Cocugunuzu Taniyin

ÇOCUĞUNUZU ELDE EDİN.

İŞTE BUNUN SIRRI;
( KABUL-ONAY-DEĞERİNİN BİLİNMESİ )

Kabul-Onay ve değerinin başkalarınca bilinmesi insanın içini kemiren açlıkların, susuzlukların en şiddetlisidir. İnsanların bu açlığını ve susuzluğunu tatmin etmeyi bilen çok ender insanlar, başkalarını avuçlarının içinde tutarlar.
İnsanları en son moda elbise giymeye, en yeni otomobili kullanmaya. çocuklarından övünerek söz etmeye sevk eden, bu duygu ve isteklerdir.
Bir takım delikanlıları, gangster olmaya yönelten de bu duygu ve isteklerden başka bir şey değildir.
Eğer size değer verir ve sizi yüceltirsem ben, daha çok sever ve yaptıklarımı onaylarsınız. Hatta size değer verdiğim için bana minnettar kalırsınız. Bir insanın kendisini değersiz hissetmesine neden olursanız, çok büyük bir çöküntüye uğramasına yol açarsınız. Bir insana yapılan kaba davranışlar, onun benlik duygusunun incinmesine ve kendini. Değersiz hissetmesine neden olur.

Eğer bu üç davranış durumunu (Kabul-Onay ve Değerinin başkalarınca bilinmesi) hayatımızda uygulayabilsek, hayatta neler elde edebileceğimize şaşarız.

1-KABUL

Kabul bir vitamindir. Hepimiz, olduğumuz gibi kabul edilmeye açlık duyarız. Birlikte olduğumuzda gevşeyebileceğimiz birini isteriz. Pek azımız genel olarak dış dünyayla ilişkilerimizde tamamen "kendimiz" olma cesaretini gösteririz. Ancak yanındayken kendimiz alabileceğimiz, birlikteyken kendimiz olmayı göze alabileceğimiz birini isteriz, zira onun bizi kabul edeceğini biliriz.
Gariptir başkalarını kabul eden ve onları oldukları gibi beğenenler, başkaların davranışlarını iyi yönde değiştirmede en başarılı olanlardır.
Başka insanların nasıl davranmaları gerektiği üzerine katı kişisel kurallar oluşturmayınız. Karşınızdakine "kendi olma hakkını" tanıyınız. Biraz tuhaf bir insansa, bırakın öyle olsun. Sizin her yaptığınızı yapmasını ve her beğendiğinizi beğenmesini beklemeyiniz. Sizin yanınızdayken rahatlamasını sağlayınız.
Bir psikologun ifade ettiği gibi, "Hiç kimse, bir diğerini yeniden biçimlendirme kudretine sahip değildir ancak, karşınızdakini olduğu gibi beğenmekle, ona kendisini değiştirme gücünü vermiş olursunuz. "
Psikanalistler insanların daha iyi olmalarına nasıl yardım ederler? Hasta kendisini olduğu gibi kabul edecek birisini bulmuştur. Yaşamında ilk kez; korkularını, utandığı şeyleri açığa çıkarır ve doktor da şaşkınlık, dehşet ve ahlaki yargılama göstermeksizin dinler. Tüm "utanç verici" özelliklerine ve kusurlarına rağmen onu kabul eden bir insanoğlu bulduğu için, kendisini kabul edilebilir görür ve yeniden daha iyi bir yaşama doğru yoluna devam eder.
Bir psikanalistin dediği:"Eğer insanlar "kabul" konusunu gerçekten uygulasa, çok kısa sürede işimizden oluruz."
Herkesin açlığını duyduğu birinci sihirli şey kabuldür. Tüm dünyaya karsı duran, insanların en acımasızı dahi, kendisinin kabul görmesine gereksinim duyar, örneğin;
Mitler etrafına kendisini beğenmekte olan insanlardan ufak bir gurup toplar ve her gittiği yere onları da beraberinde götürürdü.
Gençlik çeteleri; toplumun başka kesimlerince yada ailelerince kabul görmeyen bu çocukların, çete üyelerince kabul görerek biraz kişisel önem, biraz da ait olma duygusu kazanmaları sonucu ortaya çıkmaktadır.
Çocuğunuzu olduğu gibi kabul ederseniz istediğiniz gibi olacaktır.

Hz. Peygamber' in hayatına baktığımızda çocuklara karşı tam bir "KABUL davranışı" gösterdiğini görürüz; Hz. Enes, çocukken 10 sene Hz. Peygamberin yanında bulunmuştur. Fakat Hz. Peygamber bırakın ona vurmayı, bir kere bile "of be" dememiştir. Hatta Enes, onun hoşlanmadığı davranışlar sergilediğinde "ne kötü yaptın" diye bir söz dahi söylememiştir. Hz. Enes 'in anlattığına göre, birisi "keşke şöyle yapsaydın" diyecek olsa Hz. Peygamber: "Bırakın çocuğu O Allah'ın murad ettiğinden başka bir şey yapmamıştır" demiştir.

Evet çocuğu yetiştirmede ince hüner; onu dövmeden, azarlamadan, hareketlerini sınırlamadan ve bazı hürriyetlerini almadan büyütmektir. Görüldüğü gibi Hz. Peygamber bura da tam bir "KABUL mesajı" sergilemektedir.
Çocuğunuz da dahil olmak üzere herkes anlaşılmayı, kabul görmeyi ve kendini önemli hissetmeyi ister.

Çocuklarınızı oldukları gibi kabul ederseniz onlar sizden su beş mesajı almış olurlar:

1-Ben varım.
2-Ben doğalım
3-Seviliyorum
4-Değerliğim.
5-Güvenebilirim.

Eğer oldukları gibi kabul etmezseniz bunların tersini algılarlar.

1-Ben yokum
2-Ben doğal değilim.
3-Sevilmiyorum.
4-Değerli değilim.
5-Güvenemem

Çocuklarınızı oldukları gibi kabul edin. Kendileri olmalarına izin verin. Sizin kendisini beğenmeniz için kusursuz olmasında ısrarcı olmayın, inandığınız doğruları yasaması adına ona baskı ve diretme uygulamayın. Aynını yapmasını beklemeyin.

Her şeyden önemlisi kabul konusunda pazarlığa girmeyin. Asla söyle demeyin "Bunu veya sunu yaparsan veya bana uyacak biçimde bazı yönlerini değiştirirsen, sana kabul gösteririm." Bu göstermemiz gereken ilgi ve sevgiyi bazı şartlara bağlamaktır. Ailelerin çoğu maalesef bunun çocuk üzerindeki etkisini görememekte ve "koşullu sevgi" göstermektedir.

Mesela: "Taktir alırsan benim oğlumsun."
" Ben tembel çocuk istemem."
" şımarıklık yapma yoksa annen olmam."
Ayrıca "kıyaslama" da kabul edilmemenin göstergesidir. Kıyaslanan kişi değersiz olduğunu, varlığından memnuniyet duyulmadığını ve sevilmediğini hisseder.
"Ali kadar kafan çalışmıyor." ( Çocuk söyle düşünür; Ali gibi olmadığım için beni sevmiyorlar.)

Seminerlerimde farkına varsak da varmasak da her gün 3000-3500 adet mesaj alış verisinde bulunduğumuzu ve bu mesajlarımızla ya birilerinin kalbini kazandığımızı yada kaybettiğimizi dile getiririm ve "Acaba biz çevremize, dostlarımıza, esimize, çocuklarımıza ne mesajı veriyoruz?" diye sorarım. Ve bu mesajları nasıl dile getirdiğimizi söyle anlatırım.

KABUL MESAJI; Baba çocuğunun elinden tutmuş parkta gezdiriyor. Bu sırada çocuk ayağını bir yere çarpıyor ve ağlamaya başlıyor. Kabul davranışı gösteren Baba; Çocuğunun göz hizasına kadar eğilir ve sorar "Neresi açıyor oğlum, çok mu acıyor ?" ve çocuğun acıyan yerini öper . Çocuk artık acı falan hissetmiyordur neden? Çünkü baba Oğlum seni seviyorum, sen benim için değerlisin, ben senin acının farkındayım, ben de senin acını paylaşıyorum. Mesajı vermektedir.

REDDETME MESAJI; Reddetme davranışı gösteren Baba; "Sus bakayım “erkek adam ağlamaz" diyor ve çocuğun kafasına vuruyor. Senin duygu ve düşüncelerin benim için önemli değil, ben senin acını duymuyorum ve acını paylaşmıyorum. Mesajı vermektedir

UMURSAMAMA MESAJI; Umursamama davranışı gösteren baba; çocuk ağlamasına rağmen kocaman-kocaman adımlarla yürür, çevresinde gördüğü dost ve arkadaşlarıyla çocuğunun ağlamasına aldırış etmeden onlarla konuşmaya devam eder. Sanki çocuk gezdirmiyor elinde paket taşıyor gibidir. Bura da baba şu mesajı veriyor; Sen yoksun, benim için hiçbir değer taşımıyorsun. Senin varlığını bile kabul etmiyorum. Seni insan yerine koymuyorum.
İnsanı en çok deliye döndüren mesaj umursama mesajıdır. Bu mesajı bir resmi dairede bizi görmesine rağmen yüzümüze bile bakmayan bir memurdan, sırada olmamıza rağmen "biz orda yokmuşuz" gibi önümüze geçen birisinden değişik zaman ve mekanlarda almışızdır. Ve sinirlenmiş, deliye dönmüşüzdür.

Yeniden soruyorum; "Acaba biz çevremize, dostlarımıza, eşimize, çocuklarımıza ne mesajı veriyoruz?"
Verdiğimiz mesajlarımızı düzeltmeden, ilişkilerimizi düzeltmemiz mümkün değildir.

2-ONAY
Herkesin açlığını duyduğu ikinci sihirli şey onaydır. Kabul, genelde olumsuzdur. Diğer insanı hataları ve kabahatleriyle kabul edip yine arkadaşlığımızı vermedir. Ancak onay, daha olumludur. Onayladığımız kişinin hatalarına hoşgörü göstermenin ötesinde, onda sevebileceğimiz olumlu bir şeyler bulmadır.
Karşımızdakinde her zaman onaylayacağınız ve her zaman onaylamayacağınız bazı şeyler bulabilirsiniz. Bu ne aradığınıza bağlıdır.
Olumsuz kişilikler içimizdeki en kötü yanları bulup çıkarır, zira hep kusurlu yanlarımızı ararlar. Olumlu kişilikler onaylayacakları bir şey bulup çıkararak içimizdeki iyiyi ortaya koyar. Onların onayında, tıpkı gün ışığındaki gibi gevşeriz; bu duygu o denli hoştur ki, yeniden onaylanmak ve bu hissi tekrar yaşamak için başka özellikler geliştirmek üzere çalışmaya baslarız.
Bir çocuk psikologu kendisine "ıslah olması mümkün değil" diye getirilen bir çocuktan bahsediyor: 'çocuğun "denetlenemez"olduğu söyleniyordu, içine kapanıktı; ilk zamanlar konuşmadı bile. Ele gelir hiçbir "tutar yanı" yokmuş gibi görünüyordu. Çocuk oymacılık yapmaktan hoşlanıyor ve bunu iyi yapıyordu. Evde mobilyaları oymuş ve bu yüzden ceza görmüştü. Ona birkaç oyma bıçağı ile yumuşak ahşaptan oluşan bir oymacılık takımı satın aldım. Yaptıklarını inceleyerek "Biliyor musun?"dedim, "şimdiye kadar tanıdığım çocukların içinde oymacılığı en iyi yapan sensin."
Kısa sürede onaylayacak başka şeylerde keşfettim ve günün birinde, bir şey söylenmesine zaman bırakmadan kendi odasını toplayarak herkesi şaşırttı. Ona bunu neden yaptığını sorduğumda "Bunun sizin hoşunuza gideceğini düşündüm." Dedi

Çocuğunuzun onaylayacağınız bir yönünü arayın. Bu küçük şey önemsiz bir şey olabilir. Ancak çocuğunuz, bu hususu onayladığınızı bilsin; böylelikle gerçekten onaylayacağınız şeyler ortaya çıkmaya başlayacaktır. Çocuğunuz sizin gerçek onayınızın tadına vardığında, başka şeyler için de onay alabilmek için davranışlarını değiştirmeye başlayacaktır.

3-ONLARA DEĞER VERDİĞİNİZİ GÖSTERİN:

Sadece sizin için önemli olan şeyleri "fark ettiğinizi" hiç düşündünüz mü? Bu nedenle, birisi bizi "fark ederse" bize karşı büyük iltifatta bulunmuş olur. Bize önemimizi kabul ettiğini göstermektedir. Bu durum, moralimizi büyük ölçüde yükseltir. Biz de daha dost, daha uyumlu olur ve daha çok çalışırız.
"Her çocuk üzerinde görülmez bir levha taşır. Ne yazar bu levhada; "Ben önemliyim", "ben değerliğini", "beni kabul edin."
Dikkat ettiyseniz küçük çocuklar dayanılmaz bir fark edilme arzusu duyar. "Bak anne, bak!" ve "baba , gel de bana bak!" tüm ana-babalara duyduğu aşina cümlelerdir. Ancak çocuklar fark edilmeyi genellikle daha dolambaçlı yollarla ararlar. Yemek yemeyi reddetme, kafasını duvara vurma, bir şeyleri kırıp-dökme, kardeşine vurma gibi.
Eşlerin de en sık şikayet ettikleri konunu "fark edilmemektir". Pek çok koca, eşinin yeni elbisesini yada saç modelini fark etmediğinde neden kırıldığını anlayamaz. Ama bu davranışı; kadına göre kocasının onu dikkate değecek kadar önemli bulmadığı anlamını taşır. Ayrıca eve gelen misafirlerden de hep yemekler çok güzel olmuş, ellerinize sağlık sözü kadınların beklediği can alıcı iltifatlardan değil midir? Burada şu vardır ; o kadın misafirleri için inkar edilmez bir emek harcamıştır. Ve bunun fark edilmesini beklemektedir.
Evdeki münakaşa ve tatsızlıklarda en çok duyduğumuz sözlerden biri de bunun için "Sana da ne yaptıysak yaranamadık" dır.

“İnsanların değerini hissettirebileceğin fırsatları kaçırma”
J.H. BROWN

"Sadece insanlara değer verdiğinizde onlarla bağ kurup liderlik yapabilirsiniz" Jim

BAŞARININ ARKASINDA KABUL-ONAY VE DEĞER VERMEYİ BULURUZ.

Eğitim araştırmacısı Benjamin Bloom Chicago Üniversitesindeki bir grup araştırma asistanı ile birlikte alanlarının en iyisi, en başarılısı olan 120 süper star üzerinde beş yıl süren bir araştırma yaptılar. Bu starlar arasında olimpik yüzücüler, tenisçiler, piyanistler, heykeltıraşlar, dünya çapında tanınmış olan matematikçiler ve bilim adamları vardı
Sonuç çok şaşırtıcıydı. Eğitim araştırmacıları bu tip süper starların doğuştan böyle olmadıklarını fakat bu yönde eğitilip büyütüldüklerini saptadılar. Bu kişilerin yetenekleri bir birinden farklı olmasına rağmen, yaşadıkları çocukluk deneyimleri hemen hemen bir birbirinin aynıydı.

Bu çocukların en önemli ortak özelliği dikkatli, uyanık ve çocuklarına "önem veren" anne-babalara sahip olmalarıdır. Böylelikle anne-babalar tarafından sahip olunan yetenek sinyalleri erkenden keşfedilmiş ve desteklenmiştir .

Örneğin; Beş yaşındaki bir kız çocuğu piyanonun tuşlarına oyun oynarcasına büyük bir heyecanla vurduğunda, Annesi;"Bu çok güzel" demiş. Bunun anlamı anne müziği seviyor ve kızının da müzikle ilgilenmesini uygun buluyor ve onaylıyor. Bir matematikçinin ebeveynleri, çocuğun matematik problemlerinin üstesinden tek başına gelmesini ödüllendirmiş.
Görüldüğü gibi anne-babalar bir faaliyeti onaylarlar ve bir başkasını ihmal ederler ve çocuklar bu tepkilere karşılık verirler.
Bu anne-babalar çocuklarının kabiliyetlerini işlemek için. çocuklarla iyi iletişim kuran, sıcakkanlı, arkadaş canlısı ve çocukları takdir etmeyi bilen öğretmenleri arayıp buldular. Bu anne babalar çocuklarının sahip oldukları yeteneklerden çok memnunlardı ve yardim etmek için ellerinden geleni yapıyorlardı.
Gördük ki cesaretleri kırıldığında anne-babaları onlara "yapamıyorsun. başaramayacaksın" yerine; "yapabileceklerine" inandırmış. Genç bir yüzücü bir üst yaş grubunda yarışmaya başladığında, kendisini katıldığı tüm yarışmaları kaybeder halde bulmuş ve bu işi bırakmayı istemiş. Ama babası ona; "Sadece bir kez kazanana kadar bu işe asıl. Kaybettiğin için sakın pes etme" demiş. Ve zamanla çocuk kazanmaya başlamış ve yeteneğini geliştirmeye devam etmiş.
Bu anne-babalar çocukları yarışmayı kazanınca onları alkışladılar, kaybedince de onları rahatlattılar. Eğer bir çocuk, en son yaptığından daha çok şey başarır ve daha gayretli davranırsa bile bu bir zaferdir. Kaybedilen bir yarış ise neyin üzerinde daha çok çalışmak gerektiğini gösteren bir uyarı noktasıdır.
Ama şu da bir gerçektir ki; bir yerden sonra her şey çocuğa bağlıdır. Bazı anne-babalar kendi çocuklarından daha yetenekli olan fakat bu derece çok ve ağır bir tempo ile çalışmak istemeyen çocuklar olduğunu hatırlarlar. Süper starlar bunun tam aksine, bir dizi seçim yaptılar. Ya okul faaliyetleri ile yaptıkları çalışmaları birlikte götüreceklerdi ya da "sağda solda sürterek vakitlerini boşa harcayacaklardı." Gençlik çağına girdiklerinde yetenekleri için haftada 25 saat harcamaya başladılar. Bu süre okul da dahil olmak üzere başka bir faaliyete harcadıkları zamanın çok üzerindeydi. Bu gözünüze çok gelebilir, oysa günümüzde bir çocuğun televizyon seyrederek harcadığı süre bundan çok daha fazladır.




ÇEVRENİZDEKİLERE ONLARI KABUL ETTİĞİNİZİ;
ONAYLADIĞINIZI VE DEĞER VERDİĞİNİZİ NASIL
HİSSETTİRECEKSİNİZ ?

Hissettirme yollarının bazıları şunlardır:
l-BOL BOL GÜLÜMSEYİN =

"Güler bir yüz insanları size doğru çeker."

Gülümseme karşınızdaki insani fark ettiğinizin ve ona saygı duyduğunuzun göstergesidir. Onun için çevrenizdeki insanlara gülücük dağıtın. Tebessüm ederken endişeli ve sinirli olmak neredeyse olanaksızdır. Gülümseme rahatlatıcıdır. Gülümseme kendine güveni gösterir.
Bildiğiniz tanışılması kolay kişiler düşünürseniz, istisnasız hepsinin büyük tebessümcüler olduğunu görürsünüz. Gerçek ve candan bir tebessüm, neredeyse diğer insanlarda dostça duygulara yol açan bir "sihirli düğme" işlevi görür. Zamanın Başbakanı Mesut Yılmaz Bey' in o kadar para vererek neden gülümseme dersleri aldığı daha iyi anlaşılmaktadır.
İçten gelen bir tebessüm bazı mesajlar iletir; " Senden hoşlandım-sana dostlukla yaklaşıyorum" aynı zamanda "beni beğeneceğini sanıyorum"
der.
Gülümsemenin ifade ettiği diğer önemli şey "sen gülümsenmeye
değersin" dir.
Tebessüm ettiğiniz kişi de bize tebessümle karşılık verir. Gülümser, çünkü bizim gülümsememiz onun kendisini gülümsenmeyi hak etmiş duygusu hissetmesine yol açar. Yani; kalabalığın arasında Onu seçmişizdir, ayırt etmiş ve özel davranmışızdır.
Gülümsemenin arkadaşlık getirmesi için onun yürekten gelmesi gerekir. Dudaklardan öteye geçemeyen gülümseme bir işe yaramaz. Unutmayın; karşınızdakini etkileyen, sahte gülücükler değil, onun hakkındaki gerçek duygularınızdır. "Gülümseme önce beyindedir, sonra yüzde. " Roger Alles.

Aynada alıştırma yapın. Gerçek gülümsemeyi görür görmez tanırsınız. Aynanız gülümsemenizin gerçek mi, sahte mi olduğunu söyleyecektir. Gülümseme hareketlerini uygulamakla aynı zamanda gülümseme alışkanlığı ve daha fazla gülümseme isteği edineceksiniz, insanların kısa sürede size daha çok ısındıklarını daha dostça tavırlar sergilediklerini göreceksiniz. Hareketlerimiz duygularımızı, duygularımızın hareketlerimizi belirlediği kadar belirler. Herkes sahtesiyle gerçek bir gülümsemeyi ayırt edebilir. Gerçek bir gülümsemeyi görene dek
aynanın başında egzersiz yapmayı sürdürün. Pek çok kişi, gerçek gülümsemenin kendisine nasıl duygu yaşattığını tutmamıştır.
Birisinden bir şey isteyip gülümserseniz, o kişi onu yerine getirmek
için kendisini adeta zorunlu hissedecektir.
Diğer insanı ısındırmak için, tebessümün sihrini kullanın. Tebessümün gücünü dışarı çıkıp ölçebilirsiniz. Çıkın ve çıktığınızda onun gücünü kendi
gözlerinizle görün.
Acaba eşimize ve çocuğumuza ne kadar gerçek tebessüm gösteriyoruz. Her şeyi ihmal edebilirsiniz ama onlara karşı sıcak gülücükler göndermeyi asla ihmal etmeyin. Ne olur... deneyin, onlarla aranızda oluşacak yakınlığı hissedeceksiniz.
"Güler yüz altın anahtardır."
Thomas Babington MACAULAY.
"Bol bol gülümse. Hem maliyeti sıfırdır. Hem de bedeline paha
biçilemez. H . Jocson BROWN.

