hediye edilen bıçak keskinleştirilse, hediye eden artık onu geri isteyemez. Hediye edilen elbise boyanmışsa, boya da elbisenin değerini yükseltmişse, artık bağıştan geri dönülemez. Şayet boyanan elbise kıymeti artırmamış veya eksilmemişse, o zaman bağış yapan şahıs, bunu geri isteyebilir.

Hediye edilen koyun, bayramda kurban edilse, sonra hediyeyi veren hediyesinden vazgeçerse, kesilmiş hayvanı alabilir; fakat öteki kurban borcundan kurtulmuş olur, yani onun kurbanı sahih olur.

2- İkisinden birinin ölmesi:
Hediyeyi veren veya alan ölmüşse, artık hediye geri istenemez. Veren ölmüşse, verenin varisleri isteyemez. Hediyeyi alan ölmüşse, varislerinden bu hediye istenemez.

3- Hediyenin karşılığı [ivaz] olduğu bildirilerek bir hediye vermek:
Senin hediye ettiğin şu kıymetli bisiklete karşılık olarak şu kurşun kalemi verdim denirse, bisikleti hediye veren artık hediyesini isteyemez. Kalemi veren de geri isteyemez. Eğer hediyene karşılık demeden verirse, kalemi veren de bisikleti veren de geri isteyebilir. Şayet, verilen hediyede, büyük bir kusur bulursa, onu geri vererek, ona karşılık verdiği bedeli geri alamaz. Mesela bisikletin freni bozuksa, tekerlekleri yırtıksa bisikletini al, kalemimi ver diyemez.

4- Hediye edilen malın, alanın mülkünden çıkması:
Hediye edilen şey, satılmışsa, kaybolmuşsa veya başkasına hediye edilmişse, artık geri istenemez.

5- İkisi arasında nikâh bulunması:
Karı koca, birbirine verdiği hediyeyi geri isteyemez. Erkek müslüman, kadın kitap ehli bir kâfir olsa, hatta boşansalar da, bağışından dönemez, verdiğini geri isteyemez. Bir erkek, yabancı bir kadına bir şey bağışladıktan sonra onunla evlense, bu durumda bağış yapan, bağışından dönebilir; çünkü nikâh bağıştan sonra yapılmıştır. Bu durum, günümüzde çok görülüyor. Nişanlanıp, oğlan geline hediyeler takıyor. Nikâhtan önce veya sonra ayrılıyorlar. Kustuğunu yalamak gibi olsa da, oğlan, geline nikâhtan önce verdiği hediyeleri geri isteyebilir. Nikâhtan sonra verilenleri ise istemeye hakları yoktur.

6- Aralarında nikâhı ebedi haram eden akrabalık bulunmak:
Usûl ve fürular yani baba, babanın babası ve daha yukarısı, ana, ananın anası ve daha yukarısı, evlatlar, torunlar ve daha aşağısı ile kardeşler, kardeş çocukları, amcalar, dayılar, halalar, teyzeler, verilen hediyeleri geri isteyemezler. Bu şekilde akraba olan, ister Müslüman, isterse kâfir olsun eşittir.

7- Hediyenin değişip başkalaşması:
Hediye edilen buğdayın öğütülüp un haline gelmesi veya bulgur yapılması yahut ekmek yapılması, verilen sütün peynir yapılması, yağının çıkarılması halinde, artık verilen hediye geri istenemez.

Birisine bin lira hediye edilse, sonra o kişiden bin lira ödünç istense, o kimse de bin lira hediye edene ödünç verse, ödünç alan kimse, zaten ben bu bin lirayı sana hediye etmiştim, vermiyorum diyemez.

Bir kimse, diğerinde bulunan alacağını bağışlarsa, ona bağışladığı şeyi geri isteyemez.

Bağışlanan şey satılsa, müşteri, onu bir kusurundan dolayı iade etse; önce bağış yapan şahıs, bu durumda bağışından dönemez.

Bağış yapan bedeli teslim aldığı zaman, her ikisi de verdikleri şeye geri dönemezler. Kendine bağış yapılan şahıs, ister akraba olsun, ister yabancı olsun fark etmez.

Birine üç gün muhayyer [vazgeçebilme hakkına sahip] olmak şartıyla bir şey bağışlansa, bu bağış sahih olur; muhayyerlik ise batıl olur; çünkü hediye bağıştır ve bağışlayan için muhayyerlik olmaz.[Yukarıdaki bilgilerin tamamı, İhtiyar, Redd-ül muhtar ve Hindiye’den alınmıştır.]

Bir kimse hanımına, (Sana borcum olan mehrini bana hediye etmezsen, babanın evine hiç gidemezsin) dese, hanımı da hediye etse, sahih olmaz; çünkü kerhen, zor ile hediye vermek sahih olmaz. Mehri kocasına hediye etmeyi şarta bağlamak, mesela (Şu işi yaparsan mehrim sana helal olsun) demek sahih değildir. (Fetava-yı Bezzâziyye)

Alacağını borçlusuna veya başkasına bağışlayan, bundan vazgeçemez. Müşteri, malı teslim almadan başkasına hibe edebilir. Gelecek ay başında, şu malı sana hibe ettim demek sahih olmaz. Bir kimse, kendi borcunu eda etmek şartıyla birine bir şey hibe edince, borç ödenince, hibe lazım olur. Ödemezse, hibeden vazgeçebilir. Hibe ederken malın mevcut olması şart, hazır olması şart değildir.Düğünlerde getirilen hediyenin, kime getirildiği belli değilse, memleketin âdetine bakılır. (Mecelle)

Erkek, nişan için gönderdiğim şeyler mehir idi dese, kadın ise, hediyeydi dese, yenilen şeyler hediye olur. Başka şeyler, mehir olur. (S. Ebediyye)

Hediye kime verilmişse onun olur. Eve bırakılmışsa, müşterek eşya erkeğin, kadına ait olanlar kadınındır. Düğünde gelen hediyeler de böyledir. Kadına mahsus olan eşya kadınındır. Müşterek eşya erkeğindir. Mesela eşarp, bilezik, kolye gibi eşyalar kadının sayılır, kravat, tencere, tabak da erkeğin olur. Sünnet çocuğuna gelen hediyeler de böyledir. Sünnet düğününde bir eşarp gelmişse annesine ait olur, kravat gelmişse babasına ait olur. Oyuncak, küçük bisiklet gibi bir şey gelmişse çocuğun olur. Tencere, tava getirilmişse babasının olur.

alıntı

Ayaklar ne zaman açılır?
Sual: S. Ebediyye’de, (Rükûa eğilirken, sol ayağın topuğu, sağ ayak yanına getirilir. Secdeden kıyama kalkarken ayaklar açılır) deniyor. Bazıları secdeden ayağa kalktıktan sonra açıyorlar. Kalkarken açılır ne demektir?

CEVAP
Kalkarken açılır demek, secdeden kalkacağı zaman açılır demektir. Ayaklar açılmış olarak kalkmış olur. Şayet bunu unutursa ayağa kalkınca açar.

alıntı

Hıristiyanlıkta akıl ermez inançlar

Sual: Hıristiyanlıkta belli başlı inançlar nelerdir?
CEVAP
Hıristiyanların inançlarından bazıları şöyledir:
1- Biz de tek ilaha inanırız. İlah birdir, aynı zamanda üçtür. Üç, bir demektir. Üç tane bir, birbiriyle çarpılırsa yine bir çıkar. Tanrının üç sıfatı vardır. Bir bardak suyun da üç hâli var: Sıvı, katı ve buhar; ama su aynıdır. İşte biz de ilahı böyle biliyoruz. Yani Baba ilah, Oğul ilah, Kutsal ruh İsa... Bu eskiden böyleydi; ama şu anda işleyen ruh İsa’dır. Şimdi biz tanrı olarak tek olan İsa Mesih’e inanırız. İsa tek olunca tek Tanrıya inanmış oluyoruz.

Tanrı, Tevrat’tan sonra İsa Mesih vasfına büründü. Baba tanrıdan oğul tanrı oldu. Sonra da İsa Mesih oldu, yani şimdi İsa Mesih’ten başka tanrı yoktur. Böylece biz de tek tanrıya inanmış oluyoruz.

İsa göğe çıkınca babanın sağına oturmuştu. Sonra Baba tanrı, İsa ile birleşti. Tek Tanrı oldu. Şimdi o tanrının adı İsa’dır. Böylece biz de tek Tanrıya inanmış oluyoruz.

2- Her çocuk günahkâr doğar. İsa, bu günahlara fidye için öldü. Tanrı, insanların günahını affettirmek için, kendi oğlunu haçta öldürtmüştür. Başka çare bulamadı, mecburen biricik oğlunu feda etti! Merhametinden böyle yaptı. Kutsal kitabımızda, (Tanrı, merhametsiz olsaydı, herkese kendi borcunu ödetirdi. Adil, merhametli olduğu ve dünyayı çok sevdiği için, herkesin affolması için biricik oğlunu feda etti) diye bildiriliyor. (Yuhanna 3: 16)

Tanrının bir planı vardı ve bunun olması gerekliydi; çünkü kutsal kitapta, (Her şey kanla temizlenir ve kan dökülmeden bağışlama olmaz) diye yazılıdır. (İbraniler, 9: 22)

Musa zamanında İsrail halkı günahları için kurban keserler ve günahları bağışlanırdı; ama İsa’da böyle olmadı. Çünkü o Tanrının kuzusuydu. (Yuhanna 1: 29)

İsa Mesih bütün günahkâr insanlar için son kurban oldu. Onun kanı bizlerin günahlarını bağışladı. Bütün dünya günahsızdır. Artık başka bir kurbana ihtiyaç yoktur. Mukaddes kitabımızda, (Kurtuluş için İsa’nın kurban edilmesi kâfidir) diye bildiriliyor.(İbraniler, 9: 25, 26)

(İsa son kurban ise, günahlarımız affolmuşsa, ne diye misyonerlerle dünyayı Hıristiyan yapmaya çalışıyorlar ve papazlar ne günahı çıkarıyorlar?) diye sormayın. O işe sizin aklınız ermez. Hıristiyanlık dinini sizin aklınız, mantığınız almaz. Yani Hıristiyanlık size saçma gelebilir. Tanrı sizin gibi düşünmez.

