Ilmin Dinimizdeki Yeri

Ilmin Dinimizdeki YeriSual: Dinimizde ilmin önemi nedir?
CEVAP
Ilmin önemi çok büyüktür. Yaratilis gayesine uygun yasamak, dinimizin emrettigi faydali isleri yapmak, zararli seylerden kaçmak için ilim sahibi olmak gerekir. Kur'an-i kerimde mealen buyuruldu ki:
(Allah, iman edenleri yüceltir; bunlardan kendilerine ilim verilmis olanlari ise, kat kat derecelerle yükseltir.) [Mücadele 11]

(De ki, hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? Bilen elbette kiymetlidir.) [Zümer 9]
(Kullari arasinda Allah’tan en çok korkan âlimlerdir.) [Fatir 28]

Hadis-i seriflerde de buyuruldu ki:
(Ilim ögrenmek, kadin-erkek her Müslümana farzdir.) [Beyheki]
(Fen ve sanat müminin kaybettigi malidir. Nerede bulursa alsin!) [Ibni Asakir]

(Ilim Çin’de de olsa talep edin! Ögrenin!) [Beyheki]
(Besikten mezara kadar ilim ögrenmeye çalisiniz!) [Sir’a]

(Allahü teâlâ, Ibrahim aleyhisselama "Ben ilim sahibiyim, ilim sahiplerini severim" buyurdu.) [Ibni Abdilber]

(Ilim, Islam’in hayati, imanin diregidir.) [Ebusseyh]
(Hiç kimse, cehaletle aziz, ilim ile de zelil olmaz.) [Askeri]
(Bos vaktini ilme harcayan kurtulur.) [I. Maverdi]

(Ilim ögrenmek, namaz, oruç, hac ve cihaddan da efdaldir.) [Deylemi]
(Nerede ilim varsa, orada Müslümanlik vardir.) [S.Ebediyye]

(Ilim, benim ve diger Peygamberlerin mirasidir. Kim de bana mirasçi olursa, Cennette benimle beraber olur.) [Deylemi]

(Bilerek yapilan az bir ibadet, bilmeyerek yapilan çok ibadetten daha iyidir.) [Sir’a]
(Allahü teâlânin rezil etmek istedigi kul, ilim ve edepten mahrum kalir.) [Ibni Neccar]

(Bir Müslüman, arkadasina, hidayetini arttiracak veya onu tehlikeden kurtaracak hikmetli bir sözden daha iyi bir hediye veremez.) [Ebu Ya’la]

Ilim, Cennete giden bir yol, gurbette arkadas, yalnizlikta sirdastir. Ilim, iki cihanda kurtulus, düsmana karsi siperdir. Insan için haya, gözler için ziyadir.

Hazret-i Ali buyurdu ki:
(Ilim, maldan hayirlidir. Çünkü mali sen korursun; fakat ilim seni korur. Mal harcamakla azalir, ilim sarf etmekle çogalir.)

Imam-i Gazalihazretleri de, (Insanin diger mahlukattan üstünlügü ilmi iledir, güç ve kuvvetiyle degildir. Çünkü deve insandan kuvvetlidir. Irilik bakimindan da degildir. Çünkü fil insandan çok iridir. Cesaret bakimindan da degildir. Çünkü aslan insandan cesurdur. Çok yemesiyle de degildir. Çünkü mandanin karni, insanin midesinden daha büyüktür. Su halde ilim çok üstün bir vasiftir) buyurmaktadir.

Yemek ve içmekten kesilen hasta, ölmeye mahkum oldugu gibi, ilim ve hikmetten mahrum kalb de ölüme mahkumdur.

Ilim ögrenmek ve ögretmek çok mühimdir. Hadis-i seriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ ilim verdigi âlimlerden de Peygamberlerden aldigi misak gibi, ilimlerini saklamayip insanlara açiklamalari için, söz almis ve "Rabbinin yoluna hikmetle, güzel ögütle davet et!" buyurmustur.) [Ebu Nuaym]

(En güzel hediye, hikmetli bir sözü iyice anlayip, din kardesine anlatmaktir.) [Taberani]
(Bir saat ilim ögrenmek veya ögretmek, sabaha kadar ibadetten daha sevaptir.) [Deylemi]

(Heves edilecek iki kimse vardir: Biri, Allahü teâlânin verdigi ilimle amel edip baskasina da ögreten, ikincisi de, Allahü teâlânin verdigi serveti hayra sarf edendir.) [Buhari]