2- İLGİ GÖSTERİN :

"Her seviyede insanın bir ikram ve ilgi beklentisi vardır."
Bir kişiye ne kadar ilgi gösterirseniz size çok şey verir. Karşınızdaki kişiye ne düşündüğünüzü hareketlerinizle göstermelisiniz, ilgi görmek herkesin hoşuna gider.
Eşiniz ve çocuğunuz sizin için herkesten ve her şeyden daha özeldir. Ama maalesef onlar zaten sürekli elimizde olan varlıklar olduğu için onları ihmal edip başkalarına özen gösteririz. Ve böylece o canımız kadar değerli varlıkları üzeriz. Onların talep ve isteklerini arka plana çok rahat atıveririz. Çocuğumuzla akşam parka gitmeye söz vermişizdir ama bir arkadaşımız aynı akşam bizi beklemektedir ne yaparız? “Çocuğumuzu başka bir akşam nasılsa götürürüz" mantığıyla onu ihmal ederiz, aynı şekilde eşimizi ihmal ederiz, sonra da onlardan ilgi ve sevgi bekleriz. İlgi ve sevgi vermeden alınamayacak hazinelerdir.

Çocuğunuzun ve eşinizin daima hatırını sorun. Bir ihtiyacının olup olmadığını sorun, onlara daima yardıma hazır olduğunuzu gösterin. . Onlara "özel muamele" gösterin. Dünyada bir insan için en gurur kırıcı en yıpratıcı şeylerden biri "sıradan” muamelesi görmektir. . Eşiniz ya da çocuğunuz sizi işyerinde görmeye gelince Onu Genel müdürünüz gibi ayakta, coşkuyla karşılayın "Nereden çıktılar" tavrıyla değil onlarla konuşurken tavırlarınızdan ve ses tonunuzdan sevincinizi anlamalılar. "Bizi ne kadar çok seviyor." Demeliler.

İyi bir yönetici olmak istiyorsanız; yanınızda çalışan insanların değer
verdikleri konuları ve bunları tatmin etmeyi bilmelisiniz. Bunları sağlayamazsanız; o kişiyi kaybedebilir ya da işinden zevk almamasına neden olursunuz.
Mesleklerini zevklerini, meraklarını tanıyın ve kendilerine onlardan bahsedin Bu durum onların hoşuna gider. Bu ilkeyi yerine getirebilmek için ilgi alanlarınız, genişletin. Farklı mesleklerden ve çevrelerden gelen insanlarla ortak noktalar bulabilmeniz için çok çeşitli bilgi ve kültür birikimine sahip olmanız gerekir. Bunun için farklı sahalarda yazılmış kitaplar okuyun, değişik kültürleri inceleyin. Size uyan ve uymayan insanların davranışlarını yaşam tarzların, gözlemleyin. Eğer bunlar, yaparsanız- göreceksiniz, her çeşit insanla konuşabilecek çok şeyiniz olacak.
"Etkilemek istediğine insanlar, ilgiledikleri şeyleri düşünmek, her durum için kullanılabilen en mükemmel düşünce ilkesidir. "
Oavid J. SCHWARTZ
"Bir insana ilgili olduğu konu hakkında soru sorduğunuz zaman onu can evinden yakalamış olursunuz. "
Herbert N. CASSON

Acaba eşimiz veya çocuklarımızın ilgi alanlarının ne kadarın farkındayız?

Onların ilgilerini bilmelisiniz ve desteklemelisiniz. Onların kalbini kazanacak bundan daha güzel bir şey olamaz.
Çocuğu halk oyunlarında olan bir ailemiz çocuğunun çalışması için hafta sonları tatile gidemiyor. Bu durumu fark edince Ailesine takılıyorum “Bu çocuk sizin tatilinizi öldürdü” diye. Annenin cevabı gerçekten enfes; "önemli olan onun mutluluğu ve ilgilerini yerine getirebilmesi " diyor.

3- ONLARI BEKLETMEYİN;
"Bir randevuya zamanında gitmek gibi " ufak nezaketleri" hafife almayınız, bu ufak şeylere dayanarak karşımızdakinin önemini belirtmiş oluruz." F. Gülen
Bir yere zamanında gelmemeniz, sizi bekleyenleri pek önemsemediğinize bir işaret olarak algılanabilir. Nasıl ki değerli müşterilerinizi bekletmiyorsanız Onlardan daha da değerli olan eşiniz ve çocuğunuzu da bekletmeyin.
Bir randevuya zamanında gitmek gibi " ufak nezaketleri" hafife almayınız. Bu ufak şeylere dayanarak karşımızdakinin önemini belirtmiş oluruz.
Dakik insanlar ilgili ve meraklı oldukları izlenimlerini bırakırlar. Israrla geç kalanlar ise, konuşulması gereken konunun pek de önemli olmadığı izlenimini verebilirler.

Bütün bu davranışların vereceği mesaj, onları "ciddiye almayıp" "onları düşünmediğiniz" izlenimidir. Ya da onların "düşüncelerini ve sağlayacaklarını" umursamadığınızda.

4-İSİMLERİYLE HİTAP EDİN ;

" İsimleri unutmamayı öğren, bu konuda başarısızlık ilginin yeterli olmadığını gösterir.” LYNDON JOHN.

İnsanlar adlarının hatırlanmasından yada adlarıyla hitap edilmekten "kendilerine değer verdiğinizi düşündükleri için" hoşlanırlar, ismi doğru telaffuz edin, doğru yazın. Eğer bir kişinin adını hatalı telaffuz eder veya yazarsanız, karşınızdaki kişi onun "önemsiz birisi olduğuna" inandığınızı düşünecektir.
Eşinizi ve çocuklarınızı acaba ne kadar ismiyle çağırıyoruz yada tanıştırırken isimleriyle tanıştırıyoruz?
Bir baba bana üç kızını tanıştırırken çocuklarının ismini söylemeden şu sözleri sarf etmişti; "Bu hiç yemek yemeyeni, bu sürekli ağlayanı ve bu da hiçbir zaman annesini takmayanı."
İyi tanımadığınız kişilerle konuşurken, adının önüne sürekli gerekli sıfatları koymayı unutmayın. Bu küçük sıfatlar insanın kendisini önemli hissetmesinde inanılmaz yardımcı olur. ( bay, bey efendi, bayan, küçük hanım, hanım efendi,ablacığım, v.s.)
Acaba eşimize ve çocuklarımıza; "Biricik oğlum yada canım oğlum Talha /güzel kızım Halime / Biricik eşim Ebru şeklinde hoş sıfatlar eklense daha yakınlaştırıcı ve kaynaştırıcı olmaz mı?

Rivayete göre; Kartacalı Komutan ANİBAL, ordusundaki bütün askerlerin isimlerini tek-tek bilirmiş. Eğer böyleyse askerleriyle arasındaki iletişim bağını güçlü kılmış ve dolayısıyla da onları istediği gibi yönetmiştir.

5-ONLARLA KONUSUN. ONLARI KONUŞTURUN VE DİNLEYİN :
"Herkes kendini
dinleyecek adamı arar "
H . N . CASSON
"Meşgul dahi olsanız, çocuklarınızı "daha sonra anlatirsin" di)erek geri çevirmeyin.
" Anne-babalar', eğer çocuklarınızın problemlerini dinlemezseniz, onlar da sizin bulduğunuz çözümleri dinlemeyeceklerdir." Zig zaglar
Başkalarının anlattıklarına ilgi göstermediğiniz her durumda, kendilerine değer vermediğiniz mesajını göndermiş olursunuz. Ama söylediklerine kulak verdiğinizde onlara saygı gösterdiğiniz, onları umursadığınız anlaşılır. Birini dinlemek ona gösterdiğiniz en üst düzeyde saygıdır. Filozof Poul Tillich' in dediği gibi; "Sevginin ilk görevi dinlemektir."

"Herhangi bir soru sorduklarında sakın onları susturmayın."

Sabırla dinleyerek ona şöyle diyebilirsiniz. "Sen, dinlemeye değersin". Onun kendisine duyduğu değeri arttırmış olursunuz. Zira her insan "söylemeye değer bir şeyi olduğunu" düşünmekten hoşlanır.
Çocuğu gerçek dinleme sessizlik, anlayış, empati (kendini çocuğun yerine koyarak, olaya bakabilme yeteneği) ve yorumsuz dinleyebilme yeteneği gerektirir. Çocuğu dinlemek onun isteklerini mutlaka yerine getirmek değildir. Dinlemek o sırada sorunu olduğunu anlatan kişiyi rahatlatmak, anlayabilmek demektir.

Çocuk konuşurken dinlenildiği zaman:

• Konuşma yeteneği, kelime hazinesi gelişir, kendini rahatlıkla ifade eder.
• Çocuk derdini ve sorununu davranışla göstermek yerine
(saldırganlık, ağlama, huysuzluk) sözle ifade ederek rahatlar.
• Anlaşıldığını hisseden çocuk kendini daha huzurlu ve güvenli hissettiği gibi,
sorunlarını konuşarak halleder.
• Çocukla anne-baba arasında bir yakınlık doğar, çocuk onlara danışır, diyalog doğar.
Söyledikleri dinlenen çocuk da, anne-babasını dinlemeye başlar.
Bu gün eşler arasındaki problemin altında yatan en önemli sebeplerden birisi de eşlerin bir birini dinlememe ve birbiriyle konuş ma maşıdır.
Dinlemek sadakat sağlar.insanları dinlemezseniz bu durumda daima istekli başka birini bulurlar.
Eşler, iş arkadaşları, çocuklar veya dostlar, ne zaman dinlenmediklerini fark etseler, kendilerini dinlemeye istekli birilerini bulma arayışına girerler. Böyle bir durumun sonuçları da bazen felaket olur. Dostluklar veya evlilikler biter, iş yerinde otorite boşluğu doğar veya ana-babanın etkisi azalır. Onları sürekli dinleyip, kendilerine söylediklerine değer verirseniz, size sadık kalacaklardır.

TAKDİR ve TEŞVİK EDİN:
"İltifat bir fincan kahveye benzer. Gönül alır. "
DAVID J. SCHWARTZ

"İnsan doğasının en derin ilkesi taktir edilmeye duyulan iştahtır. "
WİLLAM JAMES

"Her insan iltifattan hoşlanır. " LINKOLN

"Takdir edilerek ve tasdiklenerek yetiştirilmiş olan çocuklar, sürekli
eleştirilen çocuklardan daha mutlu, daha üretken ve daha itaatkar
olurlar.

"Takdir etkili bir kendine güven geliştirme yöntemidir."

Hepimiz içten takdiri özleriz, İçten bir dille övülmekten hoşlanırız.Ama bununla pek ender karşılaşırız. Oysa övgü mucizevi bir güçtür, övgüden aldığımız sevk, aldatmaca değildir. Sadece sizin hayal ettiğiniz bir durumda değildir. Bilim tarafından henüz anlaşılamamış bir nedenle, övgü;gerçek fiziksel enerji açığa çıkarmaktadır.

New Jersey' deki Vineland Eğitim okulunda psikolog Dr. Henry H.6ODDARD "ergograf" olarak adlandırdığı bir aygıt kullanarak yorgunluk ölçerdi. Yorulmuş çocuklar bir miktar övgü ve takdire tabi tutulduklarında, ergograf enerjide ani bir sıçrama gösterdi. Çocuklar eleştirildiği ve cesaretsizliğe itildiğinde ergograf da fiziksel enerjilerinin birden bire düştüğünü haber verir. Yani bilim övgünün gücünü açıklayamasa da onu ölçebilmektedir.

İş yaşamında övgünün gücünden bahsederken Charles 6. NICHOLS, eskiden başkanı olduğu 'Ulusal Kuru Üzüm Üreticileri Birliği' tarafından yürütülen ülke çapındaki bir anketten söz etmişti. Binlerce çalışan ve iş verenden, çalışanlar için önemli olduğunu düşündükleri etmenleri önem sırasına göre sıralamaları istenmişti. Çalışanların kendi listesinde büyük ölçüde birinci sırada yer alan etmen "işin beğenilmesiydi". Patronlar aynı hususu yedinci sıraya koymuştu. Açıkça görüldüğü gibi pek azımız, bir çalışanın yaptığı işin beğenilmesinin, ona iyi yapılmış bir iş için övgü ve takdir etmenin ne derece önemli olduğunun farkındayız.

Çocuğumuzun yaptığı bir resmi onu takdir ederek ve överek hiç inceledik mi ? Ya da eşimizin tüm gününü harcayarak bizim için yaptığı keki ?
Takdir etmek o kadar etkilidir ki dünya çapında tanınmış olan Suzuki keman çalmayı öğretirken, ilk olarak 2,3 ve 4 yaşındaki çocuklara nasıl referans yapmaları ve selam vermeleri gerektiğini öğretmektedir. Suzuki, çocukların verdikleri her selamda seyircilerin onları alkışlayacaklarını bilir. Ve "takdir etmek, çocukların kendilerini iyi hissetmelerini sağlayan en önemli güdeleyicidir."
İnsanlar her yerde evde, işte, okulda, fabrikada övgü ve takdir edilmeye açlık duyar. Onlara açlığını çekmekte oldukları şeyi verdiğimizde, bizim de onlardan istediklerimizi, beceri olsun, iş gücü olsun, fikirler, işbirliği, her ne olursa olsun bize vermede bize cömertçe sunmada çok daha istekli davranmalarını sağlamış oluruz.

Onları cesaretlendirin, onları motive edin eğer böyle yaparsanız;

l- Aranızda köprü kurulur.
2- Onların "kendilerine duydukları güvenleri" ve "kendilerine verdikleri değerleri" artar.
Onların beğenilecek, taktir edilecek yönlerini bulun, kendilerine bunları belli ederek iltifatta bulunun. Yaptıkları her olumlu atılımı kutlayın. Çünkü bütün insanlar övülmek, iltifat edilmek, fark edilmek, sevilmek. sayılmak ve saygınlaşmak için çalışırlar. Kendilerini iyi hisseden insanlar iyi işler yaparlar.
Bir öğrencimiz kendi test sonucu kötü olduğu için, arkadaşının test kağıdını gizlice alarak evlerine götürür. Kağıdın üzerindeki ismi güzelce siler ve yerine kendi ismini yazar. Annesine götürdüğünde annesi sevinçle karşılar ve "aferin oğluma ne güzel yanlışsız bir kağıt getirmiş" diye iltifatta bulunur. Daha sonra öğretmenle görüşülünce olay ortaya çıkar. Çocuğu bana getirdiklerinde; Neden böyle bir şey yaptığını sordum ? Bana dedi ki; "Beni övsünler, beni sevsinler" diye . İnsanlar sevilmek ve övülmek (cin her şeyi yaparlar.
Onlara herkes içinde iltifat edin ama eleştirinizi yalnız olduğunuz bir zamanda yapmayı tercih edin.
İltifat, bir fincan kahveye benzer. Gönülleri alır, içi ısıtır. İltifatın
değeri iltifatın miktarına, türüne, yerine, zamanına, üslubuna ve iltifat
edilen kişiye bağlıdır.
İltifatınızın başarınıza katkıda bulunmasını istiyorsanız, hak eden kimseden iltifatınızı esirgemeyin.
Cesaret vermek insanların zayıflıklarını görmezlikten gelip, güçlü yanlarını ortaya çıkarmaktır. Çocuklarınıza ne kadar değerli olduklarını ve her şeyi başarabileceklerini söyleyin muhtemelen yapacaklardır
Yıllar önce insanların acıya dayanıklılığını ölçmeyi amaçlayan bir deney yapılmış;
Psikologlar bir insanın içi buz dolu bir kovaya ayaklarını çıplak olarak sokmalarını istemişler ve ne kadar dayanabildiklerini ölçmüşler.
Sadece bir faktörün bazı insanların diğerlerinden iki kat daha fazla dayanabilmelerini sağladığını görmüşler. Bu faktörün ne olduğunu biliyor musunuz.?

CESARET.

Yanında kendine cesaret veren biri olan denekler, diğerlerine oranla acıya daha fazla katlanmışlar

Bir insan kendisine cesaret verildiğini hissettiğinde olanaksız şeylere bile katlanabilir ve inanılmaz güçlükleri yenebilir.
Eğer çocuklarımıza cesaret ve umut verirsek ne kadar ileriye gideceklerini kimse söyleyemez.
"İnsanlara inanırsanız olanaksızı başarırlar."
Nancy DORNAN
Çocuklarımızı yenilgiye biz mi hazırlıyoruz?
Tommy okulda bazı zorluklarla karsı karsıyadır. Sürekli sorular sorar, ama derslere yetişemez. Ne zaman bir şey denese başarısızlığa uğrar.Öğretmeni sonunda pes eder ve annesine onun öğrenemediğini ve asla bir yere varamayacağını söyler. Ama Tommy' nin oğluna inanmaktadır. Evde oğluna ders vermeye baslar ve ne zaman başarısızlığa uğrasa ona umut ve tekrar denemesi için cesaret verir. Peki Tommy ' ye ne oldu dersiniz. O bir mucit oldu. Bin kadar patentin sahibi haline geldi. Bunların arasında fonograf ve ilk akkorlu elektrik ampulü de vardır. Onun adı Thomas Edison' du.

ÇOCUKLARIMIZA ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK YAŞATMAYALIM
ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK :

Bu kavram bize başarısızlığın kesinlikle öğrenilmiş olduğunu gösteriyor

Köpek balığı, diğer balığı yemesin diye araya cam bölme konuluyor. Köpek balığı, diğer balığı yemek için çabalayıp duruyor. 28 saat sonra köpekbalığı, aradaki cam bölme kaldırılmış olmasına rağmen, balığı yemekten vazgeçiyor. Çünkü benim bu balığı yemem mümkün değil diye düşünüyor.

Çocuklarımızda böyle olabilir. Başarısız olacaklarına gerçekten inanırlarsa, başarılarını sınırlamış olurlar. Yaptığım "başarısızlık nedeni anketlerinde" bu gördüm. Neden ve hangi derslerden başarısız olduklarını sorduğumda "başaramayacağıma inandığım dersleri çalışmak istemediğimden" cevabını aldığım öğrencileri incelediğim zaman ismini verdikleri derslerin tamamının zayıf ya da çok düşük olduğunu gördüm. "Çalışıp çalışmadıklarını" araştırdığımda; bu derslere hiç çalışma gayreti göstermediklerine şahit oldum. Çünkü zaten hepsi ismini verdikleri bu derslerden"Başarılı olamayacakları düşüncesi" içersine girmiş durum dalardı. Bunu düşünün. Çocuklarımız güçlerini hapsediyorlar fakat bunun farkında değiller.

BİR HİKAYE

Bu, bir kartal yumurtası bulup onu kır tavuklarının yuvasına koyan genç bir Amerikan kızıl derilisinin hikayesi.
Kartal yumurtadan çıkar civcivlere katılır. Tabii muhteşem renkleri, iri ve güçlü kanatlarıyla diğerlerinden farklıdır, ama diğer tavuklardan biri olduğuna inanarak büyür. Pislikleri eşeler, tohumları gagalar, gıdaklar, birkaç santim zıplayıp yeni bir şey gagalamak için kanatlarını döver . Çünkü tavuklar böyle yapıyordur.
Bir gün gökyüzüne bakar ve inanılmaz bir yetenekle yelken uçuşu yapan muhteşem bir kuş görür. "Ne güzel bir kuş l Nedir bu? " diye sorar.
"O bir kartal, " cevabını verir tavuklardan biri, "bütün kuşların reisi. Ama aklına getirmeye bile kalkma, asla onun gibi uçamazsın."
Sonunda kartal bir kır tavuğu olduğunu düşünerek öldü

Bundan sonra her gün bir insana sahici, candan bir övgüde bulunun. Bunu eşiniz, çocuğunuz, amiriniz, müşteriniz veya elamanınız üzerinde deneyin ve karşınızdakinin derhal "canlandığını" gözlemleyin. Aynı kişinin daha dostça ve daha iş birliğine yatkın bir hale geldiğini göreceksiniz.
Amerikan Endüstrisi samimi övgünün ve gerçek takdirin sadece çalışanların kendilerini daha iyi hissetmelerini değil, bunun yanı sıra daha çok iş ortaya koymalarını sağladığını kanıtlamıştır.

"Teşekkür ederim" demenin altı kuralı.

"Teşekkür ederim" sözü, doğru kullanılırsa, insan ilişkilerinde sihirli kelimeler olabilir. Aşağıdaki altı kuralı ezberleyin. Bunlar denenmiş ve kanıtlanmıştır.
1- Teşekkür içten olmalıdır.
Demek istediğiniz şekilde ifade edin. Söylerken duygu ve canlılık katın. Rutin değil, "özel" bir söz gibi gelsin kulağa.
2-Mırıldanarak değil, açıkça söyleyin.
Tam olarak ağzınızdan çıkmalı. Karşınızdakinin ona teşekkür etmek istediğinizi bilmesinden utanç duyuyormuş gibi davranmayın. İnsanlara isimleriyle teşekkür edin.
Teşekkür ettiğiniz kişinin ismini kullanarak kişiselleştirin. Bir gurupta teşekkür edilecek birkaç kişi varsa, sadece "herkese teşekkürler" demeyin, onların isimlerini telaffuz edin.
4- Teşekkür etmekte olduğunuz kişiye doğru bakın.
Bir insan teşekkür edilmeye değerse, bakılmaya ve fark edilmeye de değerdir.
5-İnsanlara teşekkür etme Özerine çalışın.
Bilinçli: olarak ve kasten insanlara teşekkür edebileceğiniz şeyler arayın. Bunun aklınıza gelmesini beklemeyin. Bir alışkanlık haline gelinceye kadar yapın.
6-İnsanlara en beklemedikleri anlarda teşekkür edin.
"Teşekkür ederim" sözü, karşınızdakinin en beklemediği veya muhakkak hak ettiğini düşünemediği bir anda daha etkili olur.