3- Vaftiz ve İşâ-i rabbânî denilen iki önemli ayinimiz vardır. Vaftiz, Hıristiyanlığa kabul âyinidir. Kilisede yapılır. Vaftizle, doğuştan gelen günahtan temizlenmiş oluruz.

İkinci âyin olan İşâ-i rabbânî, Eucharist veya Mass Communion veya Holy Communion denir ki, kudsî paylaşma demektir.

İşâ-i rabbânî veya Ehvaristiya kurban âyininde, ekmek ve şarabın konulduğu ve etrafında cemaatin toplandığı taşa, Altar denilir. Bu âyinde de müzik bulunur. Mukaddes olan ekmek, kırılınca, kurban icra edilmiş, ekmek, şaraba batırılıp yenilince de, Tanrı ile manevi olarak birleşme olur.

Yani mayalı veya mayasız bir parça ekmek ile bir miktar şaraba papaz okuduğu zaman, ekmek İsa’nın eti, şarap da kanı olur. Kilisede bu ekmek ve şarabı aramızda paylaşarak yer içeriz. Böylece İsa, kurban edilmiş ve yenilip içilmiş olur.

Biz Hıristiyanlar böyle onun etini yiyip, kanını içerek onunla birleşiriz. İşlemiş olduğumuz günahlar bu şekilde, Tanrının oğlunu kurban ederek affolur.

4- İncillerimizin durumuna sizin aklınız ermez. Bunlar, Kutsal Ruhun yönlendirmesi ile Tanrısal vahiy yoluyla İsa Mesih’in hayatından kesitler, öğütler, uyarılar ve İsa’nın elçileri tarafından yapılmış olaylar ve söylenmiş sözlerdir. [Yani asırlardır düzeltiyoruz, değiştiriyoruz biz hâlâ tam anlamadık, siz nerden anlayacaksınız demek istiyorlar.]

5- İnsanlar, Tanrı’ya dua edemez. Ancak papazlar dua edebilir ve herkesin günahını affedebilir. Kutsal kitabımızda, (Doğru olan bir kişi bile yoktur) diye bildiriliyor. (Romalılar 3: 10)

6- İnsanın ruhunu ancak papazlar temizler, beden ise daima günahkâr kalan çirkin bir şeyden ibarettir. Yine kutsal kitabımızda, (Yasanın gereklerini yani dinin emirlerini yapmakla hiç kimse, Tanrı katında aklanmaz) diye bildiriliyor. (Romalılar 3: 20)

7- Papa günahsızdır. Onun her yaptığı iş doğrudur.

alıntı

Çin Fağfuru ve iki Cizvit papazı inançlar

Sual: Cizvit ne demektir? Çin Fağfurunun Cizvit papazlarına sorduğu sualler nelerdir?
CEVAP
Cizvit, [Fr. Jésuite] 1512’de papazların kurduğu bir misyoner derneğidir.

İlk defa, iki Cizvit papazı, Çinlileri Hıristiyanlığa davet için Kanton şehrine gelmişti. Kanton valisinden Hıristiyanlığı anlatmak için izin istediler. Vali bunlara önem vermediyse de Cizvitler, onu her gün gelip rahatsız ettiklerinden, sonunda (Ben bu mesele için Çin Fağfurundan [kralından] izin almaya mecburum. Kendisine haber vereceğim) dedi ve meseleyi Çin Fağfuruna bildirdi. Gelen cevapta, (Bunları bana gönderin. Ne istediklerini anlayayım) denildiği için, Cizvitleri Çin’in merkezi olan Pekin’e yolladı.

Bu durumdan haber almış olan Budist rahipler, telaşa düştüler ve (Bu adamlar Hıristiyanlık adı altında ortaya çıkan yeni bir dini halkımıza telkin etmeye çalışıyorlar. Bunlar Buda’yı tanımıyorlar. Böylece, halkımızı yanlış bir yola sokacaklar. Lütfen onları buradan kovun!) diye Fağfura yalvardılar. Fağfur, (Önce ne söylediklerini bir anlayalım, ondan sonra karar veririz) dedi. Ülkenin sayılı devlet ve din adamlarından oluşan bir meclis kuruldu. Cizvitleri bu meclise davet ederek, (Yaymak istediğiniz dinin esasları nedir, anlatın) dedi. Bunun üzerine, Cizvitler şöyle anlattılar:
(Yeri ve göğü yaratan ilah, Tanrı birdir; fakat aynı zamanda üçtür. Tanrının biricik oğlu ve Ruh-ul-kudüs de birer ilahtır. Bu Tanrı, Âdem ve Havva’yı yaratıp, Cennete koydu. Onlara her nimeti verdi. Yalnız bir ağaçtan yememelerini emretti. Şeytan, Havva’yı aldatıp, Tanrının emrine karşı geldiler ve o ağacın meyvesinden yediler. Bunun üzerine Tanrı, onları Cennetten çıkardı ve dünyaya gönderdi. Burada onların evlatları, torunları ortaya çıktı; fakat bütün bunlar dedelerinin işlediği günahla kirlenmiştir. Hepsi günahkârdır. Bu hâl, tam 6000 yıl devam etti. Nihayet Tanrı, insanlara acıdı ve onların günahını affettirmek için kendi öz oğlunu onlara göndermekten ve bu biricik oğlunu günah kefareti için kurban etmekten başka çare bulamadı. İşte, bizim inandığımız Tanrının oğlu olan İsa budur.

Arabistan’ın kuzeyinde Kudüs denilen bir şehir vardır. Kudüs’te Celile denilen bir yer, Celile’nin de, Nâsırâ (Nazareth) köyünde Meryem isminde bir kız bulunuyordu. Bu kız, Yusuf ismindeki bir marangoz ile nişanlanmışsa da, henüz bakireydi. Bu kız bir gün tenha bir yerde bulunurken, Ruh-ül-kudüs gelip, ona Tanrının oğlunu ilkâ etti [koydu]. Yani, kız bakireyken hâmile oldu. Bundan sonra, nişanlısı ile Kudüs’e giderlerken Beytülahim’de bir ahır içinde çocuğu oldu. Tanrının oğlunu ahırdaki yemlik içine koydular. Doğuda bulunan rahipler, onun doğduğunu, gökte birden bire yeniden peyda olan bir yıldızdan öğrenerek hediyelerle onu aramaya çıktılar ve nihayet bu ahırda buldular. Ona secde ettiler.

Tanrının oğlu İsa, 33 yaşına kadar vaaz etti. (Ben Tanrının oğluyum. Bana inanın, sizi kurtarmaya geldim) dedi ve ölüleri diriltmek, âmâların gözünü açmak, topalları yürütmek, cüzzamlıları tedavi etmek, denizde fırtınaları durdurmak, iki balıkla on bin kişiyi doyurmak, kışın meyve vermediği için bir incir ağacını bir işaretle kurutmak gibi birçok mucizeler gösterdiyse de, az sayıda insan ona inandı. Nihayet hain Yahudiler, Onu Romalılara şikâyet ettiler ve Onun haça gerilmesine sebep oldular; fakat İsa, haçta öldükten 3 gün sonra, tekrar dirilerek, kendisine inananlara göründü. Bundan sonra göğe çıkıp babasının sağ tarafına oturdu. Babası da dünyanın bütün işlerini Ona terk etti. İşte bizim dinimizin esası budur. Buna inananlar, öteki dünyada Cennete, inanmayanlar ise Cehenneme gideceklerdir) dediler.

Bu sözleri dinleyen Çin Fağfuru, papazlara dedi ki:
— Siz, Tanrı hem bir, hem de üçtür, diyorsunuz. Bu, “iki iki daha beş eder” gibi manasız bir sözdür. Bunu açıklayın!
— Bu Tanrının bir sırrıdır. İnsanların aklı buna ermez.
— Yeri, göğü ve bütün âlemi yaratan çok kudretli Tanrı, kullarından birinin işlediği bir günah için, onun bu işten haberi bile olmayan bütün soyunu nasıl günahkâr sayar? Bunların affı için nasıl olur da, kendi öz oğlunu kurban etmekten başka çare bulamaz? Tanrı âciz olur mu? Bu, onun büyüklüğüne yakışır mı hiç?
— Bu da, Tanrının bir sırrıdır. Sır açıklanamaz, sadece inanılır.
— İsa, bir incir ağacından mevsimsiz meyve istemiş. Ağaç vermeyince, onu kurutmuş. Mevsimi olmadan meyve vermek, bir ağacın yapamayacağı bir şeydir. Buna rağmen İsa’nın buna kızıp ağacı kurutması, mucize midir, zulüm müdür? Bir Peygamber, size göre bir ilah bunu nasıl yapar?
— Bu işler manevi işlerdir. Tanrının sırlarıdır. İnsanların akılları buna ermez.
— Size izin veriyorum. Gidin, Çin’in istediğiniz yerinde misyonerlik yapın!