(Ilim yolunu tutana, Allahü teâlâ Cennet yolunu açar.) [Tirmizi]
(Melekler, ilim talebesinden memnun olduklari için kanatlarini onlarin üzerine gererler.) [I. Abdilber]

(Ilimden bir mesele ögrenmek, dünyadaki her seyden kiymetlidir.) [Taberani]
(Ya âlim, ya ögrenci, ya dinleyici veya bunlari seven olun. Yoksa helak olursunuz.) [Beyheki]

(Âlim olmayan veya ilim ögrenmeye çalismayan bizden degildir.) [Deylemi]

(Islenen bir günah, âlime bir, cahile iki olarak yazilir. Âlim, günahi için azap olunur. Cahil ise hem günahi, hem de ögrenmedigi için azap olunur.) [Deylemi]

(Ilim ögrenmek, namaz, oruç, hac ve Allah yolundaki cihaddan daha kiymetlidir.) [Deylemi]

(Bir saat ilim ögrenmek gece sabaha kadar ibadet etmekten kiymetlidir. Bir gün ilim ögrenmek, üç ay oruç tutmaktan kiymetlidir.) [Ebu Nuaym]

(Bir kimse, ilim ögrense, bununla amel etmese bile; bin rekat namaz kilmasindan daha fazla sevap alir. Eger ögrendigi ilimle amel eder veya baskasina ögretirse, hem bunun sevabini alir, hem de Kiyamete kadar bununla amel edenlerin sevabini alir.) [Hatib]

(Farzlarda ihmallik yapan bir derde müptela olur.) [I. Ahmed]
(Allah rizasindan baska bir niyetle ilim ögrenen, Cehenneme gider.) [Tirmizi]
(Din ilmine sahip olanin sikintisi gider ve ummadigi yerden riziklanir.) [I. Neccar]

(Ilim ögrenen veya Allah için bir dost edinen veya din kardesinin yüzüne sefkatle bakan veya “Bismillah” diyerek isine baslayan affa ugrar.) [I. Rafii]

Ilim âlimden ögrenilir
Bir talebenin, ilim ögrenebilmesi ve dogru yolu bulabilmesi için, bir ögreticiye ihtiyaci vardir. Çünkü hadis-i serifte, (Ilim üstaddan ögrenilir) buyuruldu. (Taberani)

Kur'an-i kerimde ise mealen, (Eger bilmezseniz, bilenlerden sorun!) buyuruldu. (Nahl 43)
Allahü teâlânin rizasina kavusmak için de sebeplere yapismak, bir âlimin gösterdigi yolda gitmek gerekir. Kur'an-i kerimde mealen (Ey iman edenler, Allah’tan sakinin ve Onun rizasina kavusmak için, vesile arayiniz!) buyuruluyor. (Maide 35)

Bu âyet-i kerimeden de bir ögreticiye ihtiyaç oldugu anlasilmaktadir. Bir kimsenin rehberi olmazsa, seytan ona rehber olur. Seytan rehber olunca da, kendisine tâbi olani uçurumdan uçuruma atar.

[Bu yüzden, nakli esas alan kitaplari okumalidir. Hakikat Kitabevi’nin yayinladigi kitaplar, ehl-i sünnet âlimlerinin kiymetli eserlerinden derlenerek hazirlanmistir. [Linkleri Görebilmek Icin Lütfen Üye OlunTiklayiniz...] adresinden okunabilir ve temin edilebilir.]

Ilim bulunan yerde
Ehl-i sünnet itikadini ve ilmihalini ögrenmeyen ve çocuklarina ögretmeyenler, Müslümanliktan ayrilmak, küfür felaketine düsmek tehlikesindedir. Hadis-i serifte buyuruldu ki:
(Ilim bulunan yerde Müslümanlik vardir. Ilim bulunmayan yerde Müslümanlik kalmaz.)
Ölmemek için, yiyip içmek gerektigi gibi, kâfirlere aldanmamak, dinden çikmamak için de, dinini, imanini ögrenmek gerekir. Ecdadimiz her zaman toplanip, Ilmihal kitaplarini okur, dinlerini ögrenirlerdi. Ancak böyle Müslüman kaldilar. Islamiyet’in zevkini aldilar. Bu saadet isigini bizlere, dogru olarak ulastirabildiler.