Takdir ederken;

l- Takdiri hemen yapın.
2-Kesin bir dille takdir edin.
3-Neyi, niçin, hangi yönden beğendiğinizi anlatın.
En iyi sonuç, karşınızdaki hangi hususta övgü aldığını tam olarak bilirse alınır.
4-Kişiden daha çok davranışı övün, ne veya kim olduğu için değil.
Davranışı övmek, onu yapan kişinin daha çok gayret göstermesiyle sonuçlanır.
Unutmayın, övgü, neye hedeflenmekteyse onu çoğaltma ve arttırma eğilimindedir. Birisini işle ilgili olarak överseniz, daha çok iş yapacaktır. Davranışı konusunda överseniz, davranışı daha iyi olacaktır. Ancak yalnızca kişi olarak överseniz, sadece egoizmini ve kendini beğenmişliğini arttırırsınız.
Doğru: (çocuğunuza) Son zamanlardaki çalışma tempon gerçekten kusursuz.
Yanlış: (çocuğunuza) Sen iyi bir çocuksun. Sen müthiş bir çocuksun.
5-İltifat ederken olabildiğince samimi olmaya çalışın - görünmeye değil. Yaltaklanma kolay anlaşılır ve size de karşınızdakine de bir fayda sağlamaz. Büyük bir şey seçip içten olmamaktansa, küçük bir şey seçerek birine övgüde bulunmak ve bunu içten yapmak çok daha iyidir.

KIRICI SÖZ VE DAVRANIŞLARDAN KAÇININ. YIKICI TENKITDE BULUNMAYIN.

"Kıyamet günü, Allah indinde makamca insanların en kötüsü; dil ve
davranışlarının kabalığından kaçınarak insanların kendisini terlettiği
kimsedir." H.z. MUHAMMED.
"Kendisi ateşe haram edilen ve kendisine de ateşin haram kılındığı kimseyi size haber vereyim mi? Ateş, halka her yakın olana, yumuşak huylu ve insanlara kolaylık gösterene haram kılınmıştır. H.z. MUHAMMED.http://www.milligorusforum.biz/images/smilies/sav.gif
"Bir kimse yumuşak davranmaktan mahrum ise hayrın tamamından
mahrumdur." H.z. MUHAMMED http://www.milligorusforum.biz/images/smilies/sav.gif

" Yumuşaklık ve tatlılık bir şeye girdi mi onu mutlaka tezyin eder, bir şeyden
çıkarıldı mı onu mutlaka kusurlu kılar." H.z. MUHAMMEDhttp://www.milligorusforum.biz/images/smilies/sav.gif
"Yumuşak konuş ki, kalplerin kapılan açılsın."
"Gönüllerin anahtarı yumuşak huy ve yumuşak kelimelerdir."
"Sen kaba, hiddetli ve şiddetli olursan işin yürümez. İnsanlara yumuşaklıkla muamele et, yoksa onları kirpi gibi dikenli bulursun. "
MEVLANA
"Tamimiyle doğru olsa da set söz insanı yaralar. " SOPHOKLES
"Büyük adam, küçüklere karşı davranışıyla büyüklüğünü gösterir. " CARLYLE

Tenkidin amacı bir hatanın-eksikliğin karşımızdaki kişiye kabul ettirilmesidir.
Tenkit etmeyin. Çünkü tenkit; insanı savunma vaziyeti almaya kendini haklı göstermek için uğraşmaya sevk ettiğinden, zararlıdır. Hatta tehlikelidir. Çünkü insanın hayatta en çok kıymet verdiği izzet-i nefsine(onuruna) dokunur, hiddetini körükler.

Eşiniz yada çocuğunuz, her kim olursa olsun hata yaptıklarında, hatasını yüzüne çarpmayın. Onu toplum içinde kesinlikle mahcup etmeyin. Hatalarını düzelteyim derken bir hata da siz yapmış olursunuz. Onu sindirerek, cevap hakkı tanımayarak, suçlu olduğu duygusunu aşılayarak, üzerine yürüyerek uslandırmaya çalışmayın. Haklı olduğunuz zaman insanlara bu haklılığınızı incelik ve nezaketle kabul ettirin, yanıldığınız zaman ise yanlışınızı hemen kabul edin.
"Çocuğunuza bir şeyler öğretirken sevgi dolu ve kibarca davranmalı,
ayrıca onun öğrenmeye istekli olduğu zamanlarda bunu
gerçekleştirmelisiniz."
Hiddetlendiğiniz zaman, sizi hiddetlendirene ağır konuşmakla içinizi döküp rahatlamış olursunuz. Fakat karşınızdakinin ne hale geldiğini bir düşünür müsünüz?

"Yumruklarınızı sıkarak bana geldiğiniz takdirde, benim yumruklarımı
iki misli sıkacağıma inanabilirsiniz. Fakat bana gelir de: 'Gelin şu
meseleyi birlikte konuşalım, anlaşmazlığın sebebini anlayalım" derseniz.
Çok geçmeden aramızda ciddi bir ayrılık bulunmadığını hatta anlaştığımız
noktaların, ayrıldığımız noktalardan çok daha fazla olduğu belirir ve
birlikte hareket etmemize hiçbir mani bulunmadığı derhal anlaşılır." WILSON

Eğer tenkit edilecekse ;
1-Onların hatalarını tenkit etmeden önce kendi hatalarınızdan söz edin, her insanin hata yapabileceğinden bahsedin. Böylece onun kendi hatalarını kabul etmesini sağlamış olursunuz.
2-Toplum içinde hiçbir zaman kimseyi tenkit etmeyin Bu tarz konuşmaları baş başa yapın.
'Herkesin önünde öv. Tenkitlerini bir kenara çekerek söyle." H. Jackson BROWN
3-Şikayet ve tenkidi doğrudan ilgili şahsa yapınız, aracı kullanmayınız.
4-Tenkit ve şikayetin sebepleri açıkça anlatılmalıdır. Hem gerekçe hem de niyet ortaya konulmalıdır. Amaç da belirtilmelidir.
5-Tenkitte kıyaslama yapmak en büyük hatadır, "sen böyle yaptın., yanlıştı. Halbuki Erol hiç böyle yapmıyor....""çıkışı hem gereksiz, hem tahrip edicidir. Kişi yok edilmek istendiğini, varlığından hiç memnuniyet duyulmadığını, olumlu yönlerini göz ardı edildiğini düşünür.
6-Biriktirerek yapılacak tenkit görüntünün net olmasını engeller. Savunma isteğini arttırır. Konunun kabul edilme ihtimalini azaltır. Her tenkitin tek konusunun bulunması doğru olur. Yapılan yanlışları biriktirerek önüne "sen şu zaman şunu, bu zaman bunu yapmıştın" tarzı yaklaşımlarla hiçbir şeyi çözemezsiniz.
7-Tenkit zaman geçirilmeden yapılmalı.
Onları kötüleyeceğimize onları anlamaya çalışalım. Onların yaptıkları işleri niçin yaptıklarını gözlemleyelim ve inceleyelim. Böyle bir davranış eleştiriden daha çok değerli ve verimlidir. "Her şeyi bilmek, her şeyi bağışlamaktır."

Doktor Johnson un dediği gibi : "Tanrı bile insanların yaşamı son bulmadan, insanları yargılamıyor." Öyleyse bu iş bize düşmez.

MUTLULUK VE ÜZÜNTÜLERİNİ PAYLAŞIN.

Nişan evlenme, doğum gibi mutlu günlerde çiçek ya da tebrik kart. göndermeyi ve tebrik ederek mutluluklarına katılmayı, hastalık - kaza gibi durumlarda "geçmiş olsun" dileklerini sunmayı, ölüm hallerinde de yakınlarına taziyede bulunmayı. hiçbir zaman ihmal etmeyin. Dini ve milli bayramlarda tebrikleşmeyi unutmayın.
Manisa da birlikte görev yaptığımız müzik öğretmeni arkadaşımızın Bursa da yapılan düğününe gitmiştik. Düğün sonrası, bir gün "Sizin düğünüme gelmeniz beni çok etkiledi. Gelen olmaz diye düşünüyordum. Benim için sizin apayrı bir yeriniz var" demişti.
“Bir kişinin başarısı karşısında onu kutlama ve üzüntülü durumlarında taziyelerini bildirme fırsatlarını hiçbir zaman kaçırma."
LYNDON JOHNSON

HEDİYE ALIN :

Hediye vermek : karşıdaki kişiyi önemsediğinizi, ona değer verdiğinizi gösterir. Kalpleri birbirine yakınlaştırır. Onun için eşinize, anne - babanıza, çocuklarınıza, dostlarınıza hediye almayı ihmal etmeyin. "Küçük hediyeler dostluk, büyük hediyeler sevgi meydana getirir." LICHTERBER

"Hediyeleşin. çünkü hediye sevgiyi arttırır, kalpteki kötü hisleri giderir."
H.z MUHAMMED (s.a.v.)

ONU ARAYIN ZİYARET EDİN

"Ziyaretleşin, çünkü ziyaret sevgiyi perçinler." Hz MUHAMMED (S.A.V.)

Çocuğunuzun okuluna gitmeniz onu okul ortamında ziyaret etmeniz, onun için çok önemlidir. Arkadaşlarına "Benim babam geldi" diye sevinecek onlara sizi gösterecektir. Maalesef anne-babalar bunu hep ihmal ederler. Bu konuyla ilgili olarak çok ilginç bir anım var bunu sizlerle paylaşmak istiyorum,

Yatılı bir okulda Pansiyon müdürlüğü yaptığım bir dönemde öğrencilerimizden birisi bizi çok üzmekteydi. Ne yapsak da bir türlü bu öğrencimizi bir düzen içine sokamıyorduk. Ve bu yüzden sık sık ailesini arayıp yanımıza gelmesini ve sorunları çözmemizde bize yardımcı olmalarını istiyorduk. Aile geliyor, çocukla konuşuyor, çocuktan bazı sözler alıp gidiyordu. Beni çok bunalttığı bir dönemde ona dedim ki; "Senin derdin ne? Niye bizi bu kadar üzüyorsun."

Verdiği cevap çok şaşırtıcıydı; "Hocam! Benim sorun çıkarmadığım dönemlerde siz hiç Babamın buraya gelip gittiğini gördünüz mü?" Şaşırmıştım ve gerçekten daha önce o velimiz hiç gelip gitmezdi Ona;"Hayır, gerçekten görmedim" dedim. Bana gülümseyerek söyle dedi; "Ama şimdi nasıl geliyor!...."

ONLARIN YARDIM ETMELERİNE OLANAK SAĞLAYIN:

Alış verişten döndüğünüz zaman, çocuğunuzun alınanları "yerleştirmeye", "hazırlamaya" ve "pişirmeye" yardım etmesini sağlayın. Bundan sonra yemeyin "servis yapılması" ."masanın toplanması" gibi konularda da yardımını isteyin. Bu durum sizin kaynaştırır. Çocuğunuzun "aileme katkı sağlıyorum" düşüncesiyle aile bilinci kazanmasını sağlar. Daha da önemlisi çocuğumuz bu durumla birlikte "kendine güven" kazanır.
Dört yaşındaki oğlum Talha hiç aksatmadan balkona gelen gazeteyi bana getirir. Bu onun görevidir ve bunu büyük bir zevkle yapar. Ben "oğlum gazetemi getirdi bak annesi" der. Onu yüreklendiririm.

ŞAKA YAPMAYIN (TAKILMACILIĞI BIRAKIN)

"Kardeşini alaya alma onunla şakalaşma" H.z MUHAMMED (S.A.V.)
Takılmak ve şaka yapmak, karşınızdakinin "kendi gözündeki değerini" hedeflemektedir. Kişilerin kendi gözündeki değerini tehdit eden şeyler zevkli olduğu zaman bile tehlikelidir. Alaycılığın bünyesinde her zaman acımasız bir yan bulunur ve diğer insana kendisini "küçülmüş" ve "aşağılanmış" hissettirir. Pek çoğumuz diğer insanların bundan hoşlanacağını düşünerek onlara takılırız. Karşımızdakinin zekamızı fark etmesini, alaycılıktaki mizahı görmesini ve söyleneni üzerine almamasını umarak iğneleyici sözler söyleriz.
Kamuoyu araştırmaları göstermiştir ki, insanlar yakın arkadaşları tarafından bile yapılsa şakalara maruz kalmaktan hoşlanmamaktadır. Yine de arkadaşlarınızın şakadan hoşlanmadığınızı bilmelerini istemeyiz; oyun bozan olduğumuzu düşünmelerinden endişe ederiz. Bu nedenle en iyi arkadaşlarınız dahi şakadan hiç hoşlanmadığını söyleyemeyecektir.
7-8 yaşından önce, çocuk şakayı saldırgan bir tarzda yaşar. Onun kötülüğünü istediğinizi düşünür. Sadece düşmanlık , kin ve aşağılanmışlık hisseder. Çocuğunuzu şakalarınızın boy hedefi olarak kullanmayın. Onun güvenini kaybedebilirsiniz.
Kesinlikle çocuğumuzun her hangi bir eksikliğiyle, ya da beceriksizliğiyle dalga geçmeyelim ve de geçtirmeyelim. Hele başkalarının önünde asla. inanın gelecek adına ona çok büyük kötülük yapmış oluruz. Bu sayede içine kapanık, size içten içe diş bileyen ve sizden uzaklaşmış çocuklar oluşturursunuz.
Lise dönemime kadar kekemeydim. Ve derste ne zaman ağzıma açacak olsam çocuklar benimle dalga geçerdi. Bir gün öğretmenim benim çok üzüldüğümü fark etti ve arkadaşlarıma kızdı. Ve bana dedi ki; "Canten sen zeki bir çocuksun onların dalga geçmelerine aldırma ve kendi zorla." Etkilenmemek mümkün değildi. Ama kendime güvenle birlikte kekemeliğin azaldığını fark ettim. Ne zaman kendi kekemeliğimle dalga geçmeye başladım ve kendimi olduğu gibi kabul ettim o zaman kekemelik ortadan kalktı. Şu anda yüzlerce kişiye seminerler veriyorum. Bu olayı anlattığım zaman dinleyicilerimi hayrete düşüyorum. Ama her çocuk alay edilme ve aşağılanma baskısına aşmayabilir onun için bu konuda duyarlı olmalıyız.
Sınıf için de yada toplum içinde arkadaşıyla dalga geçen herkes arkadaşının gelişmesini engellemekte ve ona yapabileceği en büyük ihaneti yapmaktadır. Ama hiç biri bunun farkında değildir.

İLGİ VE SEVGİ GÖSTERİN
"Sevgi gelince tüm eksiklikler biter."
Yunus Emre

"Sevgi hiçbir zaman başarısızlığa uğramaz.”

Çocuk eğitiminde en önemli koşul sevgidir. Her zaman her koşulda sevildiğini bilen çocuğun duygusal gelişimi dengeli olur.

Anne-babalar, çocuk için en önemli besinin "sevgi" ve "sevecenlik" olduğunu bilerek, çocuklarına yeterince ilgi ve sevgi göstermelidirler. Bu konuda özellikle aşırıya kaçmamaya dikkat edilmelidir.

Bir kişi susadığı zaman, ona sunulan su değerlidir. Çocuk için de O istediği zaman verdiğiniz sevgi daha değerlidir. Zamanınız ne kadar az, işiniz ne derece önemli ve yoğun olursa olsun, çocuk sevgi istediğinde ona yaklaşılmalı ve sevgi gösterilmelidir. Çocuk anne ve babasından yeterli ilgi ve sevgi göremezse, onların ilgisini çekmek için kimi yan yollar arar. örneğin; yemek yemez, ev halkı da yemek yemesi için çocuğun üzerine düşer. Çocuk sevgi ve ilgi gereksinimini bu yoldan gidermeye çalışır. Hatta çocuk öğretmen ve aileden yeterince sevgi göremezse onların isteği olan öğrenmeye karşı durur.

Bir yerde seminerimiz sırasında bir anne şunu sormuştu; "Hocam çocuğumuzun sevgi istediğine ve beklediğini nasıl anlarız?" Ona şu açıklamada bulunmuştum; "Bu durumda gelir sizi rahatsız etmeye başlar. Mesela, herkesin dikkatle T.V. seyrettiği bir sırada gider televizyonu kapatır, hem de filimin en heyecanlı yerinde. Baba eve gelmiş eline gazete almış tam gazete okumaya başlayacak gazetenin altından çocuk pat! pat! pat! Vurmaya başlar. Yada televizyon izliyorsunuzdur önüne geçer gövdesiyle izlemenizi engellemeye çalışır. Yada siz kendisiyle ilgilenmeyince gider öteki odada bir şeyleri kırar, döker ya da dağıtır. Bunlar hepimizin yaşadığı olaylar . Ama maalesef bir çoğumuz bu olayları görünce sevgi ve ilgi yerine tepki gösteriyoruz. Bu beklentiyi anlayamıyor ve "git başımdan" diyerek onu kovuyor, azarlıyoruz.
Çocuğun sergilediği bu davranışlar aslında tamamen sevgi ve ilgi beklentisinden kaynaklanan davranışlardır. Sevgi ve ilgi beklerken, basma gelen bu durum çocuğu sarsar.
"Sevgi ve sevecenlik çocuğun kafasını okşayarak, el ele tutuşarak, kucaklanarak doğal bir şekilde kolayca belli edilebilir. Her yaşta ki çocuğun sevecenliğe, kucaklanmaya ve ilgiye ihtiyacı vardır.”

"Çocuklarınızı çokça öpün! Her öpücük karşılığında cennette bir derece
olacaksınız." H.z. MUHAMMED (s.a.v.)

Çocukta görülen başarısızlık çoğu kez sevgi azlığından doğmaktadır. Okullarımızdaki uyumsuz çocukların sevgiye muhtaç olduğunu görürüz. Sevgiden yoksun çocukların büyümesi, yürümesi, konuşması gecikir. Zeka düzeyinde gerileme olur.
Bu konuda bir araştırmayı vermek istiyoruz;
Gecekondu semtlerinden hastanede doğmuş 100 çocuk denemeye alınır, boğan çocuklar, tek-çift yolu ile rasgele Seçilerek tekler hastanede alı konulur. Çiftler de ailelerine verilir. Hastanede kalan çocukların her türlü bakımları en iyi şekilde yapılır, diğer çocuklar ise yoksul aile yaşantılarına bırakılır. Çocuklar yedi yaşına geldikleri zaman yapılan ölçmede, gecekondularda ama ailelerinin yanında yetişen çocukların zekâ, beden ve duygusal gelişim yönlerinin hastanede yetişenlerden daha üstün olduğu görülür.

Çocukları sevmek ateşe karşı bir kalkandır. Onlara iyilik etmek kişiyi
sırattan geçirir. Onlarla beraber oturup yemek, ateşten (cehennemden)
uzaklaştırır. H.z. MUHAMMED (s.a.v.)

Aşırı sevgi de zararlıdır. Aşırı sevgi ve ilgi gösterilen çocuklar; şımarık yada pısırık (kendine güvensiz) olurlar. Her şeyin en iyisini kendisine ayırmak isteyen bir kişilik kazanır. Çocuğun sevgiyi almayı, vermeyi ve ayrıca sevgiyi paylaşmayı öğrenmesi gerekir.

Seminerlerimde anne-baba-çocuk arası sevgi eksikliğinin nelerden kaynaklandığı üzerinde dururum. Seminere gideceğim yerlerden isteklerim olur. Herkesin şaşırdığı en ilgi çekici isteğim 5 adet yastıktır. Yastık sözünü duyanlar önce bir şaşkınlık geçiriyorlar ve sonra yastıkları ne yapacağımı soruyorlar. Yastıkları birbirini çok seven eşleri ayırmak için kullanıyorum, önce gelen eşlerin bir birine sarılmalarını istiyorum ve onları alkışlattırıyorum. Sonra yastıklardan ikisini anneye, üçünü de babaya veriyorum. Verdiğim yastıklardan iki tanesinin onların anne-babaları olduğunu, babada olan üçüncü yastığın ise babanın işi olduğunu söylüyorum. Sonra da sarılmalarını istiyorum tabii şartlamıyorlar ve herkes gülüyor. Gerçekten bir birlerini çok sevmelerine rağmen anne-babaların arada olmasından dolayı ayrılma noktasına gelen eşler gördüm. Ve bu durum beni kahrediyor.
Ayrıca iş hayatı ailemizle daha mutlu ve daha huzurlu olmamıza katkı sağlamak için vardır. Bizi bir birimizden uzaklaştırmak için değil. İşimiz yüzünden biricik eşimizi ve çocuklarımızı ihmal ettiğimizi ne zaman fark edeceğiz. Aramızdaki iş yastığından kurtulmak ve ailemize zaman ayırmak zorundayız.

