CV / Özgeçmiş Hakkında Bilgiler , Nasıl Yazılır , İpuçları , Yöntemler

CV / Özgeçmiş

ÖZGEÇMİŞİN NİTELİGİ ve AMAÇLARI



Özgeçmiş hazırlama, iş arama sürecinin en önemli aşamalarından biridir. İş görüşmesine çağrılmak, büyük ölçüde etkili bir özgeçmiş yazmaya bağlıdır. Ancak ne yazık ki özgeçmiş yazmanın standart, tüm bireyler ve firmalar için geçerli ve değişmez bir formatı yoktur. Bölüm sonunda yer alan özgeçmiş örneği size sadece bir fikir vermek amacı ile konulmuştur. Çünkü her bireyin sahip olduğu özellikler farklıdır. Ayrıca başvurulacak her pozisyon ve firma için de farklı nitelikte özgeçmiş hazırlamak gerekecektir. Yüzlerce özgeçmiş örneği verilse bile bunlar size ve pozisyona özgü durumları tam olarak karşılamayabilir. Bu nedenle çok sayıda özgeçmiş örneği vermek yerine, özgeçmiş hazırlamanın temel felsefesi ve dikkat edilmesi gereken ana noktaları belirtmeyi daha uygun buluyorum. Vereceğim bilgilerden yararlanarak "kendinize özgü" özgeçmişlerinizi hazırlayabilirsiniz. Bununla birlikte değişik özgeçmiş örneklerini, kaynakçada belirtilen kitaplarda ve birçok insan kaynakları sitesinde bulabilirsiniz. Bu bağlamda, özellikle Suat Soysal'ın "İş Ararken" kitabında uygulamaya yönelik bir çok örnek bulabileceğinizi söyleyebilirim. Ancak bu örnekleri de yalnızca fikir almak amacı ile kullanmanızı öneririm. . Özgeçmiş, bireyin çalışma yaşamı ile ilgili bilgilerini, düzenli bir şekilde işverene sunmaya yarayan bir araçtır. Diğer bir tanıma göre özgeçmiş, "bireye özgü belirli değerlerin bir araya getirildiği ve sergilendiği bir reklamdır. Tanımlardan görüldüğü üzere özgeçmiş belirli bir amaca yönelik olarak hazırlanır: İş görüşmesine çağrılmak için işvereni etkilemek! Ayrıca özgeçmişin kapsamı da belirlidir: İş yaşamına ilişkin bilgiler! Dolayısı ile özgeçmişinize hayat hikayenizi değil, başvuracağınız pozisyon ile ilgili olabilecek ve işveren tarafından önem verilebilecek bilgileri yazmalısınız. Özgeçmiş, sizi işverene tanıtan ilk araçtır. Görüşme aşamasında kendinizi daha fazla tanıtma imkanı bulabilirsiniz, ancak bunun için önce görüşmeye davet edilmeniz gerekir. Görüşmeye davet edilme ise, gönderdiğiniz özgeçmişin ilk elemeden geçmesi sonucu gerçekleşir. Bu nedenle özelliklerinizi özgeçmişinize etkili bir şekilde yansıtmak durumundasınız. Bireyin etkili özgeçmiş yazması, yanlış ve abartılı bilgilerin verilmesi olarak anlaşılmamalıdır. Tam tersine, özgeçmişinizde yanlış ve abartılı bilgilere hiç yer vermemelisiniz. Görüşme aşamasında veya daha sonra doğru olmayan bilgilerin ortaya çıkmasının sizi çok zor durumda bırakabileceğini tekrar hatırlatmak isterim. Etkili özgeçmiş yazmak, işverenin hangi bilgileri görmek istediğini sezinleyip, mevcut özelliklerinizden işveren tarafından değer taşıyabilecek olanları yazmaktır. Bu açıdan işvereni hiç ilgilendirmeyen bilgileri içeren üç sayfalık bir özgeçmiş, tamamen işverenin pozisyon için adayları değerlendirirken kullanacağı temel bilgileri içeren bir sayfalık özgeçmişten daha etkili değildir. Etkili özgeçmiş yazmak, başvurduğunuz pozisyon için uygun olduğunuz konusunda işvereni ikna etmek demektir. Bunun için önce kendinizin o pozisyon için ne kadar uygun olduğunuzu değerlendirmeniz gerekir. Eğer kendiniz o pozisyon için yeterli olduğunuza inanmıyorsanız, işvereni de ikna edemezsiniz. Tabii pozisyona uygunluğun uz u değerlendirirken gerçekçi olmalı, iş duyurusunda belirtilen iş tanımı ve nitelikleri ile gerçekçi bir şekilde belirlediğiniz yetkinliklerinizi gözönünde bulundurmalısınız. Bu arada çoğu işverenin, gerekli olmadığı halde iş niteliklerini yüksek tutma eğiliminde olduklarını da belirteyim. Etkili özgeçmiş yazmak, mevcut nitelikleriniz ve başarılarınız ile başvurduğunuz pozisyonda firmaya değer katabileceğinizi iş verene göstermek demektir. Özgeçmişinizi değerlendiren firma yetkilisi, mevcut niteliklerinize ve geçmişteki başarılarınıza bakarak, firmaya değer katabileceğiniz konusunda ikna olmalıdır. Etkili özgeçmiş yazmak, işverene özgeçmişinizin o pozisyon için hazırlandığı izlenimini vermek demektir. İdeal olarak, her başvurulan pozisyon için; firma kültürünü, iş tanımını ve iş niteliklerini gözönünde bulundurarak ayrı bir özgeçmiş hazırlamanızda yarar vardır. Ancak uygulamada bireyler genellikle tüm iş başvurularını aynı özgeçmiş ile yapmaktadır. Hele bu özgeçmiş, bir örnekten "kopyalanmış" izlenimini de veriyorsa daha da etkisizleşmektedir. Ancak özgün bir özgeçmiş yazmanın da "acayip, uçuk,kaçık" bir özgeçmiş yazmak anlamına gelmediğini de hatırlatayım. (Tabii yaratıcılığın ön planda tutulduğu reklam yazarı vb. pozisyonlar için başvurmuyor iseniz!) Özgeçmiş yazmanın temel amacı iş görüşmesine çağrılmak ise de, özgeçmişinizi iş başvurunuzda göndermek dışında farklı amaçlarla da kullanabilirsiniz. Örneğin; - Özgeçmişinizi yazarken ve güncellerken, aynı zamanda kendi değerlerinizi ortaya koymuş ve gelişmenizi izlemiş olursunuz. - Özgeçmişinizi, referans olarak belirttiğiniz kişilere verirseniz, firma yetkilileri bu kişileri aradığında sizin hakkınızda tam ve tutarlı bilgiler verebilir. - Özgeçmişinizi; akraba, tanıdık ve arkadaşlarınıza verirseniz, size ilişkin bir iş fırsatını araştırmalarına, gerektiğinde diğer kişilere sizin hakkınızda tam ve doğru bilgi vermelerine kolaylık sağlamış olursunuz. - Özgeçmişinizi, iş görüşmesinde yanınızda bulundurursanız, görüşmenin hemen öncesinde gözden geçirebilirsiniz. Ayrıca birden fazla kişi ile görüşürseniz ve ihtiyaç duyulursa yanınızdaki özgeçmişlerden verebilirsiniz. Özellikle faksla gönderilen özgeçmişlerin deforme olması sonucu görüşme sırasında orjinal bir nüshayı vermekte yarar vardır. - Öğrenci iseniz özgeçmişinizi staj başvurusunda kullanabilirsiniz.