Papazlar çıkınca Fağfur, meclistekilere şunları söyledi:
— Çin’de böyle saçmalara inanacak bir ahmağın bulunacağını sanmadığım için, bu papazların böyle hurafeleri anlatmalarında hiçbir mahzur görmedim. Eminim ki, bunları dinleyenler, dünyada hurafelerle dolu ne ahmak milletler bulunduğunu göreceklerdir. (Diyâ-ül-kulûb)

alıntı

Anasız babasız yaratılmak

Sual: Babasız yaratıldığı için, Hazret-i İsa’yı diğer peygamberlerden daha üstün saymak yanlış değil mi?
CEVAP
Elbette çok yanlıştır.Babasız yaratılmak en üstün olmayı göstermez. Yaratanın her şeye kadir olduğunu gösterir. İblis’i de anasız babasız yarattı; ama şeytan oldu. Babasız yaratılmak üstünlüğe sebep olsaydı, Âdem aleyhisselamın ve Hazret-i Havva validemizin de, hepsinden daha üstün olması gerekirdi; çünkü her ikisi de, hem anasız, hem de babasız yaratılmıştır. Sırf bu yaratılıştan dolayı Hazret-i Âdem’in, Hazret-i İsa’dan veya Hazret-i İsa’nın Hazret-i Âdem’den üstün olduğunu söylemek yanlış olur. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Allah indinde İsa’nın [babasız yaratılış] durumu Âdem’in durumu gibidir. Allah onu [Âdem’i] topraktan yarattı. Sonra ona ol dedi ve oluverdi.) [Âl-i İmran 59]




alıntı

Fasık muamelesi

Sual: Çalışmaya mecbur olduğu için başı açık çalışan bir kadına, fasık muamelesi yapılıp, onun dışlanması doğru mudur?
CEVAP
Elbette doğru değildir. Böyle birini, kötü arkadaş sınıfına sokarak ondan uzaklaşmak, onun iyi kimselerden hatta dinden bile uzaklaşmasına sebep olabilir. Diğer günahkârları da dışlamak yanlıştır.

Günah işleyeni görünce, kendi günahlarımızı hatırlamalıyız. Kusurlarımız, günahlarımız affedilmezse, başımıza gelecek azapları düşünmeliyiz. Başkalarını ayıplamak, kötülemek, gıybet etmek haramdır. Böyle davranırsak, onların günahlarından daha büyük günah işlemiş oluruz. Allahü teâlâ, iyilik edenleri sever; fakat kendini beğenenleri sevmez.
Kendi kusurlarını araştırıp düzeltmeye çalışan kimse, başkalarının ayıplarını görmeye vakit bulamaz, kendinden daha iyi olan Müslümanları görür; yani her gördüğü Müslümanı, kendinden daha iyi bilir.

Ebu Said-i Arabî hazretlerine, derviş nasıl olur denildiğinde, (Başkalarının ayıplarına bakmaz. Daima kendi ayıplarını, kusurlarını görür. Kendisini hiçbir Müslümandan üstün bilmez. Hepsini kendinden üstün görür) buyurdu.Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Kendi ayıplarını, kusurlarını düşünmekten, başkalarının ayıplarını araştırmayana müjdeler olsun!) [Hadika]





alıntı

Müctehide uymak

Sual: Ebu Hanife, (Resulullahın hadis-i şerifleri başımızın tacıdır. Eshab-ı kiramın sözlerini arar, seçer ve onlara uyarız. Tabiinin sözleri ise, bizim sözlerimiz gibidir) dediği gibi; zamanın halifesi, İmam-ı Malik’e, (Eserin Muvatta’yı Kâbe’nin duvarına asalım, bütün Medine halkı bununla amel etsin) dediğinde İmam-ı Malik, Resulullahın kabrini göstererek (Bu kabrin sahibi dışında herkesin sözü, alınabilir de, alınmayabilir de) diyerek bir mezhebe uymayı caiz görmediği halde, âyet ve hadisten başka delil olduğunu söylemek nasıl uygun olur?
CEVAP
İki söz farklıdır. İmam-ı azamın sözü, kendisi gibi müctehid olan zatlar içindir. Müctehid, başka müctehide uymaz, kendi ictihadına uyar. Onun için farklı mezhepler meydana çıkmıştır.

İmam-ı Malik’in sözü de, herkesi tek mezhebe uymaya zorlamanın, rahmeti daraltacağı, sünnete uymayacağını bildirmektedir; çünkü Peygamber efendimiz, (Müctehid âlimlerin farklı ictihadları rahmettir) buyuruyor. İnsanlar bir mezheple amel etmeye zorlanırsa, rahmet daralmış olur, rahmet olan diğer mezheplerden istifade imkânı kalmamış olur. İmam-ı Malik, her mezhep yaşasın, yalnız benim mezhebimle amel etmeye mecbur bırakmayın buyurmuştur.

(Herkesin sözü, alınabilir de, alınmayabilir de) sözü de, kendi gibi müctehid âlimler içindir, bizim için değildir. Bizlerin ise, mezhebimize ve mezhebimizdeki fetva verilen hükme uymamız şarttır. Bizim, mezhebimizdeki müctehid âlimin sözünü almama gibi bir yetkimiz yoktur. Öyle olsaydı, Kur’an-ı kerimde, (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyurulmazdı. Müctehid âlimlerin Resulullahın vârisleri olduğu, hadis-i şerifle bildirilmiştir. Vâris olan âlimlerin bildirdiği hükümleri atmaya, kimsenin yetkisi yoktur. Hatta yetkili bir âlim bile, diğer bir âlimin sözünü yetkisiz hale getiremez; çünkü (ictihad ictihadla nakzedilemez) mecelle kaidesi meşhurdur.


alıntı

Kaza borcu olmayan

Sual: Kaza borcu olmadığı halde, kaza namazı kılan kimsenin, dört rekâtlı kaza namazlarının üçüncü ve dördünce rekâtlarında zamm-ı sure okuması gerekir mi? Yine kaza borcu olmayıp beş vakit namazın sünnetlerini, kuşluk, evvabin, teheccüd gibi, farzlara bağlı olmayan sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet eden kimsenin, üçüncü ve dördüncü rekâtlarda zamm-ı sure okuması gerekir mi?
CEVAP
Kaza namazı olmayan kimsenin kıldığı namazlar nafile olur. Nafile namazların da, her rekâtında zamm-ı sure okumak gerekir. Ancak beş vakit namazın sünnetlerini ve kuşluk, evvabin, teheccüd gibi farzlara bağlı olmayan sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet eden kimsenin, üçüncü ve dördüncü rekâtlarda zamm-ı sure okuması gerekmez; çünkü Peygamber efendimiz, farzların yanında bir namaz kıldığı gibi, kuşluk, evvabin ve teheccüd vakitlerinde de namaz kılmıştır. Bu namazları kılmak bize sünnet olmuştur. Eğer kazaya da niyet ederek, kuşluk ve teheccüd namazlarını,12 rekâttan yani sünnet miktarından fazla kılınırsa, o zaman, üçüncü ve dördüncü rekâtlarda zamm-ı sure okumak gerekir. 12 rekâta kadar kılmak sünnet olduğu için son iki rekâtta zamm-ı sure okumak gerekmez; ama okunması iyi olur.

Gerek beş vakit farz namazların yanında gerekse kuşluk, evvabin ve teheccüd vakitlerinde, bir kaza namazı kılınınca, sünnete uyulmuş, o vakitte bir namaz kılınmış olur. Bunun için üçüncü ve dördüncü rekâtlarda zamm-ı sure okumak gerekmez. Okunursa da, farz namazların üçüncü ve dördüncü rekâtlarında olduğu gibi, zamm-ı sure okumak namaza zarar vermez.

Tatarhaniyye’de, (Kazaya kalmış namazı olup olmadığını bilemeyen kimsenin, öğle, ikindi ve yatsının sünnetlerinde zamm-ı sure okuması daha iyi olur) buyurulması, (Sünnetlerde kazaya niyet etmesi ve zamm-ı sure okuması daha iyi olur) demektir. (Uyun-ül-besair)

alıntı

Gaybı bilmek

Sual: (Maide suresinin 117. âyetinde Hazret-i İsa’nın yaşarken gaybı bildiği, öldükten sonra bilmediği açıklanıyor. O halde ölmüş olan peygamberler de, evliya da gaybı bilemez; çünkü onlar ölüdür, işitmezler. Bunun için, şefaat ya Resulallah demek şirktir) diyen sapıklar var. Diriye işittiren Allah, ölüye işittiremez mi? Benim anladığıma göre, (Ölü peygamber işitmez) demekle, burada sorgulanan peygamber değil, Allahü teâlâdır. Ruh ölmediğine ve işiten ruh olduğuna göre, kâfir olsun, Müslüman olsun, her ruha Allahü teâlâ işittirmiyor mu?
CEVAP
Bildirilen âyet-i kerimenin meali şöyledir:
(Allah, “Ey Meryem oğlu İsa! İnsanlara, beni ve annemi Allah’tan başka iki ilah edinin mi dedin?” diye sorduğu zaman, “Hâşâ, hak olmayan sözü söylemenin bana yaraşmayacağını elbette Sen bilirsin. Sen, benim içimde olanı da bilirsin. Ben Senin zatında olanı bilmem. Ancak sen Allâm-ül guyubsun [gaybları en iyi bilensin]. Ben onlara sadece, bana emrettiğin gibi, “Rabbim ve Rabbiniz olan Allah’a kulluk edin” diye söyledim. Aralarında bulunduğum müddetçe onlara şahittim. Beni aralarından aldıktan sonra, onları Sen gözlüyordun. Sen her şeye şahitsin.) [Maide 116, 117]

Bu âyet-i kerimeden, İsa aleyhisselamın, onların yanındayken gaybı bildiği, onların arasından ayrılınca bilmediği manasını çıkarmak yanlış olur. Hazret-i İsa, ölmeden göğe yükseltildiği halde, sualde, (Onun öldükten sonraki durumu bilmediği) söyleniyor. Hâlbuki âyet-i kerimede, öldüğün zaman denmiyor, aralarından beni aldığın zaman buyuruluyor. Ayrıca, (Hazret-i İsa, aralarındayken onları o gözetliyordu, o ayrılınca artık Allah gözetledi) anlamı da çıkmaz.