20 DOLARLIK VAKİT

Adam yorgun argın eve döndüğünde 5 yaşındaki oğlunu kapının önünde beklerken bulmuş. Çocuk babasına: "Baba l saatte ne kadar para kazanıyorsun?" diye sormuş.. Zaten Yorgun gelen adam: "Bu senin isin değil!.." diye yanıtlamış.
Bunun üzerine çocuk: "Babacığım, lütfen bilmek istiyorum." diye yanıt vermiş. Adam "illa ki bilmek istiyorsan 20 dolar." diye yanıt vermiş.
Bunun Özerine çocuk: "Peki bana 10 dolar borç verir misin?" diye sormuş.
Adam iyice sinirlenip: "Benim senin saçma oyuncaklarına veya benzeri şeylerine ayıracak param yok, hadi derhal odana git ve kapını kapat." demiş.
Çocuk sessizce odasına çıkıp kapısını kapatmış. Adam sinirli sinirli bu çocuk nasıl böyle şeylere cesaret eder diye düşünmüş.
Aradan bir saat geçtikten sonra adam biraz daha sakinleşmiş ve çocuğa parayı neden istediğini bile sormadığını düşünmüş. Belki de gerçekten lazımdı.
Yukarı çocuğun odasına çıkmış ve kapıyı açmış.. Yatağında olan çocuğa: "Uyuyor musun?" diye sormuş Çocuk "Hayır" diye yanıtlamış. "Al bakalım istediğin 10 doları. Sana az önce sert davrandığım için üzgünüm ama uzun ve yorucu bir gün geçirdim." demiş..
Çocuk sevinçle haykırmış; "teşekkürler babacığım." Yastığının altından diğer buruşuk paraları çıkarmış.

Adamın suratına bakmış ve yavaşça paraları saymış. Bunu gören adam iyice sinirlenerek: "Paran olduğu halde neden benden para istiyorsun? Benim senin saçma çocuk oyunlarına ayıracak vaktim yok." demiş..
Çocuk: "Ama yeterince yoktu." demiş ve paraları babasına uzatarak: "İşte 20 dolar, 1 saatini alabilir miyim?" demiş..

"Suçlu çocuk yoktur. Suça itilmiş çocuk vardır."

SEVGINIZI
ARTIRMANIN YOLLARI
1- Onu sevdiğinizi ve ona değer verdiğinizi sık- sık belli edin
2- Ona ara sıra özel bir hediye verin
3- Bir arkadaşa ihtiyacı olduğunda mutlaka onun yanında bulunun
4- Ona her zaman için vakit ayırın
5- Sık- sık onunla yürüyüşe çıkıp konuşun
6- Birlikte yemek- yemek için dışarı çıkın
7- özel günlerinde kesinlikle hatırlayın
8- Konuşurken tamamen onu dinleyin
9- Konuşurken tamamen samimi konuşun
10- Ona kesinlikle yalan söylemeyin
11- Konuşurken kesinlikle gözüne bakın
12- Onun iyi özelliklerini keşfetmeye çalışın
13- Onun üzüntülerini ve dertlerini dinleyin
14- Onun size tamamen güvenmesini sağlayın
15- Boş zamanlarınızı ona ayırmaya çalışın
16- Onun için fedakarlıkta bulunmaktan kaçınmayın
17- Onun arkadaşları ile tanışın
18- Tatil için birlikte program yapın
19- Uzun sûre ayrı kalmayın
20- Onu anladığınızı hissettirin
21- Onun sevmediği şeyleri öğrenin
22- Onu değiştirmek yerine önce kendinizi değiştirmeyi düşünün
23- Onun hoşuna giden şeylerin bir listesini yapın
24- Yarınlar için birlikte plan yapın
25- Hayal ve düşüncelerinizi onunla paylaşın
26- Ona kızdığınızda onunla hemen konuşmaya çalışın
27- Yaptıkları hakkında tahminde bulunmak yerine onunla iletişim kurun
28- Onun kaygılarını anlamaya çalışın
29- Onunla bir çok ortak yönünüz olduğunu düşünün
30- İyi yönlerini sık- sık aklınıza getirin
31- Onu her zaman için kontrol etmeye çalışmayın
32- Kendini ifade etmesine sık- sık izin verin
33- Onun hayatındaki zorlukları sık- sık hatırlayın
34- Başarılarını takdir edin
35- Yanında olduğunuzu hissettirin
36- Duygularına öncelik tanıyın
37- Onu olduğu gibi kabul etmeye çalışın
38- Onu toplum önünde eleştirmeyin, ona kötü söz söylemeyin
39- Onun için özel olan nedir ? Onu bulun
40- Onun sevdiği şarkıları öğrenin ve birlikte dinleyin
41- Ona bir kitap alın ve onun için imzalayın
42- Ona iltifat etmeyi unutmayın
43- Hata yaptığınızda ondan gecikmeden özür dileyin
44- İyiliği karşısında teşekkür etmeyi unutmayın
45- Hatalarını büyütmeyin ve ona karşı hata yapmamaya çalışın
46- Onun hakkında iyimser olun . iyi düşüncelerinizi pekiştirin
47- Onun hakkındaki iyi düşüncelerinizi diğer insanlara söyleyin
48- Gücendiğinizde ondan kaçmaya çalışmayın
49- Onun yerine sık- sık kendinizi koyun
50- Endişelerinizi rahatça söyleyin
51- Ona biraz daha zaman tanıyın
52- Onun için yaptıklarınıza bir yenisini ekleyin
53- Her şey bittiğinde ona bir şans daha tanıyın
54- Hayatınızın her aşamasında onu da düşünün.
55- Kişiliğine önem verin , duygularını anlamaya çalışın.
56- Onun iyi yönlerini görün,kötüleri göz ardı edin.
57- Her gün iki güzel söz söyleyin.
58- Birbirinizi 60 saniyelik kucaklaşmayla karşılayın,
59- Her hafta eşinizle, çocuğunuzla baş başa geçireceğiniz bir zamanı programlayın.
60- İletişim kurarken sevgiyle yaklaşın

"BAKMAK"

Çocuğunuzla konuşurken onun gözlerinin içine bakırsanız, çocuğunuzun kişisel gelişimine yardımcı olursunuz. Çocuğunuz sizin açınızdan önemli olduğunu hissederse, vermek istediğiniz diğer mesajların hepsini dinleyecektir.

"YÜRÜMEK"

Akşam yemeklerinden sonra yapılacak 20 ile 30 dakikalık yürüyüşler Ailenizin kenetlenmesini sağlar. Bu esnada birbirinizin hislerini "paylaşarak" ve "dinleyerek" bir çok şey "öğrenebilirsiniz"
Tüm bu gezintilerinizin çocuğunuzun kişisel güveni Özerinde büyük bir etkisi olduğunu
sakın unutmayın. Onunla zaman geçiriyorsunuz, onu dinliyorsunuz, onunla konuşuyorsunuz yani başka bir anlamda ona "saygı duyuyor" ve onu "anlıyorsunuz". Siz, çocuğunuzun hayatındaki en önemli kişi olarak, saygınızı ve zamanınızı ona yönelterek onu "düşündüğünüzü " çocuğunuza belli ediyorsunuz.

BIRAKIN ÇOCUKLARINIZ OYNASIN

"Oynamayan at tay olmaz." Türk Atasözü

Oyun. çocuğun gelişmesi ve kişilik kazanması. için sevgiden sonra gelen ikinci en önemli ruhsal besindir. Sevgiden yoksun bir çocukluk gibi oyunsuz bir çocukluk da düşünülemez. " Çocuk ruh sağlığı sevilmek ve oynamaktır." Atalay Yörûkoğlu

Çocuğun oyun oynaması, onun gelişimi açısından çok önemlidir Çocuk
oynadıkça duyular, keskinleşir, yetenekleri serpilir, becerisi artar Çünkü
oyun çocuğun en doğal öğrenme ortam.d.r. Duydukların, gördüklerini sınayıp
denediği öğrendiklerini pekiştirdiği bir deney odasıdır. Oyun; çocuğu yetişkin hayata hazırlayan en etkin yoldur. Çocuğun en önemli eğitim araçları oyuncaklarıdır. Oyun ile insan ilişkileri, yardımlaşma, konuşma, bilgi edinme, deneyim kazanma, psiko-motor gelişimi duygusal ve sosyal gelişimi etkilediği
gibi, zihin ve dil gelişimini de etkiler.

Yetişkinler gözüyle oyun: çocuğun eğlenmesi, oyalanması, başlarından savmak için bir uğraş olarak görürler, oysa oyun, çocuk için ciddi bir istir. Çocuk oynadıkça
becerileri artar, yetenekleri gelişir. Çevresini, bilinmeyenleri tanır
kendisi için anlaşılır duruma getirir.
Oynayan çocuk, kendi küçük dünyasındadır. O dünyaya kendisi egemendir. Kuralların, kendisi koyar ve kendisi bozar. Karışmaya kalkan olursa sinirlenir. Kurduklar, oyunu, yerleştirdikleri eşyalar, değiştirmeyi bir deneyin, hemen tepki gösterirler. Diktikleri kuleyi yanlışlıkla devirseniz yemden yapılamazmış gibi ağlarlar.
Oyun, çocuğun dili ve en etkili anlatım aracıdır. Oyun aracılığı ile üzüntülerini, kaygılarını, korkularını dile getirir.
Oyunlarında büyükleri taklit ederler. Bebeğini sallayan giydirip besleyen, yatağına yatırıp ninni söyleyen bir küçük kız, annenin yavrusuna verdiği bakımı ayrıntılarıyla uygulamaktadır. Bebeğiyle konuşurken söylediği sözlerin kendi annesininkilere benzediği de gözden kaçmaz, zorlayışı, avutuşu, okşayışı ve sözlerinden kendi annesini sahnede oynadığını sanırsınız.
Oyun çağındaki çocukların arkadaş edinmesi, ördek yavrularının suya dalar dalmaz yüzmeleri gibi doğal bir istir. Yeter ki çocuk, yaşıtlarıyla
kaynaşabileceği ortamı bulsun. Bir araya gelen iki çocuk daha birbirinin adını öğrenmeden oynamaya koyulurlar. Ancak birlikte oynayabilmek için, oyuncakları paylaşmak, oyun kurallarını bozmamak gerekir. Başlangıçta çekişme, itişme ve bozuşma olağandır. Ama bozuşmalarıyla barışmaları bir olur. Oyunun tadı bencilliği geriye iter. Oyunun çekiciliği üç yadından başlayarak çocukları is birliğine iter. Böylece oyun, çocuğun toplumsal bir varlık olarak gelişmesinde en doğal ortam olur. Oyun aracılığıyla gelişen arkadaşlık ilişkileri giderek toplu oyunlarda daha düzenli bir arkadaşlığa yol açar.
Oyun çocuğun en güçlü ve doğal dürtülerinden biri olan saldırganlık dürtülerini boşaltmasına da yarar. Kendisine uygulanan cezaları hayalde de olsa başkalarına uygulayarak, doktor olup iğne yaparak, polis olup suçluları yakalayarak bu dürtülerine uygun bir çıkış yolu bulur. Yalandan ölür ve öldürür.
Çocuğun oyunlardaki davranış biçimi aile içinde aldığı eğitimi yansıtır. Evde her istediği yapılan, bir dediği iki edilmeyen çocuk başlangıçça zorluk çeker. Bencil davranır, paylaşmaya yanaşmaz. Çocuk küser, mızıkçılık eder. Zora gelince büyüklere sığınır, özellikle ev dışında yaşıtlarıyla oynama olanağı bulamayan çocuklarda sıklıkla görülür. Oyunda hep saldırgan ve bencil davranan bir çocuk da, ana baba tutumunu oyuna aktarıyordur. Ya da evde sindirilen kısıtlanan bir çocuktur. Oyunda hep silik kalan, başkalarını izleyen bir çocuk da bağımlı yetiştirilmesini yansıtıyordur. Evde kazanılan olumlu olumsuz kişilik nitelikleri oyunda sınanır.

Bununla alakalı olarak bir olayı aktarmak istiyorum;
Bir öğrencim sürekli bana gelip arkadaşlarından şikayette bulunuyordu. Ben
de arkadaşlarını çağırıp, onlarla konuştuğumda; arkadaşlarının da ondan
şikayet ettiklerini gördüm. Arkadaşlarından birisi aynen şunları söyledi; "Hocam sürekli onun dediğini yapmamızı istiyor. Eğer yaparsak bir problem yok. Ama yapmazsak bize küsüyor, kızıyor. O da bir kez bizim dediğimizi yapsa ne olur." Çocuğun annesini tanıyınca; Onun her istediğini yapan aşırı çocukla ilgilenen, bir anne karsıma çıktı. Çocuk annesinden gördüğü ilginin aynısını arkadaşlarından da bekliyordu. Onlardan bu ilgiyi göremeyince hayal kırıklığı yasıyordu.
Anne için yavrusu Onun "bir tanesi, canısı" olabilir. Ama arkadaşları için sadece diğerleri gibi bir arkadaştı.
Oyun, kazanılan olumlu özelliklerin pekiştirildiği, geliştirildiği bir ortamdır aynı zamanda. Olumsuz niteliklerin de değişmeye uğradığı bir deneme alanıdır. Bu nedenle oyunun çocuk için eğitici, düzeltici bir işlevi vardır. Kendi hakkını korumak, başkalarının hakkını gözetmek, is birliği ve paylaşma evde değil, ancak oyun ilişkilerinde kazanılan toplumsal özelliklerdir.
Oyun okul öncesi yaşlarının tek uğraşıdır. Ancak okula başlamakla oyun gereksinimi sona ermez. Çocuk büyüdükçe, gelişim düzeyine göre biçim değiştirerek sürer gider. Bu nedenle okulu oyun çağının sonu gibi görmek yanlıştır, İlk öğretim çocuğunu "oyundan kesmek", oyundan alıkoymak yanlıştır. Çocuğu öğretmeden soğutmanın en kestirme yoludur. Bunun yerine oyunu, öğrenmenin yardımcısı ve aracısı kılmak gerekir. Oyuna doymamı; bir çocuk okuldaki öğretime hazır değildir.

ÇOCUĞUNUZUN MUTLAKA ARKADAŞLARI OLMALI.

Arkadaş ilişkileri çocuğun evinde karşılanamayan en önemli gereksinimlerinden biridir. Arkadaş edinmek ve ilişkiyi sürdürmek belli bir olgunluk ister. Bu bakımdan bir kimsenin ruhsal olgunluğunu kurduğu arkadaşlıklara bakarak anlayabiliriz. Hiç arkadaşı olmayan bir kimsenin önemli ruhsal sorunları olduğunu duraksamadan söyleyebiliriz. Gerçekten çocukluğun en ağır ruhsal bozukluğu olan içe kapanıklık hastalığında, en belirgin özellik yaşıtlarına karışmamak, arkadaşlık edememektir.
Kimi ana-baba çocuğun yaşıtlarıyla oynamasını bilerek engeller. Çocuğuna hem ana-baba hem de arkadaş olabileceğini sanır. Çocuğuyla yer, içer, oynar, onu gezdirir. Ama yaşıtlarıyla ilişkisini ya açıktan yada dolaylı olarak kısıtlar. Çeşitli oyuncaklar alınır, evde oyalamak için aşırı çaba harcanır. Çocuk yaşıtlarının oyununu camdan izler. Bir süre sonra, örneğin okul çağında, istese de başlayacağını bilemez. Evde oturmayı yeğler.
Bir çocuğun hiç arkadaşı yoksa ve kendini Özellikle yalnız ve sosyal açıdan yetersiz hissediyorsa, kaygı duyulacak bir durum söz konusudur.
Çocuğunuz arkadaşsız kalmışsa ve bundan olayı acı çekiyorsa, olabildiğince çabuk müdahalede bulunmalısınız.
Arkadaşlık çocuğa toplumsal yaşamında gerekli olan uyumlu ilişkileri ve işbirliğini öğrettiği gibi, ezmeden ve ezilmeden yarışma yeteneği de kazandırır. Önder olma, yönetme, belli bir amaca yönelik takım çalışmasına katılabilme, sorumluluk alabilme gibi evde kazanılması mümkün olmayacak yetenekler arkadaşlık ilişkileriyle kazanılabilir.
Arkadaş ilişkileri çocuğa kendi kendini gerçekçi olarak değerlendirme olanağı verir. Başkalarına bakarak kendini tartar. Beğendiği ve beğenmediği özellikler biçimlenir.
Arkadaşlarıyla ortak yanlarını ve ayrıldığı yönleri görür, insanlarda beğenmediği özellikleri hoş görüyle karşılamaya alışır. Arkadaş ilişkilerini sürdürmek bencilliğin yenilmesine bağlıdır. Karşılıklı alıp verme ve özveriyi gerektirir.
Çocuklarımızın okul yada çevreden edindiği arkadaşlarına saygı gösterilmelidir. Değilse, bizlerden gizli olarak, dilemediğimiz kimselerle ve dilemediğimiz yerlerde, hoş göremeyeceğimiz arkadaşlık biçimi geliştirebilirler. Ne kadar isteseniz de, çocuğunuzun sınıftaki başka bir çocukla oyun oynamasını kesinlikle yasaklamayın; çünkü böyle bir yaklaşım ulaşmak istediğinizin tam tersi bir sonuç doğurabilir. Çocuğunuza karşı dürüst olun. Beğenmediğiniz arkadaşı hakkındaki kaygılarınız anlatarak, başka bir çocukla oyun oynamasının neden daha iyi olacağını açıklayın. Ana-baba ocağında iyi eğitilmiş bir çocuğun kötü arkadaşlara uymasından korkmamalıdır. Bir bakıma arkadaşsızlık, kötü arkadaşları olmasından daha sakıncalıdır. Çocuk arkadaşlarının yoluna gidiyor, onlara körü-körüne uyuyorsa önce evde edindiği eğitimde bir eksiklik aramak daha doğru olur. Her çocuk deneye deneye birazda kendi eğilimine uygun arkadaşlar bulur. O zaman ne yapmalıyız? Çocuğunuzu bir arkadaşlıktan vazgeçirmenin yollarından biri de, onun daha iyi başka bir arkadaşlık kurmasını teşvik etmektir. Alternatifini koymadan yasak getirmemelisiniz. Çünkü yapılmasını doğru bulmadığımız şeyleri kesin bir dille menetmek çözüm değildir. Niçin yapılmaması gerektiğini ona mantıki ve hissi delillerle izah etmeliyiz. Yoksa insanlar men edildikleri şeylere karsı daha fazla isteklidirler, insanları yanlışlarından vazgeçirmek için, onlara daha iyi bir alternatif sunmak lazım.


Çocuğun arkadaşlık ilişkileri ana-babanın denetimi dışında tutulmalıdır demek de doğru olmaz. Ne var ki, oyun gibi arkadaşlık da çocuğun ev dışındaki özgürlüğünün bir ürünüdür.
Çocukların arkadaşlığa verdikleri önem çok büyüktür. Arkadaşlarca aranıp benimsenmek çoğu kez büyüklerce beğenilmek veya derslerde başarılı olmaktan önde tutulur. Gerçekten çocuklar arasına da yürütülen araştırmalarda en beğenilen, en çok oy toplayan arkadaşların, en uyumlu çocuklar olduğu ortaya çıkıyor. En beğenilenler; canlı, dışa dönük,atılgan, bağımsız, neşeli ve iyi huylu çocuklardır. Bu çocuklar zeka ve başarı yönünden ortalamanın üstünde olmakla birlikte en zeki ve en yetenekliler arasında değildirler. övüngen, üstünlük taslayan, gürültücü, mızıkçı ve saldırgan olanların en az beğenilen arkadaşlar olduğunu söylemeye bilmem gerek var mı?

ÇOCUĞUNUZU KİMSEYLE KIYASLAMAYIN

Çocuklarımızı en çok kızdıran davranışların başında "onları başkalarıyla kıyaslamak geliyor." Hiç unutmuyorum Anne-babaları hakkında çocuklarla sohbet ediyorduk, yani onları çekiştiriyorduk! Bir öncem kalktı ve şunu söyledi; "Hocam onları çok seviyorum ama, ah şu kıyaslamaları yok mu çıldırtıyor insanı..."
Anne-babalar her çocuğun kendine özgü niteliklerle donanmış ayrı bir birey ve keşfedilmeyi bekleyen ayrı bir dünya olduğunu düşünerek diğer çocuklarla ve kardeşleriyle kıyaslama yoluna gitmemelidir. Kıyaslamalar kıskançlık yaratır. “Senden temiz giyindiği için Kardeşini daha çok seviyorum” ya da “onun notları seninkinden daha iyi” gibi kıyaslamalar, çocukta kıskançlık oluşturur. Kıyaslama yerine çocuktan istediğimiz davranışların neler olduğunu ona duyurmak ya da sezdirmekle yetinmeliyiz.
Kardeşler arası geçimsizlik olduğunda taraflı davranılmamalıdır. Özellikle kız-erkek, büyük-küçük ayırımı yapılmamalıdır.

KARDEŞ KISKANÇLIĞI

Çocuklarda ilk kıskançlık ikinci çocuğun doğumuyla başlar. O güne kadar evin sultanı olan bebek ikinci dereceye düşer ve bu durum onu kızdırmaya başlar. Çocuk kardeşine saldırgan davranışlar ( vurma, ısırma gibi) şeklinde yada tam tersi aşırı sevgi şeklinde kendini gösterebilir. Tekrar ilgiyi
kazanmak için gerileme davranışları (alt ıslatma, tırnak ısırma, parmak
emme gibi) gösterebilir.

