Yaratılan nesneler arasında en büyüğü cennettir.
Yaratılan nesneler arasında en büyüğü cennettir. Bu Allahü Teâlâ'nın mü'min kullarına bahşetmiş olduğu nimetin büyüklüğünü ifade eder. Nitekim İsmail Süddî şöyle demiştir: «Yerler ve gökler hardal tanesi gibi parçalansa, onların sayısınca Allahü Teâlâ'nın cennetleri vardır. Ve her birinin büyüklüğü yer ile gök kadardır.» (Ebu'l-Leys Semerkandî, Tefsiru'l Kur'an/ Alî İmran Suresi 133. ayet tefsiri)
Ebû Saîd (r.a.)’den rivâyete göre, Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Cennet’te yüz derece vardır. Tüm alemler o derecelerin birin de toplanmış olsalar onların hepsini içerisine alır.†(Müsned: 10806) Âlem = Allah’ın dışındaki herkes ve her şeydir. “Alemlerden maksat bütün mahlukat / yaratılanlar olduğuna, bunun da cennetin Allah'tan başka kimsenin bilmediği kadar alabildiğine geniştir.†Tuhfetu'l-Ahvezi'de (7/201)
Cennetler, umumiyetle sekiz tabakadır. Onların her tabakasında, çok cennetler vardır. Ve , her cennetin de, nice dereceleri vardır ki; hadde hesaba gelmez. (el-Ceyli, İnsan-ı Kamil 58 / 2. Bölüm, Suret-i Muhammediye)
Rasûlüllah şöyle buyurmuştur: Cennet yüz derecedir. Her derece arasındaki mesafe yüz yıldır. (Tirmizî, Sıfatüâ€â•l-Cenne, 4 (H. No: 2529)
Cennet yüz derecedir. Her iki derecenin arası beşyüz yıllık yoldur. (Ramuzu'l-Ehadîs , 200/12)
Cennetin dereceleri Kur'an'ın ayetleri kadardır. Her ayet bir dereceye tekabül eder. Ve bu altıbin ikiyüz onaltı ayettir. Ve her derecenin arası yerle gök arası gibidir. Böylece âlâyı illiyyîn'e kadar varılır. Onun yetmiş bin rüknü vardır ki onlar yakuttandır. Öyle bir yakut ki nurunun aksi günler ve geceler mesafesinde parlar. (Ramuzu'l-Ehadîs , 283/9)
Hazreti Rasul (s.a.v.) sonra şöyle devam etmektedir: "Ardından cennete yüceltildim. Bu Allah Teâlâ'nın dört cennet üzere kat ettiği tek cennettir. İki cennet de çeşitli ağaçlarla doludur. Bu cennetler koyu yeşildirler. Cennetin hepsi yüz derecedir. İki derece arasında beş yüz yıllık mesafe bulunmaktadır. İlk derece katı, evleri, kapıları ve kilitleri itibariyle gümüştendir. İkinci derece katı, evleri, kapıları ve kilitleri itibariyle kırmızı altındandır. Üçüncü derece katı, evleri, kapıları ve kilitleri itibariyle yakuttan, inciden ve zebercettendir. 97 derece ise beşerin kendisine muttali olmadığı göz aydınlığı olsun diye cennetliklere gizlenen cennetlerdir. Cennetin ortası Adn cennetidir. Adn cennetinin altından cennetin bütün nehirlerinin kendisine aktığı bir göze bulunmaktadır. Bu cennetlerde üç tane cennet vardır. Çoklukta yıldızların adedince ve ağaçların yaprağıncadır. (Hakk'a Yükseliş, İmam Kuşeyri)