Bizim de Müslüman kalmamiz, yavrularimizi yabancilara kaptirmamamiz için, birinci ve en lüzumlu çare, her seyden önce Ehl-i sünnet âlimlerinin hazirladigi ilmihal kitaplarini okumak ve ögretmektir. Çocugunun Müslüman olmasini isteyen ana-baba, çocuguna Kur'an-i kerim ögretmelidir. (Herkese Lazim Olan Iman)


Farz olan ilimler
Sual: Kadin ve erkege farz olan ilimler nelerdir?
CEVAP
Dinimizde farz olan ilimler ikiye ayrilir: Farz-i kifaye, Farz-i ayn olan ilimler.
Dünya islerini tanzim için gereken tip, ziraat, terzilik, siyaset gibi ilimler, farz-i kifayedir.
Bu ilimleri bilen kâfi miktarda insan varsa, diger insanlarin bu ilimleri ögrenmesi farz olmaz. Yani bu ilimleri bilmedigi için diger insanlar mesul olmazlar.

Farz-i ayn olan ilimleri her Müslümanin bilmesi farzdir. Mesela namaz, oruç gibi ibadetleri her Müslümanin bilmesi farzdir. En basta da Ehl-i sünnet itikadini ögrenmek her Müslümana farz-i ayndir. Ancak zekat verecek zenginin zekat ilmini bilmesi farz-i ayn iken, fakirin bilmesi farz degildir. Evlenecek kimsenin evlilige ait lüzumlu bilgileri bilmesi farzdir. Evlenmeyecek kimsenin evlilige ait bilgileri bilmesi farz degildir. (Hadika)


Faydali ve faydasiz ilimler
Sual: Faydali ve faydasiz ilimler nelerdir?
CEVAP
Faydali ve faydasiz ilimlere birkaç örnek verelim:
1- Iman, ibadet ve kazanç ilimlerini ögrenmek farzdir. (Hindiyye)

2- Fikih ögrenmeyip, hadis, tefsir ile mesgul olmak çok yanlis olur. (Berika)

3- Matematik ve geometri, astronomi gibi ilimler, eger Allahü teâlânin gösterdigi yerlerde, yani insanlara hizmet etmek için kullanilmazsa bunlarla ugrasmak, bosuna vakit öldürmek olur.Kible ve namaz vakitleri için ve dine hizmet için bu ilimleri ögrenmekte mahzur yoktur. (M. Rabbani, Hindiyye)

4- Falcilik bilgileri ögrenmek haramdir. (Hindiyye)

5- Kelam, yani iman bilgilerini ihtiyaçtan fazla ögrenmek caiz degildir. (Hadika)

Ilmi, Allah rizasi için ve Müslümanlara hizmet için ögrenmelidir. Mal, mevki kazanmak, kibir ve söhret için ögrenmemelidir. Ilmi de ancak Ehl-i sünnet âlimlerinin yazdiklari kitaplardan ögrenmelidir. (Islam Ahlaki)


Fikih ilminin önemi
Sual: Mealden mi yoksa fikih kitabindan mi dini ögrenmeyi tavsiye edersiniz?
CEVAP
Mealden tefsirden din ögrenilmez. Ahmed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:
Kur'an-i kerimdeki Allah’in ipine sarilin ifadesindeki ipten maksat, cemaattir. Cemaat da, fikih ve ilim sahipleridir. Fikih âlimlerinden bir karis ayrilan dalalete düser. Sivad-i a'zam, fikih âlimlerinin yoludur. Fikih âlimlerinin yolu da, Resulullah efendimizin ve Hulefa-i rasidinin yoludur. Kurtulus, Ehl-i sünnet vel cemaat firkasindadir. Firka-i naciyye, bugün dört mezhepte toplanmistir. Bu zamanda bu dört hak mezhepten birine uymayan, bid'at ehlidir. (Tahtavi)

Muhammed Hadimi hazretleri buyurdu ki:
(Dindeki dört delil, müctehid âlimler içindir. Bizim için delil, mezhebimizin bildirdigi hükümdür. Çünkü biz, âyet ve hadisten hüküm çikaramayiz. Bunun için, mezhebimizin bir hükmü, âyet ve hadise uymuyor gibi görünse de, mezhebimizin hükmüne uyulur. Yahut baska bir âyet veya hadisle degismistir, yahut tevil edilmesi gerekir. Bunlari da ancak müctehid âlimler anlar. Bunun için tefsir ve hadis degil, âlimlerin kitaplarini okumak gerekir.) [Berika]

Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Bir iste anlasamazsaniz bu isin hükmünü, Allah ve Resulünden anlayin!) [Nisa 59]