Bunları az da olsa önleyebilmek için;
1- Daha yeni birey dogmadan büyük kardeş bu yeni kardeşine karsı sevgi dolu hislerle hazırlanmalıdır.
2- Bebeğin beslenmesi, temizlenmesiyle ilgili küçük sorumluluklar vermek
3- Bizim yardımımız olmadan bebeğin yaşayamayacağını, hiçbir şey yapamayacağını sezdirmek ve onunda yardımını sağlamak en iyi yollardan biridir. Böylece çocuk kendisinin ağabey yada abla olduğunu öğrenecek, ev içindeki birinciliği sürdürmek için bebeği hoş tutacak, ona iyi davranacak ve görüp gözetecektir.
4- Onun yanında yeni doğan bebeği coşkulu bir şekilde sevmemek.
5- Ayrıca ikisine de eş değer giysiler alınmalıdır.
Çocuğun kardeşi olması onun geçmesi gereken önemli bir deneyimdir. Çocuk bu sayede sosyalleşme, paylaşma gibi önemli kişilik özelliklerini kazanır. Küçük kardeş olayından 5 yaşından küçük çocuklar daha fazla etkilenmektedir.

ÇOCUĞUNUZUN DAHA GÜZEL KONUŞMASI İÇİN

Her kez bir ağızdan "Bunu kim istemez" diyordur. Hepimiz böyle çocuklara sahip olmak elbette isteriz. O zaman Profesör Farley' in sözlerine kulak verin: " Eğer bütün gün çocuğu televizyon önüne bırakır, onunla yeterince konuşmazsanız çocuğunuzun konuşması elbette gecikecektir."
Ayrıca Çocuk psikolojisi uzmanı Prof. Lallery Ferson tarafından 2000 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmaya göre: 12 aylık çocuklar ortalama O ile 50 arası kelime konuşurken,
24 aylık çocukların bildiği kelime sayısı 50 ile 600 arasında.
Yapılan bu araştırmaya katılan çocukların aileleri incelendiğinde ; çocukların kelime hazinelerinin zenginleşmesinde anne-babanın bilinçli yaklaşımının ve bulundukları çevrenin rolünün katkısı kesin bir şekilde ortaya çıkıyor.
Doğum anından itibaren çocuk kendisiyle konuşulmasını ister. Araştırmalar gösteriyor ki; yeni doğmuş bir bebekle ne kadar "ilgilenir" ,"konuşulur" ve ona "şarkı söylenirse", hissi yönden çocuk o kadar sağlam olur.
"Meşgul dahi olsanız, çocuklarınızı "daha sonra anlatırsın" diyerek geri çevirmeyin."

Anne-baba olarak bizler çocuğumuzun konuşması adına onu teşvik etmeli, ona zaman ayırıp onunla bol-bol konuşmalıyız. Hayal dünyalarını bizimle paylaşmalarını sağlamalıyız. Onların kelime hazinelerinin gelişme sebeplerinden birinin, onlarla erişkin bir kişiyle konuşuluyormuşçasına konuşulması olduğu akıldan çıkarılmamalıyız.
Bunun bir diğer yolu da ona rahat soru sorma imkanı sağlamaktır. Çocuk sorduğu sorularla kendini ifade eder ve aldığı cevaplarla zihnindeki karışıklıklara açıklık getirir. Çocuğun zihnindeki bilgiler ne kadar netse çocuk o kadar güzel ve anlamlı cümleler kurar. Bizler çocuğumuzun soruları karşısında bunalıp ta "Yeter artık" “Kafamı şişirip durma" gibi sözlerle onun soru sormasını ve konuşmasını engellemediğimiz müddetçe çocuklarımız harika konuşacaklardır.
"Her hangi bir soru sorduklarında sakın onları susturmayın."
Konuşmayı geciktiren öğeler;
1- Anne-babanın yeterince sevgi ve şefkat göstermeyip yeterince destekleyici olmamaları.
2- Kendisinden sonra küçük bir kardeşinin olması kardeş kıskançlığına neden olu ki bu nedenle de bebeğin konuşması gecikebilir.
3- Geçirilen kazalar da duygusal şoklara sebep olarak konuşmayı geciktirebilir.
4- Ailede sürekli tartışmaların, kavgaların olduğu, dilin bir kavga aracı olarak kullanıldığı ortamlarda da bebekte konuşma isteği gelişmeyebilir. Konuşmaya karşı olumsuz tavır takınılır ve konuşma gecikebilir.
5- Çocuk isteğini daha tam anlatmadan isteği ve ihtiyaçları anne-baba tarafından anlaşılıyor ve anında karşılanıyorsa, çocuğa kendini ifade etme fırsatı verilmiyorsa çocuğun konuşması için bir sebep kalmaz, bu durumda da çocuk 3-4 yaşına gelse bile hala konuşmayı öğrenmeyebilir.
Konuşmayı geciktiren diğer bir öğe de, anne-babanın çocuğun çıkardığı seslere tepkisiz kalmaları ve onunla yeterince ilgilenmemeleridir. Çocuk çıkardığı sesin çevrede bir etki bırakmadığını görünce konuşma isteği duymayabilir, bu durumda da konuşma gecikebilir.

ÇOCUĞUNUZUN OKUL BAŞARISI İÇİN

"Çocuğunuzu bir "not makinesi" olarak görmeyin" Cristine Brunet
"Okul başarısı yüksek çocukları incelediğimizde çocuğuna sarılan, öpen
onunla küçüklüğünde ilgilenen babayı buluruz."
Seminerlerimde "Basarı nedir, tarif eder misiniz?" diye ailelere sorarım. Sonra da peşinden şu soruyu eklerim; "Dersleri iyi olmayan; takdir ya da teşekkür alamamış, her hangi bir üniversiteyi kazanamamış bir kimseyi başarısız olarak kabul edelim mi? Gerçekten yanlış ama çocuklarımızın başarısı hep "ders başarısı" olarak algılanıyor. Ve maalesef aileler övünmek için çocuklarını mahvediyorlar. Basarı dendiğinde hep "dış başarıyı” algılıyoruz. Dış basarı; başkaları tarafından gözlenebilen davranışları içerir. Çocuk için ele alacak olursak; Takdir alması, okul birincisi olması, doktor, mühendis v.b olmasıdır. Büyükler için ele alacak olursak; Parasal yönden zengin olma, şöhrete kavuşma, mevki ve kudret sahibi olma gibi...
Birisi "kızım evleniyor" dese, hemen; "damat ne iş yapıyor?" diye sorarız.
"Arabası, evi, malı, mülkü var mı?" diye sorar, damadın "başarını derecesini" saptamaya çalışırız.

OKUL VEYA CAMIDEKI EGITIM ÇOCUĞUN YANINDA ELEŞTİRİLMEMELİDİR.”

"Eğer anne-baba "hükümet, amir, polis, başbakan ...v.b. kişilerin otoritelerinden her hangi birisini küçümser veya çürütürse, çocuklarıyla arasındaki otoritenin de temelini kazıp çürütüyor demektir."
Okul Cami disiplin olayları evde tartışılmamalıdır. Çocuk okula karsı
soğutulmamalıdır. Okulca konulmuş yararsız kurallar varsa okul yönetimiyle konuşulmalı yada veli toplantısında dile getirilmelidir. Çünkü çocuğumuzun okulu sevmesi çok önemlidir. Unutmayın; insan sevmediği bir ortamdan hiçbir şey alamaz.
Okullarda çocuk başarısız olduğu zaman; "çalıştır, sıkıştır...." der kimileri Böylece mengeneye alınan çocuk, ezilerek; silik, uydu bir kişilik yada mengeneden kurtularak aileye, okula ve topluma başkaldıran bir kişilik kazanmış olur.

KENDİLERİNE GÖRE ÇOCUKLARIMIZ NEDEN BAŞARISIZ OLUYORLAR?

Başarısız olan öğrencilere bunların nedenini sorduk, öyle ilginç şeyler yazdılar ki biz bile hayret ettik. Bu çalışmamızın hem öğrencilerimize, hem anne-babalara, hem de öğretmenlerimize ışık tutacağını umuyoruz. Bütün cümleler öğrencilere aittir mümkün olduğu kadar orijinalini bozmamaya çalıştık.


ÖĞRENCİLERİN KENDİSİYLE İLGİLİ NEDENLER
• Çalışıyorum ama bir türlü anlamıyorum.
• Düzenli olarak ders çalışamıyorum.
• Derse karşı konsantre olmakta zorlanıyorum.
• Bazı derslere ilgisizim.
• Eve geç saatlerde vardığım için yorgun oluyorum.
• Oyun benim ders çalışmamı engelliyor.
• Fazla uyuduğum için derse zaman ayıramıyorum.
• Stres ders çalışmamı engelliyor.
• Bildiğimi zannedip, ders çalışmıyorum.
• Okulda yatılı okursam başarım artar.
• Not tutmayı beceremiyorum.
• Ailem okumamı istemese okula bile gitmem.
• Derse nasıl çalışacağımı tam olarak bilemiyorum.
• Kendime güvenim yok. Kendimi dersleri başaracak yeterlilikte
hissetmiyorum.


EV VE AİLE ORTAMI İLE İLGİLİ NEDENLER.

• Kardeşimle kavga ediyorum.
• Evde bilgisayar var çalışmamı engelliyor.
• Televizyon ders çalışmamı engelliyor.
• Eve gelen misafirler ders çalışmamı engelliyor.
• Evde bana ait bir odamın olmasını isterdim.
• Evde çok müzik dinlerim.
• Hep benden daha başarılı olanlarla karşılaştırılıyorum.
• Annemle babam geçinemiyorlar.
• Evimiz çok kalabalık, çalışamıyorum.

ÖĞRETMENİN TUTUMU VE İZLENEN YOLLA İLGİLİ NEDENLER.

• öğretmenlerimiz derste çok sert davranıyorlar.
. Bazı öğretmenler, derslerini çok sıkıcı hale sokuyorlar.
• öğretmenler öğrencilerine güven duymuyorlar.
. öğretmenler bazı öğrencilerle daha yakından ilgileniyorlar.
. Deneme sınavlarının az olması sınava olan motivasyonumu azaltıyor.
• Bazı öğretmenler öğrencilerine çok kötü sözler söylüyorlar.
• Bazen öğretmenler ilgisiz davranıyorlar.
• Konular düzeyimize indirilerek anlatılmıyor.
• Anlamadığım yerleri çekiniyorum soramıyorum.
• ödevler zamanımı çok alıyor.


YAKIN ÇEVRE VE ARKADAŞ İLİŞKİLERİNDEN KAYNAKLANAN NEDENLER


• Arkadaşlarım tarafından dışlanmış olmak
• Sınıf dikkate alınmamak ve kendime olan güvenimin azalması.
• Arkadaş grubuna girememek.
• Arkadaşlar arasında lakap takılması.
• Arkadaş grubunun kötü olması.
• Arkadaşlarımın ve çevremin okula ve derslere fazla önem vermemesi. Sınıf arkadaşlarım her şeyi alaya, ve dalgaya alıyorlar.
"Çocuğunuz severek öğrenmeyi kavrayınca, öğrenmeyi sevmeye başlar."

Aşağıda çocuğunuzun egitim başarısını arttırma adına uygulayabileceğini» pratik öneriler sunuyoruz;

l- Sorumluluk duygusunu artırmaya çalışın
2- Yaşına uygun yapabileceği görevler verin
3- Başarılı olmuş kişileri ona sevdirin ve örnek gösterin
4- Kendine güvenmesini sağlayın
5- Okul arkadaşları ile iyi ilişkiler kurmasını sağlayın
6- Ondan yapamayacağı şeyleri istemeyin
7- Ona yaşından ve olduğundan daha küçükmüş gibi davranmayın
8- Onun ile birlikte vakit geçirin . kendini ifade etmesini sağlayın
9- Uygun olmayan arkadaşlarını onunla konuşun
10- Madde kullanımından uzak kalmasını sağlayın
11- Ders için yeterli vakit ayırmasında ona yardımcı olun
12- Onun okul başarılarını uygun bir şekilde ödüllendirin
13- Ona her zaman cesaret verin . destekleyin
14- Başarısızlıkları İçin konuşun . onu başarıya motive edin
15- öğretmeni ile onun hakkında sık-sık iletişime girin
16- öğretmeninin onun hakkındaki önerilerini dikkate alın
17- Hayatta düzenli ve programlı olmasına yardımcı olun
18- Onun stres faktörlerini hesaba katın , psikolojik durumuna dikkat edin
19- Aile içi huzuru ve sevgi ortamını onun için hazırlayın
20- Anne ve baba birlikte dersleri konusunda destek olun
21- Ders çalışma harici zamanlarda dinlenmesini sağlayın
22- Onu okumaya teşvik edin.okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olun
23- Ona uygun dikkatini dağıtmayacak bir ders çalışma ortamı hazırlayın
24- Dikkatini devam ettirme konusunda eksikliği olup olmadığını kontrol edin
25- Onun kapasitesinden daha fazla beklentilere girmeyin
26- Okulu sıradan bahanelerle aksatmasına izin vermeyin, bu durumu denetleyin
27- Derslerine engel olabilecek isteklerini uygun bir şekilde sınırlayın
28- Onu ders ve sınavlar konusunda paniğe sevk etmeyin
29- Her gün düzenli ders çalışmasını sağlayın
30- Düzenli öğünler . gıda alımı ve çeşitliliğini sağlamaya çalışın
31- Onun kabiliyetlerini yönlendirin ve gelişmesini sağlayın
31- Onunla mümkün olduğu kadar nitelikli zaman geçirin
32- Uyku düzeninin bozulmamasını sağlayın
33- Hafta sonları ve yaz tatillerinde yeterince dinlenmesini sağlayın
34- Okulda yolunda gitmeyen şeylere karşı uyanık olun
35- yaşıtları ve başkaları ile onu kıyaslamayın
36- Onun ile okul ve dersler hakkında belli aralarda durum değerlendirmesi yapın
37- Onu arkadaşları ile rekabete sürüklemeyin
38- Çok aşırı ders çalışmasını sınırlayın
39- Onun hobilerini artırın, ders dışında hobileri ile ilgilenmesini sağlayın
40- Onun her zaman için yanında olduğunuzu devamlı hissettirin
41- Küçük problemler büyümeden zamanında müdahale edin
42- Ders çalışırken belli aralarla dinlenmesini sağlayın
43- Defter ve kitaplarını düzenli ve temiz kullanmasını sağlayın
44- Kapasitesinin altında uyarı düzeyi düşük bir sınıfta ise okul ile durumunu görüşün
45- Bazı derslerde birlikte çalışarak ona destek olun
46- Çocuğunuzun görme ve işitme problemi olup olmadığını değerlendirin.
47- Beklenenin çok altında başarı durumunda özel öğrenme güçlüğüne dikkat edin
48- Sportif faaliyetler ile ders dışı dinlenmesini sağlayın
49- Okul içi sosyal etkinliklerde onu cesaretlendirin
50- Aileyi etkileyen stres etkenlerinin okul başarısını düşüreceğini unutmayın
51- Anne ve babanın yalnız birinin okul konusunda desteğinin tam olarak yeterli gelmeyeceğini , her iki ebeveynin birlikte gereken önemi vermesi gerektiğini unutmayın
52- Onun zihinsel yeteneğinin ezber ve taklide göre değil , mantık ve üretkenliğe dayalı olması konusunda yönlendirin.

ÇOCUĞUN YALANCILIĞINI NASIL ÖNLERSİNİZ?
Çocuklar çevrelerini gözlemlerler sonra da gördüklerini taklit ederler. Eğer çocuğunuz yalan söylüyorsa mutlaka çevresinde yalan söyleyen kimseler vardır. Ya okuldaki arkadaşları, ya abileri, ya da siz ... Kendisi bol bol uyduran bir çocuk bile, anne-babasının yalanlarına çok duyarlıdır. Aldatılmayı kolay bağışlamazlar, örneğin, "Doktora gidiyoruz" diye gezmeye çıkan anne-babasından hesap sorarlar.
Bunun için çocuğunuzun yanında konuştuklarınıza dikkat edin "daha çocuktur ne olacak, ne anlayacak" demeyin

Hikaye

Ali'nin babası yalanı hiç sevmez. Ve "Bizim evde en sevilmeyen şey yalandır."
der hiç durmadan. Hatta kaç kez Ali'ye kızmıştır yalan söylediğini tespit ettiğinde. Yalanına her şahit olusunda "Bu çocuk nereden öğreniyor yalan söylemeyi hanım" diye kızgın-kızgın homurdanır. Bir gün telefon gelir babanın görüşmek istemediği birisinden. Telefona Ali bakmaktadır. Baba uzaktan Ali'ye el işaretiyle "Yok de, henüz gelmediğimi söyle" demektedir. Ali böyle söyler.
Gerçeği söylemenin başına iş açtığını, görmek, çocuğu yalana yöneltir. Yalan kendini savunmanın en kolay aracı olup çıkar. Kişiler yalana kendilerini savunmak ve korumak için bas vururlar. Çocuk üzerinde kurulan baskı, yalan söylemesine yol açar. Bunun için çocuğun kendini olduğu gibi ifade edebilmesi yani onun istek ve dileklerine kulak verilmesi çok önemlidir. Kişilik gelişimi adına da zaten böyle yapılması gerekmektedir. Çünkü çocuk üzerinde aşırıya giden otorite kurma ve katı kontrol, onu çekingen, soğuk ve korkak olmaya sevk eder. Bundan dolayı düşüncelerini ifade edemez ve anlaşılmaz hale gelir. Kaygılı ve tutarsız davranışlar sergiler. Çevresiyle uyumlu bir iletişim sağlayamaz. Neticede kendi dünyasına kapanır ve kendini toplumdan soyutlama yoluna gider.
Çocuk sık-sık yalana baş vuruyorsa durup düşünmek gerekir. Bu durumda, çeşitli nedenlere bağlı olarak, anne-baba ile çocuk arasındaki güven sarsılmış demektir. Ya çocuk anne-babasının beklentilerini karşılamakta güçlük çekiyor ya da ceza korkusuyla yalana sığmıyordur. Örneğin okul başarısızlığının bağışlanmadığı bir evde çocuk kırıklı karnesini yitirdiğini söylüyor ya da babasının imzasını atıyorsa, ilişkiler çok gergin demektir.

EŞYALARINA SAHİP ÇIKMASINI NASIL SAĞLARSINIZ?

Bunu öğretmenin en iyi yolu, çocuğun kendisine ait eşyaları olmasını sağlamak ve yeterince büyüyünce kendisine harçlık vermektir. Çocuğun ayrı odası ve eşyalarını koyabileceği çekmecelerinin olması da tercih edilecek bir durumdur.
Çocuk ailesinin diğer bireylerine ait olan şeyleri alma girişiminde bulunduğu zaman, kendisine bunların kime ait olduğu hatırlatılmalıdır. Çocuk da bunları ancak izin verildiği takdirde ödünç alabileceğini öğrenmelidir. Böylece çocuk, başkalarının mülkiyet hakkına saygılı olmayı öğrenecektir. Ayrıca anne-babaların da iyi örnek olmak için başkalarına ait şeyleri izinsiz almamaları gerekir.
Ayrıca siz çocuğa bir şey verdiniz mi artık o onundur, sizin değil. Oyuncak, giyim eşyası, yer, para gibi ona ne vermişseniz onun şahsi kontrolünde kalmalıdır. O gömleğini yırtabilir, yatağını bozabilir, itfaiye arabasını dağıtır; bu durum sizi ilgilendirmez. Size bir bayram hediyesi getirse, sonra size, onun istediği şekilde kullanmadığınızdan dolayı kızsa ve ceza vermeye kalksa ne yaparsınız? Ya bu hediyeyi geriverir yada fırlatır atarsınız değil mi? Onun için siz de bu durumu göz önüne alarak hareket etmelisiniz. Mülkiyet anlayışının onda yerleşmesi adına bu durum çok önemlidir.

ÇOCUĞA SAYGI GÖSTERİLMELİDİR.

"Çocuklara verdikleri sözü tutmayan , evde yada toplulukta birbirine bağıran, birbirine karşı saygısızca ve küçümseyici tavırlarla davranan anne-babalar çocuklarının kendilerini duymakta olduğu saygıyı ortadan kaldırır, yıkarlar. Bu olunca da disiplin ve itaat ortadan kalkar."

Ailede, çevrede ve okulda çocuğa saygı gösterilmiyorsa, çocuk kendine saygı duyamıyorsa; çocuk bu gereksinimi gidermek için başka bir yol arayacaktır, örneğin; Bir çete içine katılabilir, yada kendini futbola verebilir. Böylece kendine saygı gösteren başka bir grup bulur, arkadaş edinir. Bulduğu insanlar ona saygı gösterseler ve onun önemli birisi olduğunu ona hissettirseler bile onu kötü yola sevk ettirmeyeceklerini kim söyleyebilir? O zaman bizler çocuklarımıza gereken saygıyı ve değeri onlara verelim ki; başkalarında bunları aramasınlar ve hayatlarında dönülmesi zor hataların içine sürüklenmesinler. Saygı kazandırmak için;

• Kibarlık kuralları doğuştan değildir, zamanla öğrenilir. Bunları sürekli tekrarlamak gerekir.
• Sabahları çocuğunuza düzenli olarak "Selamün Aleyküm ,merhaba, günaydın" demeye dikkat edin. Size yardım ettiğinde ona "teşekkür" edin.
• Ev içinde anne-baba olarak birbirinize karşı saygılı olun. Asla onun önünde birbirinizi aşağılamayın, birbirinize bağırmayın. Sizin bir birinize karşı saygısızlığınız Onun size saygısızca davranmasına yol açar.
• Ona bir şey öğretirken sevgi dolu ve kibarca davranmalısınız. Eğer baskı yöntemi uygularsanız; onu sınırlamış, saldırgan ve düşmanca hareket etmeye zorlamış olursunuz. Ve bu durum onu düzenli itiraza yönlendirecektir. Ne kadar anlayışlı ve uyanık olursanız, o derece istenilen sonuçları elde edersiniz.