-ALINTI-

CV / Özgeçmiş(Zaman Sıralı Özgeçmiş)

Bu tür özgeçmişlerde iş deneyimi, eğitim vb. bilgiler, tarih sırası ile sondan başlayarak yazılır. Böylece okuyanın sizin gelişiminizi görmesi mümkün olur. İşverenlerin çoğu bu tür özgeçmişleri tercih ederler. Ancak çok fazla iş deneyimine sahip bireylerin tüm deneyimlerini bu şekilde alt alta yazması, okuyanın kafasını karıştırabilir. Zaman sıralı özgeçmiş, iş deneyiminiz çok fazla değilse yararlı olabilir. Bu tür özgeçmişlerde boşluklar hemen görüldüğünden, iş geçmişinizde aralar yoksa, bu sizin için bir avantaj olabilir. Özellikle hep aynı tür işlerde çalışmışsanız zaman sıralı yöntemi kullanmakta yarar vardır. Böylece istikrarlı bir iş geçmişiniz olduğu mesajını vermiş olursunuz. Zaman sıralı özgeçmişte, son iş deneyimine daha fazla yer ayırmak gerekir. Çünkü en son kazanılan deneyim, yeni işe en kolay aktarılabilecek deneyimdir. Bununla birlikte daha önceki iş deneyimlerinizden başvurduğunuz pozisyonla en çok ilgili olanlarına, diğerlerine nazaran daha fazla yer ayırmanız gerekir.


CV / Özgeçmiş(Fonksiyonel (işlevsel) Özgeçmiş)

İşverenler tarafından pek tercih edilmese de bazı durumlarda fonksiyonel özgeçmiş hazırlamak yararlı olabilir. Bu tür öz geçmişlerde o güne kadar yapılanlar, uzmanlık alanlarına göre belirli gruplar (Örneğin, pazarlama, insan kaynakları, halkla ilişkiler vb.) altında toplanarak yazılır. Her gruba yazılanları kendi içinde sondan başlayarak tarih sırasına koymak mümkündür. Çalışılan işyerleri, tüm grupların altında topluca gösterilir. Ancak bu özgeçmişten hangi deneyimin hangi işyerinde kazanıldığı açıkça görülmez. Bu tür özgeçmişler, çok uzun iş deneyimi olup, farklı alanlarda deneyim kazanmış kişilerce tercih edilebilir. Çünkü iş deneyimini birbirleri ile ilgili gruplar altında toplamak, değerlendirenin deneyimleri daha kolay algılamasını sağlar. Bu tür özgeçmişlerde, sadece başvurulan pozisyon ile ilgili yapılanlara yer verilebilir. Böylece işverene başvurulan pozisyon ile ilgili özelliklerin bilindiği mesajı verilmiş olur, ayrıca ilgisiz deneyim ve eğitimlerle değerlendirenin kafası karıştırılmaz. Tüm bunlara ek olarak sık iş değiştirenler, uzun süre çalışmaya ara verenler tarafından da bu tür özgeçmişler tercih edilebilir. Böylece değerlendirenin dikkati tarihlerden daha çok deneyime çekilir. İşverenlerin bu tür özgeçmişleri tercih etmemesinin bir nedeni de, iş değiştirme sıklığını ve çalışmadaki uzun süreli araları görememesidir. -ALINTI-

V / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BİÇİMİ)