Buradaki Anlayin emri müctehid âlimler içindir. Çünkü Allahü teâlâ, âlimlere sorulmasinin gerektigini bildiriyor. Kur’an-i kerimde buyuruluyor ki:
(Bilmiyorsaniz âlimlere sorun!) [Nahl 43]
Hadis-i seriflerde buyuruluyor ki:
(Bütün ibadetlere verilen sevap, Allah yolunda cihada verilen sevaba göre, deniz yaninda bir damla su gibidir. Cihad sevabi da, emr-i maruf ve nehy-i anilmünker sevabi yaninda, denize nispetle bir damla su gibidir.) [Deylemi]

(Fikih ögrenmek her Müslümana farzdir. Fikhi ögrenin ve ögretin, cahil olarak ölmeyin!) [I. Maverdi]

(Ibadetlerin en kiymetlisi fikhi ögrenmek ve ögretmektir.) [Ibni Abdilberr]
(Her seyin dayandigi direk vardir. Dinin temel diregi, fikih ilmidir.) [Beyheki]

(Âlimlerin en hayirlisi fikih âlimleridir.) [I. Maverdi]
(Allahü teâlâ, iyilik vermek istedigi kimseyi fikih âlimi yapar.) [Buhari]
(Fikhi bilmeden ibadet eden, gece karanlikta bina yapip, gündüz yikana benzer.) [Deylemi]

(Hikmetsiz kalb, harap ev gibidir. Su halde ögrenin, ögretin. Fikih ögrenin, cahil olarak ölmeyin. Çünkü Hak teâlâ cahillik için mazeret kabul etmez.) [I.Sünni]

(Allah indinde en üstün kimse fakihtir.) [M. Zühdiyye]
(Az fikih, çok ibadetten iyidir. Ihlasla ibadet edene fikhi ögrenmek nasip olur.) [Taberani]

Hazret-i Ebu Bekir (Ya Resulallah, savastan baska cihad yolu var mi?) diye sordu. Resul-i ekrem buyurdu ki:
(Evet vardir. Emr-i maruf ve nehy-i münker yapmaktir.) [Tibyan]

Fikhi ögrenmek her Müslümana farz-i ayndir. Fikih âliminin Müslümanlara sagladigi faydanin sevabi, cihad sevabindan çoktur. (Redd-ül muhtar)

Mezhep imamlari, (Âlimlerden sorup ögrenin) mealindeki âyet geregince, Kur'an-i kerimin manasini, Tabiinden ve Eshab-i kiramdan ögrenerek, kitaplarina yazmislardir. Diger âlimlerimiz de, bunlarin kitaplarindan, tefsirden, hadisten anladiklarini, bizim gibilere açik, kolay ögretmek için, binlerce Fikih ve Ilmihal kitabi hazirlamislardir. (Birgivi)

Ehl-i sünnet itikadini ve farzlari, haramlari ögrenmek farzdir. Bunlar, ancak fikih kitaplarindan ögrenilir. Fikih, âyet ve hadislerden çikarilmistir. (Hadika)

Fikih, salih kimselerin yazdigi ilmihallerden ögrenilir. Ehl-i sünnet âlimlerinin kiymetli eserlerinden derlenerek hazirlanan (Tam Ilmihal Seadet-i Ebediyye) kitabi, fikih bilgileri ögrenilecek en emin kaynaktir.

En lüzumlu bilgiler
Lüzumlu fikih bilgilerini ögrenmek farz-i ayn iken, bu farzi terk edip, (Imani arastiriyorum) diyerek agaçlarin, çiçeklerin, insan ve hayvanlarin anatomisini incelemekle mesgul olmak haramdir. Iman esaslari tahkik edilmez, yani arastirilmaz. Peygamber efendimiz, (Ahir zamanda, kocakari gibi itikad edin!) buyurarak, kocakari gibi iman etmeyi tavsiye etmistir. (Deylemi)

Ispat ile delil ile iman olmaz. Iman, görmeden inanmaktir. Kur’an-i kerimde, salihler övülürken, (O müttekiler ki, gayba inanirlar, namaz kilarlar ve kendilerine verdigimiz mallardan [zekat ve her türlü hayir hasenat için] harcarlar) buyuruluyor. (2/3)

Iman bilgilerini anlatan derin ilme ilm-i kelam denir. Kelam ilmini, ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri itikadi ögrenecek ve bunlari akil ve nakil ile ispat edecek ve sapiklara, dinsizlere anlatacak kadar okumak farz-i ayn olup, bundan fazlasini ögrenmek, ancak din âlimlerine lazimdir. Baskalarina caiz degildir. Baskalari bu ilimle mesgul olursa, bâtil yollara kayar, sapitip zindik olur. (Hadika)