ÇOCUĞUNUZA KENDİNE GÜVEN VE SORUMLULUK BİLİNCİ KAZANDIRMALISINIZ

Anne-babanın çocuğa karsı davranış şekilleri, çocuğun gelişimi açısından büyük önem taşır. «Anneler çocuklarına çok düşkündür ve bir çok konuda Ona kıyamazlar. Hatta bazıları aşırı derecede çocuklarıyla ilgilenirler. Bu durum da "hiç ilgilenmemek" kadar sıkındı doğurur. Çocuğun üzerine o kadar çok düşerler ki; farkında olmadan Onun "yasına uygun gelişiminin" önüne geçmiş olurlar. Çünkü çocuklar bu derece kendisinin yerine bazı şeyleri düşünen ve yapan anne babalar veya başka birisi olduğundan kendileri kabiliyet ve becerilerini kullanmaya gerek duymazlar . Çünkü bu durum onlar için daha kolay olmaktadır. Çocuğun yasına uygun olarak kendi basma yemek yemesinden tutun , giyinmesi , okul dersleri , ev içerisindeki etkinlikleri gibi bir çok konuda anne babalar onların yasma uygun yapabilecekleri noktalarda gereksiz yere devreye girerek çocuğun hem psikolojik olarak hem kabiliyet olarak uygun atılımları yapmalarını engellerler. Bu nedenle anne babalar çocuklarının normal gelişimini sağlamak için en basta onların yaşlarına uygun davranmaları ( bebeksi tavır ve hareketlere prim vermemeleri gerekir.
Çocukları yerine bir çok davranışı üstlenen ve onların yasına uygun sorumluluklar almasını sağlayamayan anne-babalar, çocuklarına iyilik yaptıklarını zannetmelerine karsın; onların kabiliyet ve becerilerini kısıtladıklarından onlara en büyük kötülüğü yapmaktadırlar. Bunu su hikayemiz çok güzel yansıtmaktadır;
Çocuğun yapması gereken aktiviteler ve görevlerin başlangıcında çocuğa yardımcı olmak uygun olur ama bu yardımın devamlı o görevi üstlenme seklini alması ise zararlı olur. Yaşından daha büyük sorumluluklar vermekte aynı şekilde diğeri kadar sakıncalıdır. Çünkü bu durum da çocuğu başaramadığı takdirde güvensizliğe ve hayal kırıklığına sürükleyecektir.

Hikaye:
İYİ NİYETLE...
İyi niyetli ve yardım sever bir arkadaşımla bir gün doğada gezerken, kozasından çıkmaya çabalayan bir kelebek gördük. Kelebek kozanın lifleri arasından sıyrılmaya çabalıyordu Yardım sever arkadaşım hemen kelebeğin imdadına koştu. Dikkatlice kozanın liflerini sıyırdı, kozayı araladı ve kelebeğin fazla çabalamadan kozadan çıkmasını sağladı. Ancak kelebek kozadan kolaylıkla çıktıysa da, biraz çırpındı ve uçamadı. Yardım sever arkadaşımın göz ardı ettiği gerçek şuydu: Kanatlar ancak kozadan çıkma çabalarıyla güçlenir ve uçuşa hazırlanır. Kelebek kendini kurtarma çabalarıyla aslında kaslarını geliştirmekte, kendini ayakta tutacak, güçlü kılacak, uçmaya hazırlayacak hareketleri çabalarıyla öğrenmekteydi Yardım sever arkadaşım işini kolaylaştırarak kelebeğin güçlenmesine engel olmuştu. Kelebek hiçbir zaman özgürlüğü tanımadı. Hiçbir zaman gerçekten yaşayamadı.

Gerçek sevgi çocuğun her şeyini kolaylaştırmak mı, yoksa çabalarına saygı göstererek gelişmesine, hayata hazırlanmasına ve sürekli bize güveneceğine, kendine güvenmesine olanak sağlamak mı
Çocuğunuz kendi başına ayakta durabilirse her şeye karşı koyabilir.
Söylediklerine aldırış edilmeyen, fikrini belirtmeyen ve belirttiği zaman sürekli eleştirilen veya sürekli düzeltilen çocuk başka nasıl olabilir ki ? Tabi ki böyle bir çocuk ya suskun, içine kapanık ve güvensiz; Yada huysuz ve saldırgan olacaktır. Ayrıca aşırı derecede ilgi gösterilen çocuklar da kendine güvesiz olurlar. Onun için; her zaman çocuğunuzun dibinde dolaşmaktan vazgeçin. Güvenin çocuğunuza. Büyümesi için kimi riskleri alması gerektiğini kabul edin. Yoksa sahip olabileceği yetenekleri, kapasitelerini geciktirmiş olursunuz.
Çocuğunuza her şeyi hazır olarak vermeyin; yoksa sürekli yardım bekleyen, kendi beceri ve yeteneklerine güvenmeyen bir insan haline gelir.

Çocuğunuzun Kendine Güveni arttırmak için neler yapılmalı ?

1- Çocuğun kendisini ifade etmesine müsaade etmek, onu dinlemek çok önemlidir.
* Çocuk: "Anne kazağımı çıkarayım mı terleyeceğim simdi?
Anne: "Hayır hava soğuk. Üşürsün sonra!
Çocuk: "Ama anne üşümüyorum ki!
Anne: "Sus bakayım. Hasta olunca senle mi uğraşacağım!"
* Çocuk: "Anne ben doydum."
Anne: "Konuşma, ye bakalım şunu, bir saat sonra "anne ben acıktım" dırdırını dinleyemem."
* Çocuk: "Baba çalıştığım halde bir türlü anlayamıyorum."

Baba: " Kendini vermiyorsun ki anlayasın."

2- Çocuktan yaşı ve kapasitesi dışında davranışlar beklememek gerekir.

• Üç yaşındaki çocuktan misafirliğe gittiklerinde iki saat sessizce oturmasını beklemek yanlıştır. Eğer çocuk bunu başarabiliyorsa o çocukta bir problem vardır.
• Üç yaşındaki çocuğun üstüne dökmeden yemesini istemek yanlıştır. Döküyor diye ona kızmamak, onun yerine yedirmemek gerekir.
3- Sorumluluklar yüklemek ve bunları başarmasını sağlamak gerekir. Küçük işlerde kendinize yardımcı olasını sağlayın.
• Üç yaşından itibaren; "yardım için" masadan hafif eşyaları taşımasını isteyin. Daha sonra derece derece arttırın bunları. Sabırlı olun ve kesinlikle, bir kaza durumunda bağırıp çağırmayın. Onu tebrik etmeyi, size yardım ettiğinde onunla gurur duyduğunuzu belirtmeyi sakın unutmayın.
• Ona telefon, su, elektrik paralarının düzenli yatırılmasından sorumlu kılabilirsiniz.

Çocuğun çabasını övmek ve yüreklendirmek gerekir.

• Sonuca değil, sürece ödül verin. Göreceksiniz sonuç kendiliğinden zamanla gelecektir. ( Takdir alırsan yada teşekkür alırsan; sana şunu alacağım deme yerine çalışmasını, gayretini ödüllendirmek gerekir. Zaten o zaman başarı kendiliğinden gelecektir.)
• Çocuğunuz bir resim yapmış size gösteriyor. Onun resmini inceleyip " Ne kadar güzel olmuş, aferin sana" demek hatta bunu eşinize de gösterip onun da desteğini sağlamalısınız Bu durum ona bir şeyler başarabildiğini gösterecektir ve çocuğunuz kendine güven duyacaktır.

Başarısızlığını kişiliğiyle bağdaştırmamak ve başarısızlığından ders
çıkarmasını sağlamak gerekir.

"Düşmeyen kalkmayı nasıl öğrenir ?"
Çocuklarımız sanki ip üstünde gezen cambaz, "düşersem, hata yaparsam
mahvolurum" diye düşünüyorlar. Kim çıkardı onları bu "ipin üstüne" tabi ki;
biz. Çocuklarımızın hata yapmayacakları değil, hata yapabilecekleri
ortamları olmalı. Canten KAVA

Ona sık- sık söz hakkı verin Çünkü Söz hakki verilen çocuk aşağıdaki nitelikleri kazanır;

• Söz hakki olan ve dinlenen çocuk anne ve babasıyla daha sağlıklı iletişim kurmayı başarır.
• Dinlendiğini fark eden çocuk daha huzurlu olur
• Çocuğun kendini ifade etme yeteneklerinde önemli bir artış olur.
• Anne babalar kendini anlatıp ifade edebilen çocuklarının problemleri, korkuları, beklentileri hakkında daha geniş bilgiye sahip olur ve ona daha fazla yardımcı olabilirler.
• Söz hakki tanınan çocuk ileriki yaşamında problemleri konuşarak çözmeyi öğrenir. Bu da ona, meslek ve aile yaşamında EQ' su yüksek bir insan olarak daha büyük başarılar sağlar.
• Kendini sözel olarak ifade edebilen bir çocuk, kendi problemlerini kendi ürettiği çözümlerle çözünce önemli oranda özgüven kazanır.
• Çocuğun kendini ifade edebildiği ailelerde kavgalar daha az olur.
• Kendini sözlerle ifada edebilen çocuk mutlu bir çocuktur.
Çocuk duygularını, düşüncelerini sözcüklerle anlatabildiğinde daha az şiddete yönelir. Kardeşi ve arkadaşlarıyla arasında daha sağlam dostluklar ve sevgi köprüleri kurulur.
• Kendini ifade edebilen çocuk, yaratıcı enerjisini, fark edilmek, değer görmek için bir sürü oyun oynayıp yaramazlık yaparak değil, daha üretici ve yararlı faaliyetlere harcar. Bu da onun kişiliksel, kültürel gelişimine büyük katkı sağlar.
• Kendisine söz hakkı tanınan çocuk sevildiğini hisseder. Yüreğinde sevgiyi çoğaltır ve sevgi dolu bir kişilik geliştirir.
• Söz hakkı tanınan çocuk ileriki yaşlarında bağımsız, sorumluluk sahibi, üretici, özgüveni tam bir birey olarak topluma kazandırılır.

Kendini ve duygularını "ne düşünüyorsun, nasıl hissediyorsun" gibi sözlerle anlamaya çalışın

8- O konuşurken onun yüzüne bakın ve ciddiye alındığını hissettirin
9- Onun fikirlerine değer verdiğinizi hissettirin
10- Onun ile değişik konularda sohbet etme ortamı oluşturun
11- Onun korku ve endişelerine saygı duyun
12- Aşırı eleştirici olmaktan ve yargılayıcı davranmaktan kaçının
13- Hatalı davranışlarını konuşarak uyarın ve ona doğru olanı anlatın
14- Başkaları yanında onu küçük düşürmeyin
15- Onun başarısızlıklarını büyütmeyin
16- Başkaları ile onu kıyaslamayın
17- Kabiliyetlerini fark edin ve teşvik edin
18- Onu sosyal ortamlarda bulunmaya cesaretlendirin
19- Topluluk içerisinde söz almasını teşvik edin
20- Onu çocuk olarak görmeyip , varlığını önemseyin
21- Yaşına uygun oyun faaliyetlerini destekleyin
22-Onu sık-sık sevdiğinizi söyleyin.
23- Onun için önemli olan şeylere sizde önem verin
24-Onun önemli günlerin' unutmayın
25- Aile için vazgeçilmez bir kişi olduğunun altını çizin
26- Onun yerine yapması gereken şeyleri siz yapmayın
27- Onun aile içi bağlarının kuvvetlenmesini sağlayın
28- Onun okul hayatına ve eğitimine önem verin
29- Sadece onun için ayırdığınız zamanlar olsun
30- Onunla beraber sosyal aktivitelerde bulunun
31- Yanlış ve uygunsuz cezalandırmadan kaçının
32- Onun farklı ve gelişmekte olan kişilik yapısı olduğunu unutmayın
33- Onun için mutlu ve huzurlu bir aile ortamı sağlayın
Onun aile içi herkesle olan bağlarının kuvvetlenmesini sağlayın Unutmayınız ki bu günün çocukları, yarınların büyükleri olacak, çocuğunuzun bu günden davranış ve kişilik gelişimi iyi yönlendirilirse , gelecekte hem onun hem sizin açınızdan ideal olan gerçekleşmiş olacaktır.

ÇOCUĞUNUZUN YEMEK YEMEME PROBLEMİ

18 aylıktan 2 yaşına kadar çocuk, yetişkine karşı çıkmanın bir yolunu
yemeklerde bulur. Ve daha sonra 3 ve 6 yaşları civarında, çocuk tat alma konusunda başka bir orijinal dönemden geçer. Hep aynı şeyleri sevmeye ve yemeye başlar. Genelde; makarna, pilav, patates kızartması, sosis, tavuk ve yumurta... Bu çocuğuna göre bir ya da iki yıl sürebilir. Anne babalar için bu durum oldukça üzücüdür. Zira çocuk bu
zamana kadar- yiyeceklerin hepsini seviyordu. Çocuk okulda yemek yemeye
başladığında yiyecek tercihleri daha da zenginleşir.
Yemek olayını bazı çocuklar annelerine karşı koz olarak kullanabilirler. Genelde çocuklar anne babayı yönlendirebildikleri konularda ısrarcı olarak o konuda problem çıkarırlar. Bazı durumlarda anne babanın yanlış tutumu bu durumun pekişmesine neden olur. Normalde bir yaşından sonra çocuğun sofraya erişkinler ile beraber oturması ve yaşma uygun yemekleri yemesi beklenir. Belli bir dönem sonra yemek alışkanlığı gelişir. Çocuğun çok yönlü beslenmesi ağsından , normal sosyal gelişimi açısından , psikomotor gelişimi açısından bu durum önemlidir. Bazı annelerin "çocuğum yemek yemiyor" diye çocuğa ısrarcı ve yanlış tutumları da bu davranış probleminin pekişmesine neden olur. Genelde bedensel ve psikiyatrik problem olmadıkça her çocuk acıkır ve öğün vakti geldiğinde yemeğini yer. Ama çocukta iştahsızlık gerçekten var ise o zaman bazı hastalıkları düşünmek gerekir.

Yemek yeme konulunda anne babalara şu tavsiyeler

1- En başta öğün vaktine bir iki saat kala dönemden itibaren çocuğa kesinlikle ufak tefek gıda vermeyin .

2- ikinci olarak yemek konusunda çocuk sofraya çağırılmalı, tabak önüne konduktan sonra kesinlikle iki -üç kereden fazla yemek yeme konusunda ısrar edilmemeli , Dört yaşında bir oğlum var. Eşim öğle yemeği için sofrayı hazırladı. Oğlumu yemeye davet ediyoruz, "Ben yemek yemeyeceğim" diye karşılık veriyor. Anne ısrar ediyor. O da direniyor. Ona diyorum ki; "Oğlum bak eğer oturmazsan akşam yemeğine kadar acıkırsın. Sonra ben acıktım diye gelirsen yemek yiyemezsin. Yemeğe oturur musun !.." O hala "Ben yemeyeceğim" diye direnmekte. Biz daha fazla üstelemeden yemeğimizi yiyor ve sofrayı kaldırıyoruz. Bir saat sonra "bizim delikanlı"; ben acıktım diye yıkıyor ortalığı. Annesine yalvarıyor, anne beni doyur diye. Onun ağlayıp, bağırmasına aldırmadan ona diyorum ki; "Oğlum ben sana demiştim. Neden daha önce oturmamıştın. Akşam birlikte yiyeceğiz." Ağlamalar bağırmalar devam ediyor. Eşim de çaktırmadan bana yalvarır gözlerle: "Vereyim mi?" diye soruyor. Ona da başımla "gaddar ve zalim bir baba " olarak; 'HAYIR !" diyorum. Akşam sofra atılır atılmaz bizim ki yemeklere saldırıyor ve inananın benden de fazla yiyor.

3- üçüncü olarak yemek yeme konusunda çocuk ile çok fazla konuşulmamalı
Unutmayınız ki yemek yeme o çocuğun sıra dışı yapması gereken bir olay değil, onun fizyolojik bir ihtiyacı. Bu yaşamsal ihtiyacı ve zevkle yapılması gereken bir şeyi işkence haline getirmemeli .

4- Bir başka nokta da yemek yapmadan önce çocuğun fikri (yemek çeşidi konusunda) alınabilir. Önemli besin kaynakların, alması için aynı, tür yemek değişik şekiller ile önüne getirilebilir. Aynı zamanda iştahı azaltan bol şekerli bisküvi ve çikolataları belli miktarda alması sağlanabilir. Bütün bu önlemlere rağmen devam eden iştah problemlerinde, doktora başvurarak altta yatan (varsa ) nedeni bulmak gerekebilir.

Bizi asıl üzen durum; Anne-babaların çocuğu yemek yemediğinde soluğu doktorda alırken. Çocuklarının okul arkadaşı olmadığında, sessiz, suskun olduklarında, kendi içlerine kapandıklarında, sürekli büyüklük tasladıklarında ve zorbalık yaptıklarında hiç merak edip, endişelenmemeleridir. Oysa bütün bunlar daha ciddiye alınmalıdır.

ÇOCUĞUNUZUN ALTINI ISLATMA PROBLEMİ

Altını ıslatma anne babaların en çok karşı karşıya kaldıkları problemlerin başında gelir. Özellikle belli bir tuvalet eğitimini aldıktan ve tuvalet alışkanlığı kazandıktan sonra, çocuğun altını ıslatmaya başlaması daha çok psikolojik nedenleri akla getirir. Eğer her hangi bir stres etkeni var ise bu durum görülebilir. Ancak çocuk bebekliğinden beri hiç tuvalet kontrolü sağlayamamışsa, o zaman genetik ve bedensel etkileri gözden geçirdikten sonra psikolojik etkilere bakmak gerekir. Çocuğun altını ıslatmaya başlamasında anne babalar endişeye kapılmadan çocuğun durumunu gözden geçirmelidirler.

Önce;

1- Bu çocuğun herhangi bir stres etkeni var mı yok mu (kardeş doğumu, anne baba geçimsizliği , arkadaş sorunları . okula veya kreşe başlama .göç . yakın kaybı ,anne babadan ayrı kalma , kronik hastalıklar . doğal afetler vb.) bu değerlendirilmeli ve stres etkeni ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır.
2- Çocuğun sevgi ihtiyacı var mı? Var ise ilgi çekmek için bu
problemi çıkarabilir, özellikle bu durumla birlikte daha çok dikkat çektiğinin farkına varan çocuk davranışında ısrarcı olabilir. Yeni doğan kardeşinin durumunu gözlemleyen ve ona yönelik ilgiyi gören çocukta da bu türlü bir davranış görülmektedir.
3- İdrar yolu enfeksiyonlarında çocuğun idrarını tutamama durumu söz konusu olabilir idrar yolu enfeksiyonu çocuğun altının ıslak kalmasına bağlı olarak da ikincil olarak gelişebilir .Bu durumu anne babaların göz ardı etmemeleri gerekir
.
Sonra:

1- Çocuğun bu davranışını altına bez bağlamak destekleyeceği için bu türlü bir tavırdan kaçınılmalıdır.
2- Anne baba çocuğu aşırı cezalandırıcı ve suçlayıcı bir tavırdan kaçınarak bu durumu onun ile konuşmaları uygun olur.
3- Çocuğun altını ıslatmadığı zaman takdir ve övgü dolu sözler söylenmelidir.
4- Ufak bir çizelge ile çocuğa bulut ve güneş çizdirmek de duruma yardımcı olur. Israr eden durumlarda altta yatan neden ve genel durumu değerlendirmek için doktor yardımı gerekebilir. Çocuğun yaşına uygun , normal psikososyal gelişimi için bu durumun tedavi edilmesi gereklidir.

ÇOCUĞUNUZU AŞIRI KONTROL ETMEDEN SAKININ

Bazı anne babaların düştüğü en büyük hatalardan birisi de çocuklarını çok aşırı kontrol ve disipline etmeleridir. Bu genelde çok titiz ve hassas anne baba kişiliğinin olması durumunda karşımıza çıkmaktadır. Özellikle bazı anneler çocukları hakkında her an ne yapıyor , ne ile meşgul oluyor , acaba bir problem var mı , bir şey olursa , başına bir iş gelirse ve buna benzer düşüncelerle devamlı çocuklarını düşünmekte ve çocuklarını her an kontrol etmeye çalışmaktadırlar . Elbette ki her anne baba belli ölçülerde çocuğuna sahip çıkmalı ve çocuğunun o an nasıl bir durumda olduğunu merak etmelidir. Ama bunun ölçüsü çok fazla kaçırılırsa ve çocuklar çok aşırı kontrol edilemeye çalışılırsa , sıkıntının asıl önemli bir kısmını çocuklar çekmektedir. Yani çocuk her an kontrol edilme hissi ile yaşamakta bu da onlarda müthiş bir şekilde bir kaygı ve gerginlik oluşturmaktadır. Acaba hata yapar mıyım , acaba annem görür mü, acaba bu iş konusunda annem ne der , acaba bu yaptığım için eleştirilir miyim gibi düşüncelerle çocukların bu kontrol durumuna reaksiyon olarak kaygıları daha da artmaktadır. Hatta bu durumu bazen o kadar ileri boyutlarda görmekteyiz ki , bu kontrol ve bağımlılığa alışan çocuk annesinden ayrıldığı zaman sanki başına kötü bir şey gelecekmiş gibi endişe duyabilir. Bu durum onun ileride ayrılık kaygısı göstermesine de neden olabilir. Annenin kaygısı ve endişesi çocuğu da anlamsız bir şekilde kaygı ve sıkıntıya sokabilir . O nedenle anne babaların çocuklarını belli ölçülerde kontrol etmeleri . onların bazı hatalarını görmezden gelmeleri ( devam etme durumunda önlem almak şartı ile), onları bazı zamanlar kendi hallerine bırakmaları, her an nerede ne yapıyor düşüncesinden vazgeçmeleri , onlar için aşırı kaygı ve endişeye girmemeleri , çocuğun ufak tefek yanlışlarını tespit edip çocuğun yüzüne vurmamaları uygun olur. Bu aşırı kontrol ve anne babaların aşırı disiplin ile beraber mükemmeliyetçi tavırları, çocukları anne babanın sözlerine karşı pasif bir direnç ve yalana itebileceği gibi çocuklarda tik , tırnak yeme , konuşma sorunları , altını ıslatma, altını kirletme vb gibi kaygı belirtilerine de yol açabilir. Anne babaları çocuklarını kontrol etme konusunda bu dengeyi iyi ayarlamaları gerekir. Aynı zamanda çok kontrol edilen ve çok eleştirilen çocuklarında kendi özgüvenlerinin eksik kalacağını ve sosyal olarak çekingen olabileceklerini ve anne babalarının bu aşırı kontrol ve isteklerinin de onları strese itebileceğinin hiç bir zaman unutulmaması gerekir. Her çocuğun kendi halinde olması gereken zamanların olduğu da unutulmamalı ve çocukların kontrol ve takibi onları bunaltmayacak ve kaygıya itmeyecek derecede olmalıdır.

ANNE VE BABA ÇOCUĞA FARKLI DAVRANMAMALI

Anne-babalar, özellikle disiplin konusunda görüş birliğinde olmaya ve çocuğun yanında tartışmamaya özen göstermelidir. Aileden biri çocuğa sert davranırken, diğeri yumuşak davranmaya yeltenirse, çocuğun kişiliği dengeli gelişemez. Çift yönlü davranış çocuğu yalancılığa ve iki yüzlülüğe iter. Kendine güvenini azaltır ve başarısını düşürür. Onun için verdiğimiz seminerlerde mutlaka Anne-babaların birlikte gelmesini isterim ve bunu gideceğim yerlere önceden bildiririm. Çünkü şu bir gerçek ki çocuklarının okul durumlarıyla %80 anneler ilgileniyor. Kendi okulumuzdaki verdiğimiz seminerlerdeki katılımlarda bunun böyle olduğunu gördüğüm gibi, diğer okullardaki arkadaşlarıma sorduğumda da katılımın aynı şekilde olduğunu öğrendim. Ama şu bir gerçek ki babanın daha ilgili olduğu öğrencilerin ders başarısı ve sosyal uyumu hemen fark edilmektedir.
Genelde anne babalar çocuğa davranışta tek bir çizgiyi tutturmakta zorlanırlar. Elbette ki anne babanın farklı kişilik yapıları , yetişme tarzları , anlayışları ve değişik farklılıkları olacaktır . Bu çocuğun yetişme ve zeka gelişiminde iyi yönde katkılar sağlayacaktır. Tabii anne-babanın bu farklılıklarını, çocuğun eğitimi ve davranışlarının yönlendirilmesinde anne babanın birbirinden habersiz veya tamamen farklı yaklaşımları çocukların psikososyal gelişiminde büyük sıkıntılar oluşturabilmektedir.
Genelde çocuğun gelişim aşamalarından uygun bir şekilde geçmesi ve onun yaşa özgü eğitiminin tamamlanmasında anne babanın yaklaşımları ve çocuğu yönlendirmeleri önem kazanır. Bütün bunları şu şekilde örnek vererek açıklayabiliriz ; Bir anne aşırı hoşgörülü olabilir, baba ise tam tersi disiplin yönü ağır basabilir. Bu durumda çocuğun davranışları , konuşması , hal ve hareketleri tamamen iki farklı kutup tarafından yönlendirilmeye çalışılırsa çocukta davranış problemleri ve bazı psikolojik sorunlar yaşanabilir. Babanın koyduğu kuralı annenin bozması veya tam tersi babanın hoşgörü gösterdiği bir davranışa annenin sınır koyması genelde çocuğun davranış olarak kararsız , çekingen , çelişkili ve tutarsız bir hale gelmesine neden olabilir. Çünkü çocuk gelişimini ve davranırlarını anne babasından iyi yönde veya kötü yönde aldığı uyanlar ite şekillendirir. Bu çocuğa yansıyan çelişkili ve tutarsız durum çocukta değişik kaygı belirtilerinin ( tırnak yeme , tik . konuşma zorlukları , uyku ve yeme bozuklukları vb.) ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.

Anne babaların mümkün olduğu kadar;

a-Birbirlerini desteklemeleri ,
b-Tutarsız davranmamaları ,
c- Çocuğun yanında birbirinin uygulamalarını eleştirmemeleri gerekir.

Bazı görüş farklılıkları olsa bile çocuğun olmadığı zamanlarda konuşularak ortak görüşün çıkması ve ortak söz birliğinin sağlanması gerekir. Çocuğun sağlıklı gelişiminde anne babaların birlikte , çelişkisiz ve tutarlı olmaları çok önemlidir. Aksi takdirde bu farklılıklar ve anne babanın çelişkili davranışları çocuk tarafından kullanılabilir. Çocuğun anne babayı yönlendirmesi bu farklı tutumlardan dolayı kolaylanabilir. Anne babaların ortak fikir ve görüş birliği ile çocuklarını yönlendirmeleri gerekirken , tam tersi olarak çocuk , anne babayı yönlendirebilir.
Bir başka noktada anne baba harici bir başka kişinin ( genelde büyükanne , büyükbabanın) anne babanın koyduğu kuralları ihlal eden veya zayıflatan yaklaşımlarda bulunarak çocukların kurallara uymasını ve davranışlarının şekillenmesini engellemesidir. Anne baba arasındaki iletişim ve ortak karar alma mekanizması ne kadar iyi isler ve çocuğa yansıtılan davranışları ne kadar birbiri tarafından desteklenirse o kadar sağlıklı ve normal psikososyal gelişimli çocuklar olacaktır.

Üçüncü kişilerin çocuk üzerindeki etkisi

Torun sevgisi bambaşka oluyor, İnanın babam beni "oğlumu sevdiği gibi" hiçbir zaman sevmemiştir. Babamlara gittiğimde kesinlikle oğlumun dokunulmazlığı olur ve oğlum bunu müthiş kullanır. Babamlardan ayrılınca bir haftada huysuzluğunu ve şımarıklığını zor atıyor. Hemen "Ben dedemlere gideceğim" demeye başlıyor.

Evet üçüncü kişilere dikkat edelim, çocuk arada kalmasın.

Burada şunu da belirtmek yerinde olacaktır , çocuklara yansıtılan davranışların zaman aşımına uğrayarak değişikliklere uğraması uygun değildir. Yani anne bugün koyduğu kuralı bir hafta sonra bozuyor veya tam tersi bir tutum izliyorsa ( sebepsizce gerekli bir neden olmadan ) bu durum da çocukların gelişimini kötü yönde etkiler, çünkü çocuk bir hafta önce tepki almadığı bir davranıştan bir hafta sonra tepki aldığını görürse bu onun kendine güvenini azaltır, onu çekingen . tedirgin ve kaygılı birisi haline getirir. Yani çocuğun çevresinden ( aile , arkadaş , okul ve öğretmen , sosyal çevre ) devamlı tutarlı davranışları görmesi önemlidir.

ÇOCUĞUN CEZALANDIRILMA ŞEKLİ NASIL OLMALIDIR?

"Ceza hiçbir şekilde küçük düşürücü olmamalı, şiddet taşımamalıdır."
Christine Brunet

Çocuklarına güzel bir şekilde eğitim vermek ,onları hayata hazırlamak ve onları iyi yönlendirebilmek her anne babanın temel hedeflerinden bazılarıdır. Devam eden hayat içerisinde çocukların gerektiği şekilde iyi özellikler kazanması, bazı yönlendirmeleri gerektirmektedir.

"Tokatın anne-baba ile çocuk arasındaki ilişkide mağlubiyet işareti olduğu bir gerçektir. Aslında atılan tokat, anne-babanın çocuğuna sınırları ve yasakları yeteri kadar açıklayamamasının bir sonucudur."
Christine Brunet

Anne babanın her davranışının , yorumunun olaylar karşısındaki tavrının ve tepkisinin çocuk üzerinde bir etkisi vardır. Anne baba - çocuk arasındaki etkileşim devam eden çok önemli bir süreçtir. Ve bu etkileşimin kalitesi neredeyse çocuğun bütün hayatını etkiler. 6 aylık bir çocuk bile iyi bir şey yaptığında anne babanın göz teması ile onu desteklemesi veya kaşlarını çatarak istemediğini belli etmesi bir ödül-ceza şeklidir. "Kesin ve açık kurallar olmazsa, çocuk dik kafalı ve afacan olur. Mutsuz ve güvensiz olmanın yanı sıra sevilmediği hissine kapılır. Daha da kötüsü sınırlarını ve kontrolünü inkar eder- bazen bunu çok sinirli bir şekilde yapar."
Aslında günlük akıp giden hayat içerisinde anne babalar farkında olmadan çocuklarını ödüllendirmekte veya cezalandırmaktadırlar. Bazı
durumlarda ise çocuklar hatalı ve yanlış bir şey yaptığı ve en önemlisi bunu tekrarladığı zaman anne babaların tepkisiz kalması o yanlışın devam etmesini sağlamaktadır. Zamanında müdahale edilmeyen hata devam edecek veya sekil değiştirebilecektir.
Bazen de anne babanın yersiz ve aşırı tepki ortaya koyması veya tutarsız bir şekilde cezalandırması çocuktaki sıkıntıyı artırmakta ve yeni davranış sorunlarının ortaya çıkmasına zemin hazırlamaktadır.

Ayrıca devamlı kontrol edilmeye çalışılan ve bu kontrol havası içerisinde gerginliğe itilen çocuklarda da psikolojik sorunlar ortaya çıkabileceği göz önünde tutulmalıdır. O nedenle bebekken dahi anne babanın çocuğa uyguladığı cezalandırma şekli önemlidir. Ve çocuğun kişilik gelişiminde , sosyal gelişiminde ciddi tesirler bırakır. Cezalandırmanın aşamaları ve özellikleri nasıl olmalıdır:

1- Çocukların ilk yaptığı hata eğer çok büyük sonuç doğurmayacak şekilde ise uyarı şeklinde (bu da bir cezalandırmadır ) anne babanın müdahalede bulunması gerekir. Bu yeri geldiğinde anlık bir kaş çatılması seklinde de olabilir. Bu çocuğa mesaj olarak yaptığı davranışın onaylanmadığı tepkisinin iletilmesidir.

2- Yapılan hatanın şiddeti artmış ise ve/veya tekrarlayan hatalar ise çocuk ile yaşına uygun bir şekilde bu durumun hatalı olduğu ve doğrusunun ne olduğu , davranışın tekrarı halinde zararının neler olacağı konuşulmalıdır. Bu açık olarak sizin tarafınızdan bu davranışın istenmediğinin belirtilmesidir.

3- Yapılan hatanın devamı durumunda , hatanın büyüklüğü ne olursa olsun anne baba tekrar çocuğu ile sevgi ve ılımlı bir ortam oluşturarak , çocuğa yönelik aşırı tepki ve yargılamadan kaçınarak konuşmalı ve çocuğa bu davranışın tekrarı halinde ne türlü cezaları alabileceğini belirtmelidir. Burada da çocuğun yaşı önem kazanmak ile birlikte anne babanın bu durumu onun ile konuşma tarzı ve üslubu önemlidir. Kesinlikle durum mücadele ve tartışma ortamına dönüştürülmemelidir. Çünkü bu ortam iki tarafa da zarar verecektir, ilerleyen dönemlerdeki ilişkiyi zedeleyecektir.

4- Konuşma ve söylenen cezalandırılma ikazlarına rağmen devam eden yanlışlarda anne babanın ısrar ile bahsettiği cezayı uygulaması gerekir. Burada Hemen şunu belirtelim ; anne babalar kesinlikle yapamayacağı cezalandırma yöntemini çocuğa söylememeli , ancak cezalandırmayı yapmak istemedikleri veya yapamadıkları zamanda hafifletici sebepler ile bir karşılık sonucunda affetmelidirler ( örn:ceza olarak dışarı parka götürülmeyecek çocuğa , odanı toparlarsan senin cezanı affedebilirim demek gibi ). Cezalandırmanın şekli ise burada önem kazanmaktadır. Biz çocuk psikiyatristlerinin önerdiği cezalandırma yöntemi , çocuğun sevdiği şeylerden mahrum edilmesi şeklindedir. Fiziksel cezaların çocuklara uygulanması son derece sakıncalıdır ve çocukların anne baba ile ilişkisini zedelemekte ve ortamı daha gergin hale getirmektedir. Veya erken yatma, odasında yalnız olarak iki-üç dakika beklemesi gibi basit cezalandırma tekniklerinin kullanılması da uygun olur. Ama cezalandırılma sırasında çocukların gururu incitilmeden ve özgüvenleri zedelenmeden uygun bir dil ve takdim ile bunun yapılması gerekir.

5- Aldığınız bütün önlemlere rağmen önüne geçilemeyen sıkıntılar için anne babaların bir uzmana başvurmayı ihmal etmemeleri gerekir. Çünkü bu durumlarda davranış bozukluğu, karşı gelme bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite durumu , çocukluk çağı
depresyonları , uyum güçlükleri gibi sorunlar eşlik ediyor olabilir.

Ek olarak sunu söylemek gerekir ki aşağıda sayacağımız etkenler çocukların cezaya verdikleri tepkiyi ve cezalandırma sonucu elde edilmek istenen olumlu sonucu değiştirecektir. ;

a- anne babanın cezayı takdim şekli ,
b- daha önceleri çocuğa verdikleri eğitim ,
c- anne baba harici etkili kimselerin durumu(büyük anne büyük baba vb),
d- sosyal çevrenin özellikleri ,
e- okul çevresi ,
f- anne babanın birbirlerini desteklemeleri,
g- anne babanın kişilik yapıları ,
h- çocuğa olan yakınlık dereceleri ,
i- arkadaş çevresi ,
j- büyük veya küçük kardeşin tutumu ,
anne babanın daha önce tutarsız cezalandırma şekilleri vb. Bütün bunlar göz önünde bulundurulmalı ve sonuç bunlar değerlendirildikten sonra beklenmelidir.

EN GÜZELİ SEVGİYLE DİSİPLİN

O hayatta en sevdiğiniz varlık. Ama onun yaramazlıkları, söz dinlemezlikleri karsısında kimi zaman çaresiz kalıyorsunuz. Ona karsı çeşitli disiplin metodları uyguluyorsunuz; azarlıyorsunuz, hakaret ediyorsunuz belki de hiç yapmamanız gerekenleri yapıyor karanlık odalara kapatıyor ya da dövüyorsunuz. Bu davranışlarınız onun benliğinde derin yaralar açıyor. Size karsı hırs duymaya başlıyor. Ve yapma dediklerinizi, inadına daha fazla yapmaya başlıyor. Peki bu durumda ne yapmalısınız? Hiç "sevgiyle disiplin" kurmayı denediniz mi? Sevgi bir çok kapıyı açtığı gibi çocuğunuzla aranızda çözümsüz sorunların da kapısını açacaktır.

ÖDÜLLENDİRME SİSTEMİ

Çocuğunuza "doğru davranışlar" öğretmek için en etkili yöntem "Pozitif ödüllendirme"dir. En etkili yöntem olmasına rağmen ne yazık ki anne babalar tarafından da en az kullanılanıdır. Şimdi "Pozitif Ödüllendirme"nin hayvan eğitimi üzerindeki etkisini gösteren bir örneğini inceleyelim: Eskiden Los Angeles yakınlarında "Japon Hayvanat Bahçesi" denilen bir park vardı. Bu parkın görevlilerinden, hayvan psikologu Dr. Leon Smith, Japonya'nın Hokkaido adasından gelmiş vahşi ayılara basketbol oynamayı öğretmişti. Vahşi ayılar, adadan geldiklerinde doğal olarak basketbol hakkında fazla bir şey bilmiyorlardı. Dr. Sminth, yine de ayılara bazı anne babaların yaptığı gibi ne bağırdı ne nutuk çekti ne de onları dövdü. Ne mi yaptı? Pozitif Ödüllendirme sistemini esas aldı. Yöntemi şöyleydi: /Ayinin kafesin içindeki basket potasına doğru yaptığı en küçük hareket bile ufak bir parça etle ödüllendiriliyordu. -Ama kafesin diğer tarafına doğru giderse ne ödül ne de ceza veriliyordu. Dr. Smith, bu sistemi ayılar basketbol potasının yanına gelene kadar her gün sürdürdü. Daha sonraki etaplardaysa ayıları topu yerden aldıklarında, potaya götürdüklerinde ve basket attıklarında ödüllendirdi. Anlaşılacağı gibi bu gelişmelerin hiçbiri tek bir derste gerçekleşmedi. Ama eğitimleri tamamlandıktan sonra Dr. Smith ne zaman kafesinin içine bir top atsa ayıların biri koşup topu yakaladı ve potaya attı. Bu örnek basit olmasına rağmen anne babalar için çok önemli noktaları vurgulamaktadır. Dr. Smith'in neler yaptığını birlikte gözden geçirelim: İlkönce, ayılardan hangi davranışları beklediğine karar verdi. /Ayıların topu alıp, basket atmayı öğrenmelerini istiyordu, bunun dışındaki tüm hareketler doktora göre istenmeyen davranıştı, ikinci olarak, yapılmasını istediği hareketler için bir ödül kararlaştırdı; bir parça et. Üçüncü olarak, ödülleri en son aşamada, ayı basketi attığında değil de, küçük miktarlarda her aşamada verdi. Bu küçük adımlar. Dr. Smith'e vahşi ayılara basketbol oynamayı öğretme başarısını getirdi.
Özetlersek, Pozitif ödüllendirme sisteminin ana fikri; "İstenen davranışlar daima ödüllendirilmelidir ama istenmeyen davranışlara ödül yoktur, ödüllendirilen davranışlar ise genellikle tekrarlanır."

SON ÇOCUKLUKTA GELİŞİM (6-12 YAŞ)

Gelişimde her dönem kendine özgü ve belirli bedensel, zihinsel, duygusal ve toplumsal özellikleri taşır. Bireysel ayrılıklarla birlikte bu ortak özelliklerin bilinmesi bireyin eğitiminde izlenecek yolu belirler.
Bizde yaşlara göre bunları ele alacağız, böylece hangi yaş bizi ilgilendiriyorsa onu takip etmemiz daha kolay olacak.

6 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Günlük işlerde sorumluluk alır.
2- Oyunu kuralına göre oynar.
3- Başladığı işi bitirir.
4- Kişileri ve eşyaları paylaşır.
5- Büyüklerini memnun etmeye çalışır.
6- Kendinden küçüklere karşı koruyucudur.
7- Değişik arkadaşlar edinir.
8- Haksızlığa uğradığı zaman kendini savunur.
9- Adil olan cezayı kabul eder.
10- Korkularını söyler.
11- Kendisine yetişkin gibi davranılmasından hoşlanır.
12- Çok hızlı duygu değişiklikleri yaşar.
13- Meraklıdır
14- Heveslidir.
15- Affedicidir.
16- -Alçak gönüllüdür.
17- Okula gitme macerasından hoşlanır.
18- Hala okul öncesi çocuğu özelliklerini gösterir.
19- Dengesiz, kurala karsı, isyankar bir tutum
20- Karar verme güçlüğü, bir şeyin olumlu ve olumsuz iki yüzü arasında hızla
gelip gider.

7 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİSİMİ

1- Mantıklıdır.
2- Yumuşak başlıdır.
3- Saçmalar.
4- Hüzünlüdür.
5- Hayalcidir.
6- Ben merkezcidir.
7- Toleranslıdır.
8- Sıkılgandır.
9- Yeteneklerini tekrar-tekrar prova etmek ve geliştirmek ister.
10- Arkadaş canlısıdır.
11- Endişelidir.
12- Kendi dünyasının kontrolünü elinde tutmak ister.
13- Küçük düşmekten korkar.
14- Şikayet eder
15- Küser
16- Kendini eleştirir.
17- Bir şeyler biriktirir
18- Olayların iç yüzünü kavrayabilir.
19- özveride bulunarak uzlaşır.
20- Çekingendir
21- Tanımadıkları ile iyi geç inemez
22- Üretkendir.
23- Harekete geçmeden önce çekimserdir.
24- İç dünyasında çok aktiftir.
25- Kendini başkasının yerine koyabilir.
26- Anne-babasının sevgisine gereksinim duyar.
27- Övünür.

8-9 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Daha çok bir yetişkine benzer.
2- Yeni fikirleri sever.
3- Gösteriden hoşlanır.
4- Barış severdir.
5- Coşkuludur.
6- Anne-babasına bağlıdır.
7- Giderek gelişen zekaya ve iç görüye sahiptir.
8- Dik kafalıdır.
9- Kendini ilgilendirmeyen konulara kulak misafiri olur.
10- Para ilgisini çeker.
11- Büyüyünce anne-babası gibi olmak ister.
12- Sevgisini gösterir.
13- övülmeyi bekler
14- Güvenilmeyi ister.
15- Bağımsızlığının peşindedir.
16- Eleştiriseldir.
17- Karşı cinse karşıdır.
18- Motor becerileri gelişmiştir.
19- Terbiyelidir.
20- Başkalarını düşünür.
21- Kendini kontrol eder.
22- Kendine güvenir
23- Dağınıktır.