Özgeçmişinizin biçimi de çok önemlidir. İçeriği ne kadar zengin olursa olsun, düzenli bir şekilde sunulmayan, okuyan tarafından kolayca görülemeyen bu bilgilerin etkinliği azalır. Özgeçmişinizin biçimine gösterdiğiniz Özen, işverene sizin hakkınızda ilk ipuçlarını da verir. Özenle hazırlanmış bir özgeçmiş görüşmeye çağrılmanızı garanti altına alamaz, ancak özensizce hazırlanmış bir Özgeçmişin görüşmeye çağrılmanızı engelleme olasılığı vardır. Bu yüzden aşağıda önemli gördüğüm bazı biçim özelliklerine dikkat çekmek istiyorum: - Özgeçmişinizi hazırlarken, okunaklı bir yazı karakteri ve punto seçmelisiniz. Çok büyük puntolar yerinizi daraltacak, çok küçük olanlar ise okumayı güçleştirecektir. - Özgeçmişiniz tekdüze olmamalıdır. Özgeçmişinize düzenli bir biçim vermek ve kolay okunmasını sağlamak için, vurgulamak istediğiniz noktaları, kalın (bold) karakter kullanmak, altını çizmek gibi biçim özelliklerini kullanarak farklılaştırabilirsiniz. - Özgeçmişinizde okunaklılığı azaltacak ölçüde yazıları çok fazla sıkıştırmayın. Kaliteli bir beyaz kağıt kullanmak genellikle tercih edilir. Yazım hatalarının bulunmaması gerekir. Kalem veya daksil kullanılarak yapılan düzeltmeler görüntüyü bozar. - Özgeçmişinizi çok acil değilse kağıdınıza uygun bir zarf kullanarak posta ile katlamadan göndermeniz önerilir. Faks ile gönderilen özgeçmişler önemli biçim bozukluğuna uğrayabilir. Günümüzde e,mail ile başvuru yapılmasına da olanak sağlanması, bu tür mahsurları büyük ölçüde azaltmaktadır. - Eğer başvurduğunuz pozisyon için fiziksel görünümünüz önem taşıyorsa ya da iş duyurusunda fotoğraflı özgeçmiş istenmiş ise, özgeçmişinize fotoğrafınızı eklemeniz gerekeceği açıktır. Fakat gerekmediği durumlarda fotoğraf koymanızı tavsiye etmiyorum, ama bazı İK profesyonelleri fotoğraflı özgeçmişleri tercih ediyorlar. Eğer fotoğraf koymanız gerekiyorsa da, doğal ifadenizi yansıtan kaliteli bir fotoğrafınızı tercih edin derim.



CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ)

Özgeçmişin standart bir formatı yoktur. Aşağıda bir özgeçmişte yer alan bilgiler gruplar halinde verilmiştir. Özgeçmişin bölümleri olarak ele aldığım bu bilgi gruplarının hepsine birden yer vermek zorunluluğu yoktur. Ancak en azından bir özgeçmişte iletişim bilgileri, eğitim, iş deneyimi bölümleri bulunmalıdır. Ayrıca iş duyurusunda, yabancı dil, bilgisayar gibi yetkinlikler ile bazı kişisel özellikler iş nitelikleri arasında belirtilmişse, bu bölümlerin de doldurulması zorunlu hale gelir. Diğer bölümlere yer verilmesi isteğe bağlıdır. Başvurduğunuz pozisyon ile ilgili olduğunu düşünüyorsanız ve işe uygunluğunuzu destekleyecekse, bu bölümlere de yer vermek gerekebilir. Özgeçmişin bölümlerinin standart bir sırası yoktur. Sadece iletişim bilgilerinin ilk olarak yazılması genel uygulama haline gelmiştir. Bunun dışındaki bölümleri özgeçmişinizde, sizin en güçlü olduğunuz yanları ön plana çıkaracak şekilde sıralayabilir, siniz. Aşağıdaki sıralama, çok fazla iş deneyimi olmayan bir bireyin genel iş başvurusunda bulunurken yapacağı bir sıralama olabilir. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (İletişim Bilgileri)

Bir özgeçmişte olmazsa olmaz bir bölümdür. Çünkü isim ile adres, telefon, e-mail gibi iletişim bilgilerini kapsar. Bu bölümü yazmadığınız taktirde, (ön mektup da göndermemişseniz) kendinizi hiç o işe başvurmamış sayın!. Biran için niteliklerinizin uygun görüldüğünü düşünsek bile ön görüşmeye nasıl çağrılacaksınız? Çok az da olsa bazı unutkan(!) adayların bu tür bir ha, taya düştüklerini gördüm... İletişim bilgileri genellikle sayfanın üst ortasına yazılır. İsmin büyük harflerle ve diğer iletişim bilgilerine nazaran daha büyük harf karakterleri ile yazılması, ilk bakışta göze çarpmasını sağlar. İletişim bilgilerinin sola yanaşık yazılması durumunda, özgeçmişiniz dosyalanınca okunması güç olabilir. İletişim bilgilerini özgeçmişinizin üst kısmının ortasına konulmuş bir kartvizitiniz olarak varsayın. Sizinle temasa geçilmesi gerektiğinde iletişim bilgilerinizin kolayca görülebilmesi gerekir. İlk önce yazılmasının nedeni de budur. Belirttiğiniz telefonlar, size iş saatinde ulaşılabilir telefonlar olmalıdır. Sizin için sakınca doğuracak ise iş telefonunuzu vermeyin. Eğer başka bir kimsenin telefonunu vermişseniz, mesaj bırakılacak kişinin ismini de belirtmeniz de yarar vardır. Hele bu bir iş numarası ise, mutlaka belirtmelisiniz


CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Eğitim)