Evliya da, Enbiya da, yaşarken gaybı bilmedikleri gibi ölünce de bilmezler. Bundan Allahü teâlânın diledikleri müstesnadır. Yani Allahü teâlânın, yaşarken de, vefat ettikten sonra da, kendilerine gaybı bildirdikleri, bunun dışındadır.

Bıçağa kesme, ateşe yakma özelliğini veren Allahü teâlâdır. Belli bir zaman için, bu özelliği kaldırabilir. Nitekim İsmail aleyhisselamı bıçak kesmemiştir. Babası İbrahim aleyhisselamı Nemrud’un ateşi yakmamıştır. Bu Allahü teâlâ için zor şey değildir. Ölü kimselerin işitmeleri ve iş yapmaları da, aynıdır. Bunlara itiraz etmek, Allahü teâlânın sonsuz kudretine itiraz olur.

(Ölü işitmez) demeleri de çok yanlıştır; çünkü ruh ölmez. İşiten ruhtur. Sadece Enbiyanın, Evliyanın ruhları değil, kâfirlerin ruhları da işitir.

Resulullah efendimiz, Bedir’de bir çukura gömülü ölmüş müşriklere, (Rabbinizin size vaat ettiğine kavuştunuz mu? Ben, Rabbimin söz verdiği zafere kavuştum) buyurunca, Hazret-i Ömer, vesika haline gelsin diye, (Ya Resulallah, leşlere mi söylüyorsun, onlar işitir mi?) dedi. Resulullah cevaben buyurdu ki:
(Rabbimin hakkı için söylüyorum ki, siz beni onlardan daha iyi işitmezsiniz; ama onlar cevap veremezler.) [Buhari, Müslim]

Ölülerin işittiklerine dair çok hadis-i şerif vardır. Birkaçı şöyledir:
(Eğer kabre konan kişi mümin ise, kabri genişletilir. Kıyamette insanlar diriltilinceye kadar kabri hoş kokularla doldurulur. Kabre konan kişi kâfir ise, demirden bir tokmakla başına vurulur. Öyle bir çığlık atar ki, cin ve insanların dışındaki bütün canlılar işitir. Kabri öyle daraltılır ki, kaburga kemikleri birbirine geçer.) [Buhari, Müslim]

(Kabir azabı vardır.) [Buhari] (Azap diriye yapılır.)

(Kabir, ya Cennet bahçesi veya Cehennem çukurudur.) [Tirmizi]

(Ölü kabre konurken, ayak seslerini işitir.) [Buhari] (Diri olan işitir.)

Bedir’de, falanca filanca öldü gitti denilince, öldü denmesin diye Allahü teâlâ buyurdu ki:
(Fî-sebîlillah [Allah yolunda] öldürülenlere ölü demeyin. Bilâkis onlar diridir; ama siz bunu anlayamazsınız.) [Bekara 154]

Demek ki, can çıkmakla insan ölmüyor, ruhu bedenden ayrılıyor. Beden çürüse de, ruh işitiyor iş yapıyor. Hazret-i Hızır’ın ruhunun iş yapması, yardıma koşması da böyledir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Uhud’da şehid olan kardeşlerinizin ruhları, yeşil kuşlarla Cennete gitmiştir. Onlar Cennetin ırmaklarından su içer, meyvelerinden yiyip Arş’ın gölgesinde asılı altın kandillerle giderler, istirahat ederler. Yiyeceklerin, içeceklerin lezzetini ve orada yaşanan hayatın güzelliklerini tattıkları zaman, “Allahü teâlânın bizlere neler verdiğini kardeşlerimiz bilselerdi de, cihaddan çekinmeselerdi” dediler. Allahü teâlâ da, ben onlara, sizin durumunuzu bildiririm buyurdu.) [Müslim, Tirmizi, İbni Mace]

İşte o âyet-i kerimenin meali:
(Allah yolunda öldürülenleri ölü sanmayın, onlar Rableri indinde diridir ve Allah’ın bol nimetinden sevinç içinde rızıklanırlar. Arkalarından kendilerine ulaşamayanlara [henüz şehid olmamışlara, şehidlikte] korku olmadığını ve üzülmeyeceklerini müjdelemek isterler.) [Al-i İmran 169]

İlk âyette, (Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin, onlar diridir) diye ikaz ediliyor. İkinci âyette, bunların yiyip içtikleri de bildiriliyor. Yani hem ölmedikleri, hem de yiyip içtikleri bildiriliyor. (Ölü işitmez, iş yapmaz) diyenler, bu âyet-i kerimelere ve hadis-i şeriflere karşı gelmiş oluyorlar.

Peygamberler ve Evliya zatlar, şehidlerden elbette üstündür. Şehidler ölmeyince, yiyip içince Resullulah’ın ve Evliyanın ölmeyip yiyip içtikleri ve tasarrufta bulunmaları nasıl inkâr edilir ki?

Gaybı bilenler
Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Kalbleriniz temiz olsaydı, siz de benim duyduklarımı duyardınız.) [İ. Ahmed, Taberani] (Bu hadis-i şerifteki gibi, kalbi temiz olan Hazret-i Ömer, Medine’den İran’daki ordusunu görüp, komutanı Sariye’ye, (Dağa yanaş) demiştir. (Şevahid-ün Nübüvve)

Yine bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Geçmiş ümmetler içinde, olay meydana gelmeden önce bazı gaybları haber veren keramet ehli zatlar vardı. Ümmetimden de Ömer, onlardandır.) [Buhari, Müslim]

Hazret-i Ömer’inki gibi, başka Evliyadan da birçok keramet görülmüştür. Kur’an-ı kerim bunu bildirmektedir. (Neml 38-40, Meryem 24, Al-i İmran 37, Kehf 17,18)

Netice: Ölü olsun, diri olsun, Allahü teâlâ dilediğine gaybı bildirir; o da gaybdan haber verir. (Avarif-ül-mearif)


alıntı

Dolgu ve taklit

Sual: Biz dişin içini değil, üstünü yıkıyoruz. Dolguda, içte olan çürüğü temizleyip onun üstüne dolgu yapılıyor. Yani dişin dış kısmı yıkandığı halde niye, başka bir mezhebi taklit gerekiyor?
CEVAP
Dolgu kaplama olunca, dişin dışı yıkanmış olmuyor, dişin dışına sakız yapışsa, altına su geçmese guslün caiz olmadığı fıkıh kitaplarında yazılıdır.

Birkaç örnek verelim:
1- Gusülde sadece kulağın dışı yıkanır. Küpe için delinince, delinen kısım artık vücudun dışı haline geliyor ve yıkanması gerekiyor.
2- İnsanın bir parmağı kökten kesilse, kesilen yer artık vücudun dışı olur, kesik yer yıkanmazsa, abdest de, gusül de sahih olmaz.
3- İnsanın kolu bilekten kesilse, kesilen yer, artık vücudun dışı olmuş olur. Kesik yer yıkanmazsa, abdest de, gusül de sahih olmaz. Vücudun dışı haline gelen o kısmın yıkanması şart olur.
4- Diş de bunlar gibidir. Dişin yarısı kırılsa, kırılan yer, vücudun dışı sayılır. Dış kısmını da, gusülde yıkamak farzdır. Yahut dişin üstü bir madenle kaplansa, dişin üstüne su geçmeyeceği için gusül sahih olmaz.

Bunlar gibi, diş çürüyünce veya çürük kısım dolgu için temizlenince, burası artık dişin dışı oluyor ve gusülde orasının yıkanması gerekiyor. İşte bunun için, dişe sakız gibi bir şey yapışsa, ekmek kırıntıları kuruyup altına su geçirmese veya dolgu yapılsa, bu dış yüzey ıslanmıyor. Islanmayınca da, Hanefi mezhebinde gusül sahih olmuyor. Bunun için, gusülde ağzın içini yıkamak farz değil diyen Maliki veya Şafii mezhebinden birini taklit gerekiyor.

Diş dolgusu yaraya da benzetilemez. (Kaplamanın altındaki yara yıkanmaz, mesh kâfi gelir) demek cahilliktir. Vücuttaki yaraların üstüne konan sargılara mesh edilir. Yara iyi olduktan sonra, sargıya mesh etmek caiz olmaz. Eğer bu sargıları kaldırmakta da bir güçlük olursa, sargıları çıkarıncaya kadar altlarını yıkamak gerekmez. Çünkü bunlar zaruretle, yani yarayı tedavi etmek, eski haline getirmek için konulmuştur. Kaplama ve dolgu ise, dişi tedavi etmiyor, eski haline getirmiyor. Hasta dişin, oyuk dişin o haliyle bir müddet daha kullanılmasını sağlıyor. Eğer dolgu, dişi tedavi etseydi, yani dişin çürüğünü kaldırıp eski haline getirseydi, sargı gibi zaruret olurdu. Kaplama üstüne mesh etmek, yara üzerine mesh etmek gibi değildir. Bunun için sargıyla dolgu birbirine kıyas edilemez.

(Ayaktaki meste mesh edildiği gibi dişe de mesh edilir) demek daha çok yanlış olur. Mesh, yalnız ayaktaki meste yapılır, oje üstüne veya kaplama diş üstüne yapılmaz. Dinimizi oyuncak haline getirmemeliyiz. Fıkhî hükümlerin dışına çıkarak, reformlar yapmaktan çok sakınmalıyız.
alıntı

Sabah akşam duaları

Sual: Sabah akşam okunacak dualar, en erken hangi vakitte okunur?
CEVAP
Sabah okunacak dualar, gece yarısından sonra okunabilir. Akşam duaları ise, öğle vaktinden itibaren okunabilir. Gece okunması unutulan dualar, eğer öğleye kadar okunursa, yine vaktinde okunmuş gibi sevab alınır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Her gece okuduğu dua ve zikirleri ihmal edip okumadan yatan kimse, ertesi günü öğleye kadar okursa, aynı ecre ve sevaba kavuşur.) [Müslim]

Yazarın suçu
Sual: Bir gazetede bir yazar, bazen yanlış görüşler ileri sürüyor. Bir arkadaş bu yazarın yüzünden o gazeteyi okumaktan vazgeçti. Hâlbuki diğer yazarlar uygun yazıyorlar. Onun böyle yapması doğru mudur?
CEVAP
Doğru değildir. Bir gazetede, iyi ve kötü insanlar bulunabilir. Önemli olan gazetenin genel politikasıdır. Bir kötünün yanlışları yüzünden, bütün iyiler dışlanamaz. Bir veya birkaç Müslüman kötü işler çevirse, buradan bütün Müslümanların veya Müslümanlığın kötü olduğu fikri savunulamaz.


alıntı

Allah razı olsun tam bir sohbet ekseni üzerinde paylaşım olmuş....emeğine sağlık kardeş...

