Mute savaşı 629

Mute Savaşı, Rumlarla yapılan ilk harptir. Tarihçilere göre bu savaşın iki nedeni vardır.

Birincisi: Hz.Muhammed (S.A.S), Hudeybiye Antlaşması’nın sağladığı barış ortamından faydalanarak İslam’ı yaymak için bölgedeki vilayetlere mektuplar gönderiyordu. Bu sebeple Busra valisine bir mektup gönderilmişti. Haris ibni Umeyr bu görev için seçilmiş bir elçiydi. Hz. Haris, Belka denilen bölgeden geçerken oranın valisi Şurahbil tarafından canice öldürülmüştü. Bu olay hem yapılan anlaşmalara hem de devlet hukukuna aykırı bir olaydı.

İkinci sebep ise şuydu: Hz. Muhammed (S.A.S), Suriye sınırında bulunan Zâtü’t-Talh ‘a on beş kişilik bir grup göndermişti. Bu elçi grubu da bölgenin valisi tarafından kılıçtan geçirilmişti. Sadece grubun reisi sağ kurtulabilmişti.

Yaşanan bu kötü olaylar Hz. Peygamber’e iletilince Hz. Peygamber çok üzüldü ve sahabe ile bu konuda görüşmelere başladı. Görüşmeler sonucunda sefer kararı alındı. Hadsizlere had bildirmek şart olmuştu… Alınan bu karar hiç de kolay alınmış bir karar değildi. Çünkü seferin yapılacağı adres, Bizans İmparatorluğu’na bağlı Suriye’ydi.

Kısa zamanda 3000 kişilik bir ordu kuruldu. Bu kadar kalabalık bir ordu bugüne kadar sadece Hendek Savaşı’nda toplanmıştı. Ordunun başına Zeyd bin Harise tayin edildi. Hz. Zeyd’in azat edilmiş bir köle olması bazılarının itirazına mucip oldu.

Hz. Muhammed (S.A.S), beyaz sancağı Hz. Zeyd’e teslim ederken şöyle buyurdu:

− Şayet Zeyd şehit düşerse, Cafer ibni Ebu Talip kumandayı alsın, ona da bir hal olursa, Abdullah bin Revaha kumandan olsun.

Ordu Medine dışına çıkınca Hz. Peygamber mücahidlere şu nasihatlerde bulundu:

− Allah’ın adıyla savaşın; Allah’ı inkâr edip de O’na karşı koyanlara Allah yolunda cihad edin! Ancak sakın ola gadretmeyin! Ahde vefasızlık gösterip de kimseye zulmetmeyin! Çocuklarla kadınları, pîr-i fâni adamlarla kendini kilisede ibadete adamış din adamlarını sakın öldürmeyin! Sakın ola ki ne bir ağaç kesin ne de bir hurmalığı yok edin! Ve sakın ola ki binaları yakıp yıkmayın.


İslam ordusu hiçbir şeyin farkında olmaksızın Suriye’ye doğru ilerlemekteydi. Maan’a geldikleri zaman, karşılarında nasıl bir ordu olacağını öğrendiler. Bunun üzerine Zeyd:
Hedef gizli tutuluyordu. Amaç, düşmanı hazırlıksız yakalamaktı. Fakat casuslar ordunun Suriye’ye hareketini haber verdiler. Bu haberler üzerine Şurahbil, kendine bağlı kabileleri topladı. Bizans komutanı Kayser de Rum askerlerini göndererek hazırlanan orduyu takviye etti. Sonuç olarak 100.000 kişilik bir ordu toplanmış oldu. Bu ordu her yönden İslam ordusuna kıyasla üstündü. İslam ordusu, hem sayı olarak hem de teçhizat olarak zayıftı. Fakat inançları sağlamdı. 100.000 kişilik Rum ordusunun başında Kayser’in kardeşi Teodor bulunmaktaydı.

− Hz. Peygamber’e yazıp vaziyeti bildirelim, ne cevap gelirse ona göre hareket ederiz, dedi.
Buna karşılık olarak, tanınmış bir şair olan Abdullah ibni Revaha:

− Biz niçin yola çıktık? Ya kahramanca dövüşerek şan kazanırız ya da Hak uğrunda şehit oluruz. Her ikisi de bizim için hayırlıdır, dedi.

İslam ordusu Mute’ye vardığında Rum askerleriyle karşılaştılar. Gördükleri manzara karşısında hayrete düşen Müslümanlar, daha önce bu kadar kalabalık bir orduyu görmemişlerdi.

Sonunda ilk hareket Zeyd’in emriyle cereyan etti. Zeyd bin Harise mertçe dövüştü. Sonra şehit düştü. Sancağı Cafer aldı. Cafer de her mücahit gibi mertçe savaşıyordu. Düşman askerleri Cafer’i dört bir yanından sarmıştı. Atıyla hareket edemeyeceğini anlayınca atından indi. Hiç beklemediği bir anda sağ koluna bir kılıç darbesi geldi. Bu kılıç darbesi ile sağ kolu kesildi ve ardından sancağı sol eline aldı. Daha sonra başka bir Rum askerinin kılıcıyla sol kolunu da kaybetti. Sancağı, kesilen kollarının arasına alarak sımsıkı tuttu. Şehit düşünceye kadar İslam sancağını düşürmedi. Şehit düşünce sancağı Abdullah ibni Revaha aldı. O da şehit düşünce İslam ordusu bozulmaya başladı. Ardından Halid bin Velid, mücahitleri cesaretlendirmek için düşmanla göğüs göğse çarpışmaya başladı. Bunu gören Kutbe:

− Düşmandan kaçmak âr-ü zilletini kabul etmektense mertçe dövüşmek daha hayırlı değil midir? diyerek arkadaşlarının gayretlerine dokundu.

Cesaretlenen askerler birer ikişer Halid bin Velid’in yanına geldiler. Revaha’nın şehit düşmesinin ardından sancağı Sâbit ibni Erkam almıştı. Sâbit, sancağı Halid’e verdi. İslam ordusunun askerleri ortak bir kararla Halid’i kumandan olarak seçti.

Destanlar yaratırcasına dövüştüler. Bir rivayete göre o gün Halid bin Velid’in elinde dokuz kılıç parçalanmıştı.
Çarpışmalar aralıksız devam ediyordu. Ertesi gün yüksek bir askeri dehaya sahip olan Halid bin Velid, arkadaki kuvvetleri öne, öndekileri arkaya aldı. Soldakilerin ve sağdakilerin de yerlerini değiştirdi. Rum askerleri karşılarında farklı askerler görünce, İslam ordusuna takviye geldiğini zannettiler. Bunun üzerine Rum ordusu geri çekilmeye başladı. Halid son olarak hücum emrini verdi. Bu hareketle Rum ordusu büsbütün korkmaya başladı. Rum ordusunun arkalarına bakmadan kaçtıklarını görünce daha fazla zayiat vermemek için İslam ordusu da geri çekilmeye başladı.

Hz. Halid’in dehası sayesinde 3000 kişilik İslam ordusu 100.000 kişlik düşman içinde eriyip, mahvolmaktan kurtulmuş oldu.

İslam ordusunun Medine’ye dönmesinin ardından Hz. Peygamber, Halid bin Velid’e Seyfullah (Allah’ın kılıcı) unvanını verdi.

Hz. Peygamber, Cafer’in ölümüne çok üzülmüştü. Hz. Cafer’e kesilen iki koluna karşılık, Allah tarafından iki kanat verildiğini de müjdeledi. Bundan dolayı bu muhterem şehide Cafer-i Tayyar (Uçan Tayyar) denilmiştir.