İş deneyiminiz hiç yoksa veya çok az ise özgeçmişinize eğitiminizle devam etmeniz uygun olur. İş deneyimi uzun olanların, önce iş deneyimlerini belirtmelerinde yarar vardır. Çünkü belirli bir süre sonra deneyim, eğitimin önüne geçmektedir. Eğitim bölümüne; okul eğitimleri, kurslar, seminerler, tez ve proje çalışmaları, burs ya da ödüller yazılabilir. Okul eğitimlerinde aşağıdaki bilgileri vermenizde yarar vardır: - Mezuniyet yılı (eğitime ara vermemiş ve normal süresinde mezun olmuşsanız giriş yıllarını da yazmanız önerilir) -Okulun adı ve yeri -Bölümü -Mezuniyet derecesi (İyi bir derece ile mezun olmuşsanız) Eğer üniversite mezunu iseniz, bitirdiğiniz lisenin başvurduğunuz pozisyona bir katkısı yok ise lise eğitimini belirtmeye gerek yoktur. Mezun olduğunuz lise, başvurduğunuz pozisyon için bazı yetkinlikleri destekliyorsa (yabancı dille eğitim yapan lise, meslek lisesi, teknik lise vb.), belirtmenizde yarar vardır. Ayrıca mezun olduğunuz lise eğitiminin üstünlüğü ile bilinen bir lise veya mezunlarının dayanışması bulunan bir lise (örneğin Darüşşafaka Lisesi) ise yine yazmanızda fayda vardır. İlk ve orta okulları ise özgeçmişinize yazmamanız önerilir. Master/doktora eğitimine devam ediyorsanız, bunu da mezuniyet tarihini boş bırakarak belirtebilirsiniz. Böylece eğitiminizin sürekliliğini de göstermiş olursunuz. (Ancak bazı firmaların işe engel olacağı düşüncesi ile devam eden eğitimleri arzulamayabileceğini de belirteyim. 21. Yüzyılda... Maalesef...) Ayrıca pozisyonu destekleyen yarım bıraktığınız eğitimleri de yazabilirsiniz. Katıldığınız kurs ve seminerlerde ise aşağıdaki bilgileri verebilirsiniz: - Kurs/seminerin konusu, - Kurs/semineri veren kurum veya kuruluşun adı ve yeri, - Kurs/semineri bitirme tarihi, - Kurs/seminerin süresi. Aldığınız kurs/seminerlerden bir haftanın üzerinde olanları ve pozisyonla ilgili olanları yazmanız önerilir. Eğer iş deneyiminiz fazla değilse pozisyonla ilgili olmak koşuluyla bir haftadan kısa süreli olanları da belirtebilirsiniz. Tez ve proje çalışmalarına, yine pozisyon ile ilişkili ise yer verilebilir. Eğer akademik kariyere devam etmiş ya da çalışma konunuz proje hazırlamak ise ve bu arada pek çok proje çalışmanız olmuşsa, bunları özgeçmişte belirtmek yerine, ayrı bir kağıda hazırlayıp ön görüşme sırasında da verebilirsiniz. Bazı adaylar özgeçmişlerine, aldıkları eğitimi kanıtlamak istercesine diploma, sertifika, transkript, takdirname gibi belgeleri ya da yaptıkları çalışmalardan örnekleri eklemektedir. (Hatta iş başında çalışırken çekilmiş fotoğraflarını gönderenleri bile gördüm!) İş başvurusu aşamasında bunları göndermenize gerek yoktur; yazdıklarınızın doğru olduğu varsayılır. Nasıl olsa işe başlarken çoğu firma bu belgeleri sizden isteyecektir. Eğer pozisyonu destekleyecek önemli çalışma örnekleriniz varsa, bunları öngörüşmede sunabilirsiniz. (Tabi bu çalışmalar önceki firmanız açısından gizlilik değeri taşımıyorsa!) -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (İş Deneyimi)

Özgeçmişinizin en can alıcı bölümüdür. Çünkü işverenler geçmişte gösterilen performansın gelecekte de gösterileceğine inanırlar. Özellikle benzer pozisyonlarda (daha üst pozisyonlar, da değil! . . .) doğru bir yaklaşımdır. Kronolojik özgeçmişte iş deneyimi yazılırken aşağıdaki bilgilere yer verilir: - Çalışma tarihleri (ay ve yıl olarak) - Pozisyonun adı (görev ünvanı) - Firmanın adı ve yeri (firma adresine gerek yoktur, şehri belirtmek yeterlidir) - Pozisyondaki başarılar Bunlardan ilk üçüne yer verilmesi, işverene iş deneyiminiz hakkında bir fikir vermesi açısından zorunludur. Pozisyondaki başarılarınızı yazıp yazmamak size kalmış... Ancak o pozisyondaki somut başarılarınızın işverenin en çok ilgisini çeken ve işe uygunluğunuz yönünde en etkili bölüm olduğunu gözden uzak tutmayın. Pozisyondaki başarılarınızı yazarken de, - "Satışları artırdı." (% kaç ya da kaç $?) veya - "Eğitim verdi" (Kaç eğitim?, Kaç kişiye?, Adam başı kaç saat?) gibi açık olmayan ifadeler yerine, - "Satışları %20 artırdı.", "Satışlarda yıllık 375.000 $ artış sağladı." - "45 eğitim düzenleyerek, 760 kişiye yılda adam başına 38 saat eğitim verilmesini organize etti" gibi somut ifadeler kullanmanız öneririm. Firmaların iş başvuru formlarının iş deneyimi ile ilgili bölümlerinde genellikle, "işten ayrılma nedeni", "en son alınan ücret" gibi bilgilere de yer verilir. Ancak bunlara ilişkin bilgileri özgeçmişinizde belirtmemeniz önerilir. Çünkü bunlar, ilk görüşmede verilebilecek türden bilgilerdir. Daha önce belirttiğim genel öneriler çerçevesinde, başvurduğunuz pozisyon ile ilgili iş deneyimlerinizi ön plana çıkarın ve bunlara daha fazla yer ayırın. İş deneyimlerinizi ters tarih sırası ile yazıyorsanız, en son işinize en fazla yeri ayırın, çünkü iş veren en çok son iş deneyiminize ilgi gösterir. Geriye gittikçe bu ilgi azalır.