Allah c.c. razı olsun ablacım bu güzel sohbetler için.

teşekkürler
hepimizden razı olsun inşallah

Zı harfini Ze okumak

Sual: Tam İlmihal’de, İbni Abidin’den alınarak, (Rükû tesbihinde Zı ile azîm denir ki, Rabbim büyüktür demektir. Eğer ince Ze ile okunursa, “Rabbim düşmanımdır” demek olur ve namaz bozulur) deniyor. Azîm, ince Ze ile olursa düşman anlamına mı gelir?
CEVAP
İnce Ze ile söylenince, manası değişiyor. Müncid lügatinde, şiddetli düşman anlamına geldiği yazılıdır.

Eşek sütü
Sual: Eşek sütünün, çocuklardaki öksürüğe iyi geldiği söyleniyor. Bunun için içirmek caiz olur mu?
CEVAP
Evcil eşek eti ve sütü, tahrimen mekruhtur. Yalnız Maliki mezhebinde helaldir. Öksürük için mubah ilaç bulunmazsa, iyi geldiği de kesinse, böyle bir ihtiyaçtan dolayı Maliki mezhebi taklit edilerek içirilir.

Gece nafile kılmak
Sual: Erkeklerin, geceleyin nafile namaz kılarken sesli de okumaları caiz midir?
CEVAP
Evet, caizdir; fakat gündüz kılınan, farz ve nafile bütün namazları, gizli okumak vacibdir. (Hindiyye)

Gündüz namazları, öğle ve ikindidir. Gece namazları ise, akşam, yatsı ve sabah namazlarıdır.

alıntı

Her dua kabul olur

Sual: Her dua kabul olur mu? Kabul edilmeyen dua olur mu?
CEVAP
Günah olmayan ve şartlarına uygun yapılan her dua kabul olur. Allahü teâlâ kendisine açılan eli boş çevirmekten hayâ eder. Kur’an-ı kerimde Allahü teâlâ, (Bana dua edin, kabul edeyim) buyuruyor. (Mümin 60)

Allahü teâlâ, kabul etmese böyle buyurur mu? (Ben dua ediyorum; ama kabul olmuyor) demek yanlıştır. Onunki de kabul olmuştur. Mesela o kimse bir araba ister de, Allahü teâlâ ona bir ev ihsan edebilir. O, arabayı alamadığı için duam kabul olmadı zanneder. Duası sayesinde başına gelecek büyük bir bela önlenmiş olabilir. Yahut dua sayesinde günahları affedilmiş olur veya ahirette çok büyük ihsanlara kavuşur. Bu kabul edilme hususu, bir hadis-i şerifte şöyle açıklanıyor:
(Meşru olarak dua eden mümin, şunlardan birine muhakkak kavuşur: Kabul olur veya kabul edilmiş bir ibadet sevabı alır ve âhirette büyük nimetlere kavuşur. Günahları affedilir veya iyilikleri artar yahut önlenmesini istediği o kötülüğün bir benzerinden onu kurtarır. O halde dua etmeye devam edin! Allah’ın ihsanı boldur. Dünyada duası kabul olanlar, duası dünyada kabul olmayanlara, ahirette verilen nimetleri görünce, “keşke, bizim de dünyada dualarımız hiç kabul olmasaydı” diyeceklerdir.) [Deylemi, Hâkim]

Peygamber efendimiz anlatır:
Allahü teâlâ bir kulunu severse veya onun sevgili bir kul olmasını isterse, üstüne bardaktan boşanırcasına musibet yağdırır, onun üzerine ardı ardına belalar gönderir. Bu kimse dua ederse, Cebrail aleyhisselam, (Yâ Rabbi, bu sevgili kulun istediğinin verilmemesinin hikmeti nedir?) diye sorunca, Allahü teâlâ, (Ben onun sesini dinlemeyi seviyorum, bırakın, duaya devam etsin!) buyurur. Kul, ya Rabbi der, Allahü teâlâ, (Söyle, her istediğini vereceğim ve memnun edeceğim. İzzetime yemin ederim, ne dua edersen kabul edeceğim, ne istersen vereceğim; ancak bu isteklerini ya dünyada veya ahirette veririm, ahirette verirsem daha üstününü verir, daha büyük belaları üzerinden def ederim) buyurur.

Kıyamet günü, teraziler kurulur, namaz ehli getirilir, karşılığını tam alırlar. Oruç tutanlar getirilir, karşılığını tam alırlar. Zekât ehli getirilir, onlar da karşılığın tam alırlar. Hac ehli getirilir, onlar da karşılığını tam alırlar. Belaya, musibete uğrayanlar getirilir, onlar için terazi kurulmaz, ücretleri, mükâfatları tartısız, hesapsız bol bol verilir. Bunlara verilen sevabların büyüklüğünü görenler, (Keşke bizim de dünyada vücutlarımız makaslarla doğransaydı da, biz de böyle büyük nimetlere kavuşsaydık) derler.


alıntı

Ahiret, sözlükte “son, sonra olan ve son gün” anlamlarına gelir.
Terim olarak ahiret, İsrafil’in (a.s.) Allah’ın emriyle, kıyametin kopması için sura ilk defa üflemesiyle başlayacak olan ebedi hayata denilir. İsrafil (a.s.) sura ikinci defa üfleyince insanlar diriltilip hesaba çekilecek, sonra dünyadaki iman ve amellerine göre ceza ve mükafat görecek, cennetlikler cennete, cehennemlikler cehenneme girecek ve orada kalacaklardır.
Ahirete iman, iman esaslarından olup genellikle Kur'an'da "el-yevmü'l-ahir" (son gün) şeklinde, Allah'a imanla yan yana zikredilmiştir. Bu da ahiret inancının iman esasları arasında çok önemli olduğunu göstermektedir. Al­lah'a ve O'nun birer yol gösterici olarak peygamberler gönderdiğine inanmak, insanların sorumlu olduğuna inanmayı da gerekli kılar. İnsandaki sorumluluk duygusu da kişiyi, yaptıklarının karşılığını göreceği ahiret hayatına inanmaya götürür.
Ahirete inanmayan kimse Kur'an ayetlerini inkar ettiği için kafir olur:
"...Kim Allah'ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve ahiret gününü inkar ederse o tam manasıyla sapıtmıştır" (en-Nisa 4/136) mealindeki ayet bunu açıkça belirtmektedir.
Kur'an-ı Kerîm'in pek çok ayetinde dünya hayatının geçici, ahiretin ise ebedî olduğu, insanların dünyanın geçici zevklerine ve aldatmacalarına kanmamaları, daha hayırlı ve kalıcı olan ahiret mutluluğunu yakalamaları gerektiği vurgulanmaktadır. Bununla birlikte Kur'an, dünya hayatının da ihmal edilmemesi gerektiğini, çünkü ahiretin dünyada kazanılacağını, ahirette mutlu olmanın, dünyadaki yaşayışa bağlı bulunduğunu ifade etmektedir: "Fakat siz (ey insanlar) ahiret daha hayırlı ve daha devamlı olduğu halde dünya hayatını tercih ediyorsunuz" (el-A'la 87/16-17), "...Şüphesiz bu dünya hayatı geçici bir eğlencedir. Ama ahiret, gerçekten kalınacak bir yurttur" (el-Mü'min 40/39), "Allah'ın sana verdiğinden (O'nun yolunda harcayarak) ahiret yurdunu da iste; ama dünyadan da nasibini unutma..." (el-Kasas 28/77).
Kur'an'da ahiret ve ahiret hayatı ile ilgili verilmiş olan pek çok isim vardır. Bu isimlerden bazıları şunlardır: el-yevmü'l-ahir (son gün, ahiret günü), yevmü'l-ba's (diriliş günü), yevmü'l-kıyame (kıyamet günü), yevmü'd-dîn (ceza ve mükafat günü), yevmü'l-hisab (hesap günü), yevmü't-telak (kavuşma günü), yevmü'l-hasre (hasret ve pişmanlık günü).
Peygamber Efendimiz'in de ahiret ve halleri ile ilgili pek çok hadisi vardır. Özellikle kıyamet alametleri, kabir hayatı, mahşer, hesap, mîzan, sırat, şefaat, cennet ve cehennemle ilgili çok sayıda hadis bulunmaktadır.

