Haya etmedikten sonra diledigini yap........
Allah tan haya etmek...........
Haya, yani utanma duygusu insani utandiracak, yüzkizartici davranislar yapmaktan alikoyar. Onun içindir ki bu güzel duygu imandan sayilmistir.1 Bütün peygamberlerin üzerinde ittifak ettikleri bir söz vardir. O da, "Haya etmedikten sonra diledigini yap'tir.
2-Gerçekten haya etmeyen insanin yapamayacagi kötülük yoktur.
Insan her seyden önce Allah'tan haya etmelidir.
Peki, Allah'tan haya nasil olur?
Birgün kâinatin Efendisi (a.s.m.), Ashabina, "Allah'tan hakkiyla haya edin" buyurmuslar, onlar da, "Ya Resûlallah, Allah'a hamdolsun, biz haya ediyoruz" diye karsilik vermislerdi. "Sizin anladiginiz mânâda degil" buyurdu Allah Resûlü. Ve söyle anlattilar Allah'tan hakkiyla haya etmeyi: "Allah'tan hakkiyla haya etmek, basi ve basin içindekileri, karni ve karnin içindekileri haramdan korumak, birgün ölüp gidecegini ve gelebilecek musibetleri hatirda tutmaktir. Ahireti isteyen dünya ziynetlerine gönül kaptirmaz. Kim böyle davranirsa Allah'tan hakkiyla haya etmis olur."
3-Görüldügü gibi Islamin bütün emir ve yasaklari meleklerin dahi saygi duyacagi mükemmel bir insan modeli ortaya koymak içindir. Yine Islâmin bütün emir ve yasaklari Cennete lâyik adam yetistirmek içindir. Böyle insanlar ideal insanlardir. Bunlar sayesinde dünya da Cennete döner. Öyle ya, Allah'tan haya eden insan aklinin, fikrini, duygularini hep güzelliklerle donatir. Zararli, kötü seylere yer vermez. Iyi seyleri düsünür, iyi seyleri hayal eder, iyi seylere akil yorar, bütün yetenek ve duygularini güzel meyveler verecek hale getirir.Ya karin? Karnini haram lokmayla dolduran insan ne yaptiklarindan haz duyar, ne duasi kabul olunur, ne de huzur bulur.
Helal lokma ise hayatin tadina varmak demektir. Kisi o zaman yediginden içtiginden lezzet alir, zevk ve sevkle isine sarilir, ibadetlerinin zevkine varir, mutlu ve huzurlu bir hayat geçirir.
Dinimiz bize dünya nimetlerinden, ziynetlerinden yararlanmayin demiyor. Aksine helâl ve mesrû dairede kalmak sartiyla bütün nimetlerin mü'minin emrine âmâde edildigini söylüyor. Su var ki mü'min bu nimetlere sahip olacak, ama gönlünde yer tutturmayacaktir. Yani bunlarin sevgisi Allah'in sevgisi yerine oturmayacak, hiçbiri onu kulluktan uzaklastirmayacak, aksine daha da Allah'a yaklastiracaktir.
Iste bunlar yapildiginda Allah'tan hakkiyla haya edilmis olur.
Dipnotlar:
[b]1. Tirmizî, Birr: 65; Ibni Mace, Zühd: 17. 2. Buharî Enbiya; 54; Ebu Davud, Edep: 6; Ibni Mace, Zühd: 17. 3. Tirmizî, Kiyame: 24