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Yabancı Dil)

Özgeçmişinize yabancı dil bilme durumunuzu yazarken, sadece bildiğiniz yabancı dili yazmanız yetmez. O dili ne düzeyde bildiğinizi de göstermek durumundasınız. Genellikle çok iyi yabancı dil gerektiren pozisyonların iş duyuruları, o dilde yapılır ve yine o dilde yazılmış özgeçmiş gönderilmesi istenir. Özgeçmişinizi yabancı dilde yazmak (eğer bir yerden yardım almadan yazmışsanız), yabancı dili bilme düzeyiniz hakkında bir fikir verebilirse de kesin bir bilgi veremez. Çünkü bir yabancı dili bilmenin dört boyutu vardır: okuma ve anlama (pasif yönler) ile yazma ve konuşma (aktif yönler). Bir de buna ilgili uzmanlık alanındaki (tıp, ekonomi, hukuk, inşaat vb) teknik terimleri de bilme boyutu eklenebilir. Yabancı dil düzeyiniz hakkında aşağıdaki konular daha fazla fikir verebilir: - Yabancı dille eğitim yapan bir okuldan mezun olmanız, - Yabancı dili bir kursta öğrenmiş iseniz, aldığınız dereceyi, kursun adını, yıllarını, süresini ve haftada kaç saat ders aldığınızı belirtmeniz, - Yabancı dil düzeyini ölçen bilinen sınavlardan (TOEFL, GMAT, PROFICIENCY, KPDS vb.) aldığınız dereceyi ve sınav tarihini belirtmeniz, - Yurtdışındaki bir okuldan mezun olmanız veya dil okuluna gitmeniz, - Uzun süreli yurtdışında kalmanız durumunda tarihlerini belirtmeniz. Yukarıdaki örneklerden görüldüğü üzere, bildiğiniz yabancı dili, ne zaman, nerede ve nasıl öğrendiğiniz ve yabancı dil düzeyinizi gösteren somut dereceler konusunda ek bilgilerle desteklerseniz, özgeçmişinizi değerlendirene dil düzeyiniz hakkında daha gerçekçi bir fikir vermiş olursunuz. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Bilgisayar)

Yabancı dilde olduğu gibi, bilişim teknolojisine ait tüm konularla ilgili bilgi düzeyinizi ve bu teknolojileri kullanma derecenizi özgeçmişinize yansıtmak zorundasınız. Bu programları tanınmış bir sertifika programı ile öğrenmiş iseniz; programın adını, tarihini ve aldığınız dereceyi belirtmeniz, yazdığınız bilgileri destekler. Ayrıca geçmişte kullandığınız, ancak uzun süre kullanmadığınız programların yeni versiyonları çok farklı olabilir. Bu yüzden en son ne zaman kullandığınızı da yazmanızda yarar var. Eğer geçmişte kullandığınız bir program artık kullanılmıyorsa, özgeçmişinize koymayın, tabi özgeçmişinizi değerlendiren kişinin nostalji yapmasını istemiyorsanız!...



CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ(Diğer Yetkinlikler)

Bu bölüme, o pozisyon ile ilgili önceki bölümlerde belirtilme, yen her türlü bilgi, beceri, deneyim ile bunları destekleyen verileri yazabilirsiniz. Bu bölümde belirtilebilecek bilgilere örnek olarak; - Kullanılan ofis araçları - Kullanılan özel nitelikli cihazlar ve araçlar - Özel nitelikli bir üretim, yapım veya hizmet tekniği - Kullanılan araç veya iş makinaları (sürücü belgesi vb.) - Her türlü mesleki yeterlik belgesi (diploma, sertifika, ruh, sat, vb.) - Çok özel bir alanda uzmanlık derecesinde bilgi - Fiziksel üstünlükler ve beceriler verilebilir. Bunlar ilk akla gelen örnekler olup, bunları çoğaltmak mümkündür. Bu bölüme yazılacak yetkinlikler aşağıdaki iki kriteri karşılamalıdır: - Belirtilen yetkinlikler o pozisyonla ilgili olmalı ve işin yapılmasına katkı sağlamalıdır. - Belirtilen yetkinlikler ayırtedici olmalıdır. Bunun için ya belirtilen yetkinlik, bir yeterlilik koşulu olarak belgeye bağlanmış olmalı ya da bu yetkinliğe çok az kişi sahip olmalıdır. Pozisyonla ilgili veya ayırdedici olmayan yetkinlikler özgeçmişe hiç yazılmamalıdır. Bir keresinde bir aday iş başvuru formunda, kullandığı ofis aracı olarak "elektrikli hesap makinesi"ni yazmıştı; ancak o dönemde "elektrikli kahve makine"sini kullanan bir adaya ihtiyacımız olduğundan onu işe alamamıştık!... İş duyurularında, "takım çalışmasına uyumlu, insan ilişkilerinde başarılı, inisiyatif kullanabilen, kendini işe adayan" gibi bazı deyimlerle aslında o pozisyona aday olacak kişilerde bulunması gereken duygusal yeterlilikler, dolayısı ile kişilik özellikleri belirtilmektedir. Bu yetkinlikler, o işin yapılması için gerekli ola, bilir. Ancak sizde varsa bile bu tür yetkinlikleri özgeçmişinize yazmanız anlamsızdır. "Ben takım çalışmasına uyumluyum" dediğinizde sadece bir iddiada bulunmuş olacaksınız. Bu tür yetkinliklerin çoğunluğu hakkında iş görüşmeleri ve testler sırasında bir fikir edinilebilirse de, bir kısmının varlığı ancak işbaşında görülebilir. Bunların yazılmasının nedeni, sizden ne gibi yetkinliklerin beklenildiğinin ortaya konulmasıdır. Önceki bölümde belirttiğim şekilde mevcut yetkinliklerinizi siz belirleyecek ve o işe ne denli uygun olduğunuza siz karar vereceksiniz. Bir anlam, da "öz değerlendirme" yapacaksınız. Firmalar bu tür yetkinlikleriniz hakkında özgeçmişinizin diğer bölümlerinden, özellikle hobi ve aktiviteler ile üye olduğunuz dernek ve kuruluşlar bölümlerinde belirttiğiniz bilgilerden de bir fikir edinebilirler. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Üye Olunan Dernek/Kuruluşlar)