Allah razı olsun güzel paylaşımın için =)

Kâfirlikte şüphe

Sual: Gayrimüslimlerin kâfir olduklarında şüphe eden de kâfir olur mu?
CEVAP
Evet, bütün gayrimüslimlerin, Cehennemde sonsuz azap çekeceğinde şüphe eden de kâfir olur. Bir Hıristiyan’ı, bir Yahudi’yi ve başka bir gayrimüslimi kâfir kabul etmeyen kimsenin kâfir olacağında şüphe eden kimsenin de kâfir olacağını, İslam âlimleri söz birliğiyle bildirdiler. (Bezzaziyye, Dürr-ül-muhtar, Şifa-i şerif, Ravda, El-A’lam)

Kâfir olmasında şüphe eden de kâfir olunca, onu [gayrimüslimlerin Cennete gideceğini söyleyeni] Müslüman bilenin nasıl olacağını ve hele onu, İslam âlimlerini öven kelimelerle övenin nasıl olacağını düşünmelidir. Böyle kimseleri İslam âlimi sananların ve bunların küfür saçan sözlerini, yazılarını övenlerin, yayanların kâfir olacaklarını iyi anlamalıdır. Övmek, yaymaya çalışmak ve reklamını yapmak, razı olmayı, beğenmeyi gösterir. Küfre rıza, küfür olur. Küfre rıza demek, kâfirin küfür üzere kalmasını istemek değildir. Onun küfrünü beğenmek demektir. (Faideli Bilgiler kitabı



alıntı

Irkçılık yapmak

Sual: (Irkçılık yapan bizden değildir) hadis-i şerifine göre ırkçılık küfür müdür?
CEVAP
Irkçılığın yapılış şekli önemlidir. Din gibi kabul ediliyorsa mesela, (Dinsiz bir Türk, Müslüman olan bir Yunan’dan, İngiliz’den veya Ermeni’den daha üstündür) deniyorsa küfür olur; çünkü Müslümanlık kötülenmiş oluyor.

Bir insanın, kendi kavmini, ırkını sevmesi küfür olmaz. Türk Türkü, Kürt Kürdü, Alman Almanı daha çok sevebilir. Bu, insanın kendi Müslüman akrabalarını, hemşerilerini daha fazla sevmesine benzer. Sevmek ayrı, (Benim ırkımdaki kâfir olsa da, başka ırktan olan Müslüman olsa da, ondan üstündür) demek ayrıdır. Sevmeyi ırkçılık olarak kabul etmemelidir. Müslüman Türk’ün kahramanlıklarını okuyunca göğsümüz kabarıyor. Yine Müslüman bir hemşerimizle karşılaşınca da farklı duyguların olması ırkçılık değildir.


alıntı

Midye kültürü

Sual: (Midye ve ıstakoz yemenin günah olduğu düşüncesi, âdet ve göreneklerle ilgilidir. Deniz kıyılarında oturanlar, kültürlerinde olduğu için rahatlıkla yiyorlar; ancak denizden uzak yerlerde yaşayanlar bu kültürden yoksundur. Denizden çıkan her şeyin temiz olduğu yönünde bir de hadis olduğu için, midyenin haram olduğu söylenemez. Kur’anda da midye konusunda kesin bir hüküm olmadığı için rahatça yenebilir) diyerek, midye gibi deniz haşaratını yemek caiz olur mu?
CEVAP
Bu görüş birkaç bakımdan yanlıştır:
Birincisi, dinimizde tek delil Kur’an-ı kerim değildir. Hadis-i şeriflerle bildirilen hükümler de vardır. İki âyet-i kerime meali:
(Resulümün verdiğini alın, yasakladığından da sakının!) [Haşr 7]

(O Peygamber, güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157]

İşte müctehid âlimler, Kur’an-ı kerimin emrine uyarak, Resulullah efendimizin bu konudaki hadis-i şeriflerine de bakmışlardır. Kur’an-ı kerimde, köpek, fare ve yılan etinin haram olduğu bildirilmiyor diye, bunları yemek caiz olur mu? Bunların haram oldukları hadis-i şeriflerle bildirilmiştir.

İkincisi, müctehid olmayanların hadis-i şeriflere göre de amel etmeleri caiz olmaz. Mezhebinin bildirdiği hükme uyması vacib olur. (Denizin hayvanları helaldir) mealindeki hadis-i şerifi, Hanefî âlimleri, balık ve balık şeklinde olanlar hariç, deniz haşaratlarının yenmesinin caiz olmadığı şeklinde anlamışlardır. Hanefî olup da, mezhebinin hükmüne uymayan, mezhebinin hükümlerini beğenmeyen kimse, benim mezhebim var dese de, mezhepsizdir.

Netice: Midye ve ıstakoz gibi deniz haşaratının yenmemesinin gelenekle, kültürle, hayat tarzıyla hiçbir ilgisi yoktur. Hanefî mezhebinde olan Müslümanların, deniz kenarında da yaşasa, balık şeklinde olmayan yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, kerevit, karides gibi deniz haşaratını yemeleri caiz değildir.




alıntı

İnsan bencil yaratılmıştır ve kendi çıkarlarını ilgilendiren şeyler
hakkında son derece hassastır. Ancak her konuda kendi çıkar
ve menfaatlerini en ince ayrıntısına kadar düşünen ve hesaplayan
insanın doğrudan doğruya kendisini ilgilendiren ölüm
konusunda kayıtsız ve umursuz olması son derece hayret vericidir.
“Kesin bilgiyle iman etmeyenler”e özgü olan bu ruh halini
Allah, Kuran’da tek bir kelimeyle tanımlamıştır: “Gaflet”.
Gafletin anlamı, şuurundaki bulanıklık ve kapalılıktan ötürü,
bir insanın gerçekleri tam olarak algılayamayıp, sağlıklı değerlendirmeler
yapamaması ve buna bağlı olarak, gereken sağlıklı
tepkileri verememesidir. Bir ayette Allah şöyle buyurur:

İnsanların sorgulama (zamanı) yaklaştı, kendileri ise
gaflet içinde yüz çeviriyorlar. (Enbiya Suresi, 1)

Ölümcül, çaresiz bir hastalığa yakalanan birisinin öleceğine
kesin gözüyle bakılır. Fakat ona bu gözle bakanların da er ya da
geç ölecekleri kesindir. Gaflet yüzünden, işin bu yönü bu tarz
kişilerin aklına gelmez. Oysa belki de ölüm, kendisini bu
“ölümcül hasta”dan çok daha önce, hiç ummadığı bir anda yakalayacaktır.
Yakınları, ölüm döşeğindeki hastalarının durumuna üzülürler.
Ama bir gün kesinlikle ölecek olan kendilerine de üzülmek
akıllarına gelmez. Oysa, bir olayın eninde sonunda gerçekleşeceği
kesinse, bunun yakın ya da uzak olması verilen tepkiyi değiştirmemelidir.
Eğer ölmek üzere olanlar için üzülmek gerekiyorsa, yalnızca
ölüm anında değil herkes birbiri ve kendisi için şimdiden
üzülmeye başlamalıdır. Ya da içinde bulunduğu gaflet perdesini
yırtmalı, ölümün gerçek anlamını kavramalıdır.
Bunun için de, öncelikle gafleti doğuran sebepleri tanımak
yararlı olabilir.

Gafletin Nedenleri

- Tefekkür ve akletme eksikliği:

Bazı insanlar ciddi konular
üzerinde düşünmeye pek alışık değildir. Düşünmeden yaşamaya
alışık olduklarından, ölümü de çok uzak görürler. Günlük
sorunların, zihinlerini yeterince meşgul ettiğini düşünürler.
Küçük konularla o dar zihinlerini doldurur, küçük sorunlarda
boğulur ve ölüm gibi önemli konuları düşünemezler. Herhangi
birinin ölümüyle karşılaştıklarında ya da ölümle ilgili bir konu
açıldığında, “Allah gecinden versin, Allah kimsenin başına
vermesin, Allah sıralı versin...” gibi sözlerle kendilerini avutur,
konuyu en kısa zamanda, yine düşünmeden geçiştirmeye çalışırlar.

- Yaşamın karmaşa ve hareketliliği:

Yaşam öylesine akıcı
ve hareketlidir ki kendini olayların akışına kaptıran insan
özel bir çaba göstermezse, eninde sonunda kendisini yakalayacak
olan ölüm gerçeğini göz ardı edebilir. Bu durum, özellikle
imana sahip olmadığı için kader, tevekkül, Allah’a teslim olma
gibi kavramlara yabancı insanlar için geçerlidir. Bu gibi insanlar

22

ÖLÜM KIYAMET CEHENNEM

kendilerini bildikleri andan itibaren kendi deyimleriyle “dünyalarını
kurtarmaya” bakarlar. Bu tip insanlar sürekli yeni dünyevi
planlar, çıkarlar, hedefler peşinde koşarlar; bunlarla oyalanmaktan
ölümü düşünmeye fırsat bulamazlar Hiç ummadıkları
bir anda da hazırlıksız ve şaşkın bir şekilde ölüm gerçeğiyle
karşılaşırlar. Ama artık çok geçtir.

- Doğum yanılgısı:

Gafletin sebeplerinden birisi de doğumun
varlığıdır. Her gün doğumlar ve ölümler olur. Yeryüzünün
nüfusu hiç eksilmez, hatta günden güne artar. İnsan kendisini
bu döngünün etkisine kaptırınca sanki doğumlar ölümleri
telafi ediyor, yaşam böylece dengeleniyor gibi bir yanılgıya
kapılabilir. Bu da ölüme karşı bir gaflet perdesi oluşmasına sebep
olur. Oysa şu andan itibaren hiçbir doğumun gerçekleşmeyeceği
bir döneme girsek, insanların birbiri ardına öldüğünü
ve dünya nüfusunun hızla sıfıra doğru gittiğini görsek... İşte
o zaman ölüm insana tüm dehşetiyle kendisini hissettirir. İnsan
etrafındakilerin birer birer eksildiğini görür ve kaçınılmaz sonun
er geç kendisine de geleceğini kesin olarak fark eder. Aradan
yıllar bile geçse, hala hayatta olanlar ertesi gün sıranın kendilerine
gelip gelmeyeceği endişesiyle yatarlar. Ölüm bir an bile
akıllarından çıkmaz.
Halbuki olayın aslı da bundan farklı değildir. Yeni doğanların
öleceklere hiçbir etkisi yoktur. Bu, yalnızca psikolojik bir
yanılgıdan ibarettir. Günümüzden 150 yıl önce yaşayanlardan
bugün hiçbiri hayatta değildir. Kendilerinden sonra doğanların
bu kişilerin ecellerine hiçbir faydası dokunmamıştır. Aynı şekilde
100 yıl sonra da şu anda yaşayan insanlardan hemen hemen
hiçbirisi kalmayacaktır. Çünkü dünya bir tür durak yeridir; sürekli
dolar ve boşalır.