Âlimler buyuruyor ki
Ilm-i kelam ile ugrasip sapitmak yaninda, büyük günah islemek hafif kalir. Ehl-i sünnet itikadini iyi ögrenmeden önce, ilm-i kelam ile ugrasmanin zarari bilinseydi, kelam ilmi ile ugrasmaktan, aslandan kaçar gibi kaçinilirdi. (Imam-i Safii)

Bid’at ehli ile kelamcilarin sahitlikleri kabul degildir. (Imam-i Malik)
Kelam ilmi ile ugrasan hep süphe içindedir, iflâh olmaz. (Imam-i Ahmed)

Kelam ilmi ile ugrasan imam olamaz, zamanla dinden çikar. (Imam-i Ebu Yusuf)
Resulullah efendimiz, fikhi tesvik etti, kelami yasakladi. (Hadis âlimleri)

Kelam ilmi ile ugrasanlarin çogu zindik olur. (Fetava-i Bezzâziyye)
Fikih ögrenmek her Müslümana farz-i ayndir. (Ibni Abidin)

Tasavvuf sayesinde iman saglamlasir. Akil ile, delil ve ispat ile kuvvetlenen iman böyle saglam olmaz. (Imam-i Rabbani)

Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri de buyuruyor ki:
Iman, Muhammed aleyhisselamin, Peygamber olarak bildirdigi seyleri, tahkik etmeden, akla, tecrübeye ve felsefeye uygun olup olmadigina bakmadan, tasdiktir. Akla uygun oldugu için tasdik etmek, akli tasdik etmek olur, Resulü tasdik etmek olmaz. Yahut Resulü ve akli birlikte tasdik etmek olur ki, o zaman Peygambere itimat tam olmaz. Itimat tam olmayinca, iman olmaz. Çünkü iman parçalanmaz. Hadis-i serifte, (Dini akli ile ölçen kadar zararli kimse yoktur) buyurulmaktadir. (Taberani)

Iman kiymetlidir
Cahil ve âlim herkes, kelam ilmi ile ugrasmayi birakip, ilmihal bilgilerini ögrenmeye çalismali; zira fikih ilmi zaruri lazimdir. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Imanin sermayesi fikihtir.) [Deylemi]
(Fikih ilmi her Müslümana farzdir.) [I.Maverdi]
(Dinin temel diregi fikihtir.) [Beyheki]

Fikih ilmi ise, nakli esas alan dogru bir ilmihal kitabindan ögrenilir. Bir Müslümanin, imanini ehl-i sünnet itikadina göre düzelttikten sonra, imanin geregi olan amellerini ilmihale uygun yapmasi gerekir. Ayrica imanini tehlikeye düsürecek is ve sözlerden de uzak durmalidir. Çünkü iman ne kadar kiymetli ise, ziddi olan küfür de o kadar kötüdür. Imani kurtarmak için ibadetleri yapmak ve haramlardan kaçmak gerekir. Bilhassa küfre düsürücü söz ve hareketlerden sakinmalidir. Mesela imanini çok kuvvetli sanan biri, Allah dostlarindan birine düsman olsa veya Allah düsmanlarindan birini sevse, yahut, (Kuslarin uçusunda ilahi suuru görüyoruz) veya (Bu is Allah’in aklina aykiridir) dese, yaptigi ibadetler kiymetsiz olur ve Cehenneme gider. Çünkü küfre düsürücü ifade kullananin imani gider. Hadis-i serifte buyuruldu ki:
(Öyle bir zaman gelir ki, kisinin imani gider de haberi olmaz. Halbuki ondan, gömlegin çiktigi gibi, iman çikmis olur.) [Deylemi]


Yabanci dil ögrenmek
Sual: Yabanci dil ögrenmek iyi olur mu?
CEVAP
Elbette iyi olur. Bir hadis-i serif meali söyledir:
(Bir kavmin dilini ögrenen, onlarin zararlarindan korunmus olur.) [F.Bilgiler]

Eshab-i kiramdan Zeyd bin Sabit hazretleri buyuruyor ki:
(Resulullah bana Yahudi dilini ögrenmeyi emretti, ben de ögrendim. Yahudilere gönderilen mektuplarin çogunu bana yazdirirdi. Onlardan gelen mektuplari bana okuturdu.) [Tirmizi]

Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri de buyuruyor ki:
Islam dininin üstünlüklerini, rahat ve huzur kaynagi oldugunu ve medeniyete, fende ve ahlakta ilerlemeye isik tuttugunu dünyaya bildirmek için, kisacasi, Islamiyet’e ve bütün insanlara hizmet etmek için, yabanci dil ögrenmek muahkkak lazımdır