9-10 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Dost tavırlıdır.
2- Kendi düşünce ve davranışlarını tahlil edebilir.
3- Gergindir.
4- Unutkandır
5- Neşelidir.
6- Kendine güvenir.
7- Güven duyabilir.
8- Dürüsttür
9- Gözlemcidir.
10- Arkadaşına uyar.
11- Anne-babaya gereksinimi vardır.
12- Bebeksi davranışlara geri döner.
13- Endişelidir.
14- Kolaylıkla cesareti kırılır.
15- Israrcıdır.
16- Kendini eleştirir.
17- Ev dışı etkinliklere bayılır.
18- Yeni ufuklar peşindedir.
19- Sporu sever.
20- Eli açıktır.
21- içtendir.
22- Kuralları sever.
23- Duyduysa Kötü kelimeler kullanır.
24- Karşı cinse karşıdır.
25- Kendini harekete geçirip. Eski yeteneklerini geliştirir.

10-11 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Çocukluk dönemi bitişiyle tanışır.
2- Düşünmeden hareket eder.
3- Ağlamaklıdır.
4- Ne dediğini bilmez kararsızdır.
5- Grup tarafından kabul edilmek ister.
6- Duygusaldır.
7- Öfkelidir, çabuk kızar.
8- Kendinden küçükleri eleştirir.
9- ilginçtir.
10- Bir kahramana aşın ilgi gösterip.
11- Sosyaldir.
12- Dikkatsizdir.
13- Konuşkandır.
14- Ahlak prensiplerine göre davranır.
15- Meraklıdır.
16- Gururludur.
17- Grup çalışmasına uyar.
18- Başarı peşindedir.
19- Uysaldır.
20- Doğal ve ani tepki gösterir.

11-12 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Huysuz, aksi ve geçimsizdir.
2- Anne-babadan ayrılmaya çalışır.
3- Rahat duramaz kıpır-kıpırdır.
4- Konuşkandır.
5- Gürültücüdür.
6- Sosyaldir.
7- Gülünçtür.
8- Caziptir.
9- Ergen gibi davranmak ister.
10- Duygu durumu hızlı değişir.
11- Kararsızdır.
12- Vicdanlıdır.
13- Sakardır.
14- Duygusaldır.
15- Taşkındır.
16- O mu bu mu diye sürekli düşünür.
17- Genellikle iyi karar verir.
18- Ben merkezcidir.
19- Mizahı sever.
20- Vericidir.
21- Taklitçidir.
22- Her şeyi para ile ölçer.
23- Bilgi vermekten hoşlanır.
24- Giyim ve davranışlarına özen göstermez.
25- Meraklıdır.
26- Rekabetçidir.
27- Eleştiriseldir.
28- Adil davranılmasını ister.
29- Anne-Babasının mükemmel olmadığını fark etmeye baslar.

12-13 YAŞ ÇOCUĞUNUN DUYGUSAL VE SOSYAL GELİŞİMİ

1- Ergenliğe dönüşme baslar.
2- Büyük duygu salınımları görülür.
3- Bağımlılık, bağımsızlık tartışmaları baslar.
4- Mantıklı olmaya baslar.
5- Uzun süre sonra sonucunu alacağı şeyler yerine içinde bulunduğu anı değerlendirmek ister.
6- Yaşıtlarına bağlıdır.
7- Temiz olmaya başlar.
8- İyi olmak ister.
9- Arkadaşlarıyla bir arada olmaya heveslidir.
10- Bilgi için açtır.
11- Soyut düşünür.
12- Anne-babadan uzaklaşır.

BİÇİM OLARAK KUŞAK ÇATIŞMASI YARATAN DURUMLAR, OLAYLAR.

• Eve dönüş ve yemek saati.
• Çalışma, eğlenme, gezme zamanı
• Giyinme ve süslenme biçimi
• Sözlü ve sözsüz iletişim biçimi
• Müzik dinlerken ve iş yaparken gürültü çıkarmak
• Arkadaş seçimi, arkadaş ilişkileri
• Kız-erkek arkadaşlığı
• Büyüklere karşı saygı
• Ekonomik olanaklar, para sorunu.

İÇERİK OLARAK KUŞAK ÇATIŞMASI YARATAN DURUMLAR, OLAYLAR.

• özdeşleşme, özerklik, sorumluluk anlayışından kaynaklanan düşünce farklılıkları
• Hak ve görev kavramı.
• Gelenek, görenek, din anlayışı ve yorumu
• Seçerli değer yargıları.
• Meslek seçimi
• Başarılı ve saygın insanın tanımı
• Müzik türü, dergi, günlük gazete, kitap seçimi
• Dinlenen radyo, izlenen televizyon, seçilen video kasetlerinin türü ve konusuna ilişkin görüşler.
• Dünya görüşü, yaşam felsefesi.
• Toplumun, ülkenin, insanlığın geleceğine ilişkin görüşler.
• Ekonomik, ideolojik ve siyasal görüşler.
Kuşak çatışmasının olumsuz, sağlıksız boyutlara erişmesini önlemek sağlıklı bir iletişimle gerçekleşebilir.

ANNE-BABALAR BU DÖNEMDE NE YAPMALI. NASIL DAVRANMALI?
Kendinizi karşı tarafın yerine koyun. Onu anlamaya çalışın. Siz genç olsaydınız bu durumda nasıl davranırdınız?
Ona olan sevgi ve saygınızı belli edin. Zorlamayla bu dönemde hiçbir şeyi değiştiremeyeceğinizin farkında olun. Kırıcı, sert, yıkıcı davranışlarda bulunmayın.
Gençlik çağının fırtınalı ve zor olduğunu göz önünde tutun. Tutarlı davranın, kimi kez yerdiğiniz davranışlarını sonra övmeyin ya da övdüğünüzü sonra yermeyin. Onu ciddiye alın, verdiğiniz sözleri mutlaka tutun.
gencin yaşamı, giyinişi, süslenmesine ilişkin karar alırken durumu gençle tartışmak yerine onun düşünce ve önerilerine anlayış ve Saygı gösterin. Aile ve evle ilgili konularda ve sorunlarda gencin de düşünce ve önerilerini alıp ona da danışın. Yaptığı hatadan dolayı hemen ona aşırı tepki göstermeyin, bunun aranızdaki ilişkiyi sarsacağını bilin. Konuşma ve tartışmalar sırasında gencin doğru düşündüğü, gerçeği bulup söylediği durumlarda ona hak verin, düşünce ve önerisini gerçekleştirmek için ona yardımcı olun.

. Gençlerle yapılan konuşma ve tartışmaları onları korkutarak ve yıldırarak kesmeyin.
• gencin tutum ve davranışlarına biçim ve yön verirken "Benim gençliğimde" diye başlayan konuşma ve öğütlerden kaçının.
. Sence bol-bol öğüt vermek yerine örnek davranışlar yapın ve örnek davranışları bulup gösterin.
• Karşılaştığınız problemlerde onun sevdiği, değer verdiği kişilerden
istifade edin.

BU DÖNEMDE GENÇLER NE YAPMALI. NASIL DAVRANMALI?

"Biz insanlara anne-babalarına iyilik etmelerini emrettik."
(Ankebut suresi 8 ayet)

"Anne-babanıza iyilik edin ve ihsanda bulunun ki, çocuklarınız da size itaat etsin ve saygı göstersinler." MUHAMMED (S.A.V.)

• Kendinizi karşı tarafın yerine koyun. Anne-babanızı anlamaya çalışın. Kendi davranışlarınızı değerlendirirken; "siz anne-babanızın yerinde olsaydınız bu durumda nasıl davranırdınız?" diye düşünün.
• Bütün amaç, beklenti ve isteklerinizin hemen o anda tümüyle gerçekleşmeyeceğini bilin.
• Her yerde ve her zaman erişkin ve yetişkinlerden öğrenmeniz gereken bilgiler, deneyimler olduğunu kabul edin.
• Konuşma ve tartışmalarda kırıcı ve sert olmaktan kaçının.
• Engeller, sorunlar, zorluklar karşısında size destek ve yardımcı olacak insanların anneniz-babanız, yakınlarınız olduğunu unutmayın.


BİR HİKAYE

Küçük Sevim, evlerinin önündeki rengarenk çiçeklerle süslü bahçeye girdi. Yüreği sevinçten hopluyordu. içinden; " Bu mesut hayal içinde çiçekleri topladı. Onları küçücük elleriyle tek tek bir araya getirip demet yaptı. Anneciğini daha çok mutlu etmek için mutfağa koştu. Raftan bir bardak aldı. Çiçek demetini içine yerleştirdi. Sonda da su ilave etti.
Sevinçten zıplayarak mutfaktan çıkarken elindeki bardak kaydı; yere düşüp paramparça oldu. Çiçekler etrafa saçıldı. Annesi, yandaki odadan kırılan bardağın sesini duymuş, dışarı fırlamıştı. Küçük Sevim korkudan de diyeceğini bilemedi. Anne yerdeki cam kırıklarını görünce sinirinden deliye döndü. Ve küçük kızının niyetini sormadan dövmeye başladı. Kızcağız neye uğradığını şaşırmış, can havliyle, "Anneciğim ne olursun vurma!" diye yalvarıyordu. Kızgınlığı hala geçmemiş olan anne, hem bağırıyor hem de vuruyordu. "Seni eşek seni o güzelim bardağı kırarsın hal Bu dayak senin aklını başına getirir."
Takdir ve Öpücük beklerken, bir ton dayak yiyen küçük Sevim, annesine içinden kin beslemeye başladı. Ona bir daha çiçek hediye ettiğini gören olmadı.

PULSUZ DİLEKÇE

Sevgili Anneciğim , Babacığım : Bütün duygu ve düşüncelerimi dile getirebilseydim, size şunları söylemek isterdim :

Sürekli bir büyüme ve değişme içindeyim . Sizin çocuğunuz olsam da sizden ayrı bir kişilik geliştiriyorum .

Beni tanımaya ve anlamaya çalışın .Deneme ile öğrenirim . Bana ayak uydurmakta güçlük çekebilirsiniz . Oyunda , arkadaşlıkta ve uğraşlarımda özgürlük tanıyın . Beni her yerde , her zaman koruyup kollamayın . Davranışlarımın sonuçlarını kendim görürsem daha iyi öğrenirim . Bırakın kendi işimi kendim göreyim . Büyüdüğümü başka
nasıl anlarım ?

Büyümeyi çok istiyorsam da ara sıra yaşımdan küçük davranmaktan kendimi alamıyorum . Bunu önemsemeyin . Ama siz beni şımartmayın . Hep çocuk kalmak isterim sonra . Her istediğimi elde edemeyeceğimi biliyorum . Ancak siz verdikçe almadan edemiyorum . Bana yerli yersiz söz de vermeyin. Sözünüzü tutmayınca sizlere güvenim azalıyor .
Bana kesin ve kararlı davranmaktan çekinmeyin . Yoldan saptığımı görünce beni sınırlayın . Koyduğunuz kurallar ve yasakların hepsini beğendiğimi söyleyemem . Ancak , hiç kısıtlanmayınca ne yapacağımı şaşırıyorum . Tutarsız davrandığınızı görünce hem bocalıyor , hem de bundan yararlanmadan edemiyorum .
Öğütlerinizden çok , davranışlarınızdan etkilendiğimi unutmayın . Beni eğitirken ara sıra yanlışlar yapabilirsiniz .
Bunları çabuk unuturum . Ancak birbirinize saygı ve sevginizin azaldığını görmek beni yaralar ve sürekli tedirgin eder .
Çok konuşup çok bağırmayın . Yüksek sesle söylenenleri pek duymam . Yumuşak ve kesin sözler bende daha iyi iz bırakır . " Ben senin yaşında iken ..." diye başlayan söylevleri hep kulak ardına atarım .
Küçük yanılgılarımı büyük suçmuş gibi başıma kakmayın . Bana yanılma payı bırakın . Beni , korkutup sindirerek , suçluluk duygusu aşılayarak uslandırmaya çalışmayın . Yaramazlıklarım için beni kötü çocukmuşum gibi yargılamayın .
Yanlış davranışım üzerinde durup düzeltin . Ceza vermeden önce beni dinleyin . Suçumu aşmadığı sürece cezama katlanabilirim.
Beni dinleyin . öğrenmeye en yatkın olduğum anlar . soru sorduğum anlardır . Açıklamalarınız kısa ve özlü olsun . Beni yeteneklerimin üstünde işleri zorlamayın . Ama başarabileceğim işleri yapmamı bekleyin . Bana güvendiğinizi belli edin . Beni destekleyin ; hiç değilse çabamı övün . Beni başkalarıyla karşılaştırmayın ; umutsuzluğa kapılırım .
Benden yaşımın üstünde olgunluk beklemeyin . Bütün kuralları birden öğretmeye kalkmayın ; bana süre tanıyın . Yüzde yüz dürüst davranmadığımı görünce ürkmeyin . Beni köşeye sıkıştırmayın ; yalana sığınmak zorunda kalırım . Sizi çok bunaltsam bile soğukkanlılığınızı yitirmeyin . Kızgınlığınızı haklı görebilirim , ama beni aşağılamayın . Hele başkalarının yanında onurumu kırmayın . Unutmayın ki ben de sizi yabancıların önünde güç durumlara düşürebilirim .
Bana haksızlık ettiğinizi anlayınca açıklamaktan çekinmeyin . özür dileyişiniz size olan sevgimi azaltmaz ; tersine , beni size daha çok yaklaştırır . Aslında ben sizleri olduğunuzdan daha iyi ve daha değerli görüyorum . Bana kendinizi yanılmaz ve erişilmez göstermeye çabalamayın . Yanıldığınızı görünce üzüntüm büyük olur .
Biliyorum , ara sıra sizi üzüyor , belki de düş kırıklığına uğratıyorum . Bana verdikleriniz yanında benden istediklerinizin çok olmadığını di biliyorum . Yukarı da sıraladığım istekler size çok geldiyse bir çoğundan vazgeçebilirim ; yeter ki beni ben olarak seveceğinize olan inancım sarsılmasın .

Benden " Örnek Çocuk " olmamı istemezseniz , ben de sizden kusursuz ana-baba olmanızı beklemem . Sevecen ve anlayışlı olmanız bana yeter .
Sizin çocuğunuz olarak doğmak elimde değildi . Ama seçme hakkım olsaydı , sizden başka kimsenin çocuğu olmak istemezdim .
Sevgiler. Çocuğunuz.





alinti

Bu çağda çocuğun zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. Çocukta somut düşünce tarzı hâkimdir. Duyguları ile düşünür. Gözlemler ve deneyler sonucu bir takım hükümler verebilir.

* Çocuğunuzu tanıyın -

6-7 yaş dönemi zihinsel gelişimi

Bu çağda çocuğun zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. Çocukta somut düşünce tarzı hâkimdir. Duyguları ile düşünür. Gözlemler ve deneyler sonucu bir takım hükümler verebilir. Bu dönemde "Toptan görüş" hâkimdir. Bu nedenle, okumayı öğretmek için harflerden başlamak yerine, çocuk için anlamlı olan cümle ve kelimelerden başlamak daha uygundur. His ve heyecanlarının etkisinde kalarak yargılara varırlar. Olayları objektif olarak eleştiremezler. Sık sık kendilerini överler ancak bu dönemin sonunda kendi kusurlarını görmeye başlar ve eleştirirler. Zamanı ayarlayamaz, ilerisi için plan yapamazlar. Sayıları kavramaya başlarlar. Basit toplama - çıkarma hesapları yapabilirler. Söylenenleri dikkatle dinlerler, dikkat süreleri oldukça uzamış durumdadır.

Dil gelişimi

Bu dönemde dil çok zenginleşir. Çocuk, çok fazla kelime öğrenir. Çocuğun sessiz okuması, sesli okumasına nazaran daha hızlıdır. Çocuk, bu çağın sonuna doğru yabancı dil öğrenmeye hazır hale gelir. Bu yaş çocukları konuşmaya, tekrarlamaya çok meraklıdırlar. Yazmaya ilgi ve merakları daha azdır.

Ahlaki gelişimi

Çocukların iyilik ve kötülük kavramları, ana - babanın beğendiği ve beğenmediği davranışları ile ilgili olarak değişir. Davranışlarının büyükler tarafından beğenilmesine önem verirler. Kusurlu görünmek onları endişelendirir. Suçlanmak, eleştirilmek istemezler. "Başkalarına zarar vermek kötüdür" gibi genel değer yargılarına varabilirler. Bu dönemdeki çocuklara hangi davranışların iyi veya kötü olduğunu tanıtmak faydalıdır. Şikâyet etmeyi çok severler. Bu, onların ahlaki gelişimde kuralları katı bir biçimde algılamalarından ve davranışın altındaki niyeti henüz daha algılamamalarından kaynaklanır.

Aile ilişkileri

Aile büyüklerine karşı tavır takınırlar, yaramazlık yaparlar. Bazen de saygılı olurlar. Bu dönemdeki çocukta, çoğu zaman kişiliğini gösterme, bağımsız olabilme çabasıyla inatçılık, dik başlılık, itaatsizlik olabilir. Büyüklerinin her şeyi daha iyi bildikleri ve yaptıklarını düşünürler. Ana - babasını ve öğretmenlerini kendisine örnek seçerler. Kendini beğendirmek için elinden geleni yapar. Okulda günün önemli bir kısmının geçirilmesine rağmen, çocuğun ana - baba sevgi ve ilgisine ihtiyacı çok kuvvetlidir. Çok görülen şikâyet olayı, çok kere öğretmenin ilgisini çekmek için yapılır. Tenkitler çocuklarda çok büyük etki yapar. Alay ve şakalardan alınırlar.
İlköğretim 1. kademe yaş dönemi özellikleri

Okul çağı, çocuğun aile yuvasından çıkıp dış dünyaya açıldığı toplumsal çevreye iyice karıştığı çağdır.

Bu yaşa kadar kızlar tutum ve davranışlarını genellikle anne ile erkekler ise baba ile kurdukları özdeşim sonucu kazanmışlardır. Fakat okula başlamayla birlikte öğretmen davranışları da bu dönem çocuklarının davranışlarının şekillenmesinde etkili olmaktadır. Bu nedenle anne-baba ve öğretmen, model olduğunu asla unutmamalıdır.

Çocukta iyiyle kötüyü, doğru ile yanlışı seçme yeteneği yani üst benlik gelişmiştir. Çocuğun bağımlılığı azaldığından annesi, dünyasının ekseni olmaktan çıkmıştır. Bütün gününü anneden ayrı olarak ya dışarıda oyunda ya da okulda geçirebilir.

Duygusal Gelişimi

Bu dönemdeki çocukların en önemli duygusal ihtiyaçları sevilmek, beğenilmek, değer verilmektir. Anne, baba, öğretmen tarafından ne kadar ilgi ve şefkatle muamele görürlerse, ruh sağlıkları o kadar yerinde olur. İlgi merkezi olma ve başarılı olma isteği kuvvetlidir. Gerçek başarılar elde edemezlerse, hayali başarılarla övündükleri görülür.

Duygusal halleri çabuk değişir. Bu dönemde korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi duygular bir çocuğun gününü birbiri ardına doldurabilir. Gündüzleri birkaç saat yalnız kalabilirler. Çok çabuk motive olurlar, aynı oranda kendilerini çok çabuk beceriksiz olarak algılayabilirler. Her şeyin hepsini isterler. Paylaşmaktan kaçınırlar. Kendine verilen cezalara tepki gösterirler. Bencil ve kavgacı olabilirler. Bir şeye kızdığı zaman hemen tepki verirler. Çok köklü kararlar verip, bunları uygulamaktan birden vazgeçebilirler.
İlgileri

Temsil oyunlarına, hayvanlara, şarkılı temsillere ilgi devam eder.

Kızlar; büyükler gibi giyinmeye, evcilik oynamaya;

Erkekler; şoförlük, pilotluk, askerlik gibi oyunlar oynamaya yönelirler.

Böceklere ve diğer hayvanlara ilgi görülür. Küçük alışverişler ve ev işleri yapabilirler.

Bir enstrüman çalabilirler. Uzunca süre sessiz oturabilirler. Yani kendisiyle gerçek nitelikte, birlikte eğitim uygulamaları yapabilecek bir çağa gelmişlerdir. Boyamasını istediğiniz bir şeyi dışına taşırmadan boyayabilirler. Yazı yazarken satırlara dikkat ederler. Gözetmen eşliğinde yüzebilirler, takım sporlarında kurallara uyabilirler.

Bedenen hayli hareketlidirler. Yuvarlanmaktan, güreş etmekten, toprak ve kumla oynayıp, çukur kazmaktan hayli hoşlanırlar.

Arkadaş İlişkileri

Bu yaştaki çocuklar, grup halinde oyun oynayabilirler. Arkadaşlıkları kısa sürelidir. Genellikle yakın arkadaşlarını kendi cinslerinden seçerler. Fakir - zengin ayrılığı gözetmezler. Fakat başka sınıf, okul ve çocuklarına karşı cephe alırlar. Giyim, konuşma, zevk bakımından çocuk, arkadaşlarını taklit eder ve bu konularda rekabete girerler. Sosyal yönden saygınlık kazanmak amacıyla güç gösterimine girerler. Eşya ve aileleriyle övündükleri görülür. Arkadaşları önem kazanır. Grubun menfaati uğruna kendi ihtiyaçlarını erteleyebilirler. İçinde bulundukları grupta prim yapan davranışları fark edip benimseyebilirler kavgaları, münakaşaları sık sık olur. Bu yaşlarda erkek çocukların fiziksel saldırganlığı, kız çocukların ise sözel saldırganlığı daha çok olur. Yabancı çevreye uyum sağlayabilirler.


milli gazete