Harun Yahya

23

Kendini Kandırma Yöntemleri

Ölümü göz ardı ettiren ve gafleti doğuran nedenlerin dışında
bir de insanların kendi kendilerini avutmak için kullandıkları
savunma mekanizmaları vardır. Bu kendini kandırma yöntemlerini
birkaç madde halinde inceleyebiliriz.

- Yaşlılık dönemine erteleme düşüncesi:

Bu savunma
mekanizması gençlerde ve orta yaşlılarda görülür. Bunu kullanan
insan, genelde 60-70 yıl yaşayacağını hesaplar ve ancak
ömrünün son yıllarını bu tür konulara ayırmaya karar verir.
Böylece, ölüme ve öbür dünyaya hazırlanmak için de yaşamından
bir pay ayırmış olduğunu düşünür ve vicdanını rahatlatır.
Halbuki bir saniye sonra yaşayacağının bile garantisi olmayan,
daha ne kadar yaşayacağını, nerede ve ne zaman öleceğini
asla bilmeyen bir insanın böyle uzun vadeli, sonuçsuz hesaplar
yapmasının ne büyük bir gaflet olduğu ortadadır. Her gün
etrafında kendisiyle yaşıt hatta daha genç pek çok kişi ölür.
Gazeteler ölüm ilanlarıyla doludur. Televizyonlarda her gece
birçok ölüm haberi izler. Çoğu zaman, büyük küçük, kendi yakınlarının
ölümlerine tanık olur. Fakat etrafındaki insanların bir
gün hatta belki de yarın, kendi ölümüne de tanık olacaklarını,
kendi ölüm ilanını okuyacaklarını aklına getirmez. Kaldı ki, o
beklediği “yaşlılık” sınırına kadar yaşasa bile bir şey değişmeyecek,
sahip olduğu zihniyeti değiştirmediği sürece, ölümle karşı
karşıya gelene dek erteleme mantığını sürdürecektir. Allah bir
ayette şöyle buyurur:

Ertelemek ancak inkarda bir artıştır… (Tevbe Suresi,
37)

24

ÖLÜM KIYAMET CEHENNEM

-”Cehennemde cezamı çeker ve çıkarım” mantığı:

Toplumda oldukça yaygın olan bu görüş, gerçekte doğru bilinmemektedir.
Kuran’ın hiçbir yerinde bir süre Allah’ın dilemesi
dışında cehennemde ceza görüp, sonra bağışlanarak cennete
alınanlardan söz edilmez. Tam tersine, konu ile ilgili tüm
ayetlerde, kıyamet günü müminlerin ve inkarcıların kesin bir
biçimde ayrılacakları, müminlerin ebediyen cennete girecekleri,
inkarcıların ise ebediyen cehenneme, aşağılık bir azabın içine
sürülecekleri ve Allah dilemedikçe oradan çıkamayacakları
bildirilmiştir:

Dediler ki: “Sayılı günlerin dışında, ateş asla bize
değmeyecektir.” De ki: “Allah Katından bir ahid mi
aldınız? -ki Allah asla ahdinden dönmez- Yoksa
Allah’a karşı bilmediğiniz bir şeyi mi söylüyorsunuz?”
Hayır; kim bir kötülük işler de günahı kendisini
kuşatırsa, (artık) onlar, ateşin halkıdırlar, orada
süresiz kalacaklardır. İman edip salih amellerde bulunanlar
ise cennet halkıdırlar, orada süresiz kalacaklardır.
(Bakara Suresi, 80-82)

Bir diğer ayette şöyle denir:

Bu, onların: “Ateş bize sayılı günler dışında kesinlikle
dokunmayacak” demelerindendir. Onların bu iftiraları,
dinleri konusunda kendilerini yanılgıya düşürmüştür.
(Al-i İmran Suresi, 24)

Cehennem, insanın hayal gücünün alamayacağı kadar büyük
acıları yaşayacağı bir yerdir. Cehennem Allah’ın “Kahhar”,
“Cebbar” sıfatlarının en şiddetli tecelli ettiği ve dünyadaki hiçbir
azapla kıyaslanamayacak azaplarla dolu, korkunç bir ortam-

Harun Yahya

25

dır. Parmağının ucu yanınca bile canı çok acıyan aciz bir insanın
rahat ve umursuz bir şekilde böyle bir azabı belirli bir süre
için bile olsa göze aldığını söylemesi, akletmediğinin açık bir
göstergesidir. Allah’ın azabını hafife alan, sonsuz azap çekme
ihtimalini rahatlıkla karşılayan bir kimse gerçekte Allah’ın kadrini
gereği gibi takdir edemeyen, akledemeyen bir insandır.

-Ben zaten cennete gireceğim mantığı:

Kendilerinin
mutlaka cennete gireceğini iddia eden insanlar vardır. Dünyada
iyilik olarak tanımladıkları ufak tefek birtakım şeyleri yaparak
ve kötülük olarak tanımladıkları birtakım şeylerden uzak
durarak, cennete gideceklerini sanırlar. Din hakkındaki bilgileri
kulaktan dolma, hurafelerle dolu safsatalardan öteye geçmeyen
bu insanlar, gerçekte Kuran’da tarif edilen güzel ahlakla
hiçbir ilgisi olmayan, kendi uydurdukları bir din anlayışına sahiptirler.
Sorulduğunda kendilerini “Müslüman” olarak tanıtabilirler.
Oysa Kuran’a göre bu inanca sahip olan kişiler Allah’a
birçok şeyi ortak koştukları için gerçek Müslümanlar değillerdir.
Kehf Suresi’nde böyle bir insanın durumu şöyle anlatılır:

Onlara iki adamın örneğini ver; onlardan birine iki
üzüm bağı verdik ve ikisini hurmalıklarla donattık,
ikisinin arasında da ekinler bitirmiştik. İki bağ da yemişlerini
vermiş, ondan (verim bakımından) hiçbir
şeyi noksan bırakmamış ve aralarında bir ırmak fışkırtmıştık.
(İkisinden) Birinin başka ürün (veren
yer)leri de vardı. Böylelikle onunla konuşurken arkadaşına
dedi ki: “Ben, mal bakımından senden daha
zenginim, insan sayısı bakımından da daha güçlüyüm.”
Kendi nefsinin zalimi olarak (böylece) bağına

26

ÖLÜM KIYAMET CEHENNEM

girdi (ve): “Bunun sonsuza kadar kuruyup-yok olacağını
sanmıyorum” dedi. “Kıyamet-saatinin kopacağını
da sanmıyorum. Buna rağmen Rabbime döndürülecek
olursam, şüphesiz bundan daha hayırlı bir sonuç
bulacağım.” Kendisiyle konuşmakta olan arkadaşı
ona dedi ki: “Seni topraktan, sonra bir damla sudan
yaratan, sonra da seni düzgün (eli ayağı tutan,
gücü kuvveti yerinde) bir adam kılan (Allah)ı inkar
mı ettin?” “Fakat, O Allah benim Rabbimdir ve ben
Rabbime hiç kimseyi ortak koşmam.” (Kehf Suresi,
32-38)

Yukarıdaki ayetlerde anlatılan bahçe sahibi, “Rabbime döndürülecek
olursam” ifadesiyle, Allah’a ve ahiret gününe kesin
bilgiyle iman etmediğini, ve bu konuda şüphe içinde olduğunu
ortaya koymaktadır. Buna karşın, kendisinin üstün bir mümin
olduğu iddiasındadır ki Allah’ın kendisini cennetle ödüllendireceğinden
emindir. Günümüzde bu zihniyete sahip kişilerin var
olduğunu görmekteyiz.
Bu kişiler Allah’a karşı samimiyetsiz bir tutum içinde olduklarını
aslında için için kendileri de bilirler, fakat bu gerçek onlara
hatırlatılmak istense bunu kabul etmeyip hemen kendilerini
temize çıkarmaya çalışırlar. Din ahlakını yaşamanın önemsiz
olduğunu öne sürer, mahalledeki dindar görünümlü kişilerin
aslında ne kadar namussuz, ahlaksız olduğunu iddia ederek
kendilerini masum göstermeye uğraşırlar. Kalplerinin temiz olduğunu,
kimsenin kötülüğünü istemediklerini, kimsenin malında,
mülkünde, ailesinde gözleri olmadığını söyleyerek “iyi insan”
olduklarını ispatlamaya kalkarlar. Dilencilere sadaka verdiklerini,
komşuya ikramda bulunduklarını, senelerce gece

Harun Yahya

27

gündüz çalıştıklarını, insanlara hizmet ettiklerini, bundan daha
iyi Müslümanlık olmadığını savunurlar.
Samimiyetsizliklerinin en büyük göstergesi ise, sahip oldukları
sapkın din anlayışına dayanak bulmak için birtakım bahaneler
üretmeleridir. Kendi yaşamlarını meşrulaştırmak için kullandıkları,
“en büyük ibadet çalışmaktır”, “mühim olan kalp temizliğidir”
gibi ifadeler en çok rastlanılan örneklerdendir. Bu
ifadeler Kuran’da bildirildiği üzere din öne sürülerek Allah’a
karşı yalan söylemekten ibarettir:

Size ne oluyor, nasıl hüküm veriyorsunuz?
Hiç mi öğüt alıp-düşünmüyorsunuz?
Yoksa sizin apaçık olan bir deliliniz mi var?
Eğer doğru söylüyorsanız, öyleyse getirin kitabınızı.
(Saffat Suresi, 154-157)
- Çifte standart mantıklar:

İnsan, farklı bir kendini kandırma
yöntemi daha geliştirmiş olabilir. Ölüm aklına geldiğinde
sonsuza dek yok olacağını düşünür ve bunun dehşetiyle Allah’ın
vaat ettiği sonsuz bir hayatın “var olabileceğine” yüzde elli ihtimal
verir. Böylece kendi içinde bir nevi umut ışığı yakar. Öte
yandan, Allah’ın kendisine yüklediği birtakım sorumluluklar olduğu
aklına gelince de, diğer yüzde elli ihtimali düşünür. “Nasılsa
toprak olup yok olacağım, ölümden sonra hayat yoktur” diyerek
hesap verme, cehennem azabıyla karşılaşma gibi korku
ve endişelerini bastırır. Her iki durumda da gaflet halinin ona
verdiği bir nevi sarhoşluk hali içerisinde ölüm onu yakalayıncaya
kadar yaşamını sürdürür.