Bireylerin kar amacı gütmeyen organizasyonlara üyeliğinin özgeçmişte belirtilmesi zorunlu değildir. Bu tür üyeliklerin belirtilmesinin bazı yararları olabileceği gibi bazı sakıncaları da ola, bilir. Özgeçmişinize yazılan her bilgiden işverenin sizin hakkınızda değerlendirme yaparken yararlanabileceğini gözden uzak tutmamanız gerekir. Bu yüzden işle doğrudan ilgisi olmayan, işin yapılmasına katkıda bulunmayan veya iş için bulunması gereken niteliklerin sizde bulunduğu konusunda işverene bir fikir vermeyen üyeliklerin özgeçmişte belirtilmemesi önerilir.



CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ(Hobileri/Aktiviteler)

Bireyler boş zamanlarını, ilgi duydukları hobi ve aktiviteler ile değerlendirirler. İlgilendiğiniz hobi ve aktiviteler aslında, kişilik özelliklerinizin ve yaşam felsefenizin yansımalarından başka birşey değildir. Dikkatli bir gözlemci, boş zamanlarınızı değerlendirirken uğraştığınız hobi ve aktivitelerden, sizin kişilik özellikleriniz hakkında çok önemli ipuçları çıkarabilir. Özgeçmişe hobi ve aktiviteleri yazmak da çok gerekli değildir. Eğer başvurduğunuz pozisyonun gerektirdiği yetkinlikleri ve kişilik özelliklerini doğru yorumlamış ve uğraştığınız hobi/aktivitelerin bu özellikleri destekleyeceğini düşünüyorsanız bunları yazmanızda yarar vardır. Aksi durumda hiç yazmamanız önerilir. Aktif olarak takım sporları ile zamanını geçiren bireylerin ekip çalışmasına da yatkın olduğu düşünülür. Rafting, yamaç paraşütü gibi heyecan düzeyi yüksek aktivitelerle uğraşan bireylerin ofis ortamındaki rutin işlerden sıkılabilecekleri varsayılabilir. İlgi alanı doğa ve çevre olan bir bireyin, temel faaliyet alanı nükleer santral yapımı olan bir organizasyona başvurması durumunu ise sizin yorumunuza bırakıyorum... Özgeçmişinize yazacağınız hobi ve aktiviteler, sıradan olma, malı ve okuyana hakkınızda bir fikir verecek detayda olmalıdır. "Müzik dinlerim." ifadesi ile "5 yıldır Üsküdar Musiki Cemiyeti korosundayım." ifadesi arasında çok önemli fark vardır. Bu yüzden, "televizyon seyretmek, sinemaya/tiyatroya gitmek, futbol maçı izlemek" gibi sıradan genel ifadeler kullanmaktan kaçınmanız önerilir. Özgeçmişinize yazdığınız hobi ve aktiviteler, sizi diğer adaylardan ayırdedici nitelikte olmalıdır. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ(Kişisel Bilgiler)

Bu bölüme işveren açısından önem taşıyabilecek kişisel bilgileriniz yazılır. Örneğin; doğum tarihi, doğum yeri, medeni durum, askerlik durumu, fiziksel özellikler, sağlık durumu vb. Ancak bu bilgilerin hepsini değil, iş duyurusundan veya bir başka şekilde, işveren için önem taşıyabileceğini anladığınız bilgileri yazmanız gerekir. Somut örnek vermek gerekirse, 30 yaşını aşmamış birinin askerliğini yapmış olduğunu yazması ne kadar yararlı ise, 50 yaşını aşmış birinin özgeçmişinde bu bilgiye yer vermesi o kadar gereksizdir. İlanda belirli bir yaş koşulu belirtilmişse doğum tarihini belirtmeniz zorunlu hale gelir. Hem kadınlar hem erkekler tarafından kullanılan bir isminiz varsa (Deniz, Özgür vb.) cinsi, yetinizi belirtmenizde yarar vardır, böylece olası karışıklıkları önlemiş olursunuz. Diğer kişisel bilgilere de, benzer şekilde belirtilmesinde yarar görüldüğü ölçüde özgeçmişte yer verilmelidir. Örneğin bir firmanın Almanya'daki bir kadrosu için başvururken, Almanya'da doğmuş ve 10 yaşına kadar orada yaşamış olmanız önem taşıyabilir. Yine "hemşehrilik" kültürünün hakim olduğu firmalarda doğum yeriniz işverenin memleketi ile aynı ise bu bilgiye yer verebilirsiniz. Her ne kadar iş duyurularında belirtilmese de özgeçmişte medeni duruma yer verilmesi işverenler açısından önem taşır. Özellikle yoğun iş seyahati gerektiren pozisyonlarda, adayın bekar olması tercih sebebi olabilir. (tüm diğer nitelikler aynı ise tabii. . .) Bazı işverenler erkek adayların evli olmasını, düzenli bir yaşam sağlaması ve sorumlulukları nedeniyle işine daha iyi sarılması sonuçlarını sağlayacağı düşüncesi ile tercih ederler. Kişisel bilgilerinizi yazarken gereksiz detaylara girmemeniz önerilir. Detaylar ancak pozisyon için önem taşıyacak ise belirtilmelidir. Örneğin "güvenlik görevlisi" gibi bir pozisyon için başvurmuyorsanız, askerliğinizi komando olarak yapmış olduğunuz şeklinde detay bir bilgiye hiç gerek yoktur. Kişisel bilgilerin özgeçmişteki yeri konusunda ise genel kural geçerlidir, yani bu bilgilere pozisyon için önem derecesine göre yer verilir. Eğer mankenlik için başvuruyorsanız, fiziksel özelliklerinizi özgeçmişinizin başına yazabilirsiniz. Bu gibi durumlar dışında kişisel bilgilere özgeçmişin sonlarında yer vermek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Kariyer Hedefi)

Önceki bölümde kariyer hedefinizi belirlerken dikkat edeceğiniz konulara değinmiştim. Kariyer hedeflerini özgeçmişte belirtmek, çok hassas bir konudur. Çünkü kariyer hedefini özgeçmişte belirtmek bazı yararlar sağlarsa da, bazı sakıncaları da beraberinde getirebilir. Eğer kariyer hedefinizi çok net olarak tanımlamış ve başvurduğunuz pozisyon da bu hedefe uygun ise bunu özgeçmişte belirtmeniz yarar sağlayabilir. Kuşkusuz tüm özgeçmişinizi de bu hedef doğrultusunda oluşturmanız gerekir. Böylece işverene "ben ne olduğumu ve ne istediğimi biliyorum" mesajını vermiş ve özgeçmişinizi oldukça etkili hale getirmiş olursunuz. Eğitiminiz, önceki iş deneyimleriniz ve yetkinlikleriniz kariyer hedefiniz ile uyumlu ise bu konuda önemli bir sorunla karşılaşmazsınız. Ancak bunların kariyer hedefinizi çok fazla desteklememesi durumunda özgeçmişinizi, kariyer hedefinizi (dolayısı ile pozisyonu) destekleyen niteliklerinizi ön plana çıkaracak şekilde oluşturmak durumunda kalabilirsiniz. Başvurduğunuz pozisyon, kariyer hedefleriniz ile çok uyum sağlamıyorsa, pozisyona uygun gerçek olmayan kariyer hedefleri yazmak yerine özgeçmişinizde bu konuya hiç yer vermemek daha uygun olabilir. Kariyer hedefinizi çok net yazmanız durumunda, işverenin sizi o alan dışında değerlendirmesini de engellemiş olursunuz. Eğer zaten o alan dışında çalışmayı düşünmüyorsanız bu durum önemli bir sorun yaratmaz. Ancak aslında hedefiniz çok net değil de siz öyleymiş gibi yazarsanız bu tür bir sonuca da hazırlıklı olmak durumundasınız. Sonuç olarak, özelliklerinizin, kariyer hedefinizin ve başvurduğunuz pozisyonun birbirleri ile uyumlu olduğunu düşünüyor ve pozisyona özgü bir özgeçmiş hazırlıyorsanız, kariyer hedefinizi belirtmeniz özgeçmişinize çok güçlü bir etki sağlar. Bunlar arasındaki uyumsuzluk arttıkça da negatif etkisi artar. Bu üç konu (özellikleriniz, hedefiniz ve pozisyon) arasındaki uyum ise genelde istisnai olduğu için, kariyer hedefinizi özgeçmişinize yazmamanız, ancak görüşmeye giderken bu konudaki sorulara hazırlıklı olmanız önerilir.



(ÖZGEÇMİŞİN BÖLÜMLERİ (Referanslar)

Özgeçmişinize yazacağınız referansların sizin hakkınızda olumlu görüş verecek kişiler olduğunu işverenler de bilirler. Bu yüzden eğer referanslarınız, sosyal hayatta tanınmış ve etkili kişiler değil ise yazmanın bir yararı yoktur. Referans olarak belirttiğiniz kişiler, kişilik özelliklerinizi ya da çalışma şeklinizi yakından biliyor olmalılar. Özellikle eski işyerlerinizden verebileceğiniz referanslar bu açıdan etkili olabilir. Referansları yazarken, kişilerin adı, soyadı, kendisine iş saatle, rinde ulaşılabilecek telefonları yanında çalıştığı yer ve pozisyonu ile kaç yıldır sizi tanıdığını belirtmenizde yarar vardır. Ayrıca bu kişileri referans olarak yazmadan önce onaylarını almalı, sizi çok yakından tanımıyorlar ise özgeçmişinizin bir nüshasını da onlara vermelisiniz. -ALINTI-

CV / Özgeçmiş(ÖZGEÇMİŞ HAZIRLARKEN DIKKAT EDİLECEK NOKTALAR)

1. Özgeçmişiniz size özgü olmalıdır: Özgeçmişinizin bir başka örnekten "kopyalanmış" hissi vermemesi gerekir. Ancak sırf farklı olacağım diye de "acayip" bir özgeçmiş de yaratmayın. Bunun için tüm özelliklerinizi bir kağıda yazıp, bunlardan sizi en etkili olarak sunabilecek olanları düzenli bir şekilde özgeçmişinize yansıtmanız yeterlidir. 2. Özgeçmişiniz pozisyona özgü olmalıdır: Özgeçmişinizde yer alan nitelikleriniz, başvurduğunuz pozisyon ile ilgili olmalıdır. Belirli bir pozisyon için değil de genel bir başvuru yapıyor iseniz, özgeçmişinizde "iş yaşamı" ile ilgili bilgilere yer vermelisiniz. 3. Özgeçmişiniz kısa olmalıdır: İdeal olarak özgeçmişiniz bir sayfayı geçmemelidir. Uzun özgeçmişler ile kendinizi daha iyi anlatma şansınız azdır, çünkü bunları okuyanların çok fazla zamanları yoktur. Özgeçmişinizi bir sayfaya sığdırırsanız, bir çok gereksiz bilgiyi de atmış ve en önemlilerini vurgulamış olacaksınız. Sizden beklenen de budur zaten. . . 4. Özgeçmişinizde gerçeğe aykırı hiçbir bilgiye yer verilmemelidir: Özgeçmişinizdeki doğru olmayan bir bilgi er geç ortaya çıkacaktır. Böylece uzun vadeli bir çalışmanın gereği olan "güven" unsuru önemli ölçüde zedelenir. Doğru olmayan bir bilginin işe alımın diğer aşamalarında ortaya çıkması durumunda o işe alınmayacağınıza kesin gözüyle bakabilirsiniz. (Eğer İşveren bu durumu bile bile sizi işe alıyorsa, endişe etme sırası sizde demektir!.. .) 5. Kullandığınız dil ve ifadeler açık ve kısa olmalıdır: Öz geçmişiniz okulda yazdığınız bir "kompozisyon eseri" değildir. İfadeleriniz kısa ve basit olsun. Okuyanın aklında tereddüt uyandırabilecek, açık olmayan, muğlak ifadelerden kaçının. Çok fazla uzun cümle kurmayın. (Tek sayfa kuralına uyarsanız, zaten buna fazla yeriniz de olmayacak!) Bu konuda iyi bir örnek vermeyeceğim ama, özgeçmiş yazmak için bu kitapta yer alan pek çok ifadenin "kötü örnek" olacağını belirtebilirim! . . . 6. En önemli özellikleriniz, önde olmalı ve en çok yeri almalıdır: işe uygun en önemli özellikleriniz, sizi işverene tanıtmak için en uygun araçlardır. Hiçbir işveren özgeçmişi sondan okumaya başlamaz!... Bu yüzden başvurduğunuz pozisyon için en çarpıcı özelliğiniz her ne ise, önce ona yer vermelisiniz. Vurguyu artırmak için de bu özelliklerinize en fazla yeri ayırmalısınız. 7. Özgeçmişiniz firmaya katkı yapabileceğinizi göstermelidir: Yüzlerce aday arasından işveren o pozisyon için sizi ne diye seçsin? Kuşkusuz sizin de bu pozisyondan beklentileriniz var ama, bu aşamada işvereni o pozisyon için seçildiğinizde katkı sağlayacağınız konusunda ikna etmek durumundasınız. Bunun için niteliklerinizin pozisyona uygun olmasının yanında, geçmiş başarılarınızın da iyi bir şekilde ifade edilmesi gerekir. 8. Özgeçmişiniz "ben" ifadesinden uzak olmalıdır: Kuşkusuz özgeçmişinizde yer alan başarıları siz gerçekleştirdiniz, ama bunları Mazhar Fuat Özkan'ın bir şarkısında yer alan "en güzel şarkıyı ben yazdım..." tarzında sunmamanız önerilir. Çünkü ne kadar da gerçek olsa, bu tür bir ifade tarzı "itici"dir. Ayrıca kendini çok fazla ön plana çıkarma yaklaşımı; ekip çalışması, kurum vatandaşlığı gibi günümüzde yaygınlaşan birçok kavram ile bağdaşmaz. 9. Özgeçmişte başvurulan firmaya "yağ çekilmemeli"dir: Eğer yağ çekerek bir noktaya gelmeyi düşünüyorsanız, bunu özgeçmiş aşamasında yapmamanız önerilir. Çünkü birçok yönetici, yıllardır çalışanlarınca kendisine yağ çekildiğini pek farkedemeyebilir ama, henüz hiç tanımadığı bir aday tarafından çekilen yağı da hemen anlar. Yine bir çok yönetici (eğer farkedebilirse!) kendisine yağ çekenlerden (yağ çekilmesinden değil!) pek hoşlanmaz. Bu yüzden görüşmeye çağrılmanızda olumlu olacağını düşündüğünüz bu girişiminiz tam tersi bir sonuç verebilir !... 10. Özgeçmişiniz temiz, düzenli ve okunaklı olmalıdır: Öz geçmişinizde yer alan bilgiler, düzenli bir şekilde sunulmadıkça çok fazla etkili olamayabilir. Bu yüzden, biçim konusunda daha önce belirtilen uyarıları dikkate almanızı öneririm. 11. Özgeçmiş gönderilmeden önce kontrol edilmelidir: Bu bölümde belirttiğim hususları dikkate alarak özgeçmişinizi oluş, turdunuz. Yine de özgeçmişinizi göndermeden önce son bir kez gözden geçirmeniz ve başkalarına (özellikle sizden daha deneyimli olanlara) okutarak onların da önerilerini dinlemeniz, yazarken farkına varmadığınız hatalarınızı yakalama şansınızı arttıracaktır. -ALINTI-