28

ÖLÜM KIYAMET CEHENNEM

Gafletin Sonucu

Önceki bölümlerde, ölüm, insana yaşadığı sürece kendini
hatırlatır demiştik. Ya bu hatırlatmalar ona fayda verir ve birtakım
konuları tekrar gözden geçirmesi, hayata ve olaylara bakış
açısını yeniden düzenlemesi gerektiğini ciddi bir şekilde düşünmeye
başlar. Ya da sözünü ettiğimiz savunma mekanizmaları
devreye girer, kalbinin ve gözünün önündeki gaflet perdesi
günden güne daha da kalınlaşmaya başlar.
İşte inkarcıların bir kısmının yaşlanıp ölüme iyice yaklaştıkları
halde, ölümü büyük bir sakinlikle, akılsızca bir rahatlıkla
beklemeleri bu perdenin kalınlığının göstergesidir. Çünkü
ölüm onlara artık yalnızca güzel ve tatlı bir uykuyu, huzur ve
sakinliği, ebedi bir rahatlığı çağrıştırmaktadır.
Oysa onları yoktan var edip yaratan, sonra öldürüp tekrar
diriltecek olan Allah onlara azapla geçirecekleri ebedi bir hayatı,
ebedi bir pişmanlığı ve mutsuzluğu vaat etmiştir. Onlar da
bu gerçeği, tam ebedi uykuya dalacaklarını sandıkları ölüm
anında bizzat görürler. Çünkü, ölümün bir yokoluş olmadığını,
aksine kendileri için azapla dolu yeni bir dünyanın başlangıcı olduğunu
anlarlar. Canlarını alan ölüm meleklerinin dehşet verici
gelişi, o büyük azabın ilk habercisidir. Bu nedenle Kuran’da,
ölümden sonraki yaşamı reddeden inkarcılardan söz edilirken

“Öyleyse melekler, yüzlerine ve arkalarına vura vura
canlarını aldıkları zaman nasıl olacak?”

(Muhammed Suresi,
27) denir. Bu anda, inkarcıların ölümden önceki küstah ve
kibirli tavırları yerini dehşet, pişmanlık, çaresizlik ve sonsuz bir
acıya bırakır. Allah Kuran’da, bu durumu şöyle haber verir:

Dediler ki: “Biz yer (toprağın için) de yok olup gittikten
sonra, gerçekten biz mi yeniden yaratılmış olaca-

Harun Yahya

29

ğız?” Hayır, onlar Rablerine kavuşmayı inkar edenlerdir.
De ki: “Size vekil kılınan ölüm meleği, hayatınıza
son verecek, sonra Rabbiniz’e döndürülmüş olacaksınız.”
Suçlu-günahkarları, Rableri huzurunda
başları öne eğilmiş olarak: “Rabbimiz, gördük ve işittik;
şimdi bizi (bir kere daha dünyaya) geri çevir, salih
bir amelde bulunalım, artık biz gerçekten kesin
bilgiyle inananlarız” (diye yalvaracakları zamanı) bir
görsen. (Secde Suresi, 10-12)

Ölümden Kaçış Yoktur

İnsan özellikle gençliğinde ölümü hiç aklına getirmek istemez.
Bunu bir son olarak gördüğü için ölümün düşüncesinden
bile kaçar. Düşünmemek onun için en rahat kaçış yoludur. Oysa
fiziksel kaçış ölüme bir çare olmadığı gibi, ölümü aklına getirmekten
kaçınarak ölümden kurtulabilmek de mümkün değildir.
Dahası, ölümü aklına getirmemek de mümkün değildir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi insan, her gün önüne gelen gazetelerde
mutlaka ölüm haberleriyle, ölüm ilanlarıyla karşılaşır.
Yolda giderken bir cenaze arabasına rastlar ya da bir mezarlığın
önünden geçer. Zaman içinde yakınları ve akrabaları ölür.
Onların cenazelerine gittiğinde ve evlerini ziyaret ettiğinde,
mutlak gerçekle yüzyüze kalır. Başkalarının, özellikle de sevdiklerinin
ölümünü gördükçe, kendi sonunu düşünür.
İnsan ne kadar direnirse dirensin, nereye sığınırsa sığınsın,
nereye kaçarsa kaçsın, aslında farkında olmadan her an kendi
ölümüne doğru koşar. Önünde başka bir kapı, tercih veya çıkış
yolu yoktur. Geri sayım sürekli devam eder. Ne yöne dönerse
ölüm onu oradan karşılar. Allah’ın kanununda bir değiş-

30

ÖLÜM KIYAMET CEHENNEM

me olmaz. Kaderde belirlenmiş bir anda ve yerde ölüm onu
yakalar. Kuran’da, Allah bu gerçeği şöyle haber verir:

De ki: “Elbette sizin kendisinden kaçtığınız ölüm,
şüphesiz sizinle karşılaşıp-buluşacaktır. Sonra gaybı
da, müşahede edilebileni de bilen (Allah) a döndürüleceksiniz;
O da size yaptıklarınızı haber verecektir.”
(Cuma Suresi, 8)
Her nerede olursanız ölüm sizi bulur, yüksekçe yerlerde
tahkim edilmiş şatolarda olsanız bile... (Nisa
Suresi, 78)

Bu nedenle insanın yapması gereken, kendini kandırmayı ya
da gerçekleri göz ardı etmeyi bir kenara bırakıp Allah’ın kaderinde
tespit ettiği süreyi en iyi şekilde değerlendirebilmektir.
Bu sürenin ne zaman biteceğini de yalnız Allah bilmektedir.

Lisan ve harfler

Sual: S. Ebediyye’de, (Bütün semavi kitaplar İslam harfleriyle gönderilmiştir) dendiği halde, Herkese Lazım Olan İman kitabında, Tevrat’ın aslının İbranice, İncil’in ise Süryanice olduğu bildiriliyor. Burada bir çelişki yok mu?
CEVAP
Hayır, çelişki yoktur. Lisanla harfler farklıdır. Fransızca konuşanlar da, İngilizce veya Almanca konuşanlar da Latin harflerini kullanıyorlar.

Türkler de, şimdi Latin harflerini kullanıyorlarsa da asırlarca İslam harflerini kullandı; ama dilimiz yine Türkçeydi, Arapça değildi. İranlılar da İslam harflerini kullanıyorlar; ama dilleri Arapça değil, Farsçadır. Dil ile harfleri karıştırmamak lazımdır. İslam harfleriyle inmişse de, Tevrat’ın dili İbranice, İncil’in dili Süryaniceydi.



alıntı

Suizan zararlıdır

Sual: Kur’an-ı kerimdeki, (Zannın çoğundan kaçının; çünkü zannın bir kısmı günahtır) mealindeki âyette bildirilen hususun ne olduğunu anlayamıyordum. Sitenizde, (Suizan etmekten sakının) diye açıklamışsınız. Yaşadığım bir olay, bana suizannı öğretti:
Bir arkadaş, altın yüzük takıyor, karısı açık, evinin dibindeki camiye gelmiyor, bir gün de yarım dakikada falan abdest aldığını gördüm, yani bazı uzuvlarını yıkamadığı belli oluyordu. Başka bir zaman da normal çoraba mesh ederken gördüm. Evine gazete kâğıdıyla sardığı bir şişe içinde bira veya şarap getirdiğini gördüm. Bir sefer de bid’at sakal bıraktığını gördüm.
Daha bunlar gibi çok yamuğunu gördüm. Bu arkadaşla karşılaşmamak için azami gayret sarf ettim, hep uzak durdum. Yıllar sonra bir arkadaşa, bu kimseden bahsettim. Ona, bu kimsenin uygunsuz birisi olduğunu söyledim. O pek inanmadı. Gidip o kimseye söylemiş. Sen böyle yapıyormuşsun diye. O da, bunların hiçbirinin gerçek olmadığını söylemiş. Ben de nasıl olur, gözümle gördüm dedim. Sonradan öğrendim ki, yanında gördüğüm açık bayan ablasıymış, hanımı değilmiş. Hanımı kapalıymış. Parmağındaki altın yüzük değilmiş, gümüşmüş; ama çalıştığı yerde dikkati çekmemesi için altın kaplama yüzük takıyormuş. Yakınındaki camideki imam bid’at ehli, fâsık birisi olduğu için, oraya gitmeyip daha uzaktaki bir camiye gidiyormuş. Ayağında mest olduğu için çabuk abdest alıyormuş. Çorabın üstüne mest ediyormuş; ama çorabın altında deri çorap mest varmış. Şişede getirdikleri de, sirke vesaireymiş. Hasta olduğu için, on gün kadar sakal tıraşı olamamış, yani kasten kısa sakal bırakmamış. Diğerlerinin de hep böyle bir sebebi varmış. Suizan ettiğimi o zaman anladım. Şimdi benim ne yapmam gerekiyor?
CEVAP
Tevbe etmek, bir daha, kesin bilmedikçe suizandan sakınmak ve o arkadaşla helalleşmek gerekir.